Panangmatmat iti Lubong
Gagangayen ti Panangabuso Kadagiti Ubbing
“Natakuatan ti maysa a kabarbaro a panagadal ti [E.U.] iti salun-at dagiti agtutubo a lallaki a nasurok a 1 iti kada 8 a lallaki nga adda iti tawen ti panaghaiskul a naabusodan iti pisikal wenno seksual,” kuna ti The New York Times. Natakuatan ti panagadal a “masansan nga amang ti pisikal a pannakaabuso dagiti lallaki ngem iti seksual a pannakaabuso, ket dua-kakatlo kadagiti pisikal a pannakaabuso ket inaramid ti miembro ti pamilia ken naaramid dayta iti pagtaengan.” Imbaga dagiti Asiano-Americano a lallaki nga isuda ti kaaduan a maabuso iti seksual, babaen iti 9 a porsiento a nagkuna a naabusoda. Kadagiti Hispanico a lallaki, 7 a porsiento ti nagkuna a naabusoda iti seksual, bayat a 3 a porsiento kadagiti nangisit ken puraw ti nangipulong iti seksual a pannakaabuso. Ti kuestionario dina dinepinar ti panangabuso. Basta inyimtuodna no ti napagimtuodan ket naabuson iti pisikal wenno seksual.
Ti “Kaunaan nga Inapo”?
Nabiit pay a nagtataripnong idiay Vatican City dagiti obispo manipud iti intero nga Asia tapno pagsasaritaanda dagiti pamay-an a maisaknap ti Katolisismo iti luglugar iti Asia. “Iti kaaduan a pagilian iti Asia, ti Kristianidad ket Makinlaud a relihion nga insuro dagiti nangkolonia a puersa,” kuna ni Monsenior Oswald Gomis ti Sri Lanka. Ti karit, ngarud, ket “iyam-ammo ni Jesus babaen kadagiti Asiano a termino,” kuna ti Associated Press. “Nagsasaritaan dagiti obispo ti panangadaptar ti Romano a simbaan kadagiti lokal a kustombre ken lenguahe ken kasta met ti aramiden dagiti taga Asia.” Ti maysa a nadakamat a pagarigan ket ti ugali a panagdayaw kadagiti inapo. Tapno magutugot dagiti mangal-alagad iti daytoy kadaanan a kustombre, insingasing ni Monsenior John Tong Hon iti Hong Kong nga in-inut nga isursuro dagiti Katoliko ti konsepto a “Nakristianuan” a dios kas ti “kaunaan nga inapo.”
Robot a Siruhano
Inaramid ti dua a siruhano iti maysa nga ospital idiay Paris ti kaunaan a naballigi a panagopera iti puso babaen ti panagusarda iti robot a kontrolen ti computer, kuna ti Pranses a periodiko a Le Figaro. Naaramiden ti innem nga operasion, agraman ti coronary bypass. Ti pamay-an iramanna ti panangopera iti uneg ti uppat a sentimetro nga iwa. Iti panagtugaw dagiti siruhano iti console a sumagmamano a metro manipud iti pasiente, kitaenda ti uneg ti bagi ti pasiente babaen ti kamera sada mangusar iti dua a joystick tapno iturong ti panagtignay ti takiag ti robot. Gapu ta kissayan ti computer ti panagtignay dagiti siruhano iti mamitlo agingga iti maminlima a daras, nabalballigi ken saan unay a nadara ti operasion. Ti maysa pay a pagimbaganna ket saan a nakaro ti panagpaut-ot ti pasiente inton agpapaimbag.
Umad-adu Dagiti Matay Kadagiti Lugan
Iti kada tawen, nasurok a 500,000 a tattao ti matay kadagiti haywey iti lubong, ket umad-adu dagiti matmatay iti intero a lubong gapu iti lugan, kuna ti Fleet Maintenance & Safety Report. Ania dagiti tsansa a mairamanka iti nakaro nga aksidente iti lugan? Sigun iti report, “iti ‘aduan iti lugan’ a pagilian, di kumurang a 1 iti kada 20 a tattao ti mapapatay wenno madangran iti dinnungparan iti haywey iti kada tawen ket 1 iti kada 2 a tattao ti mayospital iti di kumurang a maminsan iti intero a panagbiagda gapu iti pannakadangran iti lugan.”
Dagiti Narugit a Disso
Nupay kasla imposible, mabalin a nadaldalus ti inidoro idiay balaymo ngem ti langdet iti kosinam. Dayta ti konklusion dagiti managsirarak manipud iti University of Arizona kalpasan ti panangbusbosda iti 30 a lawas a nangmonitor iti bakteria a nasarakanda iti 15 a balay. Nangala ti timpuyog kadagiti sample manipud iti 14 a disso iti kada balay, agraman iti pagiggaman ti gripo, rabaw ti lababo, langdet, lupot a paginnaw, ken inidoro. Ania dagiti natakuatanda? “Natakuatan dagiti managsirarak a sangamilion nga ad-adu ti bakteria iti pluido kadagiti paginnaw a lupot ngem iti inidoro,” kuna ti magasin a New Scientist. “Mamitlo a daras nga ad-adu pay ti bakteria kadagiti langdet.” Pinattapatta ti pannakangiwat ti panagadal, a ni Pat Rusin, a “nakamagmaga ngamin dagiti inidoro isu a saan a makapagpaadu dagiti bakteria, ta kaykayatda ti naagneb a disso,” kuna ti magasin. Tapno maparang-ay ti kinadalus, isingasing ni Rusin ti linawas a panangdalus kadagiti paginnaw a lupot. “Basta nayonam iti sangatasa a bleach ti sangalababo a danum, iyupermo ti paginnaw a lupot iti 10 a minuto sakbay a balnawam,” kunana.
Panangkissay iti Itatanor Dagiti Bato iti Bekkel
Natakuatan dagiti managsirarak a nangmonitor iti pannangan ken panaginum ti nasurok a 80,000 a nars idiay Estados Unidos iti nagbaetan ti 1986 ken 1994 a sumagmamano a pluido ti mabalin nga ad-adda a makatulong iti maysa a tao tapno saan a maaddaan iti bato dagiti bekkelna, kuna ti Science News. Kadagiti 17 nga inumen nga inadalda, kinissayan ti tsa ti itataud dagiti bato iti bekkel iti 8 a porsiento, idinto ta ti regular wenno naikkat ti caffein-na a kape ti nangkissay iti agarup 9 a porsiento. Ti kalalainganna a panaginum iti arak ket tumulong iti 20 a porsiento wenno nasursurok tapno saan a makapataud ti tao iti bato iti bekkel. “Karkarna a ti 8-onsa a baso ti tubbog ti maranghas iti kada aldaw paaduenna ti itataud ti bato iti bekkel iti 44 a porsiento,” impakita ti panagadal. “Awanen ti aniaman nga inumen nga addaan iti kasta a dakes nga epekto.” Naadaw a kinuna ni Dr. Gary Curhan, maysa a nephrologist ken epidemiologist idiay Boston, a kunkunana: “Nalabit adda maitulong ti panangbalbaliw bassit iti inumen,” ngem maysa laeng dayta a paset iti nalawat’ saklawenna a pamay-an ti panangagas.
Kaipapanan ti Easter Idiay Australia
Sinurbey ti periodiko ti Australia a Sun-Herald dagiti naiparparna ti pannakapilida a tattao no ania ti kaipapanan ti Easter kadakuada. Kastoy ti urnos dagiti naipablaak a resulta: tsokolate nga itlog no Easter (54 a porsiento), napaut a ngudo ti lawas a bakasion (39 a porsiento), ti Royal Easter Show (21 a porsiento), maysa a narelihiosuan nga okasion (20 a porsiento). Kinuna ni David Milikan, maysa a ministro ti Uniting Church, a saanen a masdaaw a manmano a tattao idiay Sydney ti manginaig iti Easter iti relihion. Kinunana pay: “Dagiti simbaan ket agbalbalinen a nagpanawan . . . Mapukpukawan amin a kangrunaan a denominasion iti adu a miembro.” Insennaay ti arsobispo dagiti Romano Katoliko idiay Sydney: “Para kadagiti adu, awan a pulos ti narelihiosuan a kaipapanan ti Easter; maysa laeng dayta a sekular a piesta.”
Pornograpia Para Babbai
“In-inut a kumamkamakam dagiti babbai kadagiti lallaki no maipapan iti interesda kadagiti seksual ti kinabatadna a material iti computer,” kuna ti The New York Times. Adu a kakasta a site a para babbai ket nalaokan iti “saan unay a nabatad a ladladawan ti pannakinaig . . . ken pannakitienda.” Kalpasan ti damo a panangrugi ti maysa a site a nangnangruna a nadisenio para kadagiti babbai a makinanaig iti lallaki, kinuna ti Times a “ti site ket maysa manen a nainayon iti pagtataudan dagiti seksual ti kinabatadna a material a rumangrang-ay iti gagangayen a lubong ti computer.”
Adikto iti Pannakitienda
“Umad-adu a tattao idiay Alemania ti adikto iti pannakitienda,” kuna ti periodiko a Grafschafter Nachrichten. Sigun iti sikologo iti negosio a ni Alfred Gebert, kaslattay maipalpalangit ti rikna dagiti adikto iti pannakitienda a dagus met la a mapukaw kalpasan a mabayadanda dagiti ginatangda. Madlaw pay ketdi ti panagbabawida, kuna ni Gebert. “Agnerbios, agkaling-etan, ken agsakit ti tianda.” Gapu iti daytoy, dakdakkel ti posibilidad a dagiti ad-adu ti masapulanna ken nasayaat ti kredibilidadda ti agbalin nga adikto iti pannakitienda ngem kadagiti napanglaw a tattao. Dagiti mabalin a makagapu iti pannakaadikto ket naikuna nga iramanna ti ‘panagliday, bassit a panangipateg iti bagi, panagsikor, ken parparikut iti pagtrabahuan.’ Isingasing ni Gebert iti panangpataud iti pagesman a makatulong a mangparmek iti pannakaadikto. Napatpateg pay ti pannakipulapol, kuna ni Gebert. “No dika agpatulong kadagiti sabsabali, maamirismo laengen nga adiktokan no nailumlomkan iti utang ken awanen ti pagbayadmo iti utang,” kunana.
Panangsiim Kadagiti Annak
Nangrugin dagiti dadduma a nagannak idiay Japan a mangtangdan kadagiti pribado a detektib a mangsiim kadagiti annakda tapno masalaknibanda ida kadagiti naasing idiay eskuelaan. Sigun iti The Daily Yomiuri, kinuna ti maysa a propesor idiay Osaka City University a nangsurbey iti nasurok nga 6,000 nga estudiante: “Gagangay nga ilimed dagiti naasingan nga ubbing ti kinapudno kadagiti pamiliada, ta agamakda a mababalaw ti kinakapuyda a lumaban wenno mamagsardeng iti dayta.” Dadduma a nagannak nga atapenda a marirriribuk dagiti annakda ti nangikeddeng a mangikabilda payen kadagiti elektroniko a pangdengganda kadakuada tapno mangngegda ti pannakisarsaritada. Dadduma ti nangtangdan kadagiti pribado a detektib tapno siputan “ti anak iti nainsiriban a distansia, nga irekordda dagiti ebidensia maibusor kadagiti mangirurumen sadanto umasideg a dagus a kas man la anghel de la guardia tapno ispalenda ti anak nga agpegpeggad ti biagna.” Ngem kuna ti periodiko a dagiti mangiruprupir kadagiti annak “ibilangda a dakes ti panagsiim dagiti nagannak ta lalo nga agbalin a naatap dagiti ubbing a kangrunaan a masapul koma nga agtalek ken agipudno iti maysa nga adulto.” Ngem kuna dagiti nagannak a dayta ti pamay-an a makatulongda kadagiti marirriribukan nga annakda no didan makikomkomunikar kadagiti nagannak kadakuada.