Makatulong ken Naragsak Nupay Bulsekak
Kas insalaysay ni Polytimi Venetsianos
Makiay-ay-ayamak idi iti tallo a kakabsatko ken maysa a kasinsinko, idi adda bassit a banag a naipalladaw iti tawa. Granada dayta, ket idi bimtak, natay amin ti tallo a kakabsatko, ket naan-anay a nabulsekak.
HULIO 16, 1942 idi, ket maysaak nga ubing a lima laeng ti tawenko. Adu nga aldaw a masansan nga awan puotko. Idi makapuotak, binirokko dagiti kakabsatko. Idi naammuak a nataydan, tinarigagayak a natayak met koman.
Idi naipasngayak, agnanaed ti pamiliami iti puro ti Salamis idiay Grecia, nga asideg iti Piraiévs, ti puerto ti Atenas. Nupay nakurapaykami, natalna ti kabibiagmi. Nadadael amin dayta idi nangrugi ti Gubat Sangalubongan II, idi 1939. Maysa a marino ni tatangko iti Mediteraneo. Masansan a likliklikanna dagiti submarino, babbabassit a barko a pakigubat, torpedo, ken bomba dagiti Axis ken Aliado a puersa. Ti Grecia ket sakup idi ti pannakabalin ti Fasismo ken Nazismo.
Nasursuruan a Manggura iti Dios
Gapu kadagiti nakaro a kasasaad idi panawen ti gubat, natay ti maikapat a kabsatko. Nakaro ti leddaang ni Nanang, nakaptan iti tuberculosis ket natay kamaudiananna idi Agosto 1945, kalpasan nga impasngayna ti maikanem nga anakna. Nangrugin a kinuna dagiti relihioso a kaarruba a dusdusaennakami ti Dios. Imbes nga ikagumaan dagiti papadi a Greek Orthodox ti mangliwliwa, pinakaroda ketdi dagiti bambanag idi imbagada nga innala ti Dios dagiti kakabsatko a lallaki ken babbai idiay langit tapno agbalinda nga anghelito ken anghelita.
Nakaunget ni Tatang. Apay nga agawen ti Dios ti uppat a babassit nga annak ti nakurapay a pamilia idinto ta adda kakaduanan a minilion nga anghel? Dagitoy a pammati ti Orthodox Church ti nangrubrob iti nakaro a panangbusorna iti Dios ken iti relihion. Kalpasanna, dinan kayat ti makinaig iti relihion. Insuronak a manggura ken manglais iti Dios, nga impaganetgetna a ti Dios ti makimbasol iti panagleddaang ken rigatmi.
Kas Animal iti Kulongan
Kalpasan unay ti ipapatay ni nanangko idi 1945, nakaptan met ni Tatang iti tuberculosis ket naiserrek iti maysa a sanatorium. Naipan ti maladaga nga adingko a babai iti nursery ti gobierno. Idi agangay, idi rimmuaren ni Tatang iti sanatorium ken mapanna alaen idiay nursery, imbagada a natayen ni adingko. Naiserrekak iti eskuelaan dagiti bulsek, a sadiay a binusbosko ti simmaganad a walo a tawen iti biagko. Idi damo, nasakit ti nakemko. Nangnangruna a makapaupay ti kasasaad kabayatan dagiti aldaw ti panagbisita. Adda mangbisita iti kaaduan a kaklasek a bulsek, ngem awan ti bimmisita kaniak.
Kaslaak animal iti kulongan. Inawagandak a konsumision ti eskuelaan. Isu a mabaotak ken masapul nga agtugawak iti ‘tugaw dagiti pilia.’ Sangkapanunotko idi a ketlek laengen ti biagko. Ngem, bayat a naglabas ti tiempo, bimmatad a masapul nga agnakemak. Naragsakanak a timmulong kadagiti kaeskuelaak a bulsek, a masansan a tulongak ida nga agpelles wenno mangurnos kadagiti kamada.
Imbaga dagiti papadi kadakami a pinagbulseknakami ti Dios gapu kadagiti nakaro a basol dagiti nagannak kadakami. Daytoy ti lalo laeng a nangguraak iti Dios, a kasla isut’ nauyong ken nadamka. Ti maysa a relihioso a kapanunotan a nagbutngan ken nakarurodak ket dagiti natay riribukenda dagiti sibibiag. Gapuna, nupay ay-ayatek dagiti natay a kakabsatko ken ni nanangko, kabutengko dagiti “espirituda.”
Tinulongannak ni Tatangko
Idi agangay, nasarakan ni Tatang dagiti Saksi ni Jehova. Nasdaaw a nangammo manipud Biblia a ni Satanas, saan a ni Jehova, ti pagtataudan ti ut-ot ken ipapatay. (Salmo 100:3; Santiago 1:13, 17; Apocalipsis 12:9, 12) Di nagbayag, rinugianen ni nalawlawagan nga amak ti makigimong kadagiti Saksi ni Jehova, rimmang-ay iti naespirituan, ket nabautisaran idi 1947. Sumagmamano a bulan sakbayna, nagasawa manen ket addan barona. Idi agangay, nakikadua metten kenkuana ti kabarbaro nga asawana iti panagdayaw ken Jehova.
Idi 16 ti tawenko, pimmanawak iti eskuelaan dagiti bulsek. Anian a makaliwliwa ti agsubli iti nabara a Nakristianuan a pamilia! Adda awaganda a sangapamiliaan a panagadal iti Biblia, ket inawisdak a makiadal. Nakipagadalak gapu iti panagraem ken panagdayaw, nupay talaga a diak mayulo. Napalalo pay la idi ti rurodko iti Dios ken iti relihion.
Ad-adalen idi ti pamiliami ti bokleta a God’s Way Is Love. Idi damo, saanak nga interesado, ngem idi agangay, nangngegko ti inlawlawag ni Tatang a kasasaad dagiti natay. Daytoy ti nangallukoy iti atensionko. Naibasa ti Eclesiastes 9:5, 10 manipud Biblia: “Dagiti natay dida ammo ti aniaman . . . Awan ti aramid, wenno gakat, wenno pannakaammo, wenno sirib, idiay Tanem, a papanam.”
Naamiriskon a saan a nainkalintegan ti panagbutengko. Ti natay nga inak, kakabsatko a lallaki, ken babbai saandak a madangran. Nagtultuloy ngarud ti saritaan agingga iti tema a panagungar. Dimngegak a naimbag. Naragsakanak unay idi nangngegko ti kari ti Biblia nga agbiagton dagiti natay iti sidong ti panagturay ni Kristo! (Juan 5:28, 29; Apocalipsis 20:12, 13) Interesadoak unayen nga agadal. Sigagagar a pinadpadaanak ti aldaw daytoy saritaan ti pamilia, ket nupay bulsekak, nagsaganaak a naimbag.
Pananggun-od iti Naespirituan a Panagkita
Bayat a rimmang-ay ti Nainkasuratan a pannakaammok, inwaksikon dagiti di umiso a pannakaawatko maipapan iti Dios ken iti pannakilangenlangenna. Naammuak a siak wenno ti siasinoman ket saan a pinagbalin ti Dios a bulsek no di ket ti Kabusorna, ni Satanas a Diablo ti ramut ti amin a kinadakes. Anian a babawik ta gapu iti kinaignorantek, pinabasolko idi ti Dios! Sireregtaak a rimmang-ay iti umiso a pannakaammo iti Biblia. Timmabuno ken nakipasetak iti amin a Nakristianuan a gimong, nupay adayo ti pagnanaedanmi manipud Kingdom Hall. Aktiboak met iti trabaho a panangasaba, a diak impalubos a ti kinabulsekko ti pakalappedak.
Anian a ragsakko ta nabautisaranak idi Hulio 27, 1958, nasurok la bassit a 16 a tawen kalpasan daydi a nakalkaldaang a kanito a nagbanag iti pannakabulsekko! Nangabaruananak ken napnuan iti namnama ken optimismo. Addan panggep ti biagko—ti agserbi iti naayat a nailangitan nga Amak. Ti pannakaammo kenkuana ti nangwayawaya kaniak manipud kadagiti ulbod a pannursuro ken pinaturednak a mangsaranget iti kinabulsekko ken kadagiti pakarigatan buyogen iti determinasion ken panangnamnama. Regular a nangbusbosak iti 75 wenno nasursurok pay nga oras iti kada bulan a nangikasaba iti nadayag a naimbag a damag kadagiti sabsabali.
Panagsina
Idi 1966, nakiasawaak iti maysa a lalaki a kapadak ti kalat iti biag. Kasla naragsakto ti panagasawa no agkaduakami a mangparang-ay iti trabaho a panangasaba. Sumagmamano a bulan a nangbusboskami iti adu nga oras iti dayta mangispal biag a trabaho. Immakarkami iti naiputputong a lugar iti asideg ti Livadiá, makintengnga a Grecia. Bayat ti kaaddami sadiay, manipud 1970 agingga iti 1972, iti laksid ti mangirurumen a military junta nga agturturay idi idiay Grecia, natulonganmi ti sumagmamano a tattao a mangadal iti kinapudno ti Biblia ken agbalin a bautisado a Kristiano. Naragsakankam met a timmulong iti bassit a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti dayta a lugar.
Idi agangay, nupay kasta, nangrugin a liniwayan ni lakayko ti panagadal iti Biblia ken ti itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimongmi, ket kamaudiananna binaybay-annan a namimpinsan dagiti pannursuro ti Biblia. Daytoy ti nangpataud iti adu a tension iti panagasawami, a nagtungpal iti diborsio idi 1977. Nasakit unay ti nakemko.
Naragsak, Nabunga a Biag
Iti daytoy nagsaem a kasasaad ti biagko, timmulong manen ni Jehova ken ti organisasionna. Inlawlawag ti maysa a naayat a Kristiano a kabsat a lalaki a no ipalubosko a ti inaramid ti dati nga asawak ti mangpukaw iti rag-ok, kaipapananna nga adipennak ni lakayko. Kas man la konkontrolenna ti kinaragsakko. Iti daydi met la a tiempo, nagpatulong ti maysa a baket iti kongregasion Kristiano a mangparang-ay iti abilidadna a mangasaba. Di nagbayag, naan-anay a nakumikomakon iti nangparagsak unay kaniak—ti pannakipaset iti ministerio!
Kalpasanna, kastoy ti insingasing ti maysa pay a Kristiano: “Mabalinmo nga itultuloy ti tumulong kadagiti lugar a kasapulandaka unay. Mabalinmo ti agserbi a kas parola nga usaren ni Jehova a Dios.” Anian a makaparagsak a kapanunotan! Bulsek a tao nga agbalin a “parola nga usaren ni Jehova a Dios”! (Filipos 2:15) Diak nagtaktak a pimmanaw idiay Atenas ket napanak idiay purok ti Amárinthos, iti makin-abagatan nga Évvoia, maysa a lugar a manmano dagiti mannursuro ti Biblia. Babaen ti tulong dagiti gagayyem sadiay, nakapaibangonak iti balay ken naaywanak a naimbag dagiti kasapulak.
Isu nga iti nasurok a 20 a tawenen, nabaelak nga inusar ti sumagmamano a bulan iti kada tawen iti nagduduma a kita ti narangrang-ay a trabaho a panangasaba. Babaen ti pammabileg ni Jehova, nabaelak ti nakiraman iti amin a kita ti ministerio, agraman ti isasarungkar kadagiti tattao iti pagtaenganda, mangyadal iti Biblia kadagiti interesado, ken makipatang kadagiti tattao iti kalsada. Iti agdama, adda pribilehiok a mangidaulo iti uppat a panagadal ti Biblia kadagiti tattao nga interesado iti Namarsua kadatayo. Anian a ragsakko a makakita a nabuangay ti tallo a kongregasion iti daytoy a lugar manipud iti sumagmamano laeng a kakabsat 20 a tawenen ti napalabas!
Mamindua iti kada lawas nga agbiaheak iti nasurok a 30 a kilometro kada agpapan tapno matabunuak dagiti Nakristianuan a gimong, a determinadoak a di langanan ti uray maysa kadagitoy. No madlawko a diak makapagatension no madama dagiti gimong—gapu ta diak makita ti agpalpalawag—agsuratak iti ababa a nota iti espesial a notebook-ko a Braille. Iti kastoy a pamay-an, mapilitan nga agatension a naimbag dagiti lapayag ken isipko. Sa pribilehiok met nga ipausar ti balayko a pakaangayan ti maysa kadagiti gimong iti kongregasion. Umay tumabuno dagiti tattao kadagiti kabangibang a purok iti maawagan Panagadal iti Libro ti Kongregasion. Imbes a kanayon a namnamaek a sarungkarandak dagiti dadduma idiay balayko, sarungkarak met ida, nga agresulta iti agpadpada a pakaparegtaanmi.—Roma 1:12.
Idi aggigianak ken tatangko kas tin-edyer, pulos a dinak trinato kas bulsek nga anak. Inan-anusan ken inkagumaanna a binusbos ti adu a tiempo a nangisuro kaniak a mangusar kadagiti imak. Gapu itoy a praktikal a pannakasanay, nabaelak a tinaripato ti hardinko ken ti sumagmamano a tarakenko. Inggaedko ti agtrabaho, a kanayon a dalusak ti balay ken agsagana iti taraon. Nasursurok a mabalintayo a sagrapen ti rag-o ken ragsak kadagiti simple a banag iti biag, kadagiti ik-ikutantayo. Adu a banag ti nagapuanak babaen ti nabatbati nga uppat a sentidok—panagdengngeg, panagangot, panagraman, ken panagrikna—ket mapnekak unay kadagitoy. Maysa met daytoy a nakaskasdaaw a pammaneknek kadagiti taga ruar.
Ti Diosko ti Nangandingay Kaniak
Adu ti masmasdaaw no kasano a mabaelak ti agbalin a positibo ken maaywanak ti bagik iti laksid dagiti limitasionko. Kangrunaanna, masapul a maipaay ken Jehova, “ti Dios dagiti amin a liwliwa,” amin a pammadayaw. (2 Corinto 1:3) Idi bulsekakon, sangkapanunotko ti agpakamatay. Isu a diak patien a sibibiagak pay laeng ita no saan a gapu ken Jehova ken iti kinapudno ti Biblia. Naamirisko nga adu a sagut—saan laeng a ti panagkita—ti impaay ti Namarsua kadatayo, ket agbalintayo a naragsak no usarentayo ida. Naminsan, idi nangasaba dagiti Saksi iti purokko, kastoy ti nasao ti maysa a babai kadakuada maipapan kaniak: “Ti Dios a daydayawenna ti tumultulong kenkuana a mangiringpas amin kadagitoy a banag!”
Dagiti amin a pakasuotak ti nangyadani kaniak iti Dios. Makapabileg unay iti pammati daytoy. Maipalagip kaniak a nagsagaba met ni apostol Pablo iti makuna a “siit iti lasag,” mabalin a sakit kadagiti matana. (2 Corinto 12:7; Galacia 4:13) Daytoy ti di nanglapped kenkuana nga agbalin nga “okupado unay” iti naimbag a damag. Kas kenkuana, makunak: “Siraragsak unay, ngarud, nga agpasindayagak pay ketdi no maipapan kadagiti kinakapuyko . . . Ta inton nakapuyak, iti kasta nabilegak.”—Aramid 18:5; 2 Corinto 12:9, 10.
Kangrunaanna, talaga nga adda positibo ken makagunggona nga epekto kaniak ti naibasar Biblia a namnamak nga inton panagungar, makitakto babaen kadagiti mismo a matak ti patpatgek nga ina, kakabsat a babbai ken lallaki. Ikarkari ti Biblia a “ti mata dagiti bulsek malukatanto” ken “addanto panagungar agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Isaias 35:5; Aramid 24:15) Mangnamnamaak unay kadagita a segseggaan ket sigagagar a padpadaanak ti nadayag a masakbayan iti sidong ti Pagarian ti Dios!
[Ladawan iti panid 15]
Ni tatangko, a nangyadal iti Biblia kaniak
[Ladawan iti panid 15]
Iti kosinak
[Ladawan iti panid 15]
Kaduak ti maysa a gayyem iti ministerio