Ti Asok ti Para Dengngegko!
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY BRITANIA
“KASANOAK ngatan no awan ti bassit nga asok!” Kasta ti kinuna ni Dorothy bayat a kitkitaenna a sidudungngo ti bassit, naglaok a puraw ken kayumanggi a mestiso a Jack Russell terrier a sikokontento nga agid-idda iti sirok ti tugawna. “Sumagmamano pay la a bulan nga adda kaniak ni Twinkie, ngem napasayaatnan ti kalidad ti panagbiagko!”
Idi miningmingak a naimbag, nakitak nga adda nakipet ken duyaw a nai-jacket ken ni Twinkie a nasuratan iti nakangisngisit ken dadakkel a letra a “HEARING DOG FOR THE DEAF.” Malagipko a kinunak iti un-unegko, ‘Karkarna nga animal! Ania ngata ti maaramidanna?’
Naiparparna a nagkikitami iti tengnga ti 44,000 a tattao a timmabuno iti “Dalan ti Dios iti Biag” nga Internasional a Kombension dagiti Saksi ni Jehova idi napan a Hulio ditoy London, Inglatera. Babaen ti panagtugaw ni Dorothy iti sibay ti trompa, mangngegna ti programa. Apay ngarud a kasapulanna ti aso a para dengngeg? Bayat a nakikatugawkami ken ni Dorothy kabayatan ti pangngaldaw, inyestoriana kaniak ti biagna.
Ti Annongen ni Twinkie
Nakaro ti kinatuleng ni Dorothy gapu iti panagatake ti rheumatic fever idi tallo pay laeng ti tawenna. Maymaysanan nga agbibiag nanipud idi natay ni lakayna 23 a tawenen ti napalabas, ngem kas iti inlawlawag ni Dorothy, saan laeng a katakunaynay ti kasapulanna bayat a bumakbaket. “Saan unay a natalged ti panagrikna dagiti tuleng no madanondan ti edadko,” kinunana. “Agtawenakon iti 74 ket agnanaedak iti apartment nga addaan iti para aywan, ngem no umaynak kitaen ti para aywan, diak pulos mangngeg ti timbre ti ridawko. Tangay ipagarupna nga adda rikriknaek, no dadduma sumrek lattan a diak mapupuotan; isu a talaga a makigkigtotak idi. Ngem ita ta addan ni Twinkie a makangngeg iti timbre ti ridaw, isut’ umay sana pikpiken ti gurongko ken iturongnak iti makinsango a ridaw. Kasta met a no mangngeg ni Twinkie nga aguni ti timer ti oven-ko, tarayennak, ket surotek kalpasanna. No aguni met ti alarma ti asuk wenno uram, nasanay ni Twinkie a mangatrakar iti atensionko sa agidda tapno ipasimudaagna nga adda peggad. Kada tulongannak, adda naimas nga ipakanko kas panggunggonak kenkuana.”
Nasigo a Panangsanay
Nasdaawak. Isu nga inyimtuodko: “Kasanom a nagun-odan ti asom, ken siasino ti nangsanay iti dayta?” Daytoy ti nangiparipirip ken Dorothy tapno ibagana kaniak ti maipapan iti Hearing Dogs for Deaf People, maysa a charity a panggepnat’ tumulong kadagiti tuleng ditoy Britania tapno ad-adda a makapagwaywayasda ken rumang-ay ti kalidad ti panagbiagda. Nanipud idi 1982, nakaiteden dayta a charity iti ginasut nga aso kadagiti tuleng ditoy Britania. Apaman a masanay a naimbag, mayakar ti aso iti kabarbaro nga amona babaen ti libre a panangipaampon.
Dagiti walang nga aso ti kadawyan a mapili a masansan a naggapu kadagiti sentro a mangay-aywan kadagiti walang nga aso iti intero a pagilian, nupay adda met sumagmamano nga indonar dagiti agpapaadu iti aso. Madanonna ti 12 a bulan tapno masanay ti maysa nga aso. Masansan a ti maysa nga isponsor ti aggasto, kompania man wenno grupo ti tattao a namagtitipon iti saggabassit a kontribusionda. Imbaga kaniak ni Dorothy a ti maysa a club a tumultulong kadagiti tattao nga agpakuttong ti siaasi a nangisponsor ken ni Twinkie.
Apaman a mapili, ti tunggal potensial a para dengngeg nga aso nga agedad iti pito a lawas agingga iti tallo a tawen ket masanay nga agresponde iti sumagmamano nga uni. Ngem maited pay la nga umuna dayta iti maysa a socializer wenno mannakilangen, maysa a boluntario a mangyawid iti aso iti dua agingga iti walo a bulan, depende iti edad ken kapadasan ti aso. Ti pannakilangen mabalin nga iramanna ti simple a panangsanay kadagiti maiparbeng nga ugali ti aso iti uneg ti balay, ngem ti kangrunaan a kalat isu ti panangipakabesa iti animal kadagiti publiko a lugar ken pagluganan sa maipulapol iti adu ken agduduma a tattao iti amin nga edad, agraman kadagiti ubbing ken maladaga. Ti panggep isut’ pannakasanay ti aso nga agaramid iti makaay-ayo iti aniaman a kasasaad a pakilangenannanto.
Naammuak pay a mangus-usar ti dadduma pay nga organisasion kadagiti aso a tumultulong kadagidiay adda espesial a pakasapulanda. Malaksid a masanayda nga agtulnog kadagiti bilin, mairuam dagitoy nga aso kadagiti espesipiko a buya ken angot. Maysa a retriever a mangay-aywan iti maysa a babai a naka-wheelchair ti nasursuruan a mangala iti telepono ken suratna ken mangdildil iti selio para kadagiti surat! Adda pay aso nga agresponde iti 120 a bilin, ken agala pay ketdi kadagiti de lata ken pakete kadagiti estante ti supermarket. Mangus-usar ti baldado nga amona iti laser dot a pagitudo kadagiti banag a napilina, ket kalpasanna, dagitoy ti iyeg ti aso kenkuana.
Naragsak a Panagkadua
Inyimtuodko kenkuana: “Ap-apresiaren kadi dagiti amin a tattao ti kinapateg ni Twinkie?” Simmungbat ni Dorothy: “Adda agbambantay iti tiendaan a di nangpastrek iti asok. Siguro, gapu ta adda naka-display a sumagmamano a taraon, ngem saan a nasayaat ti inaramidna tangay dina inammo no apay a kasapulak ni Twinkie.”
Maawatak itan ti kinapateg ti para dengngeg nga aso iti uneg ti balay ngem adda pay kayatko a damagen. Kasano kapateg ni Twinkie no siraragsak a makilanglangen ni Dorothy iti nagadu a padana a Kristiano? Kastoy ti inlawlawag ni Dorothy: “Nalaingak a mangbasa iti ibalikas ti bibig ket ti hearing aid-ko ti tumultulong kaniak a makipatang. Ngem no makita dagiti tattao ti duyaw a jacket ni Twinkie, ammoda lattan a maysaak a tuleng. Isu a basta kasaritadakon ket masansan nga ikagumaanda ti agsao a silalawag. Isu a din kasapulan nga ilawlawagko ti kinatulengko, ket dayta ti ad-adda a mangpanam-ay iti panagbiagko.”
Asideg idin a mangrugi dagiti sesion iti kombension, ket masapul a maiwayway biit ni Twinkie sakbay nga agtugaw iti daydi a malem. Sakbay a pimmanawak, nagrukobak tapno pikpikek. Nagmulagat ti narimat a matmatana sana tinangad ni Dorothy ken nagkalawikiw. Talaga a natulnog ken makatulong a bassit a gayyem—ken agkatunosanda a dua!
[Ladawan iti panid 20]
Nagpateg ti tulong ni Twinkie kadagiti kombension