Ti Panangmatmat ti Biblia

Ania ti Adda iti Likudan ti Panagkulam?

“MANGKUKULAM.” Ania ti ipalagip kenka dayta a sao? Ladawan dagiti naalas a babbaket a mangilablabeg wenno dagiti nalulok a babbai a mangkonkonsorte ken Satanas? Maisupadi iti gagangay a panangiladawan, agparang a kakasla ordinario a tattao ti adu a moderno, improklamarda ti bagida a mangkukulam. Dadduma ket mararaem a propesional, kas kadagiti abogado, mannursuro, mannurat, ken nars. Rimmegta manen dagiti narelihiosuan a movimiento iti intero a lubong nga agparang a kaas-asping ti okulto, kas kadagiti relihion a nainaig iti nakaparsuaan ken neopaganismo.a “Sadinoman a papanam idiay Russia kadagitoy nga aldaw, ti panagkulam ket inaldaw a paset ti biag,” kinuna ti maysa a polis iti dayta a pagilian. Idiay Estados Unidos, mapattapatta nga adda 50,000 agingga iti 300,000 a mangkukulam, wenno “dagiti Wiccan,”b kas pangawag ti dadduma iti bagida.

Kadagitoy nga aldaw, ti sao a “mangkukulam” ket masansan nga adu ti kayuloganna ken mabalin a nadumaduma ti kaipapananna iti nadumaduma a tattao. Ti panagraira manen ti panagkulam kadagitoy nga aldaw ket agparang a nangnangruna a nainaig iti kita ti panagdayaw iti diosa, ti naibasar iti relihion a nainaig iti nakaparsuaan nga addaan iti napigsa a panamati kadagiti ekstraordinario a pannakabalin. Agmaymaysa ti dadduma a mangkukulam​—bukbukodda a mangaramid kadagiti ritualda, palpaliiwenda ti panagbalbaliw dagiti paniempo, panagbalbaliw ti sukog ti bulan, ken dadduma pay a karkarna a pasamak iti nakaparsuaan. Dadduma ti agdaydayaw ken mangilabeg a kas grupo, a gagangay a maysa a grupo a buklen ti 13 a mangkukulam.

Agpayso nga idiay Laud, ti pannakaawat ti publiko iti panagkulam kadagitoy nga aldaw ket naiduma unay iti panangmatmat a nangdurog iti panangpuor kadagiti mangkukulam idi Edad Media. Nupay manmanon, adda pay laeng dagiti rumsua a nakas-ang a kinaranggas maibusor kadagiti mangkukulam. Kas pagarigan, idi nasapa a paset ti Oktubre 1998 idiay Indonesia, pinapatay dagiti nagtagimatsete a gang ti nasurok a 150 a tattao a nasuspetsa kas mangkukulam. Idiay South Africa, naipadamag iti nagbaetan ti 1990 ken 1998 ti nasurok a 2,000 a kaso ti kinaranggas a maibusor kadagiti mangkukulam, agraman 577 a pammapatay. Nupay adda dagita a panaglablabes​—manipud panaginteres iti panagkulam agingga iti pananggura kadagiti mangkukulam​—kasano ti rumbeng a panangmatmat dagiti Kristiano iti daytoy a banag?

Dagiti Di Napennek a Kasapulan

Ania ti pakagutugotan dagiti tattao a mangalagad iti moderno a panagkulam? Kunada a ti maysa a makagapu isut’ panangipategda iti nakaparsuaan ken biag. Kinapudnona, dadduma ti magagaran a mangilawlawag a ti panagdayawda dina iraman ti panangidaton iti an-animal kadagiti ritualda. Kuna ti dadduma a medio makipasetda iti panagkulam kas paset iti panagbirokda kadagiti tattao a mabalinda a pagpudnuan, pagtalkan, ken makasarita maipapan kadagiti naespirituan a banag. “Amin nga am-ammok iti pagano a movimiento ket mannakigayyem unay ken napudno . . . Nasayaatda a tattao,” kuna ti maysa a moderno a mangkukulam. Ket adu ti mangilibak iti aniaman a pannakainaigda ken Satanas, nga ipasingkedda nga awan ti interamente a dakes a dios iti narelihiosuan nga istrukturada.

Para iti adu kadakuada, ti kangrunaan a rason iti panagbalinda a mangkukulam isut’ pannakariknada iti naespirituan a kinakawaw ken pannakaupayda kadagiti agdama a kangrunaan a relihion. Iti panagsaona iti grupona, kastoy ti kuna ti babai a nangato a padi ti Wiccan a ni Phyllis Curott: “Aminkami ket di mapnek kadagiti sursuro ken ar-aramid dagiti namulagatanmi a relihion.” Dagiti moderno a mangkukulam, inlawlawag ni Curott, padasenda a sungbatan ti salsaludsod a kas iti, ‘Kasanotayo manen a madiskobre ti sagrado?’ Ngem ti aya panagkulam ti dana iti pudno nga espiritualidad?

Pudno nga Espiritualidad​—Paggapuanna?

Silalawag nga ipakpakita ti Biblia a ni Jehova ti kakaisuna a pudno a Dios ken ti Sapasap a Soberano. (Salmo 73:28; 1 Pedro 1:15, 16; Apocalipsis 4:11) Aw-awisenna amin a tattao nga isut’ sapulenda, “ket pudno a masarakanda.” (Aramid 17:27) Gapuna, ti pudno nga espiritualidad ket magun-odan laeng babaen ti pananggun-od iti umiso a pannakaammo iti pudno a Dios a ni Jehova. Maaramid daytoy babaen ti panagadal iti Saona, ti Nasantuan a Biblia. “Umadanikayo iti Dios, ket isu umadaninto kadakayo,” ti ipasigurado kadatayo ti mannurat iti Biblia a ni Santiago.​—Santiago 4:8.

Ngem mamakdaar ti Sao ti Dios maibusor iti makadangran a gubuayan ti dakes nga espiritualidad. (1 Juan 4:1) Iyam-ammona a ni Satanas a Diablo ti kangrunaan a kabusor ni Jehova, ken dagiti sairona ti gubuayan ti kaaduan kadagiti di umiso nga espiritualidad nga agsaksaknap kadagitoy nga aldaw.c Sigun iti Biblia, ni Satanas “binulsekna ti pampanunot” dagiti adu. Aktual nga isu ti “mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga,” agraman dagidiay makiramraman iti panagkulam​—kunkunaenda man nga agdaydayawda iti Diablo wenno saan. Apay a kasta?​—2 Corinto 4:4; Apocalipsis 12:9.

Adu kadagiti aramid ken ritual a nainaig iti moderno a panagkulam ket nalawag nga umasping kadagiti misterioso nga aspeto ti Satanismo. Gapuna, uray ti maaw-awagan nga inosente a panagusioso mabalin a nalaka a mangiturong iti okultismo. Kinapudnona, adun ti nabiktima iti dakes nga impluensia ni Satanas iti kastoy a wagas.

Saan a rumbeng a mayaleng-aleng ti kinapudno a no dadduma, dagiti pasaray mangal-alagad iti moderno a panagkulam ket maallukoy iti dayta agsipud ta kayatda ti maaddaan iti pannakabalin wenno kayatda ti agibales. “Adda tattao a mabalinda nga awagan ti bagida a mangkukulam ket usarenda dayta kadagiti nagdakes a panggep,” kinuna ni Jennifer, maysa a moderno a mangkukulam. Aniaman ti kasasaad, agpadpada a dagidiay nasingpet ken managibales a mangkukulam ket agpegpeggad a naan-anay a maipasidong iti panangkontrol ni Satanas ken dagiti sairo. Dadduma kadagiti mangkukulam ti mabalin a mangilibak iti kaadda dagita a nadangkes nga espiritu a parsua, ngem daytoy ti mamagbalin kadakuada a nalaklaka ketdi a magundawayan kadagiti panangallilawda.​—Idiligyo ti 1 Corinto 10:20, 21.

Kondenaren ti Biblia ti panagpadles, panagbuyon, panagsalamangka, ti panangilabeg, ken aniaman a panggep a makikomunikar kadagiti natay. Silalawag a kunana: “Siasinoman a mangaramid kadagitoy isu ti makarimon ken Jehova.” (Deuteronomio 18:10-12) Siempre, determinado dagiti Kristiano a ‘mangaramid iti naimbag kadagiti isuamin,’ ket iti ministerioda, natulongandan ti adu a limmapsut iti amin a kita ti espiritismo. (Galacia 6:10; Aramid 16:14-18) Ngem pulos a saan a makipaset dagiti pudno a Kristiano iti ulbod a panagdayaw, agraman ti aniaman a kita ti panagkulam.​—2 Corinto 6:15-17.

[Dagiti Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 26]

Picture Book of Devils, Demons and Witchcraft/Ernst and Johanna Lehner/Dover