No Bulsek ti Ayat
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY ESPAÑA
PANUNOTEM ti panagsapul iti nobia no ti laeng asideg ti nalawag a makitam ken no dagiti maitutop a babbalasang rummuarda laeng no rabiin. Kasta ti kasasaad ti kalakian nga emperor moth (simotsimot). Ngem daytoy a napintas nga insekto adda dagiti galadna a mamagbalin a saan unay a makapaupay daytoy a karit.
Bayat dagiti bulan ti kalgaw, ti manamnama nga agrayo busbosenna dagiti aldawna kas nalukmeg nga alimbubudo a mangan iti amin a taraon a masarakanna. No kasta, iti sumaganad a primavera, inton rummuaren iti supotna, ti naraniag ti kolorna a simotsimot adun ti urnongna a taraon nga agpaut agingga iti ababa a panagbiagna.
Agsipud ta awanen ti parikutna iti taraon, maipamaysan ti emperor moth ti agsapul iti asawana. Nupay kasta, no saan a gapu iti alikamen nga awitna, mabalin a narigat ti panagsapul iti kabaian babaen laeng ti silnag ti bulan a kas iti karigat ti panagsapul iti dagum iti nabunton a garami.
Nagtubo a kas napipintas a pako iti bassit nga ulo ti simotsimot ti dua nga antenna. Dagitoy a babassit a saringit nalabit isu ti kamomodernuan nga alikamen a mangilasin iti angot ditoy daga. Kasta met, epektibo unay dagitoy a mangilasin iti sangkabassit a pheromone, wenno “bangbanglo,” a situtulok nga ipaangot ti kabaian a simotsimot.
Nupay manmano dagiti kabaian ken mabalin nga adayo ti ayanda, agserbi ti napigsa a pheromone kas mangiwanwan a pagilasinan. Napigsa unay dagiti antenna ti kalakian a simotsimot ta malasinda ti kabaian a dandani 11 a kilometro ti kaadayona. Isu a maparmekton ti amin a lapped ket masarakanton ti kalakian a simotsimot ti kaparehana a kabaian. Iti lubong dagiti insekto—siempre iti kastoy a kaso—uray bulsek ti ayat, maparmekna dagiti lapped.
Naruay dagita a makaallukoy a kasasaad ken naisangsangayan ti disenio kadagiti parsua ti Dios! Insurat ti salmista: “O Jehova, anian a nagadu dagiti ar-aramidmo! Nainsiriban ti panangaramidmo kadakuada amin.”—Salmo 104:24.
[Picture Credit Line iti panid 10]
© A. R. Pittaway