Pinaboran ti Korte Suprema ti Wayawaya nga Agsao
TI NAGPATEG NGA ALDAW ket dimteng idi Hunio 17, 2002, idi impablaak ti Korte Suprema ti naisurat a desisionna. Ania ti desision? Nagbalin dayta a paulo dagiti damag. Kinuna ti The New York Times: “Inikkat ti Korte ti Limitasion iti Isasarungkar Dagiti Saksi ni Jehova.” Kinuna ti The Columbus Dispatch ti Ohio: “Di Inanamongan ti Nangato a Korte ti Panangala iti Permiso.” Kuna laeng ti The Plain Dealer ti Cleveland, Ohio: “Dagiti Agur-or Saanda a Kasapulan ti Pammalubos ti Munisipio.” Kuna ti Op/Ed a panid ti USA Today: “Nagballigi ti Wayawaya nga Agsao.”
Nabaliktad dagiti desision ti nababbaba a korte maibusor kadagiti Saksi ni Jehova iti butos a 8 kontra 1! Ni Justice John Paul Stevens ti nangisurat iti opisial a 18-panid nga Opinion ti Korte. Nabatad a pinatalgedan ti desision ti proteksion nga ipaay ti First Amendment iti pangpubliko a ministerio dagiti Saksi ni Jehova. Iti panangrepasona, inlawlawag ti Korte a saan a nangala dagiti Saksi iti permiso agsipud ta sigun kadakuada “naggapu iti Kasuratan ti autoridadda a mangasaba.” Kalpasanna, inadaw ti Korte ti testimonia a nadakamat iti balabala ti argumento dagiti Saksi: “Ibilangmi a pananginsulto iti Dios no dumawatkami iti permiso ti munisipio iti panangasabami.”
Kinuna ti Opinion ti Korte: “Iti las-ud ti nasurok a 50 a tawen, di inanamongan ti Korte ti panangiparit iti isasarungkar ken panangiwaras iti pampleta kadagiti balbalay. Saan laeng a naiparna iti historia a ti kaaduan kadagitoy a kaso ket dagiti isyu a mainaig kadagiti kalintegan a sagudayen ti First Amendment nga indatag dagiti Saksi ni Jehova, agsipud ta ipaannurot ti relihionda ti panangasaba kadagiti balbalay. Kas nakitatayo iti kaso a Murdock v. Pennsylvania, . . . (1943), ‘ibagbaga dagiti Saksi ni Jehova a tultuladenda ti inaramid ni Pablo, a nangasaba iti “publiko, ken iti binalaybalay.” Aramid 20:20. Literal a tungtungpalenda ti bilin ti Kasuratan nga, “Inkay iti isuamin a lubong, ket ikasabayo ti ebanghelio iti isuamin a parsua.” Marcos 16:15. Iti panangaramidda iti kasta, patienda a tungtungpalenda ti bilin ti Dios.’”
Kalpasanna, nagadaw manen ti Opinion iti kaso idi 1943: “Iti babaen ti First Amendment, ti kastoy a narelihiosuan nga aktibidad ket kas kapateg ti panagdayaw a maar-aramid kadagiti simbaan ken panangasaba kadagiti pulpito. Maiparbeng met dayta a masalakniban a kas kadagiti mas gagangay ken tradisional nga aktibidad ti relihion.” Iti panangadawna iti maysa a kaso idi 1939, kinuna ti Opinion: “Ti panangsensor babaen ti panangala iti lisensia a mamagbalin nga imposible ti nawaya ken awan tubengna a panangiwaras kadagiti pampleta pagpeggadenna ti mismo a pundasion dagiti kalintegan a ginarantisaran ti konstitusion.”—Isuda ti nangitaliko.
Sa adda napateg a kapaliiwan ti Korte: “Ipakita dagiti kaso a saan laeng a dagiti kalinteganda ti iruprupir dagiti Saksi ni Jehova iti panangikagumaanda a mangsaranget iti regulasion a manglimitar iti panagsao.” Inlawlawag ti Opinion a “saan laeng a [dagiti Saksi] ti ‘gagangay a tattao’ nga agpegpeggad a pagulimeken dagiti regulasion a kas iti regulasion ti Munisipalidad.”
Kinuna pay ti Opinion a ti ordinansa “ket pananginsulto—saan laeng a kadagiti prinsipio a protektaran ti First Amendment, no di ket iti mismo nga ideya ti nawaya a kagimongan—a no kayat ti maysa nga umili ti makipatang kadagiti sabsabali, masapul nga ibagana pay nga umuna iti gobierno a kayatna ti makisarita kadagiti kaarrubana sa dumawat iti permiso a makisarita. . . . Ti linteg a masapul a mangala iti permiso a makisao ket nakaro a panangtallikud iti nailian a tawid ken konstitusional a tradisiontayo.” Kalpasanna, dinakamat ti Opinion a “makadangran unay ti epekto ti kasta a linteg a panangala iti permiso.”
Pangta Dagiti Krimen
Ti ngay panangmatmat a ti panangala iti permiso ket kasapulan tapno saan a makastrek dagiti mannanakaw ken dadduma pay a kriminal? Kinuna ti Korte: “Nupay nainkalintegan a maseknantayo kadagita, nalawag nga ipakita dagiti napalabas a kaso a pagsurotantayo a masapul a mabalanse dagita a banag ken ti epekto dagiti regulasion kadagiti kalintegan a sagudayen ti First Amendment.”
Kinuna pay ti Opinion ti Korte: “Di kayat a sawen daytoy a no awan ti permiso, saanen nga agtuktok dagiti kriminal kadagiti ruangan ken makipatang maipapan kadagiti banag a di nadakamat iti ordinansa. Kas pagarigan, mabalin a damagenda dagiti direksion wenno dumawatda iti pammalubos nga agusar iti telepono, . . . wenno mabalin a saan a pudno a naganda ti isuratda.”
Iti panangtukoyna kadagiti desision idi dekada 1940, insurat ti Korte: “Dagiti sasao a naaramat kadagiti opinion idi tiempo ti Gubat Sangalubongan II a maulit-ulit a nangsalbar kadagiti karelihionan dagiti nagpetision [Watch Tower Society] kadagiti di nainkalintegan a pannakausig inyanninawda ti panangtingiting ti Korte kadagiti wayawaya a sagudayen ti First Amendment a mainaig iti daytoy a kaso.”
Ania ti konklusion ti Korte? “Nabaliktad ti desision ti Korte a Pagapelaran, ket maisubli ti kaso tapno mausig pay a maitunos iti daytoy nga opinion. Daytoy ti bilinmi.”
No kasta, ti nagbanagan ti kaso ket, kas nadakamat iti Chicago Sun-Times, “Sinuportaran ti Korte Dagiti Saksi ni Jehova,” babaen ti butos a 8 kontra 1.
Ti Ngay Masanguanan?
Kasano ti panangmatmat dagiti Saksi ni Jehova iti kabangibang a Wellsville Congregation iti daytoy a panagballigi iti Korte Suprema? Di rumbeng a pagpannakkel daytoy iti pakaibabainan dagiti agnanaed iti Stratton. Awan ti gura dagiti Saksi kadagiti nasingpet a tattao iti munisipalidad. Kinuna ni Gregory Kuhar, maysa kadagiti Saksi sadiay: “Saanmi a tinarigagayan daytoy a kaso iti korte. Saan la ngamin nga umiso ti ordinansa a mismo. Saan laeng nga agpaay kadakami ti inaramidmi no di ket agpaay iti amin.”
Kinapudnona, inkagumaan dagiti Saksi a di marurod dagiti pumurok. Inlawlawag ti sabali pay a Saksi a ni Gene Koontz: “Ti naudi a panangasabami idiay Stratton ket idi Marso 7, 1998—nasurok nga uppat a tawenen ti napalabas.” Kinunana pay: “Nabagaanak a mismo nga arestuendak. Iti panaglabas dagiti tawen, adu ti naipadamag maipapan kadagiti pangta dagiti polis nga arestuendakami. Ket idi kiniddawmi a kayatmi a kitaen no ania ti naisurat iti ordinansa, pulos a saanda nga impakita.”
Innayon ni Koontz: “Kayatmi ti maaddaan iti nasayaat a relasion kadagiti kaarrubami. No saan a kayat dagiti dadduma a sarungkaranmi ida, raemenmi dayta a pangngeddengda. Ngem adda dagidiay mannakigayyem ken mayat a makisarita maipapan iti Biblia.”
Inlawlawag ni Gregory Kuhar: “Saanmi nga imporsegi daytoy a kaso tapno marurod dagiti umili ti Stratton. Kayatmi laeng nga ipasdek babaen ti legal a pamay-an ti wayawayami nga agsao iti sidong ti Konstitusion.”
Kinunana pay: “Iti saan a mabayag, namnamaenmi a makasublikaminto idiay Stratton. Maragsakanak no siak ti umuna nga agtuktok iti ruangan no agsublikami. Maitunos iti bilin ni Kristo, masapul nga agsublikami.”
Ti nagbanagan ti kaso a “Watchtower v. Village of Stratton” ket dakkel ti epektona. Idi naammuanda ti pangngeddeng ti Korte Suprema, binigbig ti adu nga opisial ti munisipio ti E.U. a dagiti lokal nga ordinansa ket saanen a mabalin nga usaren a mangiparit iti trabaho dagiti Saksi ni Jehova a panangasaba. Itatta, narisuten dagiti parikut maipapan iti panangasaba iti balaybalay iti dandani 90 a komunidad iti Estados Unidos.
[Kahon iti panid 9]
“NANGABAK MANEN DAGITI SAKSI NI JEHOVA”
Kasta ti insurat ni Charles C. Haynes, maysa nga eskolar a nangato ti saadna ken direktor dagiti programa iti edukasion iti First Amendment Center, iti Web site a Freedom Forum, babaen ti paulo a “The Freedom of Faith.” Intuloy ni Haynes: “Idi napan a lawas, nagun-od [dagiti Saksi] ti maika-48 a panangabakda iti Korte Suprema—naisangsangayan ken nagsasaruno a kaso a dakkel ti naitulongda a nangpalawa kadagiti proteksion iti babaen ti First Amendment para kadagiti amin nga Americano.” Imballaagna: “Tandaananyo daytoy: No mabalin a limitaran ti gobierno ti wayawaya ti maysa a relihion, adda pannakabalinna a manglimitar iti wayawaya ti aniaman a relihion—wenno amin a relihion. . . . Siempre, adda kalintegan dagiti tattao a di dumngeg—ken mangirikep iti ridaw. Ngem di rumbeng a maaddaan ti gobierno iti autoridad a mangikeddeng no siasino ti mapalubosan nga agtuktok iti ridaw. Ngarud, pagyamanan iti Korte Suprema.”
Kastoy ti konklusion ni Haynes: “Addaantay amin iti utang a naimbag a nakem kadagiti Saksi ni Jehova. Uray no namin-ano a nainsultoda, napapanaw iti ili, wenno naranggasan, agtultuloy nga irupirda ti wayawayada (ket ngarud ti wayawayatayo) a mangannurot iti relihion. Ket no mangabakda, mangabaktayo amin.”
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 10, 11]
TI DESISION TI KORTE SUPREMA—NO ANIA TI KUNA DAGITI PAGIWARNAK
◼ “Sinuportaran ti Korte Dagiti Saksi ni Jehova; Saan a Kasapulan ti Permiso iti Panangasaba Kadagiti Balbalay
Iti ar-aramidenda a panagtuktok kadagiti ridaw kas Saksi ni Jehova, kanayon a patien [dagiti Saksi] nga adda ti Dios iti dasigda. Ita, adda payen ti Korte Suprema ti E.U. iti dasigda.”—Chicago Sun-Times, Hunio 18, 2002.
◼ “Nagballigi ti Wayawaya nga Agsao
Inton sumarungkar dagiti Saksi ni Jehova bayat ti pannanganyo, nalabit kayatyo a pagyamanan ida. Gapu ta situtured a sursurotenda dagiti narelihiosuan a prinsipioda, daytoy naidumduma a denominasion nga addaan iti agarup 1 milion a miembro [iti Estados Unidos] ket nalabit ad-adu ti naaramidanna ngem iti aniaman a sabali nga institusion a manggun-od iti wayawaya nga agsao para iti tunggal Americano. . . .
“Naruamen dagiti Saksi a dumatag iti nangato a korte. Iti nasurok a dua dosena a kaso iti las-ud ti 65 a tawen, sibaballigi a nakidangadangda iti panangirurumen ti kaaduan.”—USA TODAY, Hunio 18, 2002.
◼ “Naikeddeng a Konstitusional ti Kalintegan a Mamalaybalay. Ti Desision ket Balligi Para Kadagiti Saksi ni Jehova
Inkeddeng ti Korte Suprema ti E.U. idi Lunes nga addaan dagiti politiko, narelihiosuan a grupo, Girl Scout ken dadduma pay iti konstitusional a kalintegan a mamalaybalay tapno itandudoda dagiti prinsipioda a di kasapulan a mangalada nga umuna iti permiso kadagiti lokal nga opisial.”—San Francisco Chronicle, Hunio 18, 2002.
◼ “Korte Suprema: Dimo Malapdan nga Agtuktok Dagiti Saksi ni Jehova ken Dagiti Girl Scout
WASHINGTON—Inkeddeng ita ti Korte Suprema a protektaran ti Konstitusion ti kalintegan dagiti misionero, politiko ken dadduma pay nga agtuktok kadagiti ridaw a di kasapulan a mangalada nga umuna iti permiso kadagiti lokal nga autoridad. . . .
“Iti butos a 8 kontra 1, inkalintegan ti korte a ti sagudayen ti First Amendment a kalintegan nga agsao a siwayawaya ramanenna ti kalintegan a mangidanon a direkta ti mensahe iti pagtaengan ti maysa a tao.”—Star Tribune, Minneapolis, Hunio 18, 2002.
[Ladawan iti panid 9]
Justice Stevens
[Credit Line]
Stevens: Collection, The Supreme Court Historical Society/Joseph Bailey