Ania ti Namnama Dagiti Napanglaw?

SAAN a dakes nga igaed ti agbirok iti pagbiag, no la ket ta dagidiay nagaget a trabahador umawatda iti umiso a sueldo. Imutektekam ti komento ti maysa a mannurat ti Biblia: “Naammuak nga awanen ti nasaysayaat . . . ngem ti panagrag-o . . . ken kasta met a ti tunggal tao mangan ken pudno nga uminum ken makakita iti imbag iti isuamin a napinget a panagtrabahona. Dayta ti sagut ti Dios.”—Eclesiastes 3:12, 13.

Ngem kas nakitatayon, ti sistema ti ekonomia iti lubong kalikagumanna ti nasaet a panagtrabaho ngem masansan a bassit ti itedna a sueldo kadagiti trabahador. Adu ti agtalinaed a napanglaw ken mangikagkagumaan nga agbiag iti inaldaw. Manmanoda nga ‘agrag-o’ ken “makakita iti imbag” gapu iti kasasaad ti biagda. Nakabakbaknang itan ti lubong, ngem agparang a kagudua iti sangatauan ti saan a mabembenepisiaran iti dayta a kinabaknang.

Ti Pannakaseknan ti Dios Kadagiti Nakurapay

Ni Jehova a Dios, ti Namarsua iti sangatauan, saan a maragsakan iti kastoy a kasasaad. Naasi ni Jehova kadagiti marigrigat. Mabasatayo iti Biblia: “[Ti Dios] sigurado a saanna a malipatan ti ikkis dagidiay naparigatan.” (Salmo 9:12) Ni Jehova ket Dios a maseknan kadagiti napanglaw.

Kuna ti Biblia maipapan ken Jehova: “Daydiay dakes ti kalak-amanna, ti awan amana nga ubing, italekna kenka ti bagina. Sika nagbalinka a katulonganna.” (Salmo 10:14) Kitaem no kasano a natukoy dagiti marigrigat iti daytoy a bersikulo ti Biblia.a Wen, aywanan ti Dios ti tunggal maysa ket ipaayna dagiti kasapulanna. Napateg kenkuana ti tunggal tao ken maikari iti atensionna. Ni Jehova aw-awisenna dagiti tattao iti aniaman a kasasaad ti ekonomia tapno agsursuroda kenkuana ken tagiragsakenda ti pannakipagayamna.

Ti panangipakita iti asi ken pannakipagrikna kadagiti sabsabali ti maysa kadagiti maadal dagiti tattao maipapan iti Dios. Ibilang dagiti Saksi ni Jehova a maysada a dakkel a naespirituan a pamilia. Ipatpategda ti tunggal maysa kas indibidual. Adda pudno a Nakristianuan nga ayat iti nagbabaetanda. Naminsan, imbaga ni Apo Jesu-Kristo kadagiti pasurotna: “Agkakabsatkayo amin.” (Mateo 23:8) No kasta, amin a makipaset iti pudno a panagdayaw buklenda ti maysa a panagkakabsat nga awan idaddadumana maibatay iti kinabaknang. Maseknanda iti maysa ken maysa ken agpipinnabilegda no panawen ti rigat.

Adda dagiti prinsipio iti Biblia a mangpalag-an kadagiti epekto ti kinakurapay. Ipakita dagiti Kasuratan a karimon ti Dios ti panangrugit iti bagi, kas iti panagtabako ken ti panagbartek. (Proverbio 20:1; 2 Corinto 7:1) Ti tao a mangal-alagad kadagita a prinsipio dina sayangen ti kuartana kadagiti makadangran a bisio. Saan nga agsakit ken agpaagas gapu iti panagsigarilio ken panagbartek. Isuro met ti Biblia kadagiti tattao a liklikanda ti materialistiko a panagpampanunot ken ti kinaagum. (Marcos 4:19; Efeso 5:3) No ti maysa a tao ipangagna ti Sao ti Dios maipapan kadagitoy a banag, saan a masayang ti kuartana gapu iti panagsugal.

Mangted ti Biblia kadagiti praktikal a prinsipio agpaay iti inaldaw a panagbiag, uray pay iti sidong ti nakaro a kinapanglaw. Usigem ti sumaganad a kapadasan.

Iti maysa a pagilian nga adu ti awanan iti trabaho, maysa a trabahador iti paktoria ti mabalin a masesante gapu iti panangkiddawna iti bakasion tapno tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. Nalaka la nga ikkaten koma ti superbisorna. Ngem isu ken uray ti dadduma a trabahador nagsiddaawda ta pinatgan ti superbisor ti kiddawna. Kasta met, imbaga ti superbisor a kayatna nga agtultuloy nga agtrabaho iti paktoriana ken pinadayawanna kas “maysa a pagwadan a trabahador.” Apay?

Maysa a Saksi ni Jehova dayta a trabahador, ket an-annurotenna dagiti prinsipio ti Biblia. Gapu ta kayatna “ti agbiag a mapagtalkan iti amin a bambanag,” saan a nagulbod wenno nagtakaw ket naibilang a mapagpiaran. (Hebreo 13:18) Kas panagtulnog iti naipaltiing a prinsipio a mabasa iti Colosas 3:22, 23, nagtrabaho iti “amin-kararua.” Kayatna a sawen nga isu ket natulnog iti amona ken kada aldaw impapatina ti nagtrabaho.

Siempre, agbibiagtayo iti sidong ti naagum ken agruprupa iti ganansia a sistema ti ekonomia. Dadduma a mangyap-aplikar kadagiti prinsipio ti Biblia ti nalabit nga agtultuloy a makidangdangadang tapno magun-odda dagiti taraon, kawes, ken pagtaengan a kasapulanda. Ngem nadalus ti konsiensiada iti imatang ti Namarsua kadakuada ket buyogen ti panagtalek namnamaenda nga adda nasaysayaat a panawen iti masanguanan, gapu kenni Jehova, “ti Dios a mangipaay iti namnama.”—Roma 15:13.

Permanente a Solusion iti Kinakurapay

Ipalgak ti Biblia a kagurgura ni Jehova dagidiay mangilupitlupit kadagiti nakurapay. Kuna ti naipaltiing a Sao ti Dios: “Asi pay dagidiay mangituytuyang iti makadangran nga al-alagaden ken dagidiay a, naynay nga agisursurat, nangisurat iti bin-ig a riribuk, tapno pagtalawenda dagidiay nanumo manipud iti legal a kaso ken rabnotenda ti hustisia manipud kadagidiay naparigatan . . . , tapno agbalin a samsamda dagiti balo a babbai, ken tapno samsamanda uray ti awan amana nga ubbing!” (Isaias 10:1, 2) Inggagarada man a binaybay-an dagiti napanglaw wenno saan, dagidiay mangtengtengngel iti panagandar ti ekonomia iti kagimongan ita ket paset ti manangirurumen a sistema a sukatanto ti Dios a Mannakabalin-amin.

Kastoy ti mamagpanunot a saludsod ni mammadto nga Isaias kadagita a manangirurumen: “Ania ti aramidenyonto iti aldaw ti pannakaasikaso ken iti pannakarba, inton umay dayta manipud iti adayo?” (Isaias 10:3) Pukawen ni Jehova dagita inton dadaelenna ti manangilupitlupit a sistema a supsuportaranda.

Ngem saan laeng a panangdadael kadagidiay manangirurumen ti panggep ti Dios. Ikkanna met dagiti nasingpet ti panagpuspusona a tattao iti gundaway a makalapsut iti pannakailupitlupit. Pukawenna ti kinakurapay ken ikkanna iti gundaway ti amin a tattao a maaddaan iti makapnek ken naragsak a biag babaen ti nasaysayaat a kita ti gobierno. Iti dayta a tiempo, saan a kasapulan ti dakkel a tawid a kuarta, adu nga am-ammo, ken kinalaing iti negosio tapno maaddaan iti nasaliwanwan a biag. Kasano a masiguradotayo a mapasamak ti kasta a panagbalbaliw?

Ni Jesu-Kristo a tinudingan ni Jehova a mangituray iti sangatauan, tinukoyna dayta a nagsayaat a masanguanan kas “pannakaparsua manen.” (Mateo 19:28) Ipasimudaag daytoy a sao ti pannakapabaro wenno baro a pangrugian ti biag ti tao. Babaen ti panangusarna iti termino a “pannakaparsua manen,” impaganetget ni Jesus nga ikkan ni Jehova ti nalinteg a sangatauan iti gundaway nga agbiag sigun iti pagayatan ti naayat a Namarsua kadatayo. Karaman kadagiti adu a gunggona nga ipaaynanto iti sangatauan iti dayta a tiempo isu ti permanente a pannakaikkat ti mangirurumen nga ekonomia a mangparparigat iti adu a tattao.

Naimpadtuan a kinuna ti Biblia maipapan iti panangituray ni Jesu-Kristo: “Ispalennanto daydiay napanglaw nga agpatpatulong, kasta met daydiay naparigatan ken siasinoman nga awanan katulongan. Isu maasianto iti daydiay nanumo ken iti daydiay napanglaw, ket dagiti kararua dagidiay napanglaw isalakannanto. Iti pannakairurumen ken iti kinaranggas subbotennanto ti kararuada, ket ti darada napategto kadagiti matana.”—Salmo 72:12-14.

Mabalinmo a tagiragsaken ti naraniag a masanguanan. Ngem tapno matungpalmo dagiti kalikaguman ti Dios tapno agbiag iti dayta a baro a lubong, nasken nga umuna nga ammuem ken aramidem ti pagayatan ti pudno a Dios. Mangaramidka iti nainsiriban a pangngeddeng a naibatay iti pannakaammo iti Sao ti Dios. Mangnamnamaka iti napintas a masanguanan nga ipaay ti Dios para iti intero a sangatauan. Saankanto a mapaay. Ikari ti Sao ti Dios: “Saanto a kanayon a malipatan daydiay napanglaw, saanto met a pulos mapukaw ti namnama dagidiay naemma.”—Salmo 9:18.

[Footnote]

[Blurb iti panid 9]

Mabalinmo a tagiragsaken ti naraniag a masanguanan

[Kahon/Ladawan iti panid 10]

Masapul Kadi nga Umakarak iti Lugar a Nasaysayaat ti Ekonomiana?

Saan nga ibaga ti Sao ti Dios no sadino ti pagnaedan wenno pagtrabahuan dagiti tattao. Ngem dagiti prinsipio ti Biblia ket makatulong iti maysa a tao a mangikeddeng no nainsiriban nga umakar iti sabali a pagilian gapu iti ekonomia. Usigenyo dagitoy a saludsod ken dagiti Nainkasuratan a prinsipio nga agaplikar iti daytoy.

1. Maim-impluensiaanak kadi kadagiti awan nakaibatayanna a saosao? Kuna ti Proverbio 14:15: “Ti asinoman nga awanan kapadasan maaddaan pammati iti tunggal sao, ngem daydiay nasaldet utobenna dagiti addangna.” Kastoy ti kinuna ti maysa a lalaki a naggapu iti Makindaya a Europa kalpasan nga immakar iti nabaknang a pagilian: “Nadamagko a ditoy agtubo ti kuarta a kas kadagiti bulong ti kayo. Agingga ita, birbirokek pay laeng dagita a kayo.”

2. Natimbeng kadi ti panangmatmatko kadagiti kasapulan ti pamiliak? Ammok kadi no ania a talaga dagiti kasapulak ken no ania dagiti tarigagayak laeng? Pudno, masapul nga ipaayan dagiti ulo ti pamilia iti material a kasapulan ti asawa ken annakda. (1 Timoteo 5:8) Ngem rebbengenda met a sursuruan dagiti annakda iti moral ken iti naespirituan. (Deuteronomio 6:6, 7; Efeso 6:4) No umakar iti adayo ti maysa nga ama, nalabit nga ad-adu ti maipaayna a material a banag. Ngem dina maipaay ti moral ken naespirituan a panangsanay kadagiti annakna no dina makita ida iti adu a lawas, bulan, wenno tawen.

3. Mabigbigko kadi a gapu iti mabayag a saanmi a panagkadua iti asawak, mabalin a maipasangokami iti sulisog a makikamalala? Namakdaar ti Sao ti Dios kadagiti agassawa nga ikabilanganda dagiti seksual a kasapulan ti maysa ken maysa.—1 Corinto 7:5.

4. Maawatak kadi a ti saan a legal nga iseserrek iti maysa a pagilian ket mangyeg kadagiti nadagsen a pannusa manipud kadagiti agtuturay? Dagiti pudno a Kristiano rumbeng nga agtulnogda kadagiti linteg ti pagilian.—Roma 13:1-7

[Dagiti Ladawan iti panid 8, 9]

Nabaknangka man wenno nakurapay, praktikal dagiti prinsipio ti Biblia

[Picture Credit Line iti panid 7]

Ngato: © Trygve Bolstad/Panos