Ti Nakaskasdaaw a Nainkasigudan a Sirib
“Nalabit a ti iyaakar dagiti animal ti makapasiddaaw unay a natural a pasamak.”—COLLINS ATLAS OF BIRD MIGRATION.
IDI Disiembre 9, 1967, ti piloto ti eroplano nasaripatpatanna ti maysa a pangen ti agarup 30 a kalamon nga agtaytayab nga agturong iti Ireland iti nakaskasdaaw a kangato a 8,200 a metro. Apay a nakangatngato ti panagtayabda, idinto ta agarup -40 degree Celsius ti kalamiis ti angin sadiay? Malaksid a malisianda ti masansan a panagtinnag ti niebe iti nababbaba a paset ti tangatang, maibuyogda iti angin isu a makatayabda iti kapartak nga agarup 200 a kilometro iti maysa nga oras. Napattapatta a pito nga oras laeng a tayaben dagiti tumatayab ti 1,300 a kilometro a biaheda manipud Iceland agingga iti Ireland.
Ti arctic tern—ti tumatayab a makabael nga umakar iti kaadaywan a lugar—ket agpaadu iti amianan ti Arctic Circle ngem mapan iti Antarctic no panawen ti lam-ek iti amianan. Iti gagangay a tawen, agbiahe daytoy bassit a tumatayab iti baybay iti nagbaetan ti 40,000 ken 50,000 a kilometro. Dayta ti katupag ti panangrikus iti globo!
Dagiti puraw a tikbaboy agpaaduda idiay Makin-amianan a Europa ken palabsenda ti kalam-ekna idiay South Africa, isu nga agbiaheda iti 24,000 a kilometro nga agpapan ken agawid. Rinibu kadagitoy a tumatayab ti lumabas iti Israel iti otonio ken primavera. Sursurotenda dagiti tiempo ti panagakar a naituding idi pay laeng panawen ti Biblia.—Jeremias 8:7.
Asino ti nangted iti kasta a nainkasigudan a siribda? Agarup 3,500 a tawen ti napalabasen, dagitoy ti insaludsod ti Dios iti nalinteg a lalaki a ni Job: “Maipagapu aya iti pannakaawatmo a ti kali tumayok, nga iyukradna dagiti payakna iti abagat? Wenno iti panagbilinmo aya a ti maysa nga agila tumayab nga agpangato ket aramidenna ti umokna iti nangato?” Kas sungbatna, maitutop a ni Job idayawna ti Dios gapu iti nakaskasdaaw nga abilidad dagiti tumatayab ken dadduma nga animal.—Job 39:26, 27; 42:2.
Nasaysayaat nga Amang Ngem iti Nainkasigudan a Sirib
Saan a ti nainkasigudan a sirib ti mangibagbagnos kadagiti tattao, ti katan-okan a parsua ti Dios. Imbes ketdi, adda wayawayatayo nga agdesision ken addaantayo iti konsiensia ken abilidad a mangipakita iti ayat. (Genesis 1:27; 1 Juan 4:8) Gapu kadagitoy nga abilidad, makaaramidtayo kadagiti umiso ken nalinteg a desision, a mangiparangarang no dadduma iti napalaus a panagayat ken panagsakripisio.
Siempre, ti ugali ken kababalin ti maysa a tao ket agpannuray a nangnangruna kadagiti moral nga alagaden ken naespirituan a prinsipio a naisuro, wenno saan a naisuro, kenkuana bayat ti kinaubingna. Gapuna, mabalin nga agduduma ti panangmatmat dagiti tattao no ania ti naimbag wenno dakes, maakseptar wenno saan. Dagitoy a panagduduma ti pakaigapuan met iti di pagkikinnaawatan, panangikuspil, ken gura pay ketdi, nangruna no dakkel ti impluensia ti kultura, nasionalismo, ken relihion.
Nataltalna koma ti lubong no ti intero a natauan a pamilia annurotenda ti maymaysa nga alagaden a maitunos iti umiso a kababalin ken pannursuro ti Biblia, no kasano nga agpaspasakuptayo iti maymaysa a linteg a mangiturturong iti uniberso! Ngem adda kadi asinoman nga addaan iti abilidad ken pannakaammo a mangipasdek kadagiti pagalagadan a pagimbagan ti isuamin? No kasta, inaramidna wenno aramidennanto ngata? Usigen dagiti sumaganad nga artikulo dagita a saludsod.