Ti Panangmatmat ti Biblia
Dakes Kadi ti Agusar iti Panglapped iti Panagsikog?
ANIA ti makunayo? Dakes kadi a dagiti naasawaan agusarda iti panglapped iti panagsikog wenno kontraseptibo? Depende dayta iti narelihiosuan a patpatienyo. Isursuro ti Iglesia Katolika a “nainkasigudan a dakes” ti aniaman nga aramid a manglapped iti panagsikog. Isursuro ti doktrina dagiti Katoliko a saan koma a malapdan ti panagsikog a bunga ti panagdenna ti agassawa. Gapuna, matmatan ti Iglesia Katolika a “basol” ti panagusar iti panglapped iti panagsikog.
Narigat nga awaten ti adu a tattao daytoy a kapanunotan. Sigun iti maysa nga artikulo ti Pittsburgh Post-Gazette, “nasurok a tallo a kakapat kadagiti Katoliko iti Estados Unidos ti agkuna a nasken nga ipalubos ti simbaan ti panangusar iti artipisial a panglapped iti panagsikog. . . . Iti inaldaw, minilion ti saan a mangikabkabilangan iti panangiparit ti simbaan.” Maysa kadakuada ni Linda, ina ti tallo a babbai. Admitirenna nga agus-usar iti panglapped iti panagsikog ngem kunana: “Diak patien nga agbasbasolak.”
Ania ti kuna ti Sao ti Dios maipapan iti daytoy a banag?
Napateg ti Biag
Ibilang ti Dios a napateg ti biag ti ubing, uray mayin-inaw pay laeng. Ni Ari David iti Israel ket napaltiingan a nangisurat: “Pinagtalinaednak a nalingedan iti tian ni inak. . . . Dagita matam nakitada uray pay ti maisiksikog a bagik, ket iti librom naisurat dagiti amin a pasetna.” (Salmo 139:13, 16) Mangrugi ti biag iti panaginaw, ket sigun iti Mosaiko a Linteg, manungsungbat ti maysa a tao no madangranna ti sikog. Kinapudnona, espesipiko nga ibaga ti Exodo 21:22, 23 a no agpeggad ti biag ti maysa a masikog wenno ti sikogna gapu iti panagdangadang ti dua a tattao, masapul a mayuman dayta kadagiti nadutokan nga ukom. Tingitingenda dagiti kasasaad ken kitaenda no dayta ket inggagara. Mabalin a ti pannusa ket “kararua iti kararua,” wenno biag maipaay iti biag.
Agaplikar dagita a prinsipio kadagiti kontraseptibo a mangregreg iti sikog. Maikontra dagita a kontraseptibo iti nadiosan a prinsipio maipapan iti panangraem iti biag. Nupay kasta, saan a makaregreg iti sikog ti kaaduan a kontraseptibo. Mabalin kadi ngarud nga usaren dagita?
Awan ti ibilin ti Biblia kadagiti Kristiano nga agpaaduda. Imbilin ti Dios iti umuna a pagassawaan ken iti pamilia ni Noe: “Agbungakayo ken agadukayo ket punnuenyo ti daga.” Ngem saan a naibilin dayta kadagiti Kristiano. (Genesis 1:28; 9:1) Isu a dagiti naasawaan ti mangikeddeng no kayatda ti agpamilia, no mano ti kayatda nga annak, ken no kaanoda a maaddaan iti annak. Saan met a kondenaren ti Kasuratan ti panangusar iti panglapped iti panagsikog. Gapuna, iti panangmatmat ti Biblia, dagiti agassawa ti personal a mangikeddeng no agusarda iti kontraseptibo a di makaregreg iti sikog. Apay ngarud a kondenaren ti Iglesia Katolika ti panangusar iti kontraseptibo?
Sirib ti Tao No Idilig iti Sirib ti Dios
Ilawlawag ti maysa a Katoliko a reperensia nga idi maikadua a siglo K.P., damo nga inannurot dagiti agkunkuna a Kristiano ti Estoico a prinsipio nga agkuna a ti kakaisuna a panggep ti panagdenna ket tapno agpaadu. No kasta, dayta a panagrasrason ket naibatay iti pilosopia, saan nga iti Biblia. Naibatay dayta iti sirib ti tao, saan ket nga iti sirib ti Dios. Nagtultuloy daytoy a pilosopia iti adu a siglo ken pinalawa ti sumagmamano a teologo a Katoliko.a Pinataud daytoy a sursuro ti ideya a dakes ti agdenna maigapu laeng iti ragsak ket dayta met ti nangpataud iti kapanunotan nga imoral ti panagdenna nga awanan panggep nga agpaadu. Ngem saan a daytoy ti isursuro ti Kasuratan.
Babaen ti naindaniwan a sasao, ti Proverbio a libro ti Biblia inladawanna ti rag-o nga itden ti maitutop a panagdenna ti agassawa: “Uminumka iti danum manipud bukodmo a pagurnongan ti danum, ken tartaredted manipud iti tengnga ti bukodmo a bubon. . . . Mabendisionan koma ti ubbog ti danummo, ket agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom, maysa a maay-ayat a kabaian nga ugsa ken maysa a makakayaw a kalding iti bantay. Dagiti bukodna a barukong bartekendaka koma iti amin a tiempo. Babaen iti ayatna patinayon koma nga agragsakka iti napalaus.”—Proverbio 5:15, 18, 19.
Sagut ti Dios ti panagdenna ti agassawa. Ngem saan laeng a panagpaadu ti panggepna. Nairanta met dayta tapno mayebkas ti agassawa ti panaglinnailo ken ayan-ayatda. Gapuna, no ikeddeng ti agassawa a dida maaddaan iti annak babaen ti panagusarda iti dadduma a kita ti kontraseptibo, karbenganda dayta, ket awan koma ti mangbabalaw kadakuada.—Roma 14:4, 10-13.
[Footnote]
a Idi laeng maika-13 a siglo nga impaulog ni Gregory IX ti inawagan ti New Catholic Encyclopedia kas “ti kaunaan a sapasap a linteg ti papa maikontra iti pananglapped iti panagsikog.”
NAPANUNOTYO KADIN?
◼ Dakes kadi no agdenna ti agassawa?—Proverbio 5:15, 18, 19.
◼ Ania ti nasken a laglagipen dagiti Kristiano no agusarda iti kontraseptibo?—Exodo 21:22, 23.
◼ Ania koma ti panangmatmat dagiti dadduma a tattao kadagiti agassawa nga agusar ti kontraseptibo?—Roma 14:4, 10-13.
[Blurb iti panid 11]
Kinuna ti Dios iti umuna a pagassawaan ken iti pamilia ni Noe: “Agbungakayo ken agadukayo ket punnuenyo ti daga.” Ngem saan a naibilin dayta kadagiti Kristiano