Ania ti Linaon ti Biblia?

DADDUMA ti mangmatmat iti Biblia kas libro ti historia, yantangay salaysayenna ti rinibu a tawenen a pannakilangen ti Dios iti sangatauan. Ibilang dayta ti dadduma kas libro dagiti moral a pagalagadan. Naglaon ngamin dayta iti nasurok nga 600 a linteg ken pagannurotan mainaig iti hustisia, pamilia, moral, ken relihion nga inted ti Dios iti nasion ti Israel. Adda met dagidiay mangibilang iti Biblia kas naespirituan a giya a mangipalgak iti panunot ti Dios.

Kinapudnona, umiso amin dagita a panangmatmat. Kuna a mismo ti Biblia: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag, iti panangdisiplina iti kinalinteg, tapno ti tao ti Dios naan-anay koma a makabael, naan-anay a nakabalan maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.” (2 Timoteo 3:16, 17) Wen, napateg ti amin a linaon ti Sao ti Dios—agraman dagiti historikal a salaysay, linteg, ken naespirituan a balakadna.

Ngem saan laeng a naglaon ti Biblia kadagiti makatulong nga impormasion. Naidumduma ti Biblia ta impaltiing dayta ni Jehova a Dios. Mangipaay dayta iti praktikal ken impaltiing ti Dios a balakad a makagunggona iti inaldaw a panagbiag. Ipalgakna met ti panggep ni Jehova mainaig iti daga ken iti sangatauan. Ipakitana pay no kasano nga ikkatennanto dagiti pakaigapuan ti panagsagaba dagiti tattao. Kangrunaanna, ilawlawag ti Biblia nga adda mangpadpadakes iti Dios ken ibagana no kasano a risuten ni Jehova daytoy sangalubongan nga isyu.

Napadakes ti Dios

Kuna ti Biblia a ti Dios pinarsuana dagiti immuna a tattao, da Adan ken Eva, nga addaan iti perpekto nga isip ken bagi sa inkabilna ida iti nagsayaat a pagtaengan. Intalekna kadakuada ti daga ken an-animal. (Genesis 1:28) Kas annak ti Dios, naaddaan da Adan ken Eva iti gundaway nga agbiag nga agnanayon ditoy daga, la ketdi ta agtulnogda iti nailangitan nga Amada. Maysa laeng ti imparitna kadakuada. “Manipud iti tunggal kayo iti minuyongan mabalinmo ti agpennek a mangan,” kuna ni Jehova, “ngem no maipapan iti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes dika mangan manipud iti dayta, ta iti aldaw a manganka manipud iti dayta mataykanto a di bumurong.”—Genesis 2:16, 17.

Ngem sabali ti imbaga ti maysa nga espiritu a parsua, a tinukoy ti Biblia kas ni Satanas a Diablo: “Sigurado a saankayto a matay.” (Genesis 3:1-5) Ni Satanas awan babain a sinupiatna ti Dios, a pinagparangna nga ulbod ti Namarsua ken di umiso ti wagas a panangiturayna—a nasaysayaat kano ti kasasaad ti tao no awan ti tulong ti Dios. Ni Satanas kinombinsirna ni Eva a sukirenna ti Dios tapno maaddaan iti wayawaya a mangikeddeng iti naimbag ken dakes. Imbagana nga agbalinto ni Eva a “kas iti Dios”! Iti kasta, pinadakes ni Satanas ti reputasion ken panggep ni Jehova.

Nagdakes ti imbunga dayta a pannakisarita ni Satanas. Kinapudnona, ti panggep ni Jehova a mangalangon iti nagan ken reputasionna ti kangrunaan a tema ti Biblia. Imbatad dayta ti modelo a kararag ni Jesus—a masansan a maawagan iti Kararag ti Apo wenno Amami. Insuro ni Jesus kadagiti pasurotna nga ikararagda: “Masantipikar koma ti naganmo. Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam . . . iti daga.”—Mateo 6:9, 10.

No Kasano nga Inalangon ti Dios ti Naganna

Pinataud ni Satanas ti sumagmamano a napapateg nga isyu: Asino ti agsasao iti pudno—ni Jehova wenno ni Satanas? Nalinteg ken nasayaat kadi ti panangituray ni Jehova kadagiti parsuana? Adda kadi kalinteganna a mangnamnama nga agtulnog kenkuana dagiti tattao? Pudno kadi a nasaysayaat ti kasasaad ti sangatauan no iturayanda ti bagbagida? Tapno masungbatan dagitoy a saludsod, inikkan ni Jehova iti gundaway dagiti tattao a mangituray iti bagbagida.

Ania ti nagbanaganna? Manipud idi napasamak ti umuna a panagulbod idiay Eden, napasaran ti tao ti awan sardayna a rigat ken panagsagaba. Pammaneknek dayta a talaga nga ulbod ni Satanas ken sigurado a didigra ti iyeg ti pannakaisina iti Dios. Ngem buyogen ti ayat ken di matukod a kinasirib ni Jehova, alangonenna ti naganna babaen ti panangikkatna iti amin a pakarigatan a nangrugi idiay Eden. Aramidenna dayta babaen ti Mesianiko a Pagarian. Ania dayta a Pagarian?

Usaren ti Dios ti Pagarian

Minilion ti kanayon a manglulualo iti Kararag ti Apo. Apay a dimo utoben no ania ti kaipapanan dayta? Usigem dagitoy a sasao: “Umay koma ti pagariam.” (Mateo 6:10) Dayta a Pagarian ket saan laeng a basta kasasaad ti puso a kas iti ipagarup ti dadduma. Imbes ketdi, kas ipasimudaag ti termino a ‘pagarian’—maysa dayta a nailangitan a gobierno nga iturayan ni Jesu-Kristo, ti “Ari ti ar-ari.” (Apocalipsis 19:13, 16; Daniel 2:44; 7:13, 14) Ibaga ti Biblia nga iturayanna ti intero a daga, ipasdekna ti manayon a talna ken panagkaykaysa dagiti tattao, ken ikkatenna ti amin a kinadakes ditoy daga. (Isaias 9:6, 7; 2 Tesalonica 1:6-10) Iti kasta, ti Pagarian ti Dios, saan a ti gobierno ti tao—ti mangtungpal kadagiti sasao ni Jesus: “Maaramid koma ti pagayatam . . . iti daga.”

Tapno sigurado a matungpal dagita a sasao, inted ni Jesus ti biagna a pangsubbot kadagiti kaputotan ni Adan manipud iti basol ken ipapatay. (Juan 3:16; Roma 6:23) Gapuna, iti sidong ti Pagarian ti Dios, amin dagidiay mangalagad iti pammati iti daton ni Kristo mapasarandanto ti pannakaikkat ti epekto ti basol ni Adan ken in-inut nga agsublinto ti kinaperpekto dagiti tattao. (Salmo 37:11, 29) Awanton dagiti sakit a mangparparigat kadatayo, nangnangruna kabayatan ti panaglakay ken panagbaket. ‘Aglabaston’ uray ti ut-ot nga itden ti sakit ken ipapatay kadagiti natauan a pamilia.—Apocalipsis 21:4.

Kasanotayo a masigurado a tungpalen ti Dios dagiti karina? Ti maysa a makagapu ket ginasut a padto iti Biblia ti natungpalen. (Kitaenyo ti panid 9.) Nalawag ngarud a ti panamati iti Biblia ket naibatay iti umiso a pannakaawat ken aglaplapusanan a pammaneknek.—Hebreo 11:1.

Praktikal a Balakad iti Kaaldawantayo

Malaksid iti panangipaay ti Biblia iti natalged a namnama iti masanguanan, tulongannatayo met a maaddaan iti naragragsak a biag. Kas pagarigan, mangipaay ti Sao ti Dios iti kasayaatan a balakad maipapan iti panagasawa, biag ti pamilia, pannakilangen kadagiti tattao, panangbirok iti kinaragsak, ken dadduma pay. Usigentayo ti sumagmamano a pagarigan.

◼ Panunotem nga umuna ti ibagam. “Adda daydiay agsasao a siaaleng-aleng a kas kadagiti panangsugat ti kampilan, ngem ti dila dagidiay masirib ket makapaimbag.”—Proverbio 12:18.

◼ Liklikam dagiti awan serserbina a panagimon. “Ti natalinaay a puso isu ti biag ti nainlasagan a bagi, ngem ti imon ket kinarinuker kadagiti tulang.”—Proverbio 14:30.

◼ Disiplinaem dagiti annakmo. “Sanayem ti ubing sigun iti dalan nga agpaay kenkuana; uray no lumakay saanto a sumiasi iti dayta.” “Ti ubing a mabaybay-an ibabainnanto ni inana.”—Proverbio 22:6; 29:15.

◼ Mangpakawanka. Kuna ni Jesus: “Naragsak dagiti naasi, yantangay maipakitaandanto iti asi.” (Mateo 5:7) Insurat ti masirib nga ari a ni Solomon: “Ti ayat abbonganna uray dagiti amin a salungasing.” (Proverbio 10:12) No adda nakabasol kenka iti nadagsen a dimo mapakawan ken malipatan, kastoy ti balakad ti Biblia: “Inka idatag ti basolna a dakdakayo.”—Mateo 18:15.

◼ Dimo ayaten ti kuarta. “Ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag, ket babaen ti panangragpat iti daytoy nga ayat nayaw-awan ti sumagmamano . . . ket sinalputda ti intero a bagbagida iti adu nga ut-ot.” (1 Timoteo 6:10) Imutektekam ta saan a ti kuarta ti kondenaren ti Biblia no di ket ti ‘panagayat iti kuarta.’

“Surat” ti Nailangitan nga Amatayo

Ngarud, ti Biblia ket naglaon iti adu a bambanag. Kas nakitatayon, naisentro dayta iti maipapan iti Dios ken ti panggepna. Ngem adda met ti linaonna maipapan kadatayo ken no kasano a makapagbiagtayo a naragsak ita ken iti agnanayon iti sidong ti panagturay ti Pagarian ti Dios. Iti kasta, ti Biblia ket kasla surat ni Jehova, ti ‘Amatayo nga adda iti langlangit.’ (Mateo 6:9) Babaen iti dayta, inranud ni Jehova kadatayo dagiti napateg a kapanunotanna ken impalgakna ti pagayatanna ken dagiti agkakaimbag a personalidadna.

Babaen ti panangbasa ken panangutobtayo iti Biblia, maam-ammotayo a naimbag ti Dios, ket sumingedtayo kenkuana no ipangagtayo. (Santiago 4:8) Awan duadua a saan laeng a historia, padto, ken linlinteg ti linaon ti Biblia. Maipapan met dayta iti personal a relasion—ti relasiontayo iti Dios. Dayta ti mamagbalin iti daytoy a libro a naisangsangayan ken napateg.—1 Juan 4:8, 16.

[Blurb iti panid 19]

Nagsayaat ti pannakagupgop ti tema ti Biblia kadagiti sumagmamano nga immuna a sasao ti modelo a kararag ni Jesus

[Kahon/Ladawan iti panid 21]

NO KASANO A BASAEN TI BIBLIA

Makaay-ayo a basaen ti Biblia. Kinapudnona, nakalatlatak dagiti salaysay ken leksion nga isurona isu a nausar dagita iti literatura ti adu a lenguahe. Tulongannatayo ti Biblia a mangam-ammo iti Namarsua kadatayo, ni Jehova a Dios. Nagsayaat met dayta a gubuayan ti praktikal a sirib. Kuna ti proverbio ti Biblia: “Ti sirib isu ti kangrunaan a banag. Gun-odem ti sirib; ket kadagiti amin a gun-odem, gun-odem ti pannakaawat.” (Proverbio 4:7) Kasano nga ad-adda a mabenepisiaranka iti panagbasam iti Biblia?

Iyeskediulmo ti agbasa kadagiti panawen a naganaygayka. Ken saanmo la a palpalabasan. Ti panggepmo ket tapno maawatam ti panunot ti Dios. Kalpasan ti panagbasam, utobem ken idiligmo kadagiti ammomon. Dayta ti mangpauneg iti pannakaawat ken panangipategmo.—Salmo 143:5.

Mabalin a panunoten ti dadduma, ‘Pangrugiak ngata nga agbasa?’ Mabalinmo nga irugi iti Genesis. Ngem dadduma a damo nga agbasa iti Biblia kaykayatda a rugian kadagiti Ebanghelio—Mateo, Marcos, Lucas, ken Juan—dagiti salaysay maipapan iti biag ken ministerio ni Jesus. Kalpasanna, ituloyda a basaen ti napintas-pannakasangalna, napno iti sirib, ken naindaniwan a liblibro—Salmo, Proverbio, ken Eclesiastes. Iti kasta, marubroban ti gagarmo a mangbasa iti dadduma pay a paset ti Biblia. (Kitaem ti kahon iti baba.) Ken saanmo koma a tultuladen ti di umiso a kapanunotan a ti basaem laeng ket ti gagangay a maaw-awagan a Baro a Tulag. Laglagipem nga “amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona.”—2 Timoteo 3:16.

Ti maysa nga epektibo a panangadal iti Biblia ket ti panangusig iti tunggal topiko a linaonna. Kas pagarigan, ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? nga us-usaren dagiti Saksi ni Jehova iti ministerioda ket naglaon kadagiti topiko a kas iti “No Kasano nga Agbalin a Naragsak ti Biag ti Pamiliayo,” “Panagdayaw nga Anamongan ti Dios,” ken “Sadino ti Ayan Dagiti Natay?”—Kitaem ti kahon iti panid 18.

[Kahon iti panid 21]

PANAGBASA ITI BIBLIA ITI TUNGGAL TOPIKO

Ti namunganayan ti biag ken ti panagbasol ti tao Genesis

Ti pannakabukel ti nagkauna nga Israel Exodo agingga iti Deuteronomio

Dagiti makapikapik a salaysay Josue agingga iti Ester

Makatukay-rikna a daniw ken kanta Job, Salmo, Kanta ni Solomon

Sirib a makatulong iti biag Proverbio, Eclesiastes

Padto ken mangiwanwan iti moral Isaias agingga iti Malakias ken Apocalipsis

Biag ken pannursuro ni Jesus Mateo agingga iti Juan

Ti pannakaipasdek ken panagsaknap ti Kristianidad Aramid

Sursurat kadagiti kongregasion Roma agingga iti Judas