Panangmatmat iti Lubong — Watchtower ONLINE A LIBRARIA

Panangmatmat iti Lubong

◼ Ti kompleto a Baro a Lubong a Patarus ti Nasantuan a Kasuratan ket magun-odan iti 43 a lenguahe ken 3 a manuskrito a nairanta para kadagiti bulsek (Braille). Ti Baro a Lubong a Patarus ti Kristiano a Griego a Kasuratan ket magun-odan iti kanayonan a 18 a lenguahe ken 1 a manuskrito a Braille. Agdagupen iti 143,458,577 a kopia ti nayimprenta agingga idi Hulio 2007.

◼ Ti kadaanan a teksto ti Biblia nga adda iti agdama ket ti naaw-awagan a Pamendision ti Papadi a nadakamat iti Numeros 6:24-26. Naikitikit dayta iti dua nga anting-anting a pirak, a kasla lukot ken napetsaan iti arinunos ti maikapito wenno rugrugi ti maikanem a siglo K.K.P.—BIBLICAL ARCHAEOLOGY REVIEW, E.U.A.

◼ Agingga idi Disiembre 31, 2006, di kumurang a maysa kadagiti libro ti Biblia ti naipablaaken iti 2,426 a lenguahe ken dialekto—ad-adu iti 23 no idilig iti naglabas a tawen.—UNITED BIBLE SOCIETIES, BRITANIA.

◼ Agarup 28 porsiento nga umili iti America ti mangibilang iti Biblia kas “pudno a sao ti Dios . . . a nasken a tarusan a literal,” 49 porsiento ti mangibilang kas “naipaltiing a sao ti Dios ngem saan nga amin a linaonna ket tarusan a literal,” ken 19 porsiento ti agkuna a “libro dayta ti sarsarita.”—GALLUP NEWS SERVICE, E.U.A.

Kadaanan a Biblia a Tsino?

“Ti kadaanan a rekord maipapan iti Tsino a patarus ti Hebreo a Biblia ket naikitikit iti maysa a bato [kannigid] a napetsaan iti 781 K.P.,” kuna ti eskolar a ni Yiyi Chen iti Peking University. Ti bato nga imbangon ti maysa a grupo nga agkunkuna a Kristiano ket nasarakan iti siudad ti Xi’an idi 1625. “Naipatarus ti Tsino a nagan dayta a bato kas ‘ti Pakalaglagipan ti Panangrugi Idiay China ti Naraniag a Relihion Manipud Daqin’ (. . . Daqin ti termino a Tsino para iti Imperio ti Roma),” kuna ni Chen. “Mabasa iti dayta a bato dagiti sasao iti Tsino a kas iti ‘pudpudno a paset ti Biblia’ ken ‘patarus ti Biblia.’”

[Picture Credit Line iti panid 30]

Gameng iti Kapitakan

Idi 2006, dagiti agkalkali iti kapitakan idiay Ireland ket nakasarakda iti libro ti Salmo, a mapattapatta a napetsaan idi maikawalo a siglo K.P. Maibilang a gameng ti manuskrito a Latin, maysa kadagiti sumagmamano a nakalasat a manuskrito. De kalidad ti 100 wenno nasursurok pay a panidna. Naaramid dayta iti lalat ken nadait. “Nabalkot sa naikabil iti lalat a bag. Dayta ti mangipasimudaag a naigagara a nailemmeng dagita a salmo nalabit tapno masalakniban manipud iti panangraut dagiti Viking 1,200 a tawenen ti napalabas,” kuna ti The Times iti London. Nupay nagdedekket dagiti pinanidna ken marunrunoten ti dadduma, agtalek dagiti eksperto a mapagsisina ken mataginayonda dagita.

Binagon a Historia

Sigun iti damag, binagon a daga ti naikkat iti nagkabakaban dagiti arkeologo iti nagsaadan ti templo ti Jerusalem. Rinibu a tedda ti natakuatanda a napetsaan sakbay pay ti panawen dagiti Israelita agingga iti kaaldawantayo. Maysa kadagita isu ti tirad ti pana nga inusar idi ti buyot ni Nabucodonosor, a nangdadael iti immuna a templo dagiti Judio iti dayta a disso. Maysa a damili a pangselio ti kapatgan a nakabakabda. Napetsaan iti maikapito wenno maikanem a siglo K.K.P., ken nakitikitan iti Hebreo a nagan a Gedalyahu Ben Immer Ha-Cohen. Sigun iti arkeologo a ni Gabriel Barkai, ‘nalabit a kukua dayta ti kabsat ni Pasur Ben Immer, a tinukoy ti Biblia iti Jeremias 20:1 kas padi ken opisial iti templo.’