Ti Panangmatmat ti Biblia

Dakes Kadi ti Kremasion?

Patien ti dadduma a tattao a ti kremasion, wenno panangpadapo iti bangkay ibabainna ti bagi ken pakalaglagipan ti pimmusay. Irasonda a ‘pinapagano dayta isu a rumbeng a liklikan dagiti agkunkuna nga agdaydayaw iti Dios.’ Kuna met ti sabsabali nga awan pagdaksanna ti kremasion ken nadayaw dayta a pamay-an ti panangidulin iti bangkay. Ania ti makunam iti daytoy a banag?

IDI panawen ti Biblia, kadawyanna a maitabon dagiti bangkay. Kas pagarigan, ni Abraham intabonna ni baketna a Sara iti maysa a rukib. Naikabil met ti bagi ni Jesus iti tanem a naikungkong iti dakkel a bato. (Genesis 23:9; Mateo 27:60) Espesipiko kadi a dinakamat ti Biblia a ti panangitabon ti kakaisuna a maakseptar a pamay-an ti panangidulin iti bangkay? Ipakita kadi dayta a dagiti nagkauna nga adipen ti Dios tinagidakesda ti kremasion?

Pagilasinan a Di Umanamong ti Dios?

Iti parparawpaw a panagbasa, adu a paset ti Biblia ti kasla mangipakita nga idi natay dagiti inlaksid ti Dios, napuoran ti bangkayda. Kas pagarigan, nailanad iti Mosaiko a Linteg a no agbalangkantis ti anak a babai ti maysa kadagiti papadi ni Jehova, rebbeng a “mapuoran iti apuy” kalpasan a mapapatay. (Levitico 20:10; 21:9) Kasta met nga idi simmukir ni Acan ken ti pamiliana a nagresulta iti pannakaabak ti Israel idiay Ai, inubor ida dagiti kailianda agingga a natayda sa “pinuoranda ida iti apuy.” (Josue 7:25) Sigun iti dadduma nga eskolar, kasta ti pannakatratar dagidiay natay a nakababain ti naaramidanda isu a babaen iti kremasion, dagiti nadangkes ket saan a maipaayan iti nadayaw a pannakaitabon.

Kanayonanna, idi inkagumaan ni Ari Josias a dalusan ti Juda manipud iti idolatria, rinugpona dagiti nakaitabonan dagiti papadi a nagisakripisio idi ken Baal ket pinuoranna ti tultulangda kadagiti altarda. (2 Cronicas 34:4, 5) Ipakita kadi dagita a pagarigan nga awan ti anamong ti Dios kadagidiay napuoran ti bangkayda? Saan, kas ipakita ti maysa pay a salaysay ti Biblia.

Idi a ni Ari Saul iti Israel ket inabak dagiti Filisteo iti paggugubatan, awanan bain nga inlansada ti bangkayna ken ti bangkay ti tallo nga annakna iti pader ti siudad ti Bet-san. Ngem idi nangngeg dagiti Israelita nga agnanaed iti Jabes-galaad ti nakababain a napasamak, inikkatda dagiti bangkay iti pader ken pinuoranda sada intabon dagiti tultulang. (1 Samuel 31:2, 8-13) No dimo anagen a naimbag, kasla paneknekan dagita a ti kremasion ket agpaay laeng kadagidiay nadangkes. Ngamin, nadangkes met ni Saul; nakilaban ken David a pinulotan ni Jehova ken natay kas maysa nga inlaksid ti Dios.

Nupay kasta, imutektekam no siasino ti natay a kadua ni Saul. Ni Jonatan ti maysa kadagiti annakna a napuoran met la ti bangkayna. Saan a nadangkes ni Jonatan. Imbes ketdi, isu ket nagbalin a nasinged a gayyem ni David ken mangisaksakit kenkuana. Kastoy ti binigbig dagiti Israelita maipapan ken Jonatan: “Iti Dios a nakipagaramid.” (1 Samuel 14:45) Idi naammuan ni David ti inaramid dagiti lallaki iti Jabes-galaad, nagyaman kadakuada ken dinayawna ti inaramidda a kunkunana: “Benditonakayo koma ni Jehova, agsipud ta winatwatyo daytoy a naayat a kinamanangngaasi maipaay iti apoyo, ken Saul.” Kas nakitatayo, saan a tinagidakes ni David iti napasamak a pannakapuor ti bangkay da Saul ken Jonatan.—2 Samuel 2:4-6.

Saan a Makalapped iti Panagungar

Silalawag nga isursuro ti Biblia a pagungarento ni Jehova a Dios ti adu a natayen. (Eclesiastes 9:5, 10; Juan 5:28, 29) Iti naimpadtuan a panangdeskribirna maipapan iti tiempo ti panagungar dagiti natay, kastoy ti kuna ti Apocalipsis, wenno Paltiing, a libro iti Biblia: “Ti baybay inyawatna dagidiay natay nga adda kenkuana, ket ni patay ken ti Hades inyawatda dagidiay natay nga adda kadakuada.” (Apocalipsis 20:13) Saan a makalapped iti panangpagungar ti Dios a Mannakabalin-amin no ti bangkay man ti natay ket naitabon, napuoran, napukaw idiay baybay, kinnan dagiti narungsot nga animal, wenno uray nagpukaw gapu iti panagbettak ti bomba atomika.

Awan ti espesipiko a pagannurotan a dinakamat ti Biblia no ania ti rumbeng nga aramiden kadagiti bangkay. Saan a kondenaren ni Jehova ti kremasion. Ngem nalawag a nasken a natakneng ken nadayaw dagiti urnos ti pumpon.

Nupay kasta, ti panangmatmat ti komunidad maipapan kadagiti kostumbre a nainaig iti pumpon mabalin nga impluensianna ti desision nga aramiden ti maysa maipapan kadagita nga urnos. Sigurado a dagidiay mangan-annurot iti prinsipio ti Biblia dida kayat ti mangaramid iti aniaman a mangsair kadagiti kaarrubada no mabalin met a liklikan dayta. Di met rumbeng ti makiraman iti kaugalian a mangiparipirip iti panamati kadagiti palso a sursuro ti relihion, kas iti di ipapatay ti kararua. No kasta, aniaman ti nalabit magteng a desision ti maysa maipapan iti pamay-an ti pannakaidulinto ti bangkayna wenno ti bangkay ti sabali, dayta ket personal wenno sangapamiliaan a desision.

NAPANUNOTYO KADIN?

◼ Siasino a matalek a managdaydayaw ti nadakamat iti Biblia a napuoran ti bangkayna?—1 Samuel 31:2, 12.

◼ Ania ti reaksion ni David kadagidiay nangpuor ken nangitabon iti bangkay ni Saul?—2 Samuel 2:4-6.

◼ Ania ti mangipakita a ti kremasion ket saan a makalapped iti pannakapagungar ti maysa a natay?—Apocalipsis 20:13.

[Blurb ti panid 11]

Awan ti espesipiko a pagannurotan a dinakamat ti Biblia no ania ti rumbeng nga aramiden kadagiti bangkay