Panagsubli iti Tapok—Kasano?
“TA TAPOKKA ket iti tapok agsublikanto.” Idi nangngeg ti immuna a tao, ni Adan, dagidiay a sasao, ammonan no aniat’ mapasamak. Isut’ naaramid iti tapok ti daga ket awan sabali a pagtungpalanna no di iti tapok. Matay gapu ta sinalungasingna ti Namarsua kenkuana, ni Jehova a Dios.—Genesis 2:7, 15-17; 3:17-19.
Ipakita ti Biblia a naaramid dagiti tao iti tapok. Kunaenna pay: “Ti kararua nga agbasol—isu a mismo matayto.” (Ezequiel 18:4, NW; Salmo 103:14) Ti ipapatay pinagladingitna ti riniwriw ket maulit-ulit a nangibangon kadagiti saludsod maipapan iti no aniat’ masapul nga aramiden iti bangkay.
Dagiti Kaugalian Idi ken Ita
Kasanot’ pannakataming dagiti bangkay ti tao iti ili ti Dios idi ugma? Kadagiti damo a pinanidna, tuktukoyen ti Biblia ti nadumaduma a pamay-an a panangasikaso kadagiti natay, a pakairamanan ti panangitabon iti daga. (Genesis 35:8) Ni patriarka nga Abraham ken ti asawana, a ni Sara, kasta met iti anakda a ni Isaac ken ti apokoda a ni Jacob naitabonda iti rukib ti Macpela. (Genesis 23:2, 19; 25:9; 49:30, 31; 50:13) Naitabon dagiti Israelita nga ukom a da Gedeon ken Samson ‘kadagiti tanem dagiti ammada.’ (Oc-ocom 8:32; 16:31) Daytoy ti mangipasimudaag nga ad-adda a kinayat ti nagkauna nga ili ti Dios ti maaddaan kadagiti disso a pagitaneman. Idi natay ni Jesu-Kristo idi umuna a siglo K.P., naikabil ti bangkayna iti kakungkungkong a pagitaneman a bato. (Mateo 27:57-60) Idi, gagangay a maikali wenno maitanem laeng ti bangkay. Daytoy pay laeng ti maar-aramid iti kaaduan a lugar iti intero a daga.
Nupay kasta, iti sumagmamano a paset ti lubong ita, ti nakaro a kinakurang ti espasio ken ti kinangina ti lote pagbalinenna a narigat ti gumun-od kadagiti pagitaneman. Gapuna, ar-aramiden ti sumagmamano a tattao ti sabsabali pay a pamay-an a panangasikaso iti bangkay.
Gagangayen ti panangiwaris iti dapo kalpasan ti panangpuor iti bangkay. Kastoy ti maar-aramid iti agarup 40 porsiento kadagiti natay idiay Inglatera. Idiay Sweden, a sadiay puoranda ti nasurok a 80 porsiento iti natay kadagiti siudad, adda sumagmamano a kakaykaywan a nairanta a pangiwarisan kadagiti dapo. Ket idiay Shanghai ken iti sumagmamano pay a siudad ti China nga adda iti igid ti baybay, itantandudo dagiti gobierno ti siudad ti nasaknap a panagiwaris iti baybay adu a daras iti makatawen.
Sadino ti mabalin a pangiwarisan kadagiti dapo? Saan a basta sadino la ditan. Maamak ti dadduma a ti panangiwaris kadagiti dapo ket makadadael iti aglawlaw. Ngem ti kinapudnona, aniaman a posible a peggad iti epidemia ket naikkaten babaen ti panangpuor iti bangkay. Ti sumagmamano a sementerio idiay Inglatera ken parke a pagitaneman idiay Estados Unidos ti nangilasin kadagiti karuotan wenno hardin ti sabsabong kas lugar a pagiwarisan. Siempre, nangnangruna a maseknan dagiti Kristiano maipapan iti Nainkasuratan a panangmatmat iti panangpuor iti bangkay ken ti panangiwaris kadagiti dapo.
Ania ti Nainkasuratan a Panangmatmat?
Iti ebkas maibusor iti “ari ti Babilonia,” kinuna ni mammadto Isaias: “Maipalapalka manipud iti tanemmo.” (Isaias 14:4, 19) Ti kadi panangiwaris iti dapo maidilig iti kasta a nakababain a kasasaad? Saan, ta awan nadakamat a panangpuor iti bangkay ken panangitalimeng wenno panangiwaris iti nagbalin a dapo.
Dinakamat ni Jesu-Kristo ti maipapan iti naindagaan a panagungar dagiti natay a maaramidto kabayatan ti Milenio a Panagturayna idi kinunana: “Amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timek[ko] ket rummuardanto.” (Juan 5:28, 29) Nupay kasta, napasingkedan iti maysa pay a naimpadtuan a panangiladawan iti panagungar a ti maysa nga espesipiko a tanem saan a talaga a kasapulan tapno mapagungar ti maysa a tao. Kuna ti Apocalipsis 20:13: “Ti baybay inyawatna dagidiay natay nga adda kenkuana, ket ni patay ken ti Hades inyawatda dagidiay natay nga adda kadakuada.” Gapuna, ti napateg ket saan a no sadino wenno kasano nga ‘agsubli iti tapok’ ti maysa a tao. Imbes ketdi, ti napateg ket no isut’ adda iti lagip ti Dios ken mapagungar. (Job 14:13-15; idiligyo ti Lucas 23:42, 43.) Sigurado a di kasapulan ni Jehova ti nararanga a tanem tapno matulongan a manglagip kadagiti tao. Ti panangpuor iti bangkay dina malapdan ti pannakapagungar ti maysa a tao. Ket no maaramid ti panangiwaris kadagiti dapo buyogen iti umiso a motibo ken awanan kadagiti ulbod a narelihiosuan a seremonia, saan a maibusor dayta iti Kasuratan.
Dagidiay umanamong iti panangiwaris iti dapo masapul nga agtulnogda iti linteg ti pagilian. Mayanatup met nga usigenda ti rikna dagiti naulila ken dadduma pay. Nasken nga agannad dagiti adipen ni Jehova a ti panangaramat iti Nainkasuratan a wayawayada maipanggep iti daytoy a banag saan a mangyeg iti pakaumsian ti naimbag a nagan nga adda kadagiti Kristiano. Nangnangruna a napateg daytoy kadagiti pagilian a sadiay ti panangpuor iti bangkay ken panangiwaris kadagiti dapo ket ipalubos ti linteg ngem dipay naan-anay nga inawat ti komunidad. Siempre, liklikan ti maysa a Kristiano ti aniaman a seremonia wenno kaugalian a naibatay iti panamati iti imortalidad ti natauan a kararua.
Naan-anay a Wayawaya Manipud iti Tanem!
Kuna ti dadduma a mangitantandudo iti panangiwaris iti dapo a daytoy kaipapananna ti wayawaya manipud iti panangitabon kadagiti tanem. Ngem, ti mangyegto iti kadakkelan a bang-ar isu ti kaitungpalan ti kari ti Biblia a “kas ti maudi a kabusor, ni patay mapukawto.”—1 Corinto 15:24-28.
Kaipapanan daytoy a dagiti pakaitabonan, tanem, uray ti panangpuor iti bangkay ken ti panangiwaris iti dapo, ket agbalinto a paset laengen ti napalabas. Wen, awanton ni patay. Iti sidong ti nadibinuan a panangipaltiing insurat ni apostol Juan: “Idin nangngegko ti maysa a natbag a timek manipud iti trono a kunana: ‘Adtoy! Ti tolda ti Dios addda iti sangatauan, ket isu makipagnaedto kadakuada, ket isudanto dagiti tattaona. Ket ti Dios a mismo addanto kadakuada. Ket punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot. Dagiti immuna a bambanag naglabasdan.’”—Apocalipsis 21:3, 4.
Mapasamakto amin daytoy inton ti natauan nga ipapatay a bunga ti basol ni Adan naan-anayen a mapukaw iti sidong ti Pagarian ti Dios. Iti dayta a tiempo dinto maipasango ti natulnog a sangatauan iti posibilidad a panagsubli iti tapok.
[Dagiti ladawan iti panid 29]
Gagangay a panangasikaso kadagiti minatay
[Ladawan iti panid 31]
Panangiwaris iti dapo idiay Sagami Bay, Japan
[Credit Line]
Iti pammalubos ti Koueisha, Tokyo