Depresion—No Kasano a Maagasan
“NAKABIROKKAMI ken lakayko iti agas ti sakitko, binaliwanmi ti estilo ti panagbiagmi, ken inkagumaanmi ti maaddaan iti rutina a maitutop kaniak,” kuna ni Ruth, a nagsagaba iti depresion iti adu a tawen. “Agparang a nabirokanmi ti epektibo kaniak nga agas, ket simmayaat ti riknak. Ngem kadagiti panawen a kasla awanen ti makaagas kaniak, diak naawanan iti namnama gapu iti nagtultuloy a panagayat kaniak ni lakayko ken dagiti gagayyemmi.”
Kas ipakita ti kapadasan ni Ruth, masapul a maipaayan dagiti agsagsagaba iti clinical depression iti amin a suporta a kasapulanda, agraman ti aniaman a medikal a panangagas. Delikado no saan a maikankano ti depresion gapu ta iti dadduma a kaso, mabalin a mamagpeggad dayta iti biag. Agarup dua ribu a tawen ti napalabas, binigbig ni Jesu-Kristo a makatulong dagidiay addaan iti pannakaammo iti medisina idi kinunana, ‘dagidiay masakit kasapulanda ti mangngagas.’ (Marcos 2:17) Wen, dakkel ti maaramidan dagiti doktor a mangpaimbag kadagiti pasiente nga agsagsagaba iti depresion.a
Dadduma a Makatulong a Pamay-an ti Panangagas
Adda sumagmamano a pamay-an ti panangagas iti depresion. Ngem agdepende dayta kadagiti sintoma ken kinakaro ti sakitmo. (Kitaenyo ti kahon nga “Ania a Kita ti Depresion?” iti panid 5.) Iti adu a tattao, umdasen ti tulong ti doktor ti pamiliada. Ngem kadagiti dadduma, kasapulanda ti panangagas dagiti espesialista. Mabalin nga ireseta ti doktor ti panagtomar iti antidepressant wenno irekomendana ti dadduma a kita ti tulong. Epektibo kadagiti dadduma ti herbal nga agas, panangbalbaliw iti taraon, wenno panagehersisio.
Dagiti Gagangay a Bangen
1. Dagiti nasayaat ti motiboda a gagayyem nga awanan wenno limitado laeng ti pannakaammoda iti medisina ti mangibaga kenka no ania ti awatem ken saanmo nga awaten a pamay-an ti panangagas. Nalabit nga irekomendada pay no rumbeng nga agusarka iti herbal nga agas, reseta nga agas, wenno pulos a dika agusar iti aniaman kadagita.
Laglagipem: Siguraduem a mapagpannurayan ti gubuayan ti aniaman a singasing nga awatem. Total, sika ti masapul nga agdesision maibatay kadagiti naipaay nga impormasion.
2. Ti pannakaupay mabalin a tignayenna ti pasiente a mangisardeng iti pinilina a pamay-an ti panangagas gapu ta agparang a saan a sumaysayaat ti kasasaadna wenno addaan dayta kadagiti dakes nga epekto.
Laglagipem: “Adda pannakapaay dagiti gakat no sadino nga awan ti kompidensial a saritaan, ngem iti kinaadu dagiti manangbalakad adda maitungpal.” (Proverbio 15:22) Mabalin nga ad-adda nga epektibo ti medikal a panangagas no adda nasayaat a komunikasion ti doktor ken ti pasiente. Ibagam iti doktor ti amin a pakaseknam wenno dagiti sintoma ti sakitmo, ken damagem no kasapulan a mabaliwan ti pamay-an ti pannakaagasmo wenno an-anusam pay laeng agingga a makitam dagiti nasayaat nga epektona.
3. Ti nalabes a kompiansa ti mabalin a mangtignay kadagiti pasiente a mangisardeng iti panagagasda kalpasan laeng ti sumagmamano a lawas gapu ta simmayaaten ti riknada. Nalabit a nalipatanda ti kinakaro dagiti sintoma ti sakitda sakbay ti panagagasda.
Laglagipem: Mabalin a delikado ken mamagpeggad iti biag ti dagus a panangisardeng iti panagagas a di pay nagkonsulta iti doktor.
Nupay ti Biblia ket saan a libro ti medisina, ti Autorna a ni Jehova a Dios ti Namarsua kadatayo. Ti sumaganad nga artikulo usigenna ti liwliwa ken giya nga ipaay ti Sao ti Dios kadagidiay agsagsagaba iti depresion ken kadagiti mangay-aywan kadakuada.
[Footnote]
a Saan a mangirekrekomenda ti Agriingkayo! iti aniaman a partikular a pamay-an ti panangagas. Tunggal maysa ti rumbeng a mangtingiting a naimbag kadagiti adda a pagpilianna sakbay nga agdesision.
[Kahon iti panid 5]
ANIA A KITA TI DEPRESION?
Ti kinaepektibo ti maysa a panangagas ket depende iti kita ti depresion a sagsagabaen ti pasiente.
◼ Ti nakaro a depresion ket addaan kadagiti sintoma nga uray la agpaut iti innem a bulan wenno nabaybayag pay no saan a maipaagas ken apektaranna ti kaaduan a paset ti biag ti pasiente.
◼ Ti bipolar disorder ket pagaammo met kas manic depression. Mabalin a napaut nga agsagaba ti pasiente iti sobra a kinaaktibo (mania) sa kellaat a makarikna iti napalalo a kinaliday (depresion).—Kitaenyo ti artikulo a “Panangandur iti Mood Disorder,” iti Enero 8, 2004, a ruar daytoy a magasin.
◼ Nupay nasaysayaat bassit ti dysthymia ngem iti nakaro a depresion, addaan dayta kadagiti sintoma a mangparigat iti panaggunay ti pasiente. Dadduma ti masansan nga agsagaba pay ketdi iti nakaro a depresion.
◼ Ti postpartum depression ket in-inut a pannakarikna iti nakaro a leddaang a mangapektar iti adu nga inna kalpasan ti panagpasngayda.—Kitaenyo ti artikulo a “Pannakaawat iti Postpartum Depression,” iti Hunio 8, 2003, a ruar daytoy a magasin.
◼ Ti seasonal affective disorder ket masansan a mapasamak kas resulta ti kinakurang ti lawag bayat ti tiempo ti otonio ken lam-ek. Ngem masansan a maawan dayta bayat ti primavera ken kalgaw.