Ti Sea Buckthorn—Kayo nga Adu ti Usarna
◼ No agpasiarka idiay Russia iti nasapa a paset ti otonio, nalabit a makakitaka iti sea buckthorn,a babassit a kayo nga aduan kadagiti kasla abalorio a berry a natayengteng a maris kahel. Imbes nga agraraay dagiti berry, naiwarasda kadagiti sangsanga ken saringit ti kayo ken makaatrakar ti nadumaduma a kolorda.
Makan dagiti bungana ngem agannadka kadagiti siitna no agpuroska! Masapul a saggaysaem a purosen ken annadam di la ket ta mapis-it. Kaykayatna ti agtubo kadagiti nalamiis a lugar isu a kadawyan a makita dagita iti kabambantayan iti makin-amianan a laud ti Europa agingga iti Altai Mountains iti Sentral Asia, kasta met iti makinlaud ken makin-amianan a China ken makin-amianan a Himalaya. Sinigsiglon nga adu ti mangayat kadagiti bungana kadagiti lugar a kas iti China, Russia, ken Tibet.
Nadakamat ti sea buckthorn kadagiti nagkauna a libro ti medisina idiay Tibet ken literatura dagiti Griego. Ti Griego a naganna ket Hippophaë, a kaipapananna “nasileng a kabalio.” Nalabit nainaig dayta iti nagkauna a kaugalian dagiti Griego nga usarenda dagiti bunga ken bulongna a pangpasileng kadagiti pakilumba a kabalio.
Idi rugrugi ti maika-20 a siglo, dagiti imigrante a Ruso insangpetda idiay Amianan nga America dagiti sea buckthorn. Dayta idi ti panawen nga agisangsangpetda idiay Canada ken Estados Unidos kadagiti babassit a kayo manipud Siberia tapno mapaadu sa mailako. Adun a nasion ti agmulmula kadagiti sea buckthorn tapno pangalaanda iti pagtaraon ken aramidenda nga agas.
Dadduma kadagiti sustansia a maala iti sea buckthorn ket ti bitamina C ken E, folic acid, carotenoid, fatty acid, ken flavonoid. Nabiit pay a sinukimat ti medisina dagiti makunkuna a gunggona nga itden ti sea buckthorn iti panangagas iti kanser, ulser, sakit ti kudil ken dalem, ken kissayanna dagiti pakaigapuan ti panagsakit ti puso. Makaaramidka pay iti makarepresko ken naalsem nga inumen ken mabalin a pangagas kadagiti nagduduma nga an-annayen.
Napateg ti nangisit ken bassit a bukel ti sea buckthorn. Naglaon dayta iti lana nga ayan ti kaaduan a sustansia ti bungana. Ipakita ti sumagmamano a panagsirarak a ti lana ti sea buckthorn ket mangpapigsa iti resistensia. Mailaok met dayta a lana kadagiti pagpapintas ken produkto para iti kudil gapu ta agdindinamag a makapasalibukag.
No agpasiarka idiay Russia, mabalin a makakita ken maay-ayoka kadagiti bimmalitok a maris kahel a bunga ti sea buckthorn. Ngem kas iti naammuantayon, saan laeng a napintas a kayo ti sea buckthorn no di ket adu pay ti usarna. Kinapudnona, maysa dayta kadagiti parsua a mangpaneknek iti kinasirib ken kinaimbag ti Namarsua kadatayo!
[Footnote]
a Mabalin a napanaganan iti sea buckthorn gapu ta agtubo dagita kadagiti igid ti baybay ti Europa ken Asia.