Dagiti Naballigi a Pamilia—Umuna a Paset
Kas naipakitan iti daytoy nga espesial a ruar ti Agriingkayo!, adda latta problema dagiti naballigi a pamilia. Saan a nakaskasdaaw dayta ta agbibiagtayo iti dineskribir ti Biblia kas “dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” (2 Timoteo 3:1) Sigurado a rumsua ti nagduduma a kita ti problema iti tunggal pamilia.
Ngem laglagipenyo a ti panagballigi ti pamilia ket saan nga agdepende kadagiti nasayaat a kasasaad a pampanunoten dagiti tattao. Imbes ketdi, kinuna ni Jesus: “Naragsak dagidiay sipapanunot iti naespirituan a kasapulanda.” (Mateo 5:3) Dagiti pamilia a mangpempennek iti naespirituan a kasapulanda babaen iti panangsurotda kadagiti prinsipio ti Biblia ket naammuanda ti sekreto ti balligi iti laksid dagiti narigat a kasasaad a mapaspasaranda. Usigem dagitoy a pagarigan.
Panangaywan iti baldado nga anak. Sigun iti Biblia, nakapatpateg ti panangaywan kadagiti miembro ti pamilia agraman kadagidiay agkasapulan iti naisangsangayan a pannakaasikaso. Kinunana: “No ti asinoman saanna nga ipaay ti kasapulan dagidiay kukuana, ken nangnangruna dagidiay kameng ti sangakabbalayanna, pinaglikudanna ti pammati ket isu dakdakes ngem ti tao nga awanan pammati.”—1 Timoteo 5:8.
Iti panid 15, ti maysa nga ama a ni Victor idiay South Africa isalaysayna no kasano nga inaywananda ken baketna ti baldado nga anakda iti nasuroken nga 40 a tawen.
Pannakapadakkel kas ampon. Dagiti prinsipio ti Biblia matulonganda ti maysa tapno mariknana nga isu ket napateg nupay binaybay-an dagiti agpayso a nagannakna. Kinapudnona, ibaga ti Biblia a ni Jehova a Dios ti ‘katulongan’ dagidiay awanan iti ama.—Salmo 10:14.
Iti panid 16, ti agtutubo a ni Kenyatta idiay Estados Unidos isalaysayna no kasano a nasursurona a daeran dagiti emosional nga epekto ti dina pulos pannakakita iti agpayso nga ama ken inana.
Panangiliwliwag iti ipupusay ti maysa kadagiti nagannak. Ti ipupusay ti ama wenno ina ket mangyeg iti saem a narigat nga ibturan. Makatulong ti Biblia ta ti Autor dayta a ni Jehova “ti Dios ti amin a liwliwa.”—2 Corinto 1:3.
Iti panid 17, ti agtutubo a ni Angela idiay Australia ilawlawagna no kasano a ti kaadda ti relasionna iti Dios ket nakatulong kenkuana a mangibtur iti nasaem nga ipupusay ti amana.
Adda dagiti pakarigatan a sangsanguen ti amin a pamilia. Kas ipakita dagiti kapadasan kadagiti sumaganad a panid, dagidiay mangyap-aplikar kadagiti prinsipio ti Biblia ket nakasarak iti nagpateg a banag a nakatulong kadakuada tapno madaeranda a sibaballigi dagiti mapaspasaranda.
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 15]
Panangaywan iti Baldado nga Anak
Kas insalaysay ni Victor Maynes, South Africa
“Sipud idi nayanak ni Andrew, agpampannurayen kadakami a mangkawes ken mangdigus kenkuana. No dadduma, tultulonganmi pay a mangan. Agtawen itan iti 44.”
IDI maysan ti tawen ni Andrew, nagbalawkami ta di met la magnan. Di nagbayag, isu ket nagkissiw. Intaraymi iti ospital ket sadiay a naammuanmi nga adda epilepsy-na. Ngem saan la a dayta. Kalpasan ti ad-adu pay a panangeksamen, natakuatan nga adda depekto ti utekna.
Babaen iti adu a nadumaduma a pamay-an ti panangagas, nakontrolmi ti panagkissiw ni Andrew. Adda idi tiempo a nasken nga agtomar iti uppat a kita ti agas, mamitlo iti kada aldaw. Ngem uray no agtomar kadagita, adda latta depekto ti utekna. Nupay agtawenen iti 44, ti panagpampanunot ni Andrew ket umasping pay laeng iti lima wenno innem ti tawenna nga ubing.
Imbalakad dagiti doktor nga ipaaywanmi ni Andrew iti pasilidad a mangas-asikaso kadagiti kas kenkuana, ngem inkeddengmi a dimi aramiden dayta. Kabaelanmi nga aywanan ni Andrew isu a dakami ti mangas-asikaso kenkuana iti pagtaenganmi nupay talaga a narigat dayta.
Gapuna, agtitinnulongkami a sangapamiliaan a mangaywan kenkuana. Agyamanak unay kadagiti in-inauna nga annakmi—dua a babbai ken maysa a lalaki a makipagnanaed idi kadakami—ta nagdakkel ti maitultulongda! Ken kas Saksi ni Jehova, nagsayaat ti panangsaranay kadakami dagiti kakongregasionmi. Adda dagiti tiempo nga ipapaayandakami iti taraon wenno ay-aywananda pay ni Andrew no mapankami mangasaba wenno no adda sabali nga as-asikasuenmi.
Sangkalagipmi ti Isaias 33:24 a nakailanadan ti kari ti Dios nga addanto tiempo nga “awanto ti agtataeng nga agkuna: ‘Masakitak.’” Naan-anay a patienmi a tungpalento ti Dios ti panggepna a mangipaay iti baro a lubong ken mamagpatingga iti amin a sakit. (2 Pedro 3:13) Gapuna, segseggaanmi ti tiempo a naimbagton ni Andrew. Kabayatanna, mamatikami iti kinuna ni Jesus a no iyun-unami ti bambanag a nainaig iti Pagarian ti Dios, maipaayto dagiti kasapulanmi. (Mateo 6:33) Kanayon a mapampaneknekanmi a pudno dayta. Pulos a dikami nagkurang iti aniaman.
Saan nga amin ket makabael a mangaywan iti baldado a kapamiliada iti pagtaenganda. Kadagidiay mangar-aramid iti kasta, ti umuna nga isingasingko ket ti napasnek ken kanayon a panagkararag. (1 Pedro 5:6, 7) Maikadua, aywanan ken dungdungnguenyo ti anakyo, ken diyo pulos tagibassiten ti kabaelanna nga agsursuro a mangipateg ken Jehova a Dios. (Efeso 6:4) Maikatlo, agpatulongkayo iti intero a pamiliayo ken palubosanyo ida a tumulong. Maikapat, laglagipenyo nga iti mismo a pagtaenganyo ti pakagun-odan ti anakyo iti kaaduan a pammateg. Siempre, nagduduma ti kasasaad. Iti biangmi, dimi pulos pagbabawyan ti panangaywanmi ken Andrew iti pagtaenganmi. Para kaniak, isu ket maipatpateg unay nga anakko ken barok.
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 16]
Pannakapadakkel kas Ampon
Kas insalaysay ni Kenyatta Young, Estados Unidos
“No maysaka a siuman, kadaraam ti maysa kadagiti nagannakmo. Ngem saanak a kasta agsipud ta maysaak nga ampon. Diak pay ketdi ammo no siasino ti kalanglangak.”
A WAN ti pamalatpatak no siasino ti amak ken diak pay pulos nakita ti agpayso nga inak. Mangnginum ken agdrogdroga ti inak idi iyin-inawnak. Idi naipasngayak, inasikasonak ti gobierno ken naipanak iti sumagmamano a pasilidad a mangas-asikaso kadagiti nabaybay-an nga ubbing agingga nga adda nangampon kaniak idi dandanin dua ti tawenko.
Kinuna ti pannakaamak nga idi a ti agay-aywan kaniak ket impakitana kenkuana ti retratok, insigida a kayatnakon nga amponen. Nagustuak a dagus ti kabbaro nga inak. Imbagak kenkuana nga isu ti nanangko ken kayatko nga iyawidnakon.
Ngem malagipko nga idi ubingak, mabutengak di la ket ta makaaramidak iti saanda a magustuan ket isublidak iti balay a pagamponan. Nariknak a rumbeng a diak agsakit wenno agbalin a managpauyo kas iti dadduma nga ubbing. Inkagumaak pay a diak koma agpanateng! Kanayon nga impatalged dagiti nangampon kaniak nga ipatpategdak ken didakto baybay-an.
Uray ita ta agkabannuagakon, pasaray lablabanak ti riknak a saanak a maipatpateg a kas kadagidiay pinadakkel dagiti agpayso a nagannakda. Apaman a malabanak dayta a rikna, adda mangibaga kaniak iti, “Agyamanka ketdi ta adda nagsayaat a nagannak a naasian ket inampondaka!” Agyamyamanak, ngem no kasta ti mangngegko, mariknak nga adda pakapilawak ken agpakarigat ti siasinoman a mangayat kaniak.
Marigatanak a mangakseptar a nalabit diakton pulos maam-ammo ti agpayso nga amak. No dadduma, nasakit ti nakemko ta di man la inurnos ni nanangko ti biagna tapno naaywanannak koma, a kasla ketdin diak maikari iti panangikagumaanna. Adda met tiempo a maasianak kenkuana. Masansan a mapampanunotko a no bilang agkitakami, kayatko a maammuanna a nasayaat ti nagbanagak ken saan a rumbeng a makonsiensia iti panangbaybay-ana kaniak.
Saksi ni Jehova dagiti nangampon kaniak. Ti pannakaammo maipapan iti Biblia ti maysa kadagiti kasayaatan nga insagutda kaniak. Kanayon a maliwliwaak iti Salmo 27:10 a nagkuna: “No kas pagarigan ti bukodko nga ama ken ti bukodko nga ina pinanawandak, ni met laeng Jehova pidutennakto.” Pudno unay dayta iti kapadasak. Ken addada pagimbagan ti panagbalin nga ampon. Kas pagarigan, interesadoak unay kadagiti tattao—no ania ti katatao ken kabibiagda—nalabit gapu ta awan ti ammok maipapan iti pudno a pamiliak. Ipatpategko dagiti tattao ket talaga nga importante dayta iti Nakristianuan a ministerio. Gapu iti panagbalinko a maysa kadagiti Saksi ni Jehova ken panangiranudko iti isursuro ti Biblia, addan panagraemko iti bagik ken addan panggep ti biagko. No maldaangak, rummuarak tapno tulongak ti sabsabali. Babaen ti panangisurok kadakuada maipapan iti Biblia, pudno a magayyemko ida. Tunggal tao ket adda bukodna a pakasaritaan.
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 17]
Panangiliwliwag iti Ipupusay ti Maysa Kadagiti Nagannak
“Idi natay ni tatangko, panagriknak ket saanakon a natalged. Awanen ti kakaisuna a makaammo iti isuamin ken makarisut iti aniaman iti biagko.”
Kas insalaysay ni Angela Rutgers, Australia
SANGAPULO a tawenen ti napalabas, idi tin-edyerak pay, naopera ni Tatang. Bayat nga adda pay laeng iti recovery room, imbaga kadakami ti doktor nga awanen ti maaramidanda. Mariribukan unay ni Nanang idinto ta agkakanat ti nariknak. Ni met manongko ket natalimudaw. Kalpasan ti innem a bulan, natay ni Tatang.
Agduduma ti nariknak. Kayatko a maawatan dagiti gagayyemko ti mapaspasarak, ngem diak met kayat nga ibilangdak a nakakaasi. Isu nga inkagumaak a di ipadlaw ti marikriknak. Ngem no ragragsakek ti makikadua kadakuada, amangan ta pagarupenda nga awan namalbaliwan ti biagko idinto ta saan met a kasta. Maamirisko itan no kasano nga inan-anusandak dagiti gagayyemko!
Makonkonsiensiaak kadi iti ipapatay ni Tatang? Wen! No la koma ad-adu a daras a naibagak kenkuana nga isu ket ay-ayatek. No la koma kanayon nga inar-arakupko wenno ad-adu koma a tiempo ti pannakikaduak kenkuana. Uray mamin-ano a kunak iti bagik, ‘Dina kayat a kasta ti panunotem,’ kaskasdi a maburiboranak.
Kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova, maliwliwaak la unay iti namnama a panagungar nga isursuro ti Biblia. (Juan 5:28, 29) Ipappapanko lattan a napan ni Tatang iti ballasiw taaw ket addanto aldaw nga agawid, isuna laeng ta diak ammo no kaano. Diak naliwliwa idi damo no kuna dagiti tattao, “Agungarto ni tatangmo.” Kayatko nga agungar koma itan! Ngem nakatulong kaniak ti ilustrasion maipapan iti ipapanna iti ballasiw taaw. Ipatuldo dayta ti panagungar iti masanguanan bayat a tultulongannak met a mangiliwliwag iti pannakaulilak.
Nagdakkel ti naitulong dagiti kapammatiak. Malaglagipko latta ti maysa a nangibaga kaniak a likliklikanna a mapagsaritaanmi ti maipapan ken Tatang ta dina ammo ti ibagana. Ngem kinunana a sangkapanunotnakami a sangapamiliaan. Diak pulos nalipatan dayta. Nakatulong dayta kaniak ta naamirisko nga uray no awan man la ti naibagbaga ti dadduma, pampanunotendakami gayam a sangapamiliaan. Apresiarek unay dayta!
Uppat a bulan kalpasan ti ipapatay ni Tatang, ad-adu a tiempo ti binusbos ni Nanang iti panangasaba. Nakitak a maragragsakan unay iti dayta isu a kasta met ti inaramidko. Ti gayam panangtulong iti sabsabali ket dakkel ti maaramidanna iti panangiliwliwag. Pinabilegna ti pammatik iti Sao ni Jehova ken kadagiti karina, ken uray ita, tultulongannak dayta a mangikabilangan met iti sabsabali.