Automatiko a Nabigasion

NALABIT ammom no kasano karigat ti mayaw-awan iti dimo kabesado nga ili. Isu a kasano nga ammo ti nabigador ti turongenna no bin-ig a danum ti makitana iti taaw? Saan nga umdas ti basta kaadda ti kompas malaksid no ammona no sadino ti ayannan mainaig iti lugar a papananna. Idi naimbento ti sextant ken marine chronometer idi dekada 1730, kabaelanen dagiti nabigador nga ammuen ti eksakto a lokasionda ken imarka iti mapa ti ruta ti dinaliasatda—ngem adu nga oras ti kasapulan iti tunggal panangkalkularda kadagita.

Iti adu a pagilian, agus-usar itan dagiti drayber kadagiti medio nalaka a gadyet a konektado iti Global Positioning System (GPS). I-type-mo laeng ti lugar a papanam. Kabaelan ti gadyet nga ipakita iti iskrin ti eksakto nga ayanmo, sana isuro ti ruta a daliasatem. Kasano a maaramid dayta ti gadyet?

Dagiti iturturong-satellite a gadyet a makatulong iti panagdaliasat ket agpannuray iti agarup 30 a satellite, a tunggal maysa kadagita ket mangibrodkas kadagiti signal a mangipasimudaag iti posision ken ti eksakto nga oras. Apaman a ti gadyetmo ket makaawaten kadagiti signal manipud iti sumagmamano a satellite, siuumiso a kalkularenna no kasano kapaut ti panagdaliasat ti signal manipud iti satellite agingga iti gadyetmo. Babaen iti dayta nga impormasion, maipakaammona ti lugar nga ayanmo. Agasem ti kinakomplikado dagita a kalkulasion! Iti sumagmamano a segundo, kalkularenna ti distansia ti tallo a satellite a rinibu a kilometro ti kaadayoda ken kinilkilometro iti kada segundo ti kapartak ti panagdaliasatda iti agduduma a direksion.

Idi rugrugi ti dekada 1960, ti GPS ket inimbento da propesor Bradford Parkinson ken Ivan Getting. Idi damo, nairanta a naaramid dayta para iti militar ngem idi 1996, naan-anay a naipalubosen nga usaren ti publiko. Ti gadyet a konektado iti GPS ket mapagsidsiddaawan a gapuanan ti teknolohia ti kompiuter, ngem dayta kadi ti kaunaan nga alikamen iti automatiko a nabigasion?

[Picture Credit Line iti panid 8]

Globo: Rinetrato ti NASA