Agimtuod Dagiti Agtutubo
Nakasaganaak Kadin a Pumanaw iti Poder ti Nagannakko?
“Pasaray mariknak a tagtagibassitendak dagiti tattao gapu ta addaak pay la iti poder ti nagannakko uray no disinuebeakon. Kasla ketdin diak agmataengan no diak sumina.”—Katie.a
“Marurodak ta ag-20 anyosakon ngem diak man la maaramid ti kaykayatko. Pinampanunotkon ti pumanaw iti balaymi ta naumaakon iti di panangikabilangan ti nagannakko kadagiti tarigagayko ken sangkaibagada nga ad-adu ti ammoda ngem siak.”—Fiona.
URAY dika pay nakasagana, mabalin a tartarigagayamon ti pumanaw iti poder ti nagannakmo. Natural laeng dayta. Ngamin, orihinal a panggep ti Dios a dagiti agtutubo ket agmataengan ken inton agangay, panawanda dagiti nagannakda ken maaddaanda iti bukod a pamilia. (Genesis 2:23, 24; Marcos 10:7, 8) Ngem gapu kadi ta tarigagayam a nawaywayaka a mangaramid iti kayatmo, itan ti tiempo a suminaka kadagiti nagannakmo? Nalabit. Ngem kasanom nga ammo no talaga met laeng a nakasaganakan? Usigem ti tallo a napateg a saludsod a nasken a sungbatam. Ti umuna ket . . .
Apay a Kayatmo ti Sumina?
Tapno masiertom dagiti rason, kitaem ti sumaganad a listaan. Numeruam sigun iti agsasaganad a kapategda kenka.
․․․ Itarayak dagiti problema iti pagtaenganmi
․․․ Nawaywayaak a mangaramid iti kayatko
․․․ Sumayaat ti panangmatmat kaniak ti gagayyemko
․․․ Kaduaek ti agkasapulan a gayyemko
․․․ Agboluntarioak nga agtrabaho iti sabali a lugar
․․․ Umadu ti kapadasak
․․․ Maksayan ti paggastuan ti nagannakko
․․․ Dadduma pay ․․․․․
Saan met ketdi a kanayon a di umiso dagiti nadakamat. Ngem tapno naragsakkanto inton awankan iti poder ti nagannakmo, nasken nga usigem a naimbag ti rason a suminaka. Kas pagarigan, no kayatmo la nga itarayan dagiti problema iti pagtaenganyo wenno tarigagayam la a nawaywayaka a mangaramid iti kayatmo, maklaatkanto la ketdi!
Adu ti nasursuro ni Danielle iti sumagmamano a tiempo nga isisinana iti pagtaenganda idi agtawen iti 20. Kunana: “Adda latta dagiti ditay maaramid. No bukbukodmon, dimo maaramid ti amin a kayatmo gapu iti eskediulmo iti trabaho wenno kurang ti kuartam.” Ni met Carmen a nag-abroad iti innem a bulan, kunana: “Nagmayat a kapadasan ngem masansan a saanak a nawaya! Masapul nga aramidek dagiti gagangay a trabaho iti balay—agdalus iti uneg ken ruar, agtarimaan, aglaba, ken dadduma pay.”
Mabalin met ketdi a nawaywayaka no bukbukodmon ken sumayaat pay ti panangmatmat kenka dagiti gagayyemmo. Ngem sikan ti agluto, agdalus, mangibaklay kadagiti babayadam, ken manglinglingay iti bagim no agmaymaysakan. Dika ngarud agdarasudos nga agdesision gapu iti panangdurog ti sabsabali. (Proverbio 29:20) Uray no nainkalintegan met dagiti rasonmo a sumina, saan la a dagita ti nasken nga ikabilangam. Kasapulan a nasanayka kadagiti paglaingan iti biag tapno agballigika. Ti ngarud maikadua a saludsod ket . . .
Nakasaganaak Kadin?
Ti isisina iti poder ti nagannakmo ket mayarig iti panagpasiar iti kabakiran. Mapanka ngata sadiay no dimo pay ammo ti agipatakder iti tolda, agpasged, agluto, wenno agbasa iti mapa? Siempre saan! Ngem adu nga agtutubo ti sumina uray no bassit pay ti ammoda kadagiti trabaho iti balay.
Kinuna ti masirib a ni Ari Solomon a “daydiay nasaldet utobenna dagiti addangna.” (Proverbio 14:15) Tapno masiertom no nakasaganakan a sumina, usigem dagiti sumaganad. Markaam iti ✔ dagiti kabaelamon nga aramiden ken X dagiti masapul a sursuruem pay.
◯ Agbadyet “Diak pay pulos napadasan ti nagbayad kadagiti paggastosan,” kuna ti 19 anyos a ni Serena. “Mabutengak a sumina iti pagtaengan ken mangibadyet iti kuartak.” Kasano a masursurom ti agbadyet?
Kuna ti maysa a proverbio iti Biblia: “Ti masirib a tao umimdengto ken gumun-od iti ad-adu pay a pammilin.” (Proverbio 1:5) Mabalinmo a damagen iti nagannakmo no mano ti binulan a magasto ti maysa a tao para iti taraon, lugan, plete, ken pagtinnag wenno abang ti balay. Kalpasanna, agpaisuroka kadakuada no kasano ti agbadyet ken no kasano ti agbayad kadagiti paggastuam. Apay a napateg a masursurom a suroten ti badyetmo? Kuna ti 20 anyos a ni Kevin: “No agbukbukodkan, adu ti dimo namnamaen a paggastuan. No dika agannad, trabahokanto laengen a trabaho tapno makabayadka kadagiti utangmo.”
Kayatmo kadi a siertuen no talaga a kabaelamon ti sumina? No agsusueldokan, padasem nga ited kadagiti nagannakmo ti gatad ti binulan a magasto iti kanem, abang ti kuartom, ken dadduma pay a paggastuan. No dimo kabaelan wenno dimo kayat a bayadan dagita, talaga a dika pay nakasagana a sumina.—2 Tesalonica 3:10, 12.
◯ Agtrabaho iti Balay Kinuna ti 17 anyos a ni Brian a ti kabusbusorna a trabaho no suminan ket ti panaglaba. Kasano a maammuam no kabaelamon nga aywanan ti bagim? Kastoy ti singasing ti 20 anyos a ni Aron: “Iti makalawas, padasem ti agbiag a kasla agbukbukodka. Usarem ti kuartam a makitienda ken sika ti agluto iti kanem. Sika metten ti aglaba ken agplantsa iti badom. Sika payen ti agdalus iti balayyo. Padasem ti mapan kadagiti papanam a dikan agpaitulod wenno agpasukon.” No aramidem dagita, (1) masanayka kadagiti napateg a trabaho, ken (2) ad-adda a maapresiarmo ti ar-aramiden dagiti nagannakmo.
◯ Makipulapol Makatunosam kadi ti nagannak ken kakabsatmo? No saan, nalabit pagarupem a maymayat nga agnaedkan iti sabali a kaduam ti maysa a gayyem. Mabalin a kasta ngem usigem ti kuna ni Eve a 18 anyos: “Dua kadagiti gagayyemko ti nagkasera iti maymaysa nga apartment. Nakasingsingedda nga aggayyem, ngem idi maymaysan ti pagnaedanda, dida metten agkatunosan. Naurnos ti maysa idinto ta nakawarwara met ti kaduana. Ti maysa ket aktibo nga agserserbi iti Dios idinto ta saan unay ti kaduana. Talaga a dida nagkatunosan!”
Ti 18 anyos a ni Erin kayatna met ti suminan. Kaskasdi a kunana: “Adu ti masursurom maipapan iti pannakipulapol no addaka pay la iti poder ti nagannakmo. Masursurom ti mangrisut kadagiti problema ken makibagay. Napaliiwko a dagidiay simmina tapno laeng maliklikanda dagiti dida pagkikinnaawatan iti nagannakda ket nasursuroda nga itarayan dagiti problema imbes a risuten dagita.”
◯ Regular nga agadal iti Biblia ken agdaydayaw Sumina ti dadduma gapu ta kayatda a liklikan dagiti aktibidad a nainaig iti relihion ti nagannakda. Panggep met ti dadduma a manteneren ti regular a panagadalda iti Biblia ken panagdaydayawda ngem idi agangay, nabaybay-anda dagita. Kasano a maliklikam ti ‘pannakarba ti pammatim’?—1 Timoteo 1:19.
Dimo basta annuroten ti relihion ti nagannakmo. Kayat ni Jehova a Dios a makombinsir koma ti tunggal maysa kadatayo kadagiti patpatientayo. (Roma 12:1, 2) Isu a mangaramidka iti nasayaat nga eskediul ti panagadalmo iti Biblia ken panagdayaw ket surotem dayta. Kitaem no masurotmo dayta iti makabulan uray no didaka palagipan dagiti nagannakmo.
Ti maudi a saludsod a nasken nga usigem ket . . .
Ania ti Kayatko a Maragpat?
Adda dagidiay sumina tapno maitarayanda dagiti problema wenno makalapsutda iti autoridad ti nagannakda. Naipamaysa ti panunotda iti panawanda, saan nga iti papananda. Ngem di nainkalintegan dayta. Kayariganna ti agmanmaneho a kumitkita iti likudanna. No ti kitkitaen ti agmanmaneho ket ti pampanawanna, dina makita ti sanguananna. Ania ti punto? Tapno agballigika, saan laeng a ti ipapanawmo ti panunotem. Masapul met nga adda makagunggona a kalat a ragpatem.
Dadduma nga agtutubo a Saksi ni Jehova ket immakar kadagiti adayo a lugar wenno pagilian tapno mangasabada sadiay. Adda met dagiti napan nagboluntario kadagiti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova wenno iti panagbangon kadagiti pasdek a mausar iti panagdaydayaw. Kayat met ti dadduma a sursuruen ti agbiag nga is-isuda sakbay a makiasawada.b
Isuratmo ditoy ti kayatmo a maragpat no suminaka. ․․․․․
Iti dadduma a kasasaad, mabalin a nakabaybayagkan iti poder ti nagannakmo ngem kaskasdi a dimo kabaelan ti agbiag a bukbukod. Uray no kasta, dika agdarasudos. Agpanunotka a naimbag. “Dagiti gakat daydiay nasaet sigurado a mangipaay iti pagsayaatan,” kuna ti maysa a proverbio iti Biblia, “ngem tunggal maysa a nadarasudos sigurado nga agturong iti panagkasapulan.” (Proverbio 21:5) Ipangagmo ti balakad ti nagannakmo. (Proverbio 23:22) Ikararagmo dayta ken bayat nga us-usigem, ikabilangam dagiti nadakamaten a prinsipio ti Biblia.
Ti talaga a saludsod ket saan a, Nakasaganaak kadin a pumanaw iti poder ti nagannakko? no di ket Kabaelak kadin nga asikasuen ti bukodko a sangakabbalayan? No wen ti sungbatmo iti naud-udi a saludsod, nalabit tiempon a suminaka.
Ad-adu pay nga artikulo ti masarakan iti serye a “Young People Ask” iti Web site a www.watchtower.org/ype
[Footnotes]
a Nabaliwan ti dadduma a nagan iti daytoy nga artikulo.
b Iti dadduma a kultura, kadawyanna a sa la sumina ti anak, nangruna ti babai, inton makiasawan. Awan ti espesipiko a pagannurotan ti Biblia maipapan iti daytoy.
UTOBEM DAGITOY
● Uray no adda dagiti problema ti pamiliayo, apay a magunggonaanka no dika pay la suminsina?
● Bayat nga addaka pay laeng iti poder ti nagannakmo, ania dagiti maaramidam a pakagunggonaan ti pamiliam ken tumulong kenka a mangasikasonto iti bukodmo a sangakabbalayan?
[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 11]
TI MAKUNA DAGITI KAPATADAM
“No ikkandaka dagiti nagannakmo iti responsabilidad—banag nga aramidem met la koma no agbukbukodka—ti ngarud kaaddam pay laeng iti poderda ket nagsayaat a gundaway tapno masursurom no kasano ti agbukbukod inton agangay.”
“Gagangay laeng a kayatmo ti agbukbukod. Ngem no ti rasonmo a sumina ket tapno laeng maaramidmo ti kaykayatmo, talaga nga ipakita dayta a dika pay nakasagana a sumina.”
[Dagiti Ladawan]
Sarah
Aron
[Kahon iti panid 13]
PALAGIP KADAGITI NAGANNAK
Ni Serena a nadakamat iti artikulo ket mabuteng a sumina. Ania ti maysa a makagapu? Kunana: “Uray no usarek ti bukodko a kuarta a panggatang iti kayatko, di ipalubos ni Tatang ta pagrebbenganna kano dayta. Isu a maamakak uray no pampanunotek laeng a siakton ti agbayad kadagiti paggastuak.” Awan duadua a nasayaat ti panggep ti ama ni Serena, ngem panagkunayo, sansanayenna ngata ti anakna tapno kabaelannanto met nga asikasuen ti bukodna a sangakabbalayan?—Proverbio 31:10, 18, 27.
Nalabes kadi ti panangprotektaryo iti annakyo nga uray la a dida makapagtakder a bukbukodda? Kasanoyo a maammuan? Usigenyo ti uppat a paglaingan a nadakamat iti artikulo, ngem iti punto de bista ti nagannak.
Agbadyet. Ammo kadi dagiti in-inauna nga annakyo no ania dagiti buis a nasken a bayadanda ken no kasanoda a suratan dagiti porma para kadagita? (Roma 13:7) Responsableda kadi maipapan iti panagutang? (Proverbio 22:7) Kabaelanda kadin nga ibadyet ti sueldoda ken surotenda dayta? (Lucas 14:28-30) Napadasanda kadin ti ragsak ti gumatang manipud iti urnongda? Nasagrapda kadin ti ad-adu a ragsak nga itden ti panangipaayda iti tiempo ken ik-ikutanda tapno matulonganda ti sabsabali?—Aramid 20:35.
Trabaho iti balay. Ammo kadi ti annakyo a babbai ken lallaki ti agluto? Sinuruanyo kadi idan nga aglaba ken agplantsa? No agmanmanehodan, kabaelanda kadi dagiti simple a panagtarimaan kas iti panangsukat iti fuse, langis, wenno na-flat a pilid?
Makipulapol. No agaapa dagiti in-inauna nga annakyo, kanayonkayo kadi a bumallaet sa dakayon ti mangsolbar iti problema? Wenno sinuruanyo kadi idan nga agkakapia nga is-isuda sa ibagadanto latta kadakayon no kasanoda a tinaming dayta?—Mateo 5:23-25.
Regular nga agadal iti Biblia ken agdaydayaw. Idikdiktaryo kadi kadagiti annakyo ti rumbeng a patienda, wenno guyguyugoyenyo ida? (2 Timoteo 3:14, 15) Imbes a kanayon a sungbatanyo dagiti saludsodda maipapan iti relihion ken no ania ti umiso ken di umiso, sursuruanyo kadi ida a mangparang-ay iti ‘pannakabaelda nga agpanunot’ ken iti “pannakabalin ti pannakaawatda a mangilasin agpadpada iti umiso ken di umiso”? (Proverbio 1:4; Hebreo 5:14) Kayatyo kadi a tuladenda ti wagas ti personal a panagadalyo, wenno kayatyo a mangaramidda iti nasaysayaat pay?
Sigurado a kasapulan ti tiempo ken adu a panagregget tapno masanay ti annakyo kadagiti nadakamat a paglaingan. Ngem dinto masayang dagiti panagreggetyo inton dumteng ti aldaw a pumanawdan iti poderyo.
[Ladawan iti panid 12]
Ti isisina iti poder ti nagannakmo kayariganna ti panagpasiar iti kabakiran—adda pay dagiti nasken a sursuruem sakbay nga aramidem dayta