Agimtuod Dagiti Agtutubo

Siasino Dagiti Mabalinko a Pakigayyeman?

“Agtawenak iti 21. Kapilitan a makikaduaak kadagiti estudiante iti haiskul wenno kadagiti naasawaanen ta awan unay ti kaedadko ditoy. Dagiti eksamenasion ti pagproblemaan dagiti estudiante, ket ut-utang met ti pakasikoran dagiti naasawaan. Diak pakaburiboran dagita. Nagsayaat koma no adda magayyemko a kas kaniak!” —Carmen.a

ANIAMAN ti edadtayo, kayat ti dandani amin kadatayo ti maakseptar. Sigurado a kastaka met. Dayta ti gapuna a nakasaksakit no ipupueradaka, a kasla awanka—wenno “kasla maipaspasulika,” kas panangdeskribir ti 15 anyos a ni Michaela iti riknana.

Siempre, no maysaka a Kristiano, addaanka iti “intero a timpuyog dagiti kakabsat” a mabalinmo a pakigayyeman. (1 Pedro 2:17) Ngem mabalin nga adda latta tiempo a mariknam a kasla awan ti makagayyemam. “No agawidkamin manipud kadagiti Nakristianuan a gimong, agtugawak iti likud ti luganmi saak agsangit,” kinuna ti 20 anyos a ni Helena. “Bayat nga ikagkagumaak ti makigayyem, ad-adda met a maupayak.”

Ania ti maaramidam no kasta ti panagriknam? Tapno masungbatan dayta, ammuentayo nga umuna ti (1) grupo a mariknam a karirigatan a pakigayyemam ken (2) no ania ti kadawyan a reaksionmo no kaduam ida.

Ikkam iti ✔ ti grupo a narigatmo a pakigayyeman

1. Edad

□ ub-ubing □ kapatadam □ natataengan

2. Abilidad

Tattao nga

□ atletiko □ talentado □ intelihente

3. Personalidad

Tattao nga

□ addaan kompiansa □ nalatak □ addaan bukod a grupo

Ikkam met iti ✔ ti kadawyan a reaksionmo no kaduam ti grupo a tsinekam iti ngato.

□ Aginkukunaak a kas kadakuada dagiti paginteresak wenno abilidadko.

□ Diak ikankano dagiti paginteresanda ket isarsaritak ti bukodko a paginteresan.

□ Diak agun-uni ken dagus a pumanawak no addan gundaway.

Ita ta naammuamon no ania a grupo ti pakarigatam unay a pakigayyeman ken no ania ti reaksionmo no kaduam ida, mabalintayon nga usigen no kasano a mapasayaatmo ti kasasaad. Ngem ammuem pay nga umuna ti sumagmamano a lapped a rumbeng a liklikam.

UMUNA A LAPPED: Panagputputong

Ti karit. No kaduam dagidiay sabali ti paginteresan wenno talentoda, nalabit dagus a mapanunotmo a sika la ti naiduma—nangruna no managbabainka. “Diak kayat a siak ti umuna a makisarita,” kuna ni Anita a 18 anyos. “Mabutengak di la ket ta makaibagaak iti di umiso.”

Ti kuna ti Biblia. “Ti maysa a mangiputputong iti bagina sapulennanto ti kabukbukodanna nga iniimut a tarigagay; maibusor iti isuamin a praktikal a kinasirib isu umalsanto.” (Proverbio 18:1) Nalawag a kumaro ti kasasaad no agputputongka. Kinapudnona, no kasta ti aramidem, dika makaruk-at iti dakes a siklo ni liday: No nalidayka, mapanunotmo nga awan makagayyemmo isu nga agputputongka, a mangpaliday kenka. Ket kasta lattan ti situasionmo agingga a dimo ipamuspusan a pasayaaten ti kasasaadmo!

“Saan a mabasa dagiti tattao ti pampanunotem. No dika agsao, dimo maala ti kayatmo. Dika maaddaan iti gagayyem no agputputongka. Masapul ngarud nga agreggetka. Di nainkalintegan a panunotem a ti sabsabali ti rumbeng nga umasideg kenka. Iti panaggayyem, nasken nga agpadakayo nga agregget.”—Melinda, 19.

MAIKADUA A LAPPED: Kinadesperado

Ti karit. Desperado unay ti dadduma a maaddaan iti gagayyem isu a mairuboda. Pampanunotenda ngamin a nasaysayaat laengen ti uray siasino a gagayyem ngem iti awan a pulos. “Malmaldayak idi a diak gagayyem dagiti nalatak idiay eskuelaan isu a kasla kayatkon ti agaramid iti kalokuan tapno laeng gayyemendak,” kuna ti 15 anyos a ni René.

Ti kuna ti Biblia. ‘Daydiay makilangen kadagiti maag nakadakdakesto ti pagtungpalanna’—wenno, kas kuna Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia, “makigayyemka kadagiti maag ket madadaelka.” (Proverbio 13:20) Dimo ipapan a dagiti “maag” a natukoy iti daytoy a bersikulo ket literal nga ignorante. Iti kasumbangirna, mabalin a nakalalaingda nga estudiante. Ngem no dida raemen dagiti pagalagadan ti Biblia, maagda iti imatang ti Dios. Mairuboka no tuladem ida wenno makigayyemka kadakuada.—1 Corinto 15:33.

“Saan nga amin ket nasayaat a pakigayyeman. Dimo la ketdi kayat ti makigayyem kadagiti mangiparikna kenka a masapul a baliwam ti kinasiasinom no kakaduam ida. Sigurado a dagidiay pudno a mangay-ayat ken mangisakit kenka ti kayatmo a gagayyem.”—Paula, 21.

Iyun-unam

Dimo urayen a ti sabsabali ti umasideg ken mangawis kenka a makigayyem kadakuada. Kuna ti 21 anyos a ni Gene: “Ditay kanayon a mainanama a datayo ti asitgan ti tattao. Masapul nga umasidegtayo met kadakuada.” Adtoy ti dua a singasing tapno maaramidmo dayta:

Makigayyemka kadagiti dimo kaedad. Nabatad a 30 a tawen ti nagbaetan dagiti karakter ti Biblia a da Jonatan ken David. Ngem kaskasdi a nagbalinda a nasinged nga aggayyem.b (1 Samuel 18:1) Ti leksion? Posible a makagayyemmo dagiti nataengan! Apay koma a dagiti laeng katawenam ti pakigayyemam saka agreklamo a dika makasarak iti gayyem? Kayarigam no kua ti tao a matmatayen iti bisin iti desierto nga isla idinto ta nagadu met nga ikan ti aglanglangoy iti aglawlaw! Kinapudnona, adda dagiti nasayaat a tattao a mabalinmo a pakigayyeman. Ti maysa a pamay-an tapno masarakam ida ket ti pannakigayyemmo kadagiti dimo kaedad.

“Pinaregtanak ni nanangko a makisaritaak kadagiti nataengan iti kongregasion. Kinunana a maklaatakto ta nagadu gayam ti pakaipadaak kadakuada. Husto ni Nanang. Ita, adun ti gagayyemko!”—Helena, 20.

Parang-ayem ti abilidadmo a makisarita. Narigat ti makisarita iti sabsabali—nangruna no managbabainka. Ngem kabaelam dayta. Masapul laeng nga (1) agimdeng, (2) agsaludsod, ken (3) ipakitam a pudno a maseknanka.

“Ikagkagumaak ti agimdeng imbes a siak ti sao la a sao. Ket no siak ti agsasao, diak isarsarita ti maipapan iti bagik wenno diak padaksen ti sabsabali.”—Serena, 18.

“No adda makisarita kaniak maipapan iti banag a diak ammo, ipailawlawagko dayta kenkuana bareng no ad-adu pay ti maibagana kaniak.”—Jared, 21.

Nalabit managbabainka, ket saan met a dakes dayta. Di kasapulan nga agbalinka a mannakilangen unay! Ngem no marigatanka a makigayyem, padasem dagiti singasing iti daytoy nga artikulo. Nalabit mariknamto ti kas iti narikna ni Leah. “Managbabainak,” kinunana, “isu a pilitek ti bagik a makisarita. Ngem tapno maaddaanak iti gagayyem, masapul nga agbalinak a mannakigayyem. Isu a siakon ti umuna a makisarita.”

Ad-adu pay nga artikulo ti masarakan iti serye a “Young People Ask” iti Web site a www.watchtower.org/ype

[Footnotes]

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 19]

TI KUNA DAGITI KAPATADAM

“Iti Nakristianuan a gimong, ikagumaak ti makisao iti uray maysa a diak pay nakasarsarita. Mabalin gayam ti mangrugi a makigayyem babaen ti simple a panangkablaaw!”

“Naglaka ti mangipapan a didak kayat ti sabsabali ken didakto pulos makadutdotan. Ti talaga a narigat ket ti panangbalbaliw iti dayta. Ngem magunggonaanka no sika ti umuna a makigayyem. Sumayaat pay ti personalidadmo.”

“Inkagumaak nga iruam ti makisarita kadagiti nataengan. Nagrigat idi damo! Ngem nagsayaatak met laeng dayta. Uray ngamin ubingak pay, naaddaanak iti gagayyem a kanayon a mangisakit kaniak.”

[Dagiti Ladawan]

Lauren

Reyon

Carissa

[Kahon iti panid 20]

DAMAGEM ITI NAGANNAKMO

Narigatankayo kadi a nakigayyem idi kas kaniak ti edadyo? Para kadakayo, ania a grupo ti tattao ti karigatan a pakigayyeman? Ania ti inaramidyo?

․․․․․

[Diagram iti panid 20]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

TI DAKES A SIKLO NI LIDAY

NALIDAYAK, isu a panagriknak ket . . .

. . . MAIPUPUERAAK, isu nga . . .

. . . AGPUTPUTONGAK, isu a . . .