Nadisenio Kadi?

Dagiti Agtubo Manen a Lens ti Bagangan

● Nakaskasdaaw ti newt wenno bagangan gapu ta kabaelanna a patubuen manen dagiti paset ti bagina kas kadagiti lalaem, tisyu, saka, ken ipusna. Ngem dagiti kadi nagtubo a paset ket kas kasayaat ti orihinal? No maipapan kadagiti lens iti matana, wen ti sungbat dagiti managsirarak.

Usigem: Dagiti bagangan pagbalinenda a selula a lens dagiti selula nga iris tapno masukatan dagiti lens ti matada. Tapno maadal a naimbag dagiti biologo dayta a proseso, 16 a tawen a pinaliiwda ti maysa a grupo ti Japanese newt. Namin-18 nga inikkatda dagiti lens ti tunggal bagangan. Kas iti ninamnama, mangpatubo dagiti bagangan kadagiti baro a lens kada maikkat dagita.

Idi nagpatingga ti panagadal dagiti biologo, agarup 30 ti tawenen dagita a bagangan—5 a tawen a nabaybayag ngem iti manamnama a biagda no addada iti kabakiran. Ngem kabaelanda pay la a patubuen ti lens-da a kas kaalisto ti panagpatuboda idi ub-ubingda pay. Impadamag met ti University of Dayton idiay Ohio, U.S.A. a dagiti nagtubo a lens ket “dandani kapadpada unay dagiti awanan dadael a lens a naikkat kadagiti adulto a bagangan a di pay nakapadas a nagpatubo kadagita.” Inamin ti biologo a ni Panagiotis Tsonis a miembro ti grupo a nangadal kadagiti bagangan: “Uray siak, medio nasdaawak.” Sigun kenkuana, “awan a pulos” depekto dagiti baro a lens.

Mangnamnama dagiti sientista a ti abilidad dagiti bagangan a mangsukat iti nadadael a paset ti bagida ket makatulong kadakuada tapno maadalda no kasano a patubuen manen ti nadadael a tisyu iti bagi ti tao. “Nagsayaat ti bagangan a pagibasaran tapno masungbatan dagiti saludsod maipapan iti panagpatubo manen iti paspaset ti bagi, nangruna iti panangikagumaan a manglapped iti panaglakay wenno panagbaket,” kuna ni Tsonis.

Ania ti makunam? Babaen kadi iti ebolusion a timmaud ti nagtubo manen a lens ti bagangan? Wenno nadisenio dayta?

[Diagram iti panid 25]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Dagiti “baro” a lens ket dandani kapadpada unay dagiti orihinal

[Picture Credit Lines iti panid 25]