Nadisenio Kadi?
Ti Sistema ti Panagabante ti Karominas
● Dagiti karominas (jellyfish) ket buklen ti di kumurang a 95% a danum. Kurang a 3 a sentimetro agingga iti nasurok a 2 a metro ti diametroda. Makaabante ti adu a kita ti karominas babaen kadagiti maselda ken ti maulit-ulit a panangpabassit ken panangirelaksda iti sukog-kampana a bagida. Umasping dayta iti panangiserra ken panangilukat iti payong.
Usigem: Naduktalan dagiti sientista a mangad-adal iti garaw dagiti gas ken likido nga adda dagiti kita ti karominas a saan unay a napartak nga aglangoy ngem makapainteres ti pamay-anda nga agabante. Kada pabassitenda ti bagida, mangpataudda iti iduronda a sukog-doughnut a vortex, a kasla nagtimbukel a maipug-aw nga asuk. Ti puersa ti vortex ket mangpataud iti kasungani a reaksion a mangpaabante iti karominas. Medio umasping dayta iti panagbuelo ti jet ngem saan la ngamin a dirediretso no di ket agsardesardeng. “Kasla simple,” kuna ti magasin a New Scientist. “Ngem ti panangpataud iti vortex ket nagrigat nga ilawlawag kadagiti termino ti matematika.”
Ad-adalen dagiti managsirarak ti sistema ti panagabante dagiti karominas tapno makaaramidda kadagiti mas episiente a lugan iti uneg ti danum. Nakaaramiden ti maysa a managsirarak iti 1.2 a metro ti kaatiddogna a submarino nga umasping iti sistema ti iyaabante ti karominas. Dayta a submarino ket 30% a nain-inut ngem iti gagangay a patarayen ti paligpalig. Ti sabali pay a posible a pakayaplikaran dayta ket iti puso ti tao. Ti panaggaraw ti dara iti kannigid a paset ti puso ket mangpataud iti vortex isu a dagiti abnormal a vortex ket mabalin a damo a seniales ti sakit ti puso.
Ania ti makunam? Babaen kadi iti ebolusion a timmaud ti sistema ti iyaabante dagiti karominas? Wenno nadisenio dayta?
[Ladawan iti panid 13]
Dagiti karominas ket mangpataud iti vortex sada iduron tapno makaabanteda
[Picture Credit Lines iti panid 13]
Retrato: © JUNIORS BILDARCHIV/age fotostock; drowing: Impaay ni Sean Colin