Misa

Ti tinapay ken arak aktual kadi nga agbalinda a bagi ken dara ni Kristo?

Sigun iti “Sagrado nga Ebkas ti Pammati” idi Hunio 30, 1968, kinuna ni Papa Paulo VI: “Mamatikami a no kasano a daydi tinapay ken arak a kinonsagrar ti Apo idi Maudi a Pangrabii ket nagbalinda a Bagina ken Darana nga isudat’ naidaton para kadatayo idiay krus, kasta met a ti tinapay ken arak a kinonsagrar ti padi agbalinda met a Bagi ken Dara ni Kristo a naitrono a sidadayag idiay langit, ket Dakami mamatikami a ti misterioso a kaadda ti Apo, sigun iti pannakakita kadagita nga elemento a kasla pareho kadagiti sentidotayo kalpasan a kas met lat’ kasakbayan ti Konsagrasion, isu ti agpayso, napudno ken importante a kaaddana. . . . Daytoy a misterioso a panagbalbaliw isut’ inawagan ti Simbaan a kas transubstantiation.” (Official Catholic Teachings—Christ Our Lord, Wilmington, N.C.; 1978, Amanda G. Watlington, p. 411) Anamongan aya ti Nasantuan a Kasuratan dayta a pammati?

Aniat’ kayat a sawen ni Jesus idi kinunana, “Daytoy isu ti bagik,” “Daytoy isu ti darak”?

Mat. 26:26-29, JB: “Idi mangmanganda, ni Jesus nangala ti maysa a tinapay, ket idi nabendisionannan pinisina ket intedna kadagiti adalan. ‘Alaenyo ken kanenyo;’ kinunana ‘daytoy isu ti bagik.’ Idin nangala ti maysa a kopa, ket kalpasan a nagyaman intedna kadakuada. ‘Uminumkayo amin iti daytoy,’ kinunana ‘ta daytoy isu ti darak, ti dara ti tulag, isu a maibuyat gapu kadagiti adu a maipaay iti pannakapakawan ti basbasol. Manipud ita, kunak kadakayo, diakto uminumen ti arak agingga iti aldaw a pannakiinumko kadakayo iti baro nga arak idiay pagarian ni Amak.’”

No maipapan kadagiti ebkas a “daytoy isu ti bagik” ken “daytoy isu ti darak,” makapainteres dagiti sumaganad: Kuna ti Mo, “kaipapananna ti bagik,” “daytoy kaipapananna ti darak.” (Italics added.) Kasta met ti mabasa idiay NW. Kastoy ti panangiyulog ti LEF , “daytoy irepresentarna ti bagik,” “daytoy irepresentarna ti darak.” (Italics added.) Dagitoy a patarus maitunosda iti kunaen ti kontexto, idiay bersikulo 29, sigun kadagiti nadumaduma nga edision Katoliko. Kuna ti Kx: “Diakto uminumen itoy bunga ti ubas, agingga iti aldaw a pannakiinumko kadakayo, iti baro nga arak, idiay pagarian ni Amak.” (Italics added.) Ipakita met ti CC, NAB, Dy a ti tuktukoyen ni Jesus a linaon ti kopa isu “itoy bunga ti ubas,” ket dayta kalpasan a kinuna ni Jesus, “Daytoy isu ti darak.”

Amirisenyo dagiti ebkas a “daytoy isu ti bagik” ken “daytoy isu ti darak” sigun iti lawag dagiti nabatad a lenguahe a nausar kadagiti Kasuratan. Kinuna met ni Jesus, “Siak ti silaw ti lubong,” “Siak ti ruangan dagiti karnero,” “Siak ti pudno nga ubas.” (Juan 8:12; 10:7; 15:1, JB) Dagitoy nga ebkas dida ipasimudaag nga adda ti namilagruan a panagbalbaliw, di ngamin?

Idiay 1 Corinto 11:25 (JB), nagsurat ni apostol Pablo maipapan iti Maudi a Pangrabii ket inyebkasna dagita met la nga idea ngem iti naiduma bassit a sasao. Imbes nga inadawna ni Jesus a nagkuna maipapan iti kopa, “Uminumkayo amin iti daytoy . . . ta daytoy isu ti darak, ti dara ti tulag,” kastoy ti panangisaona: “Daytoy a kopa isu ti baro a tulag iti darak.” Sigurado a dina kaipapanan daytoy a ti kopa ket simimilagro a nagbalin nga isu ti baro a tulag. Saan kadi a mas rasonable a kunaen a ti linaon ti kopa ket inrepresentarna ti dara ni Jesus a babaen iti dayta ket nagepekto ti baro a tulag?

Aniat’ kayat a sawen ni Jesus iti sinaona idiay Juan 6:53-57?

“Insungbat ni Jesus: ‘Kunak kadakayo a sipupudno, no saankayo a mangan iti lasag ti Anak ti Tao ken uminum iti darana, awanankayo iti biag. Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak adda biagna nga agnanayon, ket isu pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw. Ta ti lasagko pudno a pagtaraon ket ti darak pudno nga inumen. Ti mangan iti lasagko ken uminum iti darak aggian kaniak ket siak kenkuana. Kas ti Ama a sibibiag imbaonnak, ket agbagiak gapu iti Ama, kasta met a ti mangan kaniak agbiagto gapu kaniak.’”—Juan 6:53-57, JB.

Itarusantayo kadi daytoy a literal a kanenda ti lasag ni Jesus ken inumenda ti darana? No wen, isungsungsong ngarud ni Jesus ti pananglabsingda iti Linteg nga inted ti Dios iti Israel baeten ken Moises. Daydi a Linteg imparitna ti pannangan iti aniaman a kita ti dara. (Lev. 17:10-12) Imbes ketdi nga insungsong ni Jesus ida nga agsalungasing, inggunamgunamna a dida koma salungasingen ti pagalagadan ti Linteg. (Mat. 5:17-19) Ti ngarud adda idi iti isip ni Jesus isut’ pannangan ken panaginumda iti simboliko a wagas, babaen iti panangalagaddat’ pammati iti pateg ti perpekto a natauan a sakripisiona.—Idiligyo ti Juan 3:16; 4:14; 6:35, 40.

Binilin kadi ni Jesus dagiti adalanna, a saan laeng a pananglaglagip iti ipapatayna ti rambakanda, no di ket maaddaanda iti seremonia a mangpabaro iti datonna?

Sigun ti The Documents of Vatican II: “Idi maudi a pangrabii, idi karabian ti pannakaliputna, inyusuat ti Apotayo ti Eucharistic a Pannakaidaton ti Bagi ken Darana. Inaramidna daytoy tapno masalimetmetan daydi daton idiay Krus . . . ”—(Nueva York, 1966), edited by W. M. Abbott, S. J., p. 154; italics added.

Kunaen ti The Catholic Encyclopedia: “Ti Simbaan insadiana a ti Misa maibilang koma kas ‘pudno ken mayannatup a daton’ . . . Ti kangrunaan a gubuayan ti doktrinatayo, nupay kasta, isut’ tradision, a nanipud pay nagkauna a tiempo indeklaranan ti agpatpatuloy a pateg ti Daton ti Misa.”—(1913), Tomo X, pp. 6, 17.

Kinuna a mismo ni Jesus: “Aramidenyo daytoy a panglaglagip kaniak.” (Luc. 22:19; 1 Cor. 11:24, JB) Idiay Lucas 22:19, kunaen ti Kx ken Dy: “Aramidenyo daytoy a panglagip kaniak.” Kuna ti NAB: “Aramidenyo daytoy a pakalaglagipan kaniak.” Saan a kinuna ni Jesus a ti inaramidna idi Maudi a Pangrabii ket isut’ pannakaidaton ti bagina wenno kasapulan man a dagiti disipulona ket inda rambakan ti ipapatayna babaen iti panangpabaroda iti datonna.

Heb. 9:25-28, JB: “Saan met a masapul nga idatonna ti bagina iti mamin-adu, a kas iti [Judio a] nangato a padi sumrek iti tinawen idiay santuario a mangipan iti dara ti sabali, ta no saan koma a kasta masapulna koma ti nagsagaba iti namin-adu nanipud idi pannakabangon toy lubong. Imbes ketdi, namimpinsan laeng ti panagparangna, itan iti panungpalan ti maudi a panawen . . . a maipaay iti panangpukaw ti basol gapu iti pannakaidaton ti bagina met laeng. Ket gapu ta naituding iti tattao a matayda iti mamimpinsan, ket inton malpas daytoy ti pannakaukom, kasta met ni Kristo, indatonna ti bagina a namimpinsan.” (Italics added.)

Maysa laeng kadi a “di matukod a misterio” daytoy?

Ti Biblia adda dagiti dakamatenna a nadiosan a misterio, wenno sagrado a palimed. Ngem dagitoy dida kontraen dagiti nabatad pannakaisaoda a Nainkasuratan a kinapudno. No maipapan kadagidiay mangiyun-una kadagiti tradisionda imbes a kadagiti Kasuratan, kinuna ni Jesus: “Managinsisingpet! Dakayo ti tuktukoyen ni Isaias idi siuumiso nga impadtona: Daytoy nga umili dayawendak kadagiti bibigda laeng, ngem ti pusoda adayo kaniak. Barengbareng ti panagdayawda kaniak; ti sursuroda bilbilin laeng ti tao.”—Mat. 15:7-9, JB.

Kayat ngata a sawen ni Jesus a dagiti adalanna ‘aramidenda daytoy a panglaglagip’ kenkuana a nalabit inaldaw wenno linawas?

Kunaen ti Basic Catechism: “Dagiti Naisangsangayan nga Annong dagiti Katoliko a Kristiano” ramanenna ti “pannakimisa a kada Domingo ken kadagiti obligasion iti nasantuan nga aldaw.” (Boston, 1980, p. 21) “Dagiti matalek maparparegtada a makimisa ken agkomunion a masansan, uray pay inaldaw.”—The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults, Abridged Edition (Huntington, Ind.; 1979), p. 281.

Amin ngata a “panagpipinnisi ti tinapay” a nadakamat kadagiti Kasuratan ipasimudaagda a maramrambakan ti ipapatay ni Kristo? (Ara. 2:42, 46; 20:7, JB) Ni Jesus “pinispisina dagiti tinapay” idi nagpapanganda uray pay sakbay ti Maudi a Pangrabii. (Mar. 6:41; 8:6) Ti tinapay nga inusar dagiti Judio idi ket saan a kas kadagiti tinapay nga us-usaren ti kaaduan itatta. No manganda idi, masansan a pisienda wenno pumirsayda iti sangkapaset.

Saan nga impiho ni Jesus no kasanot’ kasansan ti pannakasalimetmet ti Panglaglagip iti ipapatayna. Nupay kasta, inyusuatna dayta iti petsa ti Paskua dagiti Judio, a dayta ket nasandian iti Panglaglagip iti ipapatay ni Kristo no kadagiti adalanna. Ti Paskua ket tinawen idi a rambak, a naangay iti Nisan 14. Umarngi dita, ti Judio a Piesta dagiti Di Nalebaduraan a Tinapay, ti Piesta ti Lawlawas (Pentecostes), ti Piesta dagiti Abong-abong, wenno Pannakaummong, ken ti Aldaw a Panangabbong naangayda amin iti maminsan makatawen.

Ti Panangmisa mangpabang-ar aya kadagiti kararua idiay purgatorio?

Kunaen ti The Teaching of Christ—A Catholic Catechism for Adults: “Ti sao a ‘purgatorio’ awan idiay Biblia, ket di met naisuro dita maipapan iti doktrina ti purgatorio. . . . Dagiti libro dagiti Amma adut’ nadakamatda, saan laeng a maipapan iti kaadda ti purgatorio, no di ket ti pannakatulong kadagiti pimmusay a matatalek babaen iti karkararag dagiti sibibiag, nangnangruna babaen iti Daton ti Misa.”—Pp. 347, 348.

No maipapan iti kasasaad dagiti natay, kuna dagiti Nasantuan a Kasuratan: “Ta dagiti sibibiag ammoda a mataydanto, dagiti natay dida ammo ti aniaman.” (Ecl. 9:5, JB) “Ti kararua [“kararua,” Kx; “tao,” JB] nga agbasol, isu met laeng ti matay.” (Ezeq. 18:4, Dy) (Kitaenyo met ti panid 169-170, iti sidong ti paulo nga “Ipapatay.”)