TIAN

Paset ti bagi ti tao wenno ti animal a naglaon iti lalaem a pangrunaw ken dadduma pay nga organo; kadawyan a maaw-awagan met iti buksit. No kadagiti animal, adda dagidiay nagkapat a benneg ti tianda. Iti sidong ti Linteg, no ti maysa a tao ket agisakripisio iti naparti nga animal kasapulan nga itedna ti tian (Heb., qe·vahʹ) iti padi.​—De 18:3.

Malaksid iti pannakaaramat dayta a mangipasimudaag iti kaaduan a paset ti buksit (Uk 3:21, 22; Pr 13:25), ti Hebreo a sao a beʹten ket naaramat iti sumagmamano a daras mainaig iti pannakabukel ti ubing iti bagi ti inana. (Ge 25:23, 24; Job 1:21; Sal 127:3; Ec 11:5; Isa 44:2; Os 9:11) Ti annak ket bunga ti aanakan, a masarakan iti tian. Nupay kasta, ti sabali pay a Hebreo a sao, reʹchem (wenno raʹcham), espesipiko a tumukoy iti aanakan, kas mapaliiw iti Job 31:15: “Saan aya a Daydiay nangaramid kaniak idiay tian isu ti nangaramid kenkuana, ket saan aya a Daydiay laeng ti nangisagana kadakami idiay aanakan?”​—Kitaenyo met ti Ge 49:25; Sal 22:10; Pr 30:16.

Ti Hebreo a beʹten (tian) naaramat met kas termino iti arkitektura iti 1 Ar-ari 7:20, a mangtuktukoy iti maysa a tambukor, maysa a nagtimbukel a dawadaw.

Iti Kristiano a Griego a Kasuratan, ti sao a koi·liʹa kaipapananna ti maysa a “lungog” ken nagduduma ti pannakaipatarusna kas “tian” (1Co 6:13, Int; Fil 3:19), “aanakan” (Lu 1:15, 41), “bagis” (Mt 15:17), ken ‘kaunggan a paset’ (Jn 7:38), sigun iti konteksto.

Ti “tian” piguratibo a naaramat a mangipasimudaag iti nainlasagan a gartem, wenno tarigagay (Ro 16:18; Fil 3:19), ken kas gubuayan ti panagsao wenno argumento. (Job 15:2; 32:18, 19) Idi adda iti tian ti ikan, ti uneg ti ikan indilig ni Jonas iti Sheol idi kinunana, “Manipud tian ti Sheol nagpatulongak,” agsipud ta arigna ti natayen malaksid no isu namilagruan nga ispalen ni Jehova.​—Jon 2:2; kitaenyo ti AANAKAN; BAGIS.