NAGTAGIPUNIAL A LALLAKI

Dagiti “nagtagipunial a lallaki” ket kamkameng ti maysa a panatiko a napolitikaan a gunglo dagiti Judio idi umuna a siglo K.P. Nakipasetda kadagiti organisado a pammapatay a nainaig iti politika. Idi nagderraaw dagiti Judio maibusor ken Pablo idiay Jerusalem bayat ti maudi nga isasarungkarna sadiay, ti komandante ti militar a ni Claudio Lisias nagatapanna a ti apostol isu idi ti Egipcio a nangparnuay iti iyaalsa ken nangiturong iti 4,000 a “nagtagipunial a lallaki” idiay let-ang.​—Ara 21:30-38; 23:26, 27.

Ti Griego a sasao a naipatarus a “nagtagipunial a lallaki” literal a kaipapananna ti “lallaki ti Sicarii.” Ti Griego a sao maipaay iti “Sicarii” (si·kaʹri·oi) ket nagtaud iti Latin a sicarii, a naadaw iti sica (punial).

Sigun iti Judio a historiador a ni Josephus, nangnangruna bayat dagiti piesta, dagiti “nagtagipunial a lallaki,” wenno Sicarii, nakipulapolda kadagiti bunggoy idiay Jerusalem a nangisabikelda iti punial iti uneg ti kawesda ket bagkongenda dagiti kabusorda uray immal-aldawan. Kalpasanna, tapno saanda a mapagatapan, makikaduada kampay idi kadagidiay marurod kadagita a pammapatay. Dakamaten met ni Josephus a dagiti Sicarii ti nangidaulo iti iyaalsa iti Roma. Idi 66 K.P., ti maysa a bunggoy dagiti Sicarii nga indauluan ni Eleazar, anak ni Jairo, kinemmeg ken ginudasda dagiti soldado iti garison dagiti Romano idiay Masada. Daytoy a bunggoy dagiti panatiko iti pagilianda intultuloyda ti bumusor iti Roma agingga idi 73 K.P., nga iti dayta a tawen a nagiwang dagiti depensa ti Masada. Nupay kasta, saanen a kasapulan a rauten dagiti Romano daytoy a sarikedked. Gapu ta saan a kayat dagiti Sicarii ti makautibo, nangaramidda iti sistematiko a panagpakamatay, a nakatayan ti 960 a lallaki, babbai, ken ubbing. Ti laeng nakalasat ket dua a babbai ken lima nga ubbing a naglemmeng iti maysa a rukib.