KUTSAY

[Heb., cha·tsirʹ].

Maysa kadagiti taraon nga inil-iliw ti naglalaok a bunggoy ken dagiti Israelita bayat nga addada iti let-ang. (Nu 11:4, 5) Ti Hebreo a sao a cha·tsirʹ, naipatarus a “kutsay” iti daytoy a teksto, ket mabalin a nagtaud iti ramut a sao a naggapuan ti kaar-arngina a Hebreo a sao a naipatarus a “berde a ruot.” (Isa 40:7, 8) Daytoy a banag a pagtaraon nailanad a kadua dagiti lasona ken bawang, espesipiko a mulmula a pagtaraon nga umasping unay kadagiti kutsay, a mangipasimudaag a piho a nateng, imbes a ruot iti pangkaaduan, ti matuktukoy. Kasta met, nanipud kadagidi kadaanan a tiempo pagaammo unay dagiti kutsay idiay Egipto ken kadawyan pay laeng a makmakan sadiay kasta met idiay Palestina.

Ti kutsay (Allium porrum) umasping unay iti lasona ngem naiduma iti naud-udi a nadakamat gapu iti nakapkapuy a ramanna, nakuttong a nagtimbukel a sukog, ken natubbog, kasla ruot a bulbulong nga agrukod iti agarup 2.5 cm (1 pul.) a kaakaba. Ti ungkay ti sabong, nga agngudo iti dakkel a nagtitipon a timbukel ti sabsabong, mabalin a madanonna ti katayag nga agarup 0.6 m (2 pie). Dagiti bagas ken bulbulong daytoy mula nga agpaut iti dua a tawen ket mailuto a kas nateng ken maaramat a kas rekado; makan met a di naluto.