MANAGOBRA ITI METAL

Maysa a tao a mangsukog, mangpitpit, mangkitikit, mangyukrit, wenno dadduma pay nga aramid, iti metal. (Isa 41:7) Ni Tubal-cain ti kaunaan a “mammanday iti tunggal kita ti rimienta a gambang ken landok” a nailanad iti pakasaritaan. (Ge 4:22) Dagiti managobra iti metal idi nagkauna a tiempo ket nagaramidda kadagiti rimienta, alikamen iti pagtaengan, igam, kabal, instrumento iti musika, arkos, ken rebulto. Saanda laeng nga agpartuat, no di ket agtarimaanda pay. (2Cr 24:12) Adu kadakuada ti nasigo nga agpanday kadagiti metal a balitok (Ne 3:8, 31, 32), pirak (Uk 17:4; Ara 19:24), wenno gambang (2Ti 4:14). No dadduma, addaanda iti maysa a kita ti timpuyog wenno gunglo. (Ne 3:31; Ara 19:24-28) Ti trabahoda ket agkalikagum iti kinalaing nga agaramid iti napintas a disenio.

Mabalin nga ammo idin dagiti Israelita ti agpanday iti metal sakbay ti iseserrekda iti Egipto, wenno mabalin a nasursuroda dayta sadiay. Idi tiempo ti Ipapanaw, kabaelandan ti mangsukog iti estatua a kigaw a baka ken iti serpiente a gambang. (Ex 32:4; Nu 21:9) Nupay kasta, ad-adda a nakaskasdaaw ti panagaramidda iti nadumaduma nga alikamen a metal a mausar iti panagserbi iti tabernakulo. Ni Bezalel ken dagiti katulonganna ket tinulongan ti espiritu ni Jehova iti panagpandayda iti metal.​—Ex 31:2, 3; 35:30-35.

Idi agangay, idi a dagiti Israelita ket inrurumen dagiti Filisteo, saan a naipalubos nga adda mammanday iti metal kadakuada. Daytoy ti nanglapped a makaaramidda iti igamda. (1Sm 13:19-22) Awan duadua a daytoy met laeng ti makagapu no apay nga innala ni Nabucodonosor dagiti mammanday iti metal ken ti dadduma pay a nasigo a trabahador kas kautibo idi damo a rinautna ti Jerusalem.​—2Ar 24:14, 16; Jer 24:1; 29:1, 2.