MINAS, PANAGMINAS
Panagkali iti uneg ti daga tapno agbirok kadagiti metal ken napateg a batbato. Daytoy ket trabaho a gistay kabayagen ti sangatauan. Iti salaysay ti Genesis, nadakamat ni “Tubal-cain, ti mammanday iti tunggal kita ti rimienta a gambang ken landok,” a nagbiag sakbay ti Layus. (Ge 4:22) Iti panagsurat ni Moises idi agarup 1513 K.K.P., idi deskribirenna ti karayan a Pison, dinakamatna ti “daga ti Havila, a sadiay adda balitok. Ket nasayaat ti balitok dayta a daga.” (Ge 2:11, 12) Saan nga ammo no ti balitok manipud Ofir ket naminas iti uneg ti daga wenno nayakayak manipud iti pitak ken darat iti lansad ti karayan.—1Ar 9:28; Job 28:16.
Nalabit adda idi puro a balitok a masarakan iti rabaw ti daga wenno iti narabaw laeng a pasetna. Idi agangay, naaramiden ti panagminas iti uneg ti daga wenno kadagiti naurnong a naba. Adda dagiti nauneg nga usok a nakali iti paset ti daga nga ayan ti nadumaduma a metal. Agarup 3,600 a tawenen ti napalabas, dineskribir ni Job no kasano a nagkali dagiti minero iti ‘usok iti lugar nga adayo manipud pagtataengan dagiti tattao.’ Nagsukimatda sadiay “iti daguyemyem ken napuskol a kinasipnget,” a nagkalumbitinda a bimmaba ken sipepeggad a naguyaoyda tapno alaenda ti metal a tartarigagayanda.—Job 28:1-11.
Adu nga Egipcio ti agminminasen idi tiempo ti Ipapanaw, agsipud ta idi pimmanaw dagiti Israelita manipud Egipto nangalada iti nadumaduma a kita ti metal ken napateg a batbato, a naaramat idi agangay iti pannakaibangon ti tabernakulo. (Ex 12:35, 36; 35:22; 39:6-14) Dagiti pagminasan iti turkesa ti Egipto masarakan idi iti Peninsula ti Sinai, agarup 80 km (50 mi) manipud Bantay Sinai. Adda nasarakan a tedtedda dagiti panagminas dagiti Egipcio iti makindaya a kosta ti Nalabaga a Baybay.
Dineskribir ni Moises ti Naikari a Daga a sumrekan idin dagiti Israelita kas “maysa a daga a landok ti batbatona ket manipud iti bambantayna agminaskanto iti gambang.”—De 8:9; kitaenyo ti GAMBANG; LANDOK; PASUDIEN, MANANGPASUDI.