Panangsapul iti Gapu iti Panagbiag
Kas insalaysay ni Gerhard Pluntke
AGSUBSUBLIAK idi idiay kampo ti buyotmi idiay pagbabakalan sadi Russia idi nangrugi ti nakaro unay a panangbomba. Dua a granada ti nagbettak kadagiti kaykayo nga adda iti ngatok. Ti damo ti nangipalladaw kaniak iti nagbaetan dagiti dua a kaykayo, a nangipauneg ti sumagmamano a dadakkel a salugsog a landok iti bagik. Ti maikadua ti nanglussulussok iti gurongko manipud maysa a bangir a nagturong iti sabali a bangir. Diak maibturan ti ut-otna.
Diak makagaraw. Saak la mawayawayaan manipud makaparigat a posisionko kalpasan panagsardeng ti panangbomba. Kalpasan ti pannakaagasko ti first-aid, impandakon idiay ospital. Dua a tattao ti nangbagkat kaniak iti stretcher iti sumagmamano nga oras a limmasat iti nakapegpeggad a teritoria. Napukawda pay. Kanayonda a matumba. Masapul nga agkublida manipud iraraut dagiti kabusor—maysa a panagdaliasat a narigat unay a mailadawan.
Kamaudiananna, nagpatinggaak met laeng iti maysa nga ospital idiay umabagatan nga Alemania. Adda uppat a tattao iti siled ket kasla kalpasan ti pannakapasarko ti nakabutbuteng a bambanag, addaankam amin ti panagbisin a naespirituan. Nagbasbasakami ti nagadu a liblibro maipapan iti relihion. okultismo, pilosopia ken umas-asping pay a bambanag. Mabayag a pagsasaritaanmi dagitoy a bambanag. Ngem awan makasungbat iti mariribuk a saludsodko: Aniat’ panggep ti panagbiag?
Napasamak amin dayta adun a tawtawen ti napalabas, idi maysaak pay a soldado nga Aleman bayat ti Gubat Sangalubongan II. Itan, nupay kasta, adda makagapun ti panagbiagko, napigsa a rason. Kasano a nasapulak dayta?
Umuna a Paset ti Panagbiagko
Awan pateg ti relihion iti pamiliami, nupay kamengkami ti Iglesia Luterana, nga isut’ kangrunaan a relihion iti umamianan nga Alemania a nakaiyanakak. Imbes ketdi, naisentro ti interesko iti ay-ayam ken ragragsak, ket nagadu a gundaway ti ituktukon ti siudad ti Hamburg tapno masurot dagitoy a tartarigagay.
Ti dakkel a panagbalbaliw iti biagko immay idi 1939 idi mangrugin ti Gubat Sangalubongan II. Yantangay ti propesionko, a mekaniko, ti nakasanayak a naimbag, naipueraak manipud serbisio militar iti umuna a dua tawen. Ngem idi dumegdeg ti gubat naawaganak iti maysa nga infantry regiment agpaay iti pannakaisuro a militar. Agingga iti dayta adda bassit entusiasmo kadagiti agtutubo idiay Alemania. Para kaniak, ti panagsanay ti kasla sport wenno ay-ayam. Ngem di nagbayag naluktan dagiti matmatak iti pudpudno a kaipapanan ti gubat!
Dayta a kanito immay kalpasan ti panagsanayko ket naibaonkami iti paggugubatan idiay Russia. Mailadladawak pay ni nanangko nga aglulua idi mapanen ti naglugananmi a tren. Ammona ti makagapu. Naglasatannan ti immuna a gubat sangalubongan, a nakigubgubatan met ni tatangko.
Ti Pammutbuteng ti Gubat
Uppat nga aldaw sakam nakagteng idiay Russia, ket nangrugin ti karirigatan a panawen ti intero a panagbiagko agraman ti panawen ti dakkel a panagbalbaliw ti personalidadko.
Dimtengkami idiay umamianan a Russia iti maysa a lugar a nakabasbasa. Ti tren ti nangipan laeng kadakami iti kagudua ti dalan, ngem naipankami babaen iti trak nga as-asideg idiay paggugubatan. Kamaudiananna, nagnagnakamin. Maysa a rabii nagnagnakami iti 32 milias (51 km) a nakadagdagsen ti awitmi nga ar-aruaten.
Dakami a kasangsangpet ti naiwaraswaraskami iti sumagmamano a bunggoy dagiti buybuyot nga adun natnatay kadakuada. Naitiponak iti kompania ti telekomunikasion iti mismo a pagbabakalan. Anian a naiduma unay ti maipasango iti kinapudno ti gubat!
Masapul ti ilalasatmi iti maysa a lugar a nakawaywayang kadagiti Ruso, ket idiay ti “nakabautisarak iti apuy.” Ti artileria dagiti Ruso ti nangted kadakami ti “nabara” a panangabrasa a gapu itoy ti immuna nga entusiasmomi ti daras a limmamiis! Di pulos umasping daytoy iti panagsanay ti kompaniami. Itan daytat’ maysan a biag wenno patay a banag!
Diakto pulos maliplipatan dagidiay immuna a bangbangkay. Nalawag a dagidiay dagiti soldado a Ruso a ti bagbagida saanen a naitantanem. Nupay nanipud idin nasinged ti panagam-ammomin ken patay, kaskasdi a diak pay nairuam iti nakabutbuteng a buybuya, dagiti narangrangkay a bagi dagidiay natnatay. Para kaniak kasla nakababain a dagidiay agtutubo a lallaki ket nataydan. Sakiten ti nakemko a panunoten a ti dadakkelda ti saanton a makakita kadakuada manen ken kadagiti pampamilia a nakapukpukaw kadagiti assawa a lallaki ken amma.
Diak magawidan no di agpanunot: Apay nga agbibiagtayo? Ken apay a dagita a kinarungsot ti maar-aramidda iti panawen ti gubat? Kasla minamauyong kaniak a mangpapatayak kadagiti tattao a diak pay pulos nakitkita iti intero a panagbiagko, a didak met pulos a dinangdangran, nga addaan kadagiti pamilia nga agay-ayat kadakuada ken sumsumga iti panagsublidanto. Daytat’ maisupadi la unay iti kodigo moral nga immuna a naipaspasagepsep kadakami!
No tiempo ti talna, no ti maysa makapapatay iti sabali, ti nakapapatay ti maipasango iti nadagsen a dusa, mabalin a ti pannakabitayna. Ngem ita, iti gubat, dagiti isu met laeng nga agtuturay a mangkonkondenar ti panangpapatay ti mangob-obligar kadakami a pumatay iti dikam am-ammo ken inosente a tattao. Ket imbes a dusa, maikkankami ti medalia; ad-adu a dayaw iti panangpapatay iti ad-adu a tattao! Di matartarusan a naan-anay ti gubat!
Narelihiusuan a Panaginsisingpet
Idiay paggugubatan tagtaginayonenmi ti komunikasion babaen iti telepono kadagiti dadduma a grupo a makigubgubat, ket trabahok a kitaen nga agan-andar dagiti linea. Awan patpatinggana dayta a trabaho agsipud ta dagiti granada ti masansan a mangpugpugsat kadagiti kable. Iti panagsitsitarko tapno matarimaan dagiti kable, nagadu ti nakitkitak a tanem dagiti soldado nga Aleman. Mailasinda babaen iti nakaal-alas a krus manipud sangsanga ti kayo a sadiay ti nakaibitinan ti kallugong ti natay a soldado—wenno uray laeng ti tedtedda ti nawarawara a bagina. Diak pay nagkarkararag iti Dios iti intero a panagbiagko. Diak ammo no siasinot’ pagkararagak. Ngem adu a daras a nagtaktakderak iti sibay dagidiay a tantanem ket siuulimek a nagkarkararagak iti diak am-ammo a Dios, a salsaludsoden no aniat’ rason wenno makagapu iti panagbiag.
Adda pay makirupak iti panagpampanunotko. Sigun iti pannursuro dagiti pastor a Luterano ken papadi a Katoliko, pabpaboran kano ti Dios ti buybuyot nga Aleman iti gubat; isu kano ti mangted ti maudi a panagbiktoria laban kadagiti kabusormi. Kinapudnona, iti hebilia ti barikes nga us-usaren ti tunggal soldado nga Aleman, adda a naikitikit dagiti sasao nga Gott mit uns, a kayatna a sawen “Ti Dios adda kadatayo.”
Ngem ammomi a dagiti “kabusormi” ket kaparehomi ida iti relihion. Dagiti pastor ken papadi met iti dasigda ti mangisursuro iti isu met laeng a sasao, isuna laeng ta kadakuada, dakami dagiti kabusor a maikari ti panangdusa ti Dios. Ti panangal-allilaw dagitoy a klero ti nakalawlawag. ‘Anian a kinamanaginsisingpet!’ kunak. Agpapan pay kasta, kanayon a salsaludsodak ti bagik, “Apay a mapaspasamak amin dagitoy? Aniat’ panggep ti panagbiag?” Awan makaited kaniak ti makapnek a sungbat.
Kaskasdi nga Agsuksukimat
Dagiti pukaw a tattao ti nagdakkelan. Kadagiti ngangngani 180 a tattao a dati a nangbukel ti kompaniami, 5 laengen ti nabati. Ti dadduma? Natnataydan wenno nasugsugatanda. Iti sumagmamano a bulan naggigiankami kadagiti kabakiran. Aniaman nga abut a kalienmi di agbayag mapunnon ti danum. Tapno makaturogkami agpukankami ti sangsanga manipud kaykayo ket mangaramidkami ti napuskol a rutap a mangsalaknib kadakami manipud danum. Diak ammo no kasano a di nadadael ti salun-atmi. Nagkaro met ti pannakariribuk ti panunot. Ammomi a tunggal minuto ket mabalin isut’ kanibusananmin.
Kamaudiananna, immay metten ti orasko—ti atake ti granada nga isut’ nangipan kaniak iti ospital iti umabagatan nga Alemania. Kalpasan iti adu a bulanko idiay ospital, idi mabalinkon ti agsubli idiay Hamburg, diak kabaelanen ti makipaset iti gubat.
Nagpatinggan ti gubat, ket naikeddengko a diakton pulos agig-iggem ti armas iti intero a panagbiagko. Intultuloyko ti panagsuksukimatko iti panggep ti biag, a naregregta manen ngem iti dati. Nagmiembroak iti maysa a kagimongan ti kosmolohia. Nagad-adalkami iti okultismo, astrolohia ken adu pay a sabsabali a tema. Ngem awan ti nakasungbat iti kangrunaan a saludsodko: Apay nga agbibiagtayo?
Idi 1947 nagkasarkamin ken ni Dolly, ti balasang nga inar-aremko. Ngem ti ragsakmi ti nasinga idi naikeddengko ti agbirok ti nasaysayaat a kasasaad iti ballasiw-taaw. Ti kalatko ket Sud America—Chile, iti eksakto.
Gapuna idi Pebrero 1949, dimtengak idiay Valparaíso ket rinugiak ti mangbangon ti baro a biag. Simmangpet ni baketko kalpasan ti makatawen idi naipasdekkon ti bagik iti pagsapulan. Ngem kaskasdi nga adda pay pagkuranganmi, banag a nasken—ti makagapu iti panagbiag. Adu a rabii, sakbay pannaturog, sumiripak iti tawa idiay siledmi, itangadko dagiti matak iti nabituen a langit ket agkararagak iti Dios a kaskasdi a diak pay la ammo. Diak la ammo a nakaas-asideg gayamen a masapulak ti makagapu iti panagbibiag.
Pannakasapul ti Makagapu iti Panagbibiag
Idi 1953 inakseptarko ti panagadal ti Biblia iti maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Adda maysa a bassit a kongregasion idiay Valparaíso, ket maysa a Saksi nga Aleman ti nakipagadal kaniak iti pagsasaomi. Anian ti ragsakko idi kunana kaniak a dagiti Saksi ni Jehova ket neutralda no maipapan kadagiti nailubongan a bambanag! Maiyataday unay dayta iti panagpampanunotko.—Juan 15:19; 17:14, 16.
Ngem adayo pay ti lasatek. Diak pay pulos nabasbasa ti Biblia. Nagrigat kaniak nga akseptaren a daytat’ Sao ti Dios ken kasta met ti panangbalbaliw ti panagbiagko. Iti kada panagadal makirikiarak agingga iti alas dos wenno alas tres ti parbangon. Nangalaak ti Biblia iti Aleman ket iti las-ud ti sumagmamano a bulan binasak dayta manipud puon ken murdongna. Sinangatko ti Saksi kadagiti “panagsusuppiat” a nasarakak. Ngem, saggabassit, napilitanak a nangadmitir a dagiti “panagsusuppiat” a nakitak ket talaga a gapu iti kinakurang ti pannakaammo ken pannakaawat iti biangko.
Talaga a pinagbalinko a narigat dagiti bambanag para iti daydiay Saksi. Ngem nagadut’ pasensiana, ket nagin-inut nangrugi met laeng a sumalput ti kinapudno ti Biblia iti isipko.
Ti talaga a nangkumbinsir kaniak a ti Biblia ket isut’ Sao ti Dios isut’ kaitungpalan ti adu a padpadtona. Inrasonko: Ania a tao ti makabael a mangipadles ti maysa a pasamak ginasgasut, uray pay rinibribo a tawen nga umun-una? Kas pangarigan, ti maysa a padto a namagsiddaaw kaniak isut’ Daniel 9:24-27, a ti panawen a panagparang ti Mesias ti naipadto nasurok a 500 a tawtawen a nasapsapa. Iti kaitungpalanna, nagparang ni Jesus idi 29 K.P., apagpag-isu iti panawenna! (Lucas 3:1, 2) Sabali pay a makakumbinsir a padto isut’ Mikias 5:2, a sadiay, nasurok a 700 a tawtawen sakbayna, ti lugar a pakaiyanakan ti Mesias ti naipadto, awan sabali, idiay Betlehem. Agpaypayso, naiyanak ni Jesus idiay Betlehem! (Lucas 2:1-7) Nagbalin a nalawag kaniakon a ti napigpigsa ngem tao nga Autor isut’ nangiwanwan kadagiti mannurat ti Biblia.
Ti panagadalko ti kinamekaniko ti dakkel a tulong kaniak. Nasarsarakak ti nagadu a di maitumba a pammaneknek ti kaadda ti kasisiriban a Namarsua. Kas pangarigan, naminsan nakakitaak ti sipit ti rasá idiay igid ti baybay ket sinukimatko dayta. Nakaskasdaaw ti pannakasangalna. Dagiti pennet a namagbalin a posible ti panaggarawna ti naikabil kadagiti kasasayaatan a lugarda, iti mekanikal a panagsao, tapno maipasiguro ti kapigsaan ti panaggarawna ken puersana. Asinot’ nangaramid kadagiti kalkulasion? Ti rasá? Gapuna, iti ad-adu a panagimbestigarko iti nakaparsuaan ken linuktak ti matmatak kadagiti pagsidsiddaawan nga adda iti aglawlawko ad-adda met a mabigbigbigko ti kaadda ti Kangatuan nga Intelihensia, daydiay isut’ adda iti rabaw dagiti isuamin.
Ken ti rason ti panagbiag? Adda kadi makagapu? Sigurado nga adda! Ken anian a naglaka ken lohikal dayta! Ania ngay dayta? Daytoy: Ti naayat a Namarsuatayo ti pinanggepna nga agbiag ti tao iti agnanayon, iti perpekto a kinasalun-at, iti kinatalna ken kinaragsak iti naindagaan a paraiso iti sidong ti perpekto, nailangitan a gobierno. Ket pinanggep ti Dios a ti panagbiagtayo ti mangisarming ti napaut a panagayattayo kenkuana ken kadagiti padatayo a tattao. Maragsakanak a makaammo nga iti asidegen a masanguanan daytoy a panggep ti matungpalen! Anian a nakaskasdaaw a makagapu a maipaay iti panagbibiag!—Salmo 37:10, 11, 29; Lucas 23:43; Apocalipsis 21:1-4; Marcos 12:29-31.
Idi ipatpategkon daytoy, awanen ti makalapped kaniak. Gapuna idi 1957 nangrugiak metten a mangiranranud itoy “naimbag a damag” kadagiti dadduma. Ket, idi Pebrero 1959, indedikarkon ti biagko a mangaramid ti pagayatan ni Jehova ken nabautisaranakon. Nagtultuloy ni baketko a makiad-adal, ket maysa a nagragsak nga okasion idi, 1961, nagbiahekam a dua idiay Hamburg a timmabuno ti internasional nga asamblea dagiti Saksi ni Jehova, ket idiay isu met ti nabautisaran.
Maragsakanak a mangibaga a dagiti dua a babbalasangmi ti aktibodan a Saksi iti adun a tawtawenen, a ti maysa nagserbi kas regular a payunir (maysa nga amin-tiempo a manangaskasaba) iti innem a tawen. Ti pannakaammo ti Biblia ti nagdakkel a tulong iti panagbiag ti pamiliami. Addaankam ti sangsangkamaysa ken natunos a pamilia a tunggal maysa iranranudna ti isu met laeng a namnama ken kalat.
Iti adu metten a tawtawen pribilehiok met ti nakatultulong ti dadduma a makaammo ken Jehova. Anian a ragsak a mairanud kadakuada ti panggep ti panagbiag! Nangnangruna a pagragsakak iti panangipakpakita kadagiti dadduma no kasanot’ panangilasin ti pudno a Kinakristiano. Adda paboritok a teksto para iti dayta, maysa a pudno a nadekket iti pusok gapu kadagiti napalabas a kapkapadasak. Kuna ni Jesus idiay Juan 13:34, 35: “Maysa a bilin a baro ti itdek kadakayo, tapno agayan-ayatkayo iti maysa ken maysa, kas ti panagayatko kadakayo, kasta met agayan-ayatkayo koma iti maysa ken maysa. Gapu itoy mailasindanto a dakayo ti adalak, no adda ayatyo iti maysa ken maysa.” Maysa a banag ti panangiyaplikar itoy a bilin no tiempo ti talna, ngem asino a relihion ti agbibiag a maitunos iti dayta iti amin a tiempo, uray pay iti tiempo ti gubat?
Anian a rag-o ti makipagserserbi a kadua dagiti pudno a Kristiano, nga agur-uray iti maysa a baro nga urnos dagiti bambanag, a sadiay awanton dagiti saksakit, lulua ken ipapatay, ken sadiay ti kinaulpit ti gubat dinanton dadaelen ti ragsak ti tao! Wen, addaantayo ti nagpigsa a makagapu a maipaay iti panagbiag.
[Ladawan iti panid 22]
Sakiten ti nakemko a panunoten a dagiti nagannak didanton makita manen dagiti annakda a lallaki ken dagiti pamilia a nakapukaw ti assawa a lallaki ken amma