Agtutubo, ‘Apitenyo ti Immulayo’
DAYTA ket maysa a makatignay nga eksena. Ammo ni Jesu-Kristo a ti naindagaan a ministeriona ngangnganin agpatingga. Din agbayag sumrekton iti Jerusalem a sadiay ti nasaem nga ipapatay ti agur-uray kenkuana.
Ni Jesus nangisursuro kadagiti “dakkel a bunggoy,” a simimilagro a nangagas kadagiti tattao ken nangbalakad kadagiti ad-adalanna bayat nga adda pay tiempo. (Mateo 19:2-12) Pudno a maysa nga okupado unay nga eskediol! Nalabit dagiti ad-adalanna mariknada nga isut’ okupado unay tapno singaen dagiti “basta” ubbing, a maiyeg “kenkuana tapno ipatayna ti im-imana kadakuada ken ikararagan ida.” (Mateo 19:13) Iti aniaman a pamayan, dagitoy “inungtanda” dagiti nasayaat panggepna a nagannak dagiti agtutubo nga ubbing,—Lucas 18:15.
Ngem kasano ti isusungbat ni Jesus? “Ket idi makita daytoy ni Jesus nagungtanna [dagiti ad-adalanna] ket kinunana kadakuada: ‘Bay-anyo dagiti ubbing a babassit nga umayda kaniak; ket dikay pawilan ida, ta dagitoy isuda dagiti agtagikua ti pagarian ti Dios. Pudno kunak kadakayo, a ti saan nga umawatto iti pagarian ti Dios a kasla maysa nga ubing dinto sumrek kenkuana.’ Ket inarakupna ida ket impatayna kadakuada dagiti im-imana ket binendisionanna ida.” (Marcos 10:13-16) Anian a pannakaay-ayo unay dagiti nagannak ken dagiti ubbing!
Daytoy a pasamak ipakitana ti naasi a pannakaseknan ni Kristo Jesus kadagiti agtutubo. Ket, ti pannakaseknan ni Jesus naan-anay nga iparangarangna ti kababalin ni Jehova a Dios. Ni Jehova a Dios siaayat nga inramanna ti maysa a kari iti napaut a panagbiag iti bilinna a dagiti agtutubo dayawenda dagiti nagannak kadakuada. (Exodo 20:12; Efeso 6:1-4) Kasta met, iti Mosaico a Linteg ni Jehova nangaramid iti espesial a probision a maipaay iti naespirituan a pannakaisuro dagiti ubbing. (Deuteronomio 6:6, 7) Maysakayo kadi a nagannak? Ngarud ti naasi a riknayo kadagiti annakyo ket maysa laeng a saan a naan-anay a panangiparangarang iti rikrikna nga impakita ti “Dios nga Amatayo, isu a mangay-ayat kadatayo.”—2 Tesalonica 2:16; Genesis 1:26.
Dagiti Napapateg a Pakdaar
Ngem ti panangipateg ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo kadagiti agtutubo saan a sentimental. Saanna nga ikidem ti matana iti kinadakes. (Proverbio 15:3) Ti prinsipio nga “aniaman nga imula ti tao [wenno agtutubo], daytoy apitennanto” saan a mabalin a waswasen babaen iti naasi a rikna. Dagiti agtutubo ken nagannak masapul a bigbigenda daytoy.—Galacia 6:7, 8.
Gapu iti pannakaseknan ni Jehova kadagiti agtutubo, inramanna daytoy a direkta a pakdaar kadakuada iti Saona. Kas pangarigan, maysa a napaltiingan a proberbio kunaenna: “Ti mata a mangrabrabak ken amana ken umsienna ti agtulnog ken inana—dagiti uwak ti lubong sippitendanto nga iruar ket dagiti urbon nga agila sidaendanto.” Wen, ti nakaro a panangrabrabak ken saan a panagtulnog dagiti agtutubo ti mabalin a mangpukaw iti biagda!—Proverbio 30:17; idiligyo iti Exodo 21:15, 17.
Ammo a naimbag ni Jehova a dagiti agtutubo a tattao addaanda iti ‘naisigud a pannakibunggoy.’ No agtutubokayo, mapaneknekanyo ti nabileg a pannakapilit nga agsao, agkawes ken agtignay a kas kadagiti kapatadanyo. No nasayaat dagiti pakilangenanyo, ngarud daytoy a panangpilit dagiti kapatadan mabalin a makagunggona. Ngem no nalikmutkayo kadagiti dakes nga impluensia, ti pagbanaganna ti mabalin a pudno a makadangran. (Proverbio 13:20) Dayta ti mangsalaknib kadagiti agtutubo—kinapudnona, amin dagiti tattao iti Israel—a maibusor iti pannakamulit iti dakes, rebelioso nga impluensia a kunaen ti Mosaico a Linteg a maikari iti ipapatay kadagiti nakaro a kaso. Wen, ti nasukir ken managalsa nga anak a lalaki masapul a mapapatay tapno ‘ikkatenna ti dakes iti tengngada.’ (Deuteronomio 21:18-21) Dagiti Israelita a nagannak nga agtarigagay a mangsalaknib kadagiti annakda manipud iti dakes a pannakikuyog di pagduaduaan nga inapresiarda dayta a linteg.
Ti Biblia ipakitana no ania ti patauden dagiti dakes a bambanag no dagiti agtutubo agkukuyogda nga awan ti panangdisiplina. Ti matalek a mammadto ni Jehova a ni Eliseo nasabetna ti grupo dagiti delingkuente nga ubbing bayat ti panagdaliasatna manipud Jerico a napan idiay Bethel. Isut’ rinabrabakda, a dida nangipakita ti panagraem kenkuana ken iti saadna a propeta. “Sumang-atka, kalbo! Sumang-atka, kalbo!” inyikkisda. (2 Ar-ari 2:23) Babaen itoy, tinarigagayanda nga isut’ mapukaw ditoy daga a kas ti impagarupda a napasamak iti sinunuanna a ni Elias. Iti aniaman a kaso, dida tarigagayan ti kaadda ti pannakabagi ti Dios.
Inibturan ni Eliseo dagiti panangrabrabakda ken pananglalaisda iti sumagmamano a tiempo. “Kamaudiananna,” ti rekord kunaenna, “ket isu timmaliaw ket nakitana ida, ket inlunodna ida iti nagan ni Jehova. Ket dua nga uso a kabayan rimmuarda iti bakir, ket pinisangpisangda dagiti uppat a pulo ket dua nga ubbing kadakuada.” Anian a panagtarigagay dagiti dadakkel dagidiay nga ubbing a dinisiplinaanda koma ida ken insuroda ida a mangraem kadagiti lallakay ngem kadakuada! (2 Ar-ari 2:24; Levitico 19:32) Ngem dayta naladaw unayen! Inapitda ti apit ti kinaliwayda.
Dagiti nailubongan nga agtutubo ita kanayon nga umsienda dagiti mannursuro, dadakkelda ken siasinoman nga addaan autoridad. Masansan, dagiti mannurat iti estoria iti telebision mabayadanda kadagiti dadakkel a gatad a mangiladawan kadagiti ubbing a nasikap ken dagiti nataengan a kas maag. Dagiti Kristiano nga agtutubo nalikmutda kadagiti awanan panagraem a tattao ken mabalin a ti dakes a pannakikuyog. Nakalkaldaang, dadduma ti naapektaran kadagitoy. Ngem daytoy saan a masapul a mapasamak kadakayo. Parang-ayenyo ti nasayaat a panagraem kadagiti nataengan a tattao ket nangnangruna kadagiti dadakkelyo.
Balakad kadagiti Nagannak
No maysakayo a nagannak, ti kababalin ken kondukta dagiti agtutuboyo masapul koma a dakkel a pakaseknanyo, ta sigurado a tarigagayanyo a ti anakyo ‘agmula a maipaay iti espiritu.’ Gapuna dakayo a nagannak, ania ti kababalin dagiti agtutuboyo kadagiti gimgimong dagiti Saksi ni Jehova? Mangipakpakitada kadi iti umiso a panagraem kadagiti sabsabali? Kasano ti isusungbatda no pakisaritaan ida dagiti natataengan? Natalnada kadi kalpasan ti gimong, wenno agtarayda iti agliklikmut ti Kingdom Hall? Kasano ti isusungbatyo no ti maysa nga attendant ibagana a ti anakyo mangpatpataud iti pakariruan wenno napeggad a kasasaad? Mabigbigyo kadi a dagiti bukbukel iti kinaawan panagraem ken kinabastos, no saan a mababalaw itan agsipud ta pagarupenyo a dagiti annakyo ‘ubbingda pay unay a makaammo iti nasayaat,’ ti mabalin a mangiturong iti nakalkaldaang a panangapit iti direkta nga iyaalsa kalpasanna?
Dagiti salsaludsod a kas kadagitoy ti sigurado a mangipaay kadagiti Kristiano a nagannak iti pagpanunotan. Babaen iti sao ken ulidan, ngarud, masapul a tulonganda dagiti agtutuboda a ‘mangimula a maipaay iti espiritu.’
Pannakasapul iti Panagannad
No maysakayo nga agtutubo, masapul a mangaramidkayo iti indibidual a panangikagumaan nga ‘agmula a maipaay iti espiritu.’ Daytoy sapulenna ti panagannadyo ken nasayaat a pangngeddeng kadagiti nadumaduma a bambanag, agraman panaglinglingay.
Kas pangarigan, dadduma a natataenganen nga agtutubo ti naimpluensiaan babaen iti dakes a pannakikuyog a masarakan kadagiti serie dagiti drama iti telebision. Dagitoy a programa kasda la kadagiti kurso iti panagsanay iti nainlasagan a panagpampanunot ken ti panangparang-ay kadagiti di-umiso a tarigagay. Nupay no dagitoy a drama ti nairanta idi a maipaay iti mariribukan nga agtagibalay, itan dagitoy ti kumarkaron a nairanta a maipaay kadagiti agtutubo. Gapuna, dakayo nga agtutubo, imtuodenyo ti bagbagiyo: Posible kadi ti agbuya kadagiti kakasta ket kaskasdi a suroten ti balakad ti Biblia a, “Dikay ayaten ti lubong wenno dagiti bambanag nga adda iti lubong”? Laglagipenyo a ni apostol Juan kinunana pay: “No ti siasinoman a tao agayat iti lubong, ti ayat ti Ama awan kenkuana; ta isuamin nga adda iti lubong—ti derrep ti lasag ken ti derrep dagiti mata ken ti kinapalangguad ti panagbiag saanda nga aggapu iti Ama, no di iti lubong.” Ket dikay liplipatan a “ti lubong aglabas ken ti dakes a tarigagayna.” No tarigagayanyo ti biag nga agnanayon, ngarud, idianyo dagiti nailubongan a tarigagay.—1 Juan 2:15-17.
No maysakayo a managrayo iti serie dagiti drama, gapu kadi ta guraenyo ti lubong ket tarigagayanyo a saankayo a paset dayta? Wenno gapu ta sililimed a tarigagayanyo ti kasta nga estilo ti panagbiag? Maysa nga agtutubo a Kristiano, a maysa nga amin-tiempo a ministro, ti nakakita iti bagina met laeng a mangbuybuya kadagitoy a programa ken mangpampanunot, ‘Bueno, no diak mabalin nga aramiden dagitoy nga immoral a bambanag, mabalinko a buyaen dagiti sabsabali a mangaramid kadakuada.’ Napasamak kadin dayta kadakayo? No kasta, ania a kita dagiti bukel ti imulmulayo iti pusoyo? Ania ti mabalin nga inanamaenyo nga apiten iti kanito iti kinakapuy wenno pannakasulisog?
‘Agmulakayo a Buyogen iti Panangmatmat iti Espiritu’
Dakayo nga agtutubo, ti lubong pagbalinenna a nakalaklaka ti ‘mangimula a maipaay iti panangmatmat iti lasag.’ Adda ti pannakidangadang a mapaspasamak iti panangtengngelyo iti pusoyo, ket ti basta panagkedked iti biangyo saan nga umdas. Kas panangikuna ni apostol Pablo: “Ta ti agmula a maipaay iti lasagna iti lasag apitennanto ti panagrupsa, ngem dayta agmula a maipaay iti espiritu iti espiritu apitennanto ti biag nga agnanayon.”—Galacia 6:8.
Adda ti daanen a pagsasao a ‘ti kasayaatan a depensa isu ti naimbag a panagbiddut.’ No tarigagayanyo a liklikan “ti derrep iti lasag” kadagitoy a dakes nga al-aldaw, agtalinaedkayo nga awan biddutna! Agmulakayo a maipaay iti panangmatmat kadagiti naespirituan a bambanag. Punnuenyo a naimbag ti puspusoyo kadagiti naespirituan a namnama, pangpanggep ken tartarigagay a mangleppes kadagiti tarigagay iti lasag.
Adda kadi nagdumaan dagiti kalatyo ken dagidiay kalat dagiti nailubongan a kaklaseyo? Masapul nga adda, no seriosokayo iti “panagmula a maipaay iti panangmatmat iti espiritu.” Mabalin, adu kadagiti padayo nga estudiante ti agpalplano a sumardeng, manggun-od iti trabaho ken makasapul iti adu a kuarta. Ngem dakayo ngay? Babaen iti panangmatmat kadagiti naespirituan a bambanag, apay a dikay agplano a sumrek iti amin-tiempo a panagserbi, nalabit manginanama nga agserbinto idiay pagtaengan a Bethel wenno kas maysa nga agbambaniaga a manangaywan wenno kas maysa a misionero?
Saankayo a mapneken a basta maikuykuyog laeng, a surotenyo ti panangmatmat ti lubong a ‘mabalin a maaddaankayo iti relihion, ngem ikabilyo dayta iti lugarna, ken mabalin met a maaddaankayo iti karera.’ Babaen iti ‘panangikabil iti lugarna,’ ti lubong kayatna a sawen iti maudi a lugar iti panagbiagyo. No surotenyo ti kasta a kapanunotan, di agbayag padpadasenyon ti agserbi kadagiti dua nga appo, ket ni Jesus ibagana kadatayo nga awan ti agballigi iti kasta a dalan.—Mateo 6:24.
Nalabit adu pay a tawtawen sakbay a makalpaskayo iti eskuelaan. Ngem saan a nasapa unay ti panangrugiyo a mangimula kadagiti naespirituan a bukbukel ti panagbiagyo. Dagiti kurso nga alaenyo iti eskuelaan itan mabalin nga adda pakainaiganda iti masanguananyo iti amin-tiempo a panagserbi no dagitoy makabalandakayo a makasarak iti paset-tiempo a sekular a trabaho kalpasanna.
Kabayatanna, ipamaysayo ti mangaramid iti pudno a kontribusion iti panangikagumaan iti pamiliayo nga agserbi ken Jehova a sangsangkamaysa. Ipakitayo a sigagagarkayo nga agsagana a maipaay kadagiti Nakristianuan a gimgimong ken agatender kadakuada. Ipamaysayo dagiti pampanunotyo kadagiti bambanag a maibaga kadagiti gimgimong ket salaysayenyo dagitoy a punto a kaduayo dagiti dadakkelyo kalpasanna. Kanayon ken sireregta a makiramankayo iti tay-ak iti ministerio. Mangikabilkayo kadagiti personal a kalat a maipaay iti bagiyo met laeng iti ministerioyo, a kas ti panangikondukta kadagiti panagadal iti Biblia iti pagtaengan, wenno panagbalin nga auxiliary payunir bayat kadagiti bulbulan iti kalgaw. Sipapartak a sungbatanyo ti panangikagumaan dagiti dadakkelyo a mangsanay kadakayo.
Dakayo nga agtutubo, agmulmulakayo aya a maipaay iti lasag wenno iti espiritu? Napudnokayo koma iti bagiyo met laeng. Mangikabilkayo kadagiti naespirituan a kalat ken ‘agmulakayo a maipaay iti panangmatmat iti espiritu’ itan. Aramidenyo dayta bayat nga adda pay tiempo tapno agapitkayo iti biag nga agnanayon!