‘Agtaraykayo Met iti Kasta Tapno Magun-odanyo ti Gunggona’
“Saanyo aya nga ammo nga iti paglulumbaan agtarayda amin ngem maymaysa laeng ti umawat ti gunggona? Agtaraykayo met iti kasta tapno magun-odanyo.”—1 CORINTO 9:24.
1, 2. (a) Ania koma ti naindaklan a trahedia para iti Kristiano itatta? (b) Ania a balakad ti inted ni Pablo idiay 1 Corinto 9:24, ket kasano a daytat’ nagaplikar kadagiti Kristiano idiay Corinto?
DAYTA koma idi ti ingrande a tampok ti 12-años nga aglaplapusanan a panagsagana. Ngem iti kallabes laeng ti kagudua iti lumba, ti agtutubo nga atleta ti natumba iti maysa a bunton, nga isut’ bigla a namagpatingga iti tagtagainepna a makagun-od iti maysa a balitok a medalia iti Olimpiada. Ti pagiwarnakan ti nangawag iti pannakatumbana a maysa a “trahedia.”
2 Nupay kasta, ti ad-adda pay a nakalkaldaang, isu ti pannakapaay ti maysa a saksi ni Jehova a mangturpos iti lumba a maipaay iti biag, nangnangruna iti dayta naikari a Baro nga Urnos a nakaas-asidegen! (2 Pedro 3:13) Ngarud, maiyanatop unay, kuna ni apostol Pablo: “Saanyo aya nga ammo nga iti paglulumbaan agtarayda amin, ngem maymaysa laeng ti umawat iti gunggona? Agtaraykayo met iti kasta tapno magun-odanyo.” (1 Corinto 9:24) Ti dadduma idiay kadaanan a Corinto agpegpeggadda iti pannakaabakda agsipud ta siaagum nga inaramidda laeng ti kaykayatda, uray pay ti ‘pannakadangran dagiti konsiensia’ dagiti dadduma. (1 Corinto 8:1-4, 10-12) Ti panangabak iti lumba, nupay kasta, kasapulanna ti panagsakripisio, ta kuna ni Pablo: “Ket tunggal tao a makisalisal agparbeng kadagiti isuamin a bambanag . . . Gubgubatek ti bagik ket iturayak kas maysa nga adipen, di la ket ta idinto a kinasabaak dagiti sabali, mapagtalawakto met.”—1 Corinto 9:25-27.
3. (a) Ania a kasasaad ti adda idi idiay Colosas a nakalapped koma kadagiti Kristiano sadiay iti panangiringpasda iti lumba? (b) Maiparbeng kadi kadagiti Kristiano idiay Colosas nga agadal iti pilosopia ken misticismo?
3 Iti kamaudiananna, idi nagsurat kadagiti taga Colosas, namakdaar pay ni Pablo iti sabali pay a mainanama a peggad—dagiti tattao a ‘mangilibak kadakuada iti gunggona’ ti biag. (Colosas 2:18) Gapuna kasano a dagiti Kristiano ‘makapagtarayda tapno magun-odanda dayta’? Insingasing kadi ti apostol nga agadalda iti pilosopia ken misticismo tapno makadebateda a sibaballigi dagiti ulbod a mannursuro? Saan, ta dagiti Kristiano ket ‘nataydan kadagiti nailubongan a pamunganayan a bambanag’ ket awan koma ti aniaman a panagtarigagayda kadagiti pilosopiana ken tradisionna.—Colosas 2:20.
4. Kasano a ti pananggun-od iti “umiso a pannakaammo” makatulong kadagiti Kristiano idiay Colosas?
4 Ni Pablo, ngarud, pinaregtana dagiti kapammatianna nga isentroda ti panagreggetda tapno “mapnokayo koma iti umiso a pannakaammo iti pagayatan [ti Dios] iti amin a kinasirib ken naespirituan a pannakaawat.” Wen, ti “umiso a pannakaammo”—saan a kadagiti awan mamaayna a panangpugpugto—ti makatulong kadakuada a “magna a maikari ken Jehova a maipaay iti amin a pakaay-ayuan.” (Colosas 1:9, 10; kitaenyo met ti Colosas 3:10.) Pudno, mabalin a kaaduan kadagiti Kristiano mabalinda a salaysayen dagiti pamunganayan a sursuro ti Kasuratan. Ngem babaen iti panagadal ken panagmennamenna, kasapulanda pay met ti rumang-ay iti labes dagiti pagdadamuan ken tapno sititibker a “maipasdekda iti pundasion” ni Kristo. (Colosas 1:23; 1 Corinto 3:11) Kalpasan iti pannakagun-od iti kasta a nauneg a pannakaawat, ‘awan koman dagiti tao a makaallilaw kadakuada kadagiti sao a makauy-uyot.’ (Colosas 2:4) Babaen iti nasigo a panangusarda iti Sao ti Dios, siepektibo a masungbatandanto ti sasao ti asinoman kadagiti managrukbab kadagiti anghel wenno Judaizers.—Deuteronomio 6:13; Jeremias 31:31-34.
5. (a) Mangted ti sumagmamano a pangarigan kadagiti “nauneg a bambanag” a rebbeng a maammuan ken matarusan ti nataengan a Kristiano. (b) Kasano nga impakita ti kapadasan ti maysa a kabsat a babai ti peggad iti di pananggun-od iti “umiso a pannakaammo”?
5 Dakayo, nalampasanyon aya “dagiti nagdamdamuan a sursuro” ket timman-awkayon kadagiti “nauneg a bambanag iti Dios”? (Hebreo 6:1; 1 Corinto 2:10) Kas pangarigan, mailasinyo aya daydiay atap nga animal iti Apocalipsis wenno mailawlawagyo aya no ania daydiay naespirituan a templo? (Apocalipsis kapitulo 13; Hebreo 9:11) Mailawlawagyo kadi ti Nainkasuratan a pakaibatayan iti moderno-aldaw nga organisasion dagiti Saksi ni Jehova? Natibker aya ti pannakaimulayo kadagiti doktrina ti Biblia? Maysa a Kristiano a kabsat a babai nasarakanna a marigatan a mangidepensa iti pammatina idi pakisarsaritaanna ti Trinidad iti maysa a babai. Iti kamaudiananna ti babai ti nangted iti kabsattayo iti literatura a mangparpardaya iti organisasion ni Jehova. “Naldaanganak unay iti naespirituan,” kuna daytoy a Saksi. Makaparagsak, ta maysa a panglakayen nabalinanna nga imbutaktak ti ulbod a panagrasrason dagiti bumusbusor ket naisublin ti pammati daytoy a kabsat a babai. (Judas 22, 23) “Itan maawatakon,” kuna ti kabsat a babai, “no apay a kanayon nga ibagbaga ti Sosiedad ti panagkararag, panagadal, ken panagmennamenna.”
“Panagbuteng iti Tao”
6. (a) Aniat’ napaneknekan a pakaitibkolan ti sumagmamano nga ad-adipen ti Dios? Mangted ti sumagmamano a pangarigan ti Biblia. (b) Aniat’ masansan a mangpataud ti panagbuteng iti tao?
6 “Ti panagbuteng iti tao mangyeg iti silo,” impakdaar ti tao a masirib. (Proverbio 29:25) Ket no maminsan iti nagdakes a “panagbuteng ken patay” wenno ti aglablabes a tarigagay iti panangakseptar dagiti dadduma ti mangiturong iti maysa a tao iti daytoy a silo. (Hebreo 2:14, 15) Ni Elias, kas pangarigan, ti awan butengna a nagtakder a maibusor kadagiti managdaydayaw ken Baal. Ngem idi ni Reina Jezebel ti nangibilin iti pannakapapatayna, “isu ti nagbuteng . . . ket napan gapu iti biagna ket dimteng sadi Beer-sheba.” (1 Ar-ari 19:1-3) Idi rabii a pannakatiliw ni Jesus, ni apostol Pedro kimmapuy met gapu iti panagbuteng iti tao. Nupay imparammag ni Pedro, “Apo sisasaganaak a sumurot kenka uray pay iti pagbaludan ken iti patay,” idi naitudo kas maysa kadagiti adalan ni Kristo, “nangrugi a naglunod ken nagsapata a kunkunana: ‘diak am-ammo dayta a tao!’”—Lucas 22:23; Mateo 26:74.
7. (a) Mabalbalin, ania idi ti umiso a rason no apay sumagmamano idiay Colosas pinadpadasda nga itipon ti Kinakristiano iti Judaismo? (b) Asino itatta ti agparparang nga umas-asping iti pannakatignayda?
7 Ti sibubuteng a panagtarigagay iti pannakaakseptar ti mabalin nga isu ti pudpudno a rason no apay a dadduma tinarigagayanda nga igamer ti Kinakristiano iti Judaismo. Idi limtuad dagiti Judaizers idiay Galacia, imbutaktak ni Pablo ti kimanaginsisingpetda, a kunkunana: “Isuamin dagiti agkalikagum a mangiparangarang iti nasayaat a langa iti lasag pilitendakayo a makugit, tapno dida maidadanes.” (Galacia 6:12) Mabalin met kadi a ti umas-asping met a tarigagay iti popular a pannakaakseptar isu met ti puersa a nangtignay kadagiti dadduma iti nabiit pay a nangpanaw iti organisasion ni Jehova?
8, 9. (a) Kasano a maiparangarang ti maysa a Kristiano itatta ti panagbuteng iti tao? (b) Kasano a maparmek daytoy a panagbuteng?
8 Masapul a pagreggetan dagiti Kristiano a parmeken met ti kasta a panagbuteng. No agalikakakayo a mangaskasaba kadagiti teritoria nga asideg iti pagtaenganyo, wenno bumdengkayo a mangaskasaba kadagiti kakabagianyo, katrabahuanyo, wenno kaeskuelaanyo, laglagipenyo ti insaludsod ni Jehova idiay Isaias 51:12: “Siasinoka a mabutengka iti tao a matayto, ken iti anak ti tao a maaramidto a kasla ruot?” (Idiligyo met iti Mateo 10:28.) Ipalagipyo iti bagiyo nga asinoman nga “agkammatalek ken Jehova natalgedto.” (Proverbio 29:25) Pinarmek ni Pedro ti panagbutengna iti tao, ket idi agangay natay kas maysa a martir. (Juan 21:18, 19) Ket adu met kadagiti kakabsat itatta ti mangipakpakita iti kasta met laeng a kinatured.
9 Maysa a misionero nga agserserbi iti maysa a pagilian a sadiay ti panangasaba ti adda a naiparit idi kinunana: “Kasapulanna ti pammati tapno mapan iti pannakigimong wenno mapan iti serbisio a pagaammo a posible a mabalin a tiliwendakanto dagiti polis.” Ngem kas ti salmista dagiti kakabsat sadiay kinunada: “Ni Jehova adda ditoy sikigak; diakto agbuteng. Ania ti mabalin nga aramiden ti tao kaniak?” (Salmo 118:6) Ti trabaho iti dayta a pagilian rimmang-ay, iti nabiit pay nagun-odanda ti legal a pannakabigbigda. Ti regular a pannakipaset iti ministerio iti tay-ak ket pudno a tulong kadakayo a mangparang-ay iti kasta met laeng a panagtalek ken Jehova.
Dagiti Singgalut ti Pamilia
10. (a) Ania nga emosional a pakasapulan ti sapasap, ket kasanot’ masansan a pannakatungpal dayta? (b) Mangted kadagiti pangarigan idiay Biblia kadagiti tattao a ti kinadekketda kadagiti assawada napigpigsa ngem iti relasionda ken Jehova.
10 Ti maysa a libro a napauluan The Individual, Marriage, and the Family kunana: “Ti sapasap a pannakasapul ti indibidual iti isuamin a kagimongan ken iti isuamin a paset iti kagimongan isu ti pannakasapul ti ‘pannakibagi’ ken maddaan met iti adu a dadduma a ‘makibagi’ kenkuana.” Daytoy a pannakasapul ti masansan a matungtungpal babaen iti urnos ti pamilia, ti maysa nga institusion ni Jehova. (Efeso 3:14, 15) Ni Satanas, nupay kasta, masansan gunggundawayanna ti kinadekket a marikriknatayo kadagiti kapamiliaan. Dagiti napigsa a rikna ni Adan ken baketna ti kaawatan a nangiturong kenkuana a nangilaksid kadagiti ibungana ket timmipon iti asawana iti iyaalsa. (1 Timoteo 2:14) Ket ni met ngay Salomon? Agpapan pay ti agdindinamag a kinasiribna, “naaramid idi a ni Salomon lakayen a pinagsubli dagiti assawana a pinasurot kadagiti sabali a didios; ket ti pusona saan a nasin-aw ken Jehova a Diosna . . . Ket ni Salomon inaramidna ti dakes iti imatang ni Jehova.”—1 Ar-ari 11:4-6.
11. Kasano a ni Eli ‘pinadayawanna dagiti annakna a nangnangruna ngem ni Jehova’?
11 Malaglagipyo pay aya ti lakayen a ni Eli, ti nangato a padi iti Israel? Dagiti annakna a da Ofni ken Finees “nakas-angda a tattao” a “linaisda ni Jehova.” Binastosda dagiti panagdatdaton ken Jehova ket nagaramidda iti seksual nga imoralidad “kadagiti babbai a nagannong idi iti ruangan ti tolda ti gimong.” Kaskasdi ni Eli ti nangaramid laeng iti nakalaglag-an a panagprotesta (“Apay-apay nga aramidenyo dagitoy a bambanag?”), ket saanna met a nagreggetan nga inikkat ida manipud iti napribilihiuan a saadda. No kasta, isu ti ‘mangpadpadayaw kadagiti annakna a nangnangruna ngem ni Jehova,’ a daytoy ti nagbanag iti ipapatayna—ken ipapatay—dagiti annakna!—1 Samuel 2:12-17, 22, 23, 29-34; 4:18.
12. (a) Ania a pammakdaar ti inted ni Jesus maipapan ti singgalut ti pamilia? (b) Ania a nailubongan a linea ti panagrasrason ti mabalin a suroten ti dadduma no maipapan kadagiti kabagian, ngem umiso kadi daytoy sigun iti Kasuratan?
12 Gapuna, dagiti di umiso ti pannakaiturongna a kinasungdo, ti mabalin a manglapped iti pannakilumbayo a maipaay iti biag. Kuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Ti agayat iti ama wenno ina a nangnangruna ngem siak saan a maikari kaniak; ket ti agayat iti anak a lalaki wenno babai a nangnangruna ngem siak saan a maikari kaniak.” (Mateo 10:37; Lucas 14:26) Ngem kasanon no ti maysa nga ingunguten pinanawanna ti kinapudno wenno nailaksid? Umabuloykayo met aya iti nailubongan a kapanunotan a “ti dara napalpalet ngem ti danum” ket surotenyo dayta a kabagian nga agturong iti pakadadaelan? Wenno mamatikayo kadagiti sasao ti Salmo 27:10: “No da ama ken ina baybay-andak, ni ngad Jehova pidutennakto”?
13. Kasano a pinaneknekan dagiti annak ni Kore ti kinasungdoda ken Jehova, ket kasano a nabendisionanda gapu iti daytoy?
13 Dagiti annak ni Kore addaanda iti kasta a pammati. Ni amada ti nangisungsong iti iyaalsa a maibusor iti kinaturay da Moises ken Aaron. Ni Jehova, nupay kasta ti sipipigsa a nangpaneknek a supsuportaranna da Moises ken Aaron babaen ti panangdusana ken ni Kore ken kadagiti kakumplotna. Nupay kasta “dagiti annak ni Kore saanda a natay.” (Numeros 16:1-3, 28-32; 26:9-11) Kaawatan a dida kimmappon ken amada iti iyaalsa, ket binendisionan ni Jehova ti kinasungdoda babaen iti panangispalna kadakuada a sibibiag. Dagiti kaputotanda kamaudiananna naaddaanda iti pribilehio a nagsurat iti sumagmamano a paset ti Biblia!—Kitaenyo ti superscription iti Salmo 42, 44-49, 84, 85, 87, 88.
14. Ania a kapadasan ti mangiyilustrar iti bendision nga ibunga ti panangikabil iti kinasungdo ken ni Jehova a nangnangruna ngem ti kinasungdo kadagiti kabagian?
14 Ti kinasungdo met itatta ti mangibunga kadagiti bendision. Maysa nga agtutubo a Saksi malaglagipna pay ti takder nga innalana ken dagiti kakabsatna a lallaki idi a ni inada, a nabayagen nga inaktibo kas Kristiano, ti nakikamalala. “Impakaammomi dagiti bambanag kadagiti panglakayen,” malaglagipna pay, “ket agsipud ta isut’ saan nga agtataeng iti balaymi, naikeddengmi a limitaran ti pannakitimpuyog kenkuana aginggana a mataming dagiti panglakayen dagiti bambanag. Dayta pay laeng ti karirigatan a banag nga inaramidmi.” Ti ina ti nagprotesta, “Dakdakkel aya ti pateg ti biagyo nga agnanayon kadakayo ngem siak?” Iti daytoy insungbatda, “Ti pannakirelasionmi ken Jehova napatpateg ngem ti aniaman.” Bigla a nariing ti babai iti panangiparangarangna iti sipapasnek a panagbabawina, isut’ naisubli iti naespirituan ket nagserbi manen kas aktibo nga agibumbunannag iti naimbag a damag.
15. (a) Kasano a dadduma a nagannak pinalubosanda dagiti mismo nga annakda a pakaitibkolan? (b) Kasano a ti maysa a naganak natulonganna ti bagina ken ti putotna a nakagun-od iti biag?
15 Dadduma ti nangipalubos met a dagiti mismo nga annakda ti pakaitibkolanda. Ti saanda a pannakailasin a “ti kinamaag maikapet iti puso dagiti” agtutubo, sumagmamano kadagiti nagannak ti nangipalubos kadagiti annakda a makitimpuyog a sisisinged kadagiti taga lubong, a tumabunoda kadagiti di nasayaat a sosial nga ar-aramidda, ken makipag-“date” pay uray no nakaub-ubingda unay a maipaay iti pannakiasawa. (Proverbio 22:15) Aniat’ masansan a nakalkaldaang nga imbunga ti kasta a kinalulok? Ti naespirituan a pannakarba. (1 Timoteo 1:19) Dadduma pinarikutda pay ti kinadakes babaen ti panangabbongda iti basol dagiti annakda! (Proverbio 3:32; 28:13) Nupay kasta, babaen iti sisungsungdo a panangsalimetmetda kadagiti prinsipio iti Biblia, maysa a naganak natulonganna agpadpada ti bagina ken dagiti annakna a nakagun-od iti gunggona iti biag.—1 Timoteo 4:16.
Dagiti Gagayyemyo—“Masirib” wenno “Maag”?
16. (a) Kasano nga agbalin a napigsa nga impluensia dagiti gagayyemtayo? (b) Asino nangnangruna dagiti nalaka a matnag iti impluensia dagiti gagayyem, ken apay?
16 Ti libro a Sociology: Human Society ti nagkuna: “Ti tarigagay a maipaay iti panagraem dagiti nasinged a gagayyem ti maysa ti mangipaay iti napigsa a panangpilit a makikomporme kadagiti pagalagadanda.” Impakita ti libro nga Adolescence a dagiti agtutubo ti nangnangruna a nalaka a matnag iti kasta a panangpilit. Kunana: “[Daytoy ket gapu] kadagiti panagbalbaliw a mapaspasaranda iti bagida, iti kabukbukodanda a pannakaawat, ken ti pannakirelasionda iti pamiliada. Kas resultana, ti bumarito wenno bumalasitang mangrugin a mangbusbos ti ad-adu a panawen a kadua dagiti gagayyemna, ket basbassit a panawen a kadua iti pamiliada.”
17. (a) Iyilustrar ti kinapudno dagiti sasao iti Proverbio 13:20. (b) Ania a kita ti gagayyem ti maibilang a “masirib”? (c) Kasano a matulad dagiti agtutubo itatta ti ulidan ni agtutubo a Samuel?
17 Ti saan a mailaksid isu dagiti sasao ti Proverbio 13:20: “Makikuyogka kadagiti masirib a tattao ket masiribkanto, ngem ti makikuyog kadagiti maag, pagsikurannanto.” Maysa a balasang a Kristiano ti nangipudno: “Amin dagiti dakes a pannakikuykuyog idiay eskuelaanmi ti pudno a mangrugin a mangapektar kaniak. Natiliwak ti bagik a mangilunlunod idiay eskuelaan itatta . . . Ngangnganik naiyebkas dayta, ngem nagawidak met laeng.” Ngem nakalkaldaang a kunaen, dadduma kadagiti Kristiano nga agtutubo naisungsongda kadagiti serioso nga ar-aramid iti di umiso a kababalin babaen kadagiti makunkuna a gagayyem. Ngem no maysakayo nga agtutubo nga agtarigagay a makagun-od iti gunggona, birukenyo dagidiay nasirib a gagayyem—dagidiay naespirituan panagpampanunotda, nalinteg ti kababalinda, ken makapabileg ti panagsasaoda. Laglagipenyo, ni agtutubo a Samuel saan a nakitimpuyog kadagiti dakes nga annak ni Eli. Isut’ nagtalinaed nga okupado nga “agserserbi ken Jehova,” iti kasta nagtalinaed a di natulawan iti ar-aramidda.—1 Samuel 3:1.
Gun-odenyo ti Gunggona!
18. (a) Kasano a dadduma kadagiti kakabsat, a nalabit dida pagaammo, lapdandatayo iti lumba a maipaay iti biag? (b) Aniat’ makasalaknib kadatayo manipud iti kasta a di makaay-ayo nga impluensia?
18 Ngarud, agannadkayo, iti asinoman a mangpukaw iti gunggonayo iti biag. Daytoy, siempre, ket dina kaipapanan nga agbalinkay a suspetsuso kadagiti kakabsatyo. Ngem, no maminsan, nalabit dida pagaammo, dadduma kadagiti kakabsat ti mabalin a di inggara nga agsao kadagiti bambanag a makapaupay kadakayo. (‘Apay nga idurduronmo unay ti bagim? Pagarupmo siksika laeng kadi ti makagun-od ti biag?’) Mabalin pay ketdi nga ukomenda a sikakas-ang dagiti napasnek a tarigagayyo. (‘Diak pulos makita no kasano ti pannakapagpayunirmo nga addaanka iti pamilia. Saan a nainkalintegan dayta para kadagiti annakmo.’) Nupay kasta, lagipenyo a linaksid ni Jesus ti pammagbaga ni Pedro a ‘dika parparigaten ta bagim.’ (Mateo 16:22, 23) Usarenyo dagiti lapayagyo a nasanay iti Biblia a “mangpadas kadagiti sasao,” ket dikay paimpluensiaan kadagidiay di umiso ti awengna. (Job 12:11) Laglagipenyo a kinuna ni Pablo: “Kasta met no adda makidangadang kadagiti pagay-ayaman, saan a mabalangatan no saan a makidangadang a nainkalintegan.” (2 Timoteo 2:5) Wen, dagiti “pagannurotan” ti Dios—saan a dagiti di nainkasuratan a kapanunotan—ti masapul a mangiwanwan iti panagpampanunotyo.—Idiligyo iti 1 Corinto 4:3, 4.
19, 20. (a) Kasanot’ panangsapul dagiti kakabsat ni Jose iti panangdangran kenkuana, ket kasanot’ panagtignay ni Jose iti kinadakesda? (b) Kasano a maliklikan ti intay pannakaitibkol kadagiti imperpekto a tattao? (c) Ania ti rebbeng a pangngeddengtayo maipapan iti gunggona, ken apay?
19 Pudno, no maminsan ti pada a Kristiano ti mabalin a ‘mangduyok’ kadakayo babaen kadagiti nakas-ang a sasao. (Proverbio 12:18) Dikay palubosan daytoy a mamasardeng kadakayo iti lumba a maipaay iti biag! Laglagipenyo ni Jose. Dagiti mismo a kakabsatna ti nangpanunot a mangpapatay kenkuana, ket nupay nalapdanda ti panangaramid iti dayta, iti kamaudiananna isut’ inlakoda iti awanan asi a pannakaadipen. Ni Jose, nupay kasta, ti di namalubos iti daytoy a nangpapait kenkuana wenno ‘namagpungtot kenkuana a maibusor ken Jehova.’ (Proverbio 19:3) Imbes a bimmales, ti kamaudiananna inikkanna ida ti gundaway a mangiparangarang ti nagbalbaliw a kababalinda. Ket apaman a nakitana ti panagbabawida, “inagkanna amin dagiti kakabsatna a lallaki ket nagsangit a siaapungol kadakuada.” Kas kinuna ni Jacob iti kamaudiananna, “dagiti pumapana [dagiti naimon a kakabsat ni Jose] pinarparigatda ket pinampanada ket kinamatkamatda.” Kaskasdi sinupapakan ni Jose ti gurada iti asi. Imbes a napakapsutan iti dayta a kapadasan, “dagiti im-imana napapigsada.”—Genesis 37:18-28; 44:15–45:15; 49:23, 24.
20 Gapuna imbes a paitibkol kadagiti imperpekto a tattao, agtultuloykayo a ‘agtaray tapno magun-odanyo ti gunggona! Kas ken Jose, bay-anyo a dagiti makasuot a kapadasan ti mangpapigsa imbes a mangpakapuy kadakayo. (Idiligyo ti Santiago 1:2, 3.) Bay-anyo a ti ayatyo iti Dios ti mapaneknekan a napigsa nga awan tao a makabalin a makaitibkol kadakayo. (Salmo 119:165) Laglagipenyo a kanayon nga ituktukon ni Jehova ti gunggona ti biag nga agnanayon—maysa a gunggona a di mailadawan, a di unay matukod ti panunot. Dikay palubosan ti siasinoman a mangpukaw iti dayta kadakayo!
Malagipyo Pay Aya?
◻ Apay a ti umiso a pannakaammo kasta unay pategna kadagiti Kristiano?
◻ Kasano a maparmek ti maysa ti panagbuteng iti tao a nakalapped kadagiti dadduma iti inda pannakagun-od iti biag?
◻ Kasano a ti mismo a pamilia ti maysa agbalin a pakaitibkolan?
◻ Kasanot’ rebbeng a panagtignay ti Kristiano iti makapaupay wenno uray pay dagiti nasakit a sasao manipud pada a Kristiano?