Dagiti Ministro ti Pagarian Sarangtenda ti Karit
“Asino, ngarud, ni Apolos? Wen, ket asino ni Pablo? Ministrosda a naaramat tapno mamatikayo.”—1 CORINTO 3:5.
1. (a) Iti narelihiusuan a panagsao, aniat’ adda a mapagduaduaan ita, ken apay? (b) Ania nga imperio ti agpegpeggad, ket aniantot’ mapasamak iti dayta?
TI AUTORIDAD dagiti ministro iti relihion ti makarkarit itatta. Kumarkaro a kumarkaro, a daytoy ti kaso bayat a dagiti napolitikaan nga elemento daytoy a lubong agbubueltada a maibusor iti relihion agraman ti “Nakristianuan” a relihion, nga ikukuentada dayta kas maysa a raket a pagganansiaan. Uray dagiti graduado kadagiti narelihiusuan a seminario saandan a maikukuenta kas autorisado a ministros ken isudat’ maparparitan kadagiti nasion nga agbalbalinen a kontra iti relihion. Wen, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion mararauten ken agpegpeggad iti pannakaatakar iti intero a daga a kaipapanannanto ti pannakaikisapna. Ti nasantuan nga Autor ti pudno a panagdayaw ti nangipadto iti daytoy ket inkeddengna ti mismo a panawen a kaitungpalan ti padtona. Dagiti biag ti pinarsua iti intero nga uniberso ti magunggonaanto iti daytoy nakaskasdaaw a pasamak!
2. Maipapan iti relihion, anianto ti agtalinaed ken anianto ti saan?
2 Kaskasdi, ti kinaawan relihion ti di agbayag nga agtalinaed a mangdominar iti daga, ngem ti naalangon a Namarsua iti uniberso ti agtalinaed! Wen, ken ti pudno a relihion daytoy di matay ken Kangatuan Unay a Dios ti agtalinaed! Gapu iti dayta, numan pay dagiti binilbilion iti daga libakenda dagiti kinapudno, ita a kanito dagiti managtungpal iti nadalus a panagdayaw iti Dios ti addada a sibibiag ken aktiboda ditoy daga. Ket ti sumaganad a sinigsiglo ti kabayagnan a pagsasao ti pudno pay laeng agingga ita: “Ta dagiti bambanagna a di makita nga isuda ti agnanayon a pannakabalin ken ti kinadiosna maipakaammoda a nalawag, ta maipakitada gapu kadagiti inaramidna nanipud idi pannakaparsua ti lubong, tapno awan ti pagpambarda.”—Roma 1:20.
3, 4. (a) Kasano a mapaneknekan a ni Jehova addaan kadagiti ministro ditoy daga? (b) Kasanotay nga ammo a dagiti relihiuso a ministros ti Babilonia a Dakkel ket dandanidan maawanan iti trabaho?
3 Idi naisurat dagidiay a sasao kabayatan ti umuna a siglo ti Kadawyan a Panawentayo, ni Jehova a Dios ti addaanen kadagiti ministrona ditoy daga. Gapuna insurat ni apostol Pablo: “Asino ngarud ni Apolos? Wen, asino ni Pablo? Ministrosda a naaramat tapno mamatikayo, ken kas iti inted ti Apo iti tunggal maysa. Nagmulaak, ni Apolos nagsibug, ngem inted ti Dios ti idadakkel.”—1 Corinto 3:5-9.
4 Rebbeng a ni Jehova ti addaan met kadagiti ministrona ditoy daga itatta. Ngem saanna nga us-usaren dagiti narelihiusuan a ministro ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Kinapudnona, isuda ti mapukawanen iti trabaho iti mabiit. Daytat’ inton ti Babilonia a Dakkel a mismo ket matalipuposton. Iti panangipadtona iti daytoy, ti Apocalipsis 16:19 kunana: “Ket ti dakkel a siudad nasayyasayya iti tallo a paset, ket dagiti siudad kadagiti pagpagarian narbada; ket ti Babilonia a Dakkel maipalagip iti sanguanan ti Dios, tapno maited kenkuana idi ti kopa ti arak ti kinaunget ti pungtotna.”
5. Aniat’ napasamak idiay kadaanan a Babilonia idi 539 K.K.P., ket komosta met dagiti ministro ken dagiti dadduma a manangsuportar kadagiti relihion ti Babilonia a Dakkel?
5 Ngarud, ania ita ti maipapan kadagiti tattao nga agtalinaed a nasungdo a paspasurot ti narelihiusuan a sistena a pagserserbian dagiti propesional a ministro iti Babilonia a Dakkel? Bueno, usigenyo ti napasamak iti dayta a rabii idi 539 K.K.P. idi ni Ari Balsasar ken dagiti inawisna nga ap-appo agdaydayawda kadagiti didiosen ti Babilonia iti maysa a naisangsangayan a padaya kas pananglaisda kadagiti rumaraut a Medos ken Persas. Umuna, napakaammuan dagiti managrambak idi a nakitada ti maysa a namilagruan a surat ti ima iti diding idiay lugar a pakaar-aramidan ti bangkete ket nangngegda ti pannakaipatarus nga inted ni Daniel a mammadto ni Jehova. Ket, ti pannakarba ti Babilonia iti dayta a rabii, ti ari ken dagiti dadduma a managrambak a mangidaydayaw kadagiti ulbod a didiosen ti pinapatay dagiti nangraut a konkistador. (Daniel, kapitulo 5) Ti umas-asping a didigra ti agur-uray kadagiti ministro ken dagidiay agtalinaed a nasungdo kadagiti narelihiusuan a sistema iti Babilonia a Dakkel.
Naganat Pakasapulan kadagiti Ministro ti Dios
6. (a) Iti daytoy napeggad a panawen, aniat’ masapul a maadda iti Dios a maipaay iti natauan a pamilia? (b) Kaano ti panagpatingga ti Panawen Gentil, ket aniat’ naikuna ni Jesus maipapan iti daytoy?
6 Awanen ti asinoman a nainkalintegan pay laeng a pagduaduaanna ti kinapudno nga agbibiagtayon iti kapepeggadan unay a panawen iti natauan a historia nanipud pay idi sangalubongan a Layus idi aldaw ni Noe. (2 Timoteo 3:1-5) Gapuna nasken a maadda met ita dagiti pudpudno a ministro ti Dios ni Noe. Pudno unay, kas nangted ni Jehova ti pammakdaar kadagiti tattao idi panawen ni Noe ken kadagiti agramrambak iti padaya ni Balsasar, masapul a ti Dios addaan met ti naganat a mensahe nga agpaay iti natauan a pamilia nanipud pay 1914, idi a bimtak ti umuna a gubat sangalubongan. Kinapudnona, iti nasaknap a publiko a kalawana, ti agangay uppat a pulo a tawtawenen itudtudo dagiti ad-adipen ti Dios dayta a tawen a nangtanda iti panungpalan ti Panawen Gentil, isu a nagkunaan ni Jesus: “Ket ti Jerusalem ibaddekto dagiti Gentil, agingga iti pannakatungpal ti pampanawen dagiti Gentil.”—Lucas 21:24, King James Version.
7. (a) Agingga iti kaano a ti naindagaan a Jerusalem imbaddebaddek dagiti di Judio a nasnasion? (b) Aniat’ tuktukoyen ni Jesus iti kamaudianan idi agsasao maipapan iti Jerusalem nga “ibaddekto dagiti Gentil”?
7 Iti agangay 53 a tawtawen kalpasan 1914, wenno agingga iti Innem nga Aldaw a Gubat idi 1967, ti naindagaan a Jerusalem ti nagtultuloy nga imbaddebaddek dagiti di Judio a nasnasion. Kaawatan, nupay kasta, a di tuktukoyen ni Jesus ti kamaudiananna iti Jerusalem dagiti Judio itatta no di ket ti iladladawan dayta a siudad agingga iti 607 K.K.P. Ket aniat’ iladladawan dayta? Awan sabali, ti Pagarian ni Jehova a Dios babaen ti pinulotanna nga Ari iti naarian a balay ni David!—Lucas 1:32; 1 Cronicas 29:11.
8. Iti siasino ti nangtedan ni Jehova ti pagarian ni David, ket apay a dagiti tattao dida makita daytoy naipadto a pannakaitrono?
8 Ni Jesu-Kristo isu daydiay pangtedan ni Jehova a Dios ti pagarian ni amana a David idi ugma. Iti sanguanan ni Pilato kas ukom, kinuna ni Jesus a ti Pagarianna ket saan nga iti daytoy a lubong, a kaipapananna a daytat’ nailangitan. (Juan 18:36) Ngarud, nainkalintegan a ti masanguanan a pannakaipatugaw ni Jesus iti Pagarian inton panungpalan ti Panawen Gentil ti maaramidto kadagiti di makita a langlangit. Gapuna ti pannakaitronona ket di makita ti natauan a matmata, ket dayta ti makagapu no apay a datayo wenno dagiti nasnasion a Gentil ti di nakakita a literal kenkuana a naitrono iti nainkalintegan, inted-Dios a Pagarian idi 1914. Kaawatan a dagidiay a nasnasion dida namati a daytoy a banag ti napasamak, numan pay dayta a banag ti inwaragawagen ti ili ni Jehova nanipud pay idi 1870’s.
9. (a) Aniat’ inaramid dagiti nasnasion kas dida panangipakita iti pammadayaw iti mensahe iti Pagarian? (b) Gapu iti inaramid dagiti nasnasion idi 1914, aniat’ nagbalin a nasken?
9 Iti saanda a pammadayaw iti mensahe ti Pagarian, idi otonio ti 1914 naigamer dagiti nasnasion iti gubat. Kas naipadto iti Salmo 2:1-12, pinaneknekanda nga isuda dagiti kabkabusor ni Jesus, babaen ti saanda a “panangagek” iti kaipatpatugaw nga Ari kas pagilasinan ti panagpasakop ken kinasungdoda. Gapuna, nagbalin a nesisita ti pannakaitungpal ti Salmo 110:1, 2, a sadiay mabasatayo: “Ni Jehova kunana iti Apok: ‘Agtugawka iti makanawanko agingga iti mapagbanagko dagiti kabkabusormo a pagbatayam.’ Ni Jehova ibaonnanto ti sarukod ti bilegmo manipud Sion, a kunkunana: ‘Agturayka iti tengnga dagiti kabkabusormo.’”
10. (a) Iti ania a kasasaad a nangrugi a nagturay ni Jesus idi 1914? (b) Siasino dagiti mangibagbagi ken ni Jehova iti maika-20 a siglo?
10 Dagiti bumusbusor a Judio imparangarangda ti gurada kadagiti apostoles ni Jesus idi a nagtugaw ni Jesus iti makanawan ti Dios nga agur-uray iti panangrugina nga agturay iti tengnga dagiti kabkabusorna. (Aramid 4:24-26) Umas-asping iti dayta, iti tengnga met laeng dagiti kabkabusorna a ni naipadayag a Jesu-Kristo nangrugi ti panagturayna idi panungpalan ti Panawen Gentil idi 1914. Gapuna iti daytoy maika-20 a siglo, kas kadagiti napalabas, iti tengnga dagiti kabkabusor a ni Jehova naaddaan kadagiti manangibaklay ti mensahena, dagiti pudno a ministro ti Pagarian. Isuda dagiti saksina.—Isaias 43:10-12.
Panangidepensa iti Kualipikasiontayo kas Ministro
11. Ti autorisasion dagiti Saksi ni Jehova kas ordinado a ministros ti pagarian ti Dios ti kinarit ti siasino?
11 Iti amin a tiempo, nesisita nga agpaay kadagiti pudpudno nga inordinan ti Dios a ministro ti Pagarian nga idepensa ti autorisasionda iti ministerio. Pudno met dayta kadagiti Saksi ni Jehova iti daytoy maika-20 a siglo. Ti kualipikasionda kas dagiti ordinado a ministro ti Dios ti nakarit ken maipababa. Babaen kadagiti siasino? Nangnangruna kadagiti graduado kadagiti teolohikal a siminario iti Kakristianuan nga immawat iti sertipiko ti ordinasion ket nagbalinda a masusuelduan a klero. Ibilbilangda dagiti bagbagida kas dagiti nakapagadal ken naan-anay a kualipikado nga agbalin a naisangsangayan a propesional a ministros ti Dios iti Biblia.
12. Ti autorisasion ti ania a nalatak a Kristiano idi umuna a siglo ti nakarit, ket kasano ti pannakamatmat ti siasinoman a mangiyeg iti maisupadi a naimbag a damag?
12 Ti kasasaad ti umas-asping iti umuna a siglo K.P. Idiay Romano a probinsia ti Galacia, uray pay ti napaltiingan a mannurat ti agarup kagudua kadagiti liblibro iti Kristiano a Griego a Kasuratan ti naipasango iti pasamak a nangkarit iti kualipikasionna kas apostol ni Jesu-Kristo, ta daytat’ nangikabil iti panagduadua iti kinaumiso ti adda nga isursurona kas Kinakristiano. Gapuna isut’ napilitan a nagkuna kadagiti taga Galacia: “Siak masmasdaawak iti lakayo a pumanaw iti nangawis kadakayo iti di magatadan a kinamanangngaasi ni Kristo, tapno sumurotkayo iti sabali a naimbag a damag. Isu a saan a sabali; no di adda dadduma a mangriribuk kadakayo ket kayatda koma a dadaelen ti naimbag a damag maipapan ken Kristo. Ngem uray dakam met laeng, wenno maysa nga anghel a naggapu idiay langit, ikaskasabana koma kadakayo ti maysa a naimbag a damag a naiduma iti daydiay inkaskasabami kadakayo, mailunod koma. Kas iti insaomin, kasta ti isaok manen, No adda mangaskasaba kadakayo ti maysa a naimbag a damag a maisupadi iti inawatyo, mailunod koma.”—Galacia 1:6-9.
13. Apay a dagiti taga Galacia dida koma nagduadua iti autoridad ni Pablo?
13 Pudno, dayta a mannurat, ni apostol Pablo, dina naadal nga immuna dagiti Nakristianuan a sursuro babaen iti personal a pannakilangen ken Jesu-Kristo wenno kadagiti 12 nga apostolesna. Iti kamaudiananna, nangbusbos ni Pablo ti sumagmamano a tiempo a kadua ni apostol Pedro wenno ni Cefas. (Juan 1:42; Galacia 1:18, 19) Ngem kas panangidepensa iti panagbalinna a kualipikado a ministro iti naimbag a damag manipud Dios babaen ken Kristo, maikuna ni Pablo kadagiti di natimbeng a Kristiano a taga Galacia: “Ket idinto a da Santiago ken Cefas ken Juan, isuda a naibilang nga adigi, makitada ti di kaikarian a kinamanangngaasi a naited kaniak intedda kaniak ken ni Bernabe ti ima a makanawan a kas tanda ti pannakikadkadua, tapno mapankami kadagiti nasnasion ket mapanda kadagiti nakugit. (Galacia 2:9) Gapuna rebbeng a dagidiay a taga Galacia insaludsodda koma iti bagbagida: No dagiti ad-adalan ni Jesus a da Santiago, Pedro, ken ni Juan binigbigda ni Pablo kas manangawit ti pudno a naimbag a damag, ania a pangibatayan ti adda kadatayo a kariten ti mensahena ken umadayo iti dayta?
14. Apay a saan a karkarna a ti kasasaad kas ministro dagiti Saksi ni Jehova ti makarkarit?
14 Ket komosta met ti ili ni Jehova itatta? Bueno, yantangay ti kinatao ni Pablo ti napilitan a mangidepensa kadagiti kualipikasionna kas ministro ti Dios ken ni Kristo, apay ngarud a makellaatkayo kas dedikado, bautisado a Saksi ni Jehova, no makarit ken idepensa ti takdertayo kas ministros ti Pagarian? Siempre, kas iti kaso ni Pablo, ti kasta nga awan pakaibatbatayanna a karit kadatayo ti awan aniaman a paneknekanna.
Uray Pay ni Jesus Nakarit
15. Asino, a nangatngato pay ngem kadagiti apostol, ti nakarit met maipapan iti autoridadna a mangisuro, ket siasino ti nangipabianganna iti autoridadna?
15 Ni Apo Jesu-Kristo a mismo nakarit ken naipasango iti panagtukiad dagiti mismo a kailianna a mangawat kenkuana kas autorisado a ministro ti Dios. Kas pangarigan, mabasatayo: Ket idi ngalayen ti piesta [dagiti tabernakulo], simmang-at ni Jesus iti templo ket nangisuro. Nasnasdaaw ngarud dagiti Judio, a kunkunada: ‘Kasano ti pannakaammo daytoy a tao kadagiti pagbasaan idinto a di nagadal?’” Sinaranget a direkta ni Jesus dayta a karit, a kunkunana: “Ti isursurok saanko a kukua, no di kukua ti nangibaon kaniak. No adda agpanggep nga agaramid ti pagayatanna, maammuannanto ti maipapan ti isursurok, no aggapu iti Dios wenno agsaoak a sisiak. Ti mangibunannag ti saona met laeng sapulenna ti pakaidayawanna; ngem ti agsao ti pakaidayawan ti nangibaon kenkuana, isu met laeng ti napudno ket awan kenkuana ti kinakillo.”—Juan 7:14-18.
16. Apay a dagiti narelihiusuan a papangulo iti Judaismo impatoda nga addaanda ti pangibatayan nga agduadua iti abilidad a panangisuro ni Jesus?
16 Dagiti relihiuso a papangulo ti Judaismo matmatmatanda ni Jesu-Kristo kas maysa a taga Galilea laeng. Siempre, saanda a pinampanunot a saan a makapagbasa agsipud ta saan a simrek kadagiti pagadalan, nangnangruna daydiay kas kadagiti teolohikal a seminario. Total, naipakita ni Jesus a mabasana ti teksto ti Hebreo a Kasuratan. (Lucas 4:16-21) Ti napaneknekan a di maakseptar kadagita a Judio idiay Judea ken Jerusalem a ta daytoy dati nga alluwagi ket saan a maysa a teologo ket saan a maipadpad a kapadpada dagiti eskribas, Pariseo, ken dagiti Saduseo iti nasionda. Apay, ngarud, a sitatangsit a maikunana iti publiko nga ammona ti kaipapanan ti Hebreo a Kasuratan ken no kasano ti panagaplikarda, nga agsasao nga addaan kasta nga autoridad? Daytoy ti namagbalin kadagidiay a Judio a tuleng unay iti naespirituan a dumngeg iti aweng ti nasantuan a kinapudno. Natangsitda unay a mangawat ti naggapu iti maysa a tao a di nagraduar manipud iti maysa a teolohikal a pagadalan.
“Sinursuruan ni Jehova”
17. Maipapan ken Jesu-Kristo, dagiti Judio a narelihiusuan a papangulo nalipatanda ti ania a Mannursuro, ket ania a kita nga eskolar ni Jesus?
17 Dagidiay a mamasirib iti lubong a Judio nalipatanda daydiay talaga a nangisuro ken ni Jesu-Kristo. Ta, ti mismo a kinalaing ni Jesus kas mannursuro ti naggapu manipud “ti naindaklan a mannursuro iti isuamin,” ni Jehova a Dios! (Job 36:22, Today’s English Version) Iti panangdakawatna iti Dios iti daytoy a kapasidad, kuna ni Jesus: “Inton maibayogyon ti Anak ti tao, isunto ti pannakaammoyo a siak daydi, ken awan ti aramidek a sisiak; no di ket kas iti insuro kaniak ni Ama dagitoy ti sawek.” (Juan 8:28) Gapuna pinaneknekan ni Jesus ti bagina kas ti kalalaingan a sinursuruan iti sapasap a pagadalan ti katatan-okan a Mannursuro nga adda. Maysa daytoy a dayaw iti Daydiay nangisuro kenkuana. Saanen a pagsidsiddaawan no apay a dagiti Nazareno kunada iti dati a kailianda: “Adino ti nangalaan daytoy a tao itoy a kinasirib ken kadagitoy a pannakabalin a datdatlag?”—Mateo 13:54.
18. (a) Ania a kita ti mannursuro ti kayattayo? (b) Aniat’ kuna ni Jesus maipapan ti naindaklan a Mannursuro ken kadagidiay sinursuruanna?
18 Tapno matarusan ti Biblia, tarigagayantayo ken kasapulantayo ti kalalaingan a mannursuro nga adda. Ket dayta a mannursuro isu ti Manangipaltiing iti dayta awan kaaspingna a Libro. Idi agsasao kadagidiay dati a kameng ti makitkita, naindagaan nga organisasion ti Mannursuro bayat ti naindagaan a panagbiagna, kuna ni Jesus: “Awan ti tao a makabalin nga umay kaniak, no saan a guyoguyen ni Ama, a nangibaon kaniak; ket isu pagungarekto iti kamaudianan nga aldaw. Adda nga insurat dagiti Mammadto, ‘Ket maisurodanto amin ken Jehova.’ Tunggal maysa a dimngeg ken Ama nakasursuro nga umay kaniak.” (Juan 6:44, 45) Ad-adawen ni Jesus sadiay ti Isaias 54:13, isu a mabasa: “Ket amin dagiti annakmo masursuruanto ni Jehova, ket dakkelto ti talna kadagiti annakmo.”
19. Dagiti “annak” ti siasino agbalindanto a sinursuruan ni Jehova?
19 Nupay kasta, maisaludsodtayo: Dagiti “annak” ti siasino ti “masursuruanto ni Jehova”? Dayta naimpadtuan a kari ti naaramid iti maysa a mangiladawan a “babai,” maysa a mainanama nga ina dagiti “annak,” wenno ubbing. Daytoy a “babai” ket isu daydiay adda a nakaiturongan ti sasao idiay Isaias 54:1, a sadiay adda a naikuna: “‘Agkantaka, O lupes sika a di naganak! Pumgaakka iti panagkanta ken iyikkismo, sika a di nagpaspasikal, ta ad-adda pay dagiti annak ti nabaybay-an ngem dagiti annak ti babai a naasawaan,’ kuna ni Jehova.”
20. Gapu iti 2 Corinto 13:5, aniat’ masapul nga itultuloy dagiti dedikado a Kristiano, ket aniat’ kaipapanan daytoy iti kualipikasionda kas ministros ti Pagarian?
20 Yantangay ni Jehova isu Daydiay agsasao iti daytoy a “babai” ken isu ti Mannursuro kadagiti “annakna,” awan duadua nga isu met ti mangiladawan nga Asawana a lalaki, ket ti babai isu ti nailangitan nga organisasion. Dagiti “annakna,” wenno ub-ubbing, ket isuda dagiti estudiante “ti naindaklan a mannursuro iti isuamin.” Siempre, nasken a dagidiay nga “annak,” dagiti napulotan a paspasurot ni Jesus, ken dagiti kakaduada, ti “dakkel a bunggoy,” itultuloyda nga iyaplikar dagiti pannursuro nga ipapaay ni Jehova. (Apocalipsis 7:9) Dayta ti sigurado a pamay-an iti panangipangag iti pammagbaga ni Pablo: “Sukimatenyo dagiti bagbagiyo met laeng no addakayo iti pammati, suotenyo dagiti bagbagiyo met laeng.” (2 Corinto 13:5) No dagiti dedikado, bautisado a Kristiano itultuloyda nga aramiden daytoy ken agtalinaedda a nagaget nga estudiante ti naindaklan a Mannursuro, rebbeng a maaddaanda kadagiti kasapulan a kualipikasion kas ministros iti Pagarian a tinudingan ni Jehova. Kitaentayo ita ti sumaganad no kasano a pinaneknekan dagiti ministro ti Dios ti kualipikasionda.
Aniat’ Maikunayo?
◻ Kasanoyo a mapaneknekan a ni Jehova addaan kadagiti ministro ditoy daga?
◻ Aniat’ iladladawan ti Jerusalem nga “ibaddebaddek dagiti Gentil”?
◻ Agsipud ta dagiti nasnasion saanda nga inawat ti Pagarian, aniat’ rebbeng nga aramiden ni Jesus?
◻ Apay a saan a karkarna a ti kasasaad kas ministro dagiti Saksi ni Jehova ti nakarit?
◻ Aniat’ linipatan dagiti Judio a relihiuso a papangulo a nangkarit iti abilidad ni Jesus a mangisuro?