“Dagiti Naipaltiing a Bambanag Biangtayo”

“Dagiti nalimed a bambanag biang ni Jehova a Diostayo, ngem dagiti naipaltiing a bambanag biangtayo.”​—DEUTERONOMIO 29:29.

1, 2. (a) Apay a ti sangatauan kasapulanna unay dagiti pammaltiing ni Jehova? (b) Aniat’ rebbeng a kababalintayo kadagiti impormasion nga insagana ni Jehova nga agpaay kadatayo?

NO TI maysa a tao nasarakanna ti bagina iti maysa a tay-ak a nawarasan iti mina ngem addaan iti maysa a mapa a mangipakpakita iti dana iti nagbabaetan dagiti mina, maripiripyo aya no kasano ti kinaannad ti panangadalna iti dayta a mapa ket surotenna amin dagiti direksionna? Wenno panunotenyo ti maysa nga agsagsagaba manipud iti sakit a din maagasan. Maripiripyo aya ti kasta unay nga interesna a mangsukimat kadagiti amin a kaudian a diskubre a mangituktukon iti namnama iti pannakaagasnanto met laeng? Bueno, ti nakalkaldaang a banag a ta addatayo amin iti agpadpada a kasasaad. Agbibiagtayo met iti maysa a lubong a nawarasan iti silo ken palab-og a makadadael kadatayo. Ken matmataytayo iti natauan a di maagasanen a sakit gapu kadagiti natawid a kinaimperpekto. (1 Juan 2:15-17; Roma 7:20, 24) Ti laeng Dios ti makatulong kadatayo a mangbigbig kadagiti silo tapno maliklikan ida, ken isu laeng ti addaan iti agas a maipaay iti kinaimperpektotayo. Dayta ti makagapu no apay a kasapulantayo dagiti panangipaltiing ni Jehova.

² Dayta met ti makagapu no apay a ti napaltiingan a mannurat iti libro a Proverbio ti namalakad: “Iyallingagmo ta lapayagmo ket denggem dagiti sasao ti masirib, ket isaadmo ta pusom iti pannakaammo.” (Proverbio 22:17) Umas-asping iti dayta, mabasatayo idiay Proverbio 18:15: “Ti puso ti masirib gun-odenna ti pannakaammo, ket ti lapayag ti masirib agsapul ti pannakaammo.” Ditay kabaelan a tallikudan ti aniaman a pannakaammo nga ipapaay ni Jehova.

Dagiti Naipaltiing a Palimed ni Jehova

3. Ania dagiti pammaltiing ti panggepna nga inaramid ni Jehova ken Adan ken Eva?

³ Makaparagsak, naparabur unay ni Jehova iti panangipanayagna iti pannakaammo. Manipud idi panamarsua, ti Dios ti nagin-inoten a nangted kadagiti managdaydayawna kadagiti amin nga impormasion a nasken para kadakuada kadagiti nagduduma a kasasaad. (Proverbio 11:9; Eclesiastes 7:12) Idi punganay, inlawlawagna a ti daga ken dagiti agtataeng kenkuana nga an-animal ket agpaituraydanto ken ni Eva ken kadagiti kaputotanda. (Genesis 1:28, 29) Nupay kasta, inimpluensiaan ni Satanas da Adan ken Eva nga agbasol, ket nagrigat a makita no kasano a ti nasantuan a panggep ket agtungpalto a pakaidayawan ti Dios. Insigida, nupay kasta, rinugian nga inlawlawag ni Jehova dagiti bambanag. Impanayagna a, dumtengto ti tiempo, nga agparangto ti maysa a nalinteg nga anak, wenno “bin-i,” nga isunto ti mangkontra kadagiti ar-aramid ni Satanas ken kadagiti paspasurotna.​—Genesis 3:15.

4, 5. Ania a kanayonan a pammaltiing ti inaramid ni Jehova, ket asino dagiti kalasugan nga inusarna?

⁴ Nalabit dagiti managbuteng-Dios a lallaki ken babbai adut’ salsaludsodda maipapan iti dayta a Bin-i. Siasinonto ngata dayta? Ken kaanonto ti idadatengna? Kasano a magunggonaannanto ti sangatauan? Bayat ti panaglabas dagiti adu a siglo, nangted ni Jehova kadagiti kanayonan a paltiing maipapan kadagiti pangpanggepna, ken iti agangay sinungbatanna amin dagitoy a salsaludsod. Sakbay ti Layus, pinaltiinganna ni Enoch a mangipadto maipapan iti iyaay ti pannakadadael ti bin-i ni Satanas. (Judas 14, 15) Agarup 2,400 a tawtawen kasakbayan ti Kadawyan a Panawentayo, intalekna ken ni Noe ti paltiing a ti natauan a biag ken dara sagradoda​—maysa a kinapudno a dakkel pategna inton dumteng ti naikari a Bin-i.​—Genesis 9:1-7.

⁵ Kalpasan ti kaaldawan ni Noe, impanayag ni Jehova ti nasken a pannakaammo babaen kadagiti dadduma a matalek a patriarka. Iti maika-20 a siglo K.K.P., naammuan ni Abraham a ti naikari a Bin-i ket maysanto kadagiti kaputotanna. (Genesis 22:15-18) Daytoy a kari ti nagbalin a nagsudi a sanikua ni Isaac nga anak ni Abraham ken ni apokona a Jacob (nga iti kamaudiananna napanaganan Israel). (Genesis 26:3-5; 28:13-15) Kalpasanna, babaen ken Jacob, impanayag ni Jehova a daytoy a Bin-i, ti “Silo,” isunto ti maysa a mannakabalin nga agturay a maiyanak iti linea ni Juda nga anakna.​—Genesis 49:8-10.

6. Idi maika-16 a siglo K.K.P., asino ti nagbalin a kalasugan nga agpaay “kadagiti naipaltiing a bambanag,” ket ania ti sumagmamano kadagiti bambanag a naadalda?

⁶ Idi maika-16 a siglo K.K.P., binuangay ni Jehova dagiti annak ni Israel kas maysa a nasion. Iti siasino ti makinbiang itan iti agtultuloy a pannakaipaltiing ti kinapudno? Sinungbatan ni Moises daytoy a saludsod kadagitoy a sasao iti dayta ubing pay a nasion: “Dagiti nalimed a bambanag biang ni Jehova a Diostayo, ngem dagiti naipaltiing a bambanag biangtayo ken dagiti annaktayo iti agnanayon.” (Deuteronomio 29:29) Wen, kalpasan ti pannakaipasngayna idi 1513 K.K.P., nagbalin ti nasion nga Israel kas kalasugan a “nakaitalkan dagiti sagrado a sasao ti Dios.” (Roma 3:2) Ket anian a panaglayus dagiti sasao dayta! Inserrek ti Dios dagiti Israelitas iti Linteg ti tulag, nga isut’ nangiwayat ti posibilidad ti panagbalinda a maysa a nasion dagiti papadi ken ar-ari. (Exodo 19:5, 6) Inraman ti Linteg ti maysa a kodigo dagiti kababalin a nangtulong kadakuada a nangilasin ken nangliklik kadagiti palab-og ti basol ken kasta met ti maysa a sistema dagiti datdaton a nagusar kadagiti sagrado a dara dagiti an-animal a mangabbong ti basbasolda iti makailadawan a pamay-an.

7, 8. (a) Ania a kanayonan nga impormasion ti impaltiing ni Jehova maipapan iti umay a Bin-i? (b) Kasano a naitalimeng “dagiti naipaltiing a bambanag,” ken asino ti nangipalgak ti umiso a pannakaawat kadagita a bambanag?

⁷ Bayat ti panaglabas ti panawen, nagaramid ni Jehova ti ad-adu pay a paltiing maipapan iti Bin-i. Babaen iti salmista, impanayag ti Dios a dagiti nasnasion ket laksidendanto ti Bin-ina ngem dayta a Bin-i agballiginto babaen iti tulong ni Jehova (Salmo 2:1-12) Babaen ken Isaias, impanayagna a ti Bin-i ket isunto ti “Prinsipe ti Kappia” ngem kasta met isunto ti agsagaba a maipaay iti basbasol dagiti dadduma. (Isaias 9:6; 54:3-12) Idi maikawalo a siglo K.K.P., impaltiing pay ni Jehova ti disso a pakaiyanakan ti Bin-i ken, idi maikanem a siglo K.K.P., ti pagorasan ti ministeriona.​—Mikias 5:2; Daniel 9:24-27.

⁸ Idi agangay, “dagiti naipaltiing a bambanag” naurnongda kadagiti 39 a liblibro iti Hebreo a Kasuratan. Ngem kadagiti adu a kaso, dayta laeng ti umuna nga addang. Dagiti bambanag a naisurat ti masansan narigat a matarusan, uray pay dagidiay nangisurat kadakuada! (Daniel 12:4, 8; 1 Pedro 1:10-12) Nupay kasta, idi immay met laeng kamaudiannanna ti pannakalawlawagna, daytat’ saan a nagpannuray kadagiti natauan a manangipatarus. Kas iti kaso dagiti naimpadtuan a tagtagainep, “dagiti panangipalawag addada iti biang ti Dios.”​—Genesis 40:8.

Maysa a Baro a Kalasugan

9. Apay a napukaw ti nainlasagan nga Israel ti panagbalinna a kalasugan “dagiti naipaltiing a bambanag,” ken kaano ti pannakapasamak daytoy?

⁹ Idi adda ditoy daga ni Jesu-Kristo, kaskasdi a ti Israel isu pay met laeng ti kalasugan ti Dios. Sinoman nga agtarigagay nga agserbi ken ni Jehova masapul nga aramidenna dayta a naitimpuyog iti ili a pinilina. (Juan 4:22) Ngem impakita ni Moises a ti pribilehio nga agbalin a maysa kadagiti pakaitalkan “dagiti naipaltiing a bambanag” mapakuyogan met kadagiti responsabilidad. Kinunana: “Dagiti naipaltiing a bambanag biangtayo ken dagiti annaktayo agingga iti panawen a di nakedngan, tapno aramidentayo ti dagup dagiti sasao daytoy a linteg.” (Deuteronomio 29:29) Dayta a “panawen a di nakedngan” ti nagpatingga idi 33 K.K.P. Apay? Agsipud ta, kas maysa a nasion, napaay dagiti Judio a ‘nangaramid ti dagup dagiti sasao dayta a linteg.’ Nangnangruna, napaayda a nangabrasa iti Bin-i, ni Jesu-Kristo, uray pay no ti Linteg, kayariganna, ket nagbalin a maysa a “mangaywan a mangiturong ken Kristo.” (Galacia 3:24) Gapu iti daytoy a pannakapaayda, nangpili ni Jehova ti sabali a kalasugan a maipaay kadagiti “naipaltiing a bambanag.”

10. Ania ti baro a kalasugan a maipaay kadagiti pammaltiing ni Jehova?

¹⁰ Ania daytoy baro a kalasugan? Impabigbig ni Pablo dayta kadagiti taga Efeso idi a nagsurat “tapno ita gapu iti kongregasion maipakaammo koma kadagiti panguluen ken agtuturay kadagiti yan a nailangitan ti nadumaduma a kinasirib ti Dios, a mayannurot iti gandat nga agnanayon a tinungpalna ken Kristo Jesus, nga Apotayo.” (Efeso 3:10, 11) Wen, dayta isu ti kongregasion Kristiano, a naipasngay idi Pentecostes 33 K.P., a nakaitalkan dagiti baro a “naipaltiingan a bambanag.” Kas maysa a grupo, nagserbi dagiti napulotan a Kristiano kas “ti matalek ken naannad nga adipen” a nadutokan a mangipaay iti naespirituan a taraon iti umiso a tiempona. (Mateo 24:45) Itan dagiti Kristiano isudan “dagiti agaywan kadagiti nasantuan a palimed ti Dios.”​—1 Corinto 4:1.

11, 12. Ania ti sumagmamano kadagiti nakaskasdaaw a pammaltiing a naaramid babaen iti daytoy baro a kalasugan?

¹¹ Ti kangrunaan a banag kadagiti baro a “nasantuan a palimed” a ta ni Jesu-Kristo, ti naikari a Bin-i, nagparangen. (Galacia 3:16) Ni Jesus isu ti “Silo,” daydiay addaan ti kalintegan nga agturay iti sangatauan, ket isu ti dinutokan ni Jehova nga Ari iti Pagarian nga iti agangay mangisublinto iti Paraiso iti daytoy a daga. (Isaias 11:1-9; Lucas 1:31-33) Ni Jesus met ti dinutokan ni Jehova a Nangato a Padi, a nangted iti awan-tulawna, perpekto a biagna kas maysa a daton iti sangatauan​—ti nakaskasdaaw unay a pannakaiyaplikar ti prinsipio iti kinasagrado ti dara. (Hebreo 7:26; 9:26) Manipud iti dayta, ti mamati a sangatauan ti addaan namnama a makagun-od manen iti perpekto a natauan a biag a napukaw ni Adan.​—1 Juan 2:1, 2.

¹² Daytoy naikari a Bin-i ket maysa met a manangibabaet, a nangibanag iti baro a tulag iti nagbaetan dagiti paspasurotna ken ti nailangitan nga Amana a nangsandi iti daan a Linteg ti tulag. (Hebreo 8:10-13; 9:15) Gapu iti daytoy baro a tulag, ti ubing pay a kongregasion Kristiano sinukatanna ti nasion ti nainlasagan nga Israel a nagbalin a naespirituan nga Israel, ti naespirituan a “bin-i ni Abraham” agraman ken Jesus, ken dagiti agaywan “kadagiti naipaltiing a bambanag.” (Galacia 3:29; 6:16; 1 Pedro 2:9) Mainayon pay​—banag a di nakapappapati kadagiti Judio​—naawis met dagiti Gentil nga agbalin a paset dayta baro a naespirituan nga Israel! (Roma 2:29, 29) Nagkaduada, dagiti Judio ken dagiti di Judio a naespirituan nga Israelitas naibaonda nga agaramid kadagiti ad-adalan ni Jesus iti intero a daga. (Mateo 28:19, 20) Gapuna, “dagiti naipaltiing a bambanag” ti naaddaanen iti internasional a langa.

13. Kasano a naitalimeng dagitoy baro a “naipaltiing a bambanag” a maipaay kadagiti masanguanan a kaputotan?

¹³ Idi agangay, dagitoy “naipaltiing a bambanag” babaen iti kongregasion Kristiano nailanadda kadagiti 27 a liblibro iti Kristiano a Griego a Kasuratan a nangkompleto kadagiti liblibro (canon) ti naipaltiing a Biblia. Ngem naminsan manen adda a naimula kadagitoy a liblibro dagiti adu a padpadto maipapan iti panggep ni Jehova a matarusanto laeng a naan-anay kalpasan dagiti adu a siglo. Naminsan manen, dagiti mannurat iti Kasuratan iti kinapudnona agserserbida a maipaay kadagiti kaputotan a di pay naipasngay.

“Dagiti Naipaltiing a Bambanag” Itatta

14. Kalpasan ti naindaklan nga apostasia, kaano manen ti mabalin a panangted lawag ni Jehova “kadagiti naipaltiing a bambanag”?

¹⁴ Kalpasan ti ipapatay dagiti apostoles, timmaud ti dakkel nga apostasia kadagiti agkunkuna a Kristiano, kas adda a naipadto. (Mateo 13:36-42; Aramid 20:29, 30) Simmaruno dagiti nakabaybayag a siglo a kabayatan dayta ti pannakaawat kadagiti “naipaltiing a bambanag” ti kimmudrep, nupay saan met a binaybay-an ni Jesus dagidiay a nangikagumaan nga agtalinaed a matalek. (Mateo 28:20) Nupay kasta, inkari ni Jesus a daytoy a kasasaad saanto nga agtultuloy nga agnanayon. Iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag, dagiti managdakdakes ken dagiti nalinteg nalawagto manen ti panagsinada, ket ‘maigiddato a dagiti nalinteg agraniagdanton a kasla ti init iti pagarian ni Amada.’ (Mateo 13:43) Kas impadto ni Daniel, ‘iti panawen ti panungpalan, ti pudno a pannakaammo umadunto.’ (Daniel 12:4) Maminsan manen a ti lawag ket maiburay “kadagiti naipaltiing a bambanag.”

15. Apay a dagiti relihion ti Kakristianuan saanda a naikari nga agserbi kas ti kalasugan dagiti kaudian a pannakaawat “kadagiti naipaltiing a bambanag”?

¹⁵ Nanipud pay 1914, agbibiagtayon iti panawen ti panungpalan daytoy a sistema dagiti bambanag. Gapuna, nasken a maammuan no asino ti us-usaren ni Jehova itatta kas kalasugan a maipaay iti daytoy baro a naespirituan a lawag. Siempre, saanna nga us-usaren dagiti naipasdeken a relrelihion iti Kakristianuan. Napaneknekan dagitoy nga awan ti tarigagayda a mangiwaksi kadagiti di umiso a sursuro a naur-urnongen bayat ti naindaklan nga apostasia. Itatta, kaaduan kadagiti panguloda ti naigamer unay kadagiti tradision ken kredo a saan a silulukat kadagiti baro a pannakaammo, wenno apektadoda unay kadagiti panagduadua a pagduaduaanda pay uray ti pannakaipaltiing ti Biblia ken ti pannakaikari dagiti moral a pagalagadanna.

16. Asino ti napaneknekan a moderno-aldaw a kalasugan ni Jehova?

¹⁶ Kuna ni Jesus a ti Pagarian ti Dios maipanawto kadagiti Judio ket “maitedto iti maysa a nasion a mangpataud kadagiti bungbungana.” (Mateo 21:43) Idi umuna a siglo, napaneknekan nga isu daytoy ti ubing pay a kongregasion Kristiano iti naespirituan nga Israel. Itatta, adda laeng maymaysa a grupo a mangpatpataud kadagiti bunga nga umas-asping iti dayta immuna a kongregasion. Dagitoy isuda dagiti naespirituan nga Israelitas a kamkameng “ti klase matalek ken naannad nga adipen” idiay Mateo 24:45-47. Kas kadagiti immuna a Kristiano, dagitoy maud-udi nga aldaw a Kristiano saanda a nagbuteng a ‘pagsilnagen ti lawagda.’ (Mateo 5:14-16) Nangrugi idi 1919, situtured nga imbaklayda ti trabaho a panangikaskasaba ti naimbag a damag ti Pagarian iti intero a lubong kas maysa a pammaneknek. (Mateo 24:14) Agsipud ta nakapataudda kadagiti bungbunga ti Pagarian ti Dios, binindisionan ni Jehova ida a sibabaknang babaen ti a naintiempuan a panangiyegna kadakuada “kadagiti nadumaduma a kinasirib ti Dios.”​—Efeso 3:10

17, 18. Ania a narang-ay a pannakaawat ti inaramid a posible ni Jehova babaen ti moderno-aldaw a kalasuganna?

¹⁷ Gapuna, idi 1923 ti naindaklan a padto ni Jesus maipapan iti karnero ken kadagiti kalding ti umiso ti pannakaawatna, ket natarusanda a ti intero a lubong adda iti sidong ti pannakaukom. (Mateo 25:31-46) Idi 1925 dagiti naindagaan nga ad-adipen ti Dios ti nagikuten iti umiso a pannakaawat iti Apocalipsis kapitulo 12 ket naawatanda a naimbag no ania ti napasamak iti tinandaan a tawen ti 1914. Idi 1932 ad-adda manen nga immuneg ti pannakaawatda. Impanayag ni Jehova a dagiti padto a nainaig iti pannakaisubli dagiti Judio idiay Jerusalem ket saanna a tuktukoyen ti nainlasagan nga Israel, nga isu ti nabayagen a napaneknekan a di matalek ken naiwaksin, no di ket ti naespirituan nga Israel, ti kongregasion Kristiano. (Roma 2:28, 29) Kalpasanna, idi 1935 ti naihusto a pannakaawat iti sirmata ni Juan maipapan iti “dakkel a bunggoy” idiay Apocalipsis kapitulo 7 ti nanglukat iti matmata dagiti napulotan maipapan iti naindaklan a trabaho a panangurnong nga adda pay laeng iti masanguananda.​—Apocalipsis 7:9-17.

¹⁸ Daytoy ti nangtignay ti panaggarasugas iti nailubongan a trabaho a panangasaba, bayat a ti panangurnong “kadagiti bambanag ditoy rabaw ti daga” nangrugi met laengen a sipapasnek. (Efeso 1:10) Idi 1939, bayat nga agur-urnongen dagiti ulep ti gubat idiay Europa, ti isyu ti neutralidad ti nagbalin a nalawlawag manen ngem idi. Idi 1950 dagiti “prinsipe” iti Isaias 32:1, 2 ti apagpag-isu manen a nailasinda. Idi 1962 ti umiso a pannakailasin “kadagiti nangatngato a turay” ken ti umiso a pannakirelasion dagiti Kristiano kadakuada ti natarusan a nalawlawag manen manipud “kadagiti naipaltiing a bambanag.” (Roma 13:1, 2) Ket idi 1965 immay ti nalawlawag a pannakaawat maipapan iti naindagaan a panagungar ken no siasino dagiti mabalin a magunggonaan iti dayta.​—Juan 5:28, 29.

19. Kasano a napaneknekan ita ti klase “adipen” ni Jehova a maiyanatop a mangaywan iti Sao ti Dios?

¹⁹ Mainayon pay, ti napulotan a kongregasion Kristiano iti daytoy maika-20 a siglo ti napaneknekan nga umiso a pakaitalkan ti Sao ti Dios, ti naisurat a nakaurnongan dagiti “naipaltiing a bambanag.” Dagiti pannakabagi a kamkameng daytoy a kongregasion imbaklayda ti panangipatarus ti Biblia iti moderno nga Ingles, ket, agingga itatta, ti New World Translation of the Holy Scriptures nagparangen iti 11 a pagsasao, nga adda 40,000,000 a kopia a naimalditen. Ti klase “adipen” dagiti napulotan a Kristiano indauluanda met ti internasional a programa ti panangisuro ken agipabpablaakda kadagiti naibatay iti Biblia a liblibro ken magasin. Inorganisarda dagiti linawas a panaggigimong, regular a panagasamblea, ken dagiti nadumaduma a pagadalan​—amin nairanta a mangtulong kadagiti agsapsapul iti kinapudno a makagun-od iti umiso a pannakaammo “kadagiti naipaltiing a bambanag.” Pudno unay, “dagiti nalinteg” itatta “agraniagda a kas iti init” iti naespirituan a kaipapanan, a mangpampaneknek a maikarida iti panagbalinda kas manangaywan.​—Mateo 13:43.

Ti Responsabilidadtayo

20, 21. (a) Kasano a natignay ti salmista kadagiti naipaltiing a Sao ni Jehova? (b) Ania a bambanag pay ti maisalaysay iti sumaganad nga artikulo?

²⁰ Gapuna saannatay a binaybay-an ni Jehova a kasla naiyaw-awan iti pagminaan daytoy a lubong. Imbes ketdi, intedna kadatay ti Saona a manglawag ti danatayo ken tulongannatayo a manglisi kadagiti naespirituan a peggad. (Salmo 119:105) Ket dinatay met binaybay-an ni Jehova tapno matay iti basol ken kinaimperpekto. Imbes ketdi, linuktanna ti gundaway a maipaay iti biag nga agnanayon iti paraiso a daga ket nangted iti pannakaammo maipapan iti daytoy a gundaway a kanayon a magun-odan nga agpaay kadagiti adu. (Juan 17:3) Saan ngarud a pagsiddaawan a ti salmista, iti panagsaona maipapan “kadagiti naipaltiing a bambanag” iti kaaldawanna, ti nangidir-i: “O anian a panagayatko iti lintegmi! Isu ti imutektekak nga agmalmalem.”​—Salmo 119:97.

²¹ Kastoy met aya ti panagrikriknayo maipapan “kadagiti naipaltiing a bambanag” ni Jehova ken pannakaawatyo iti kaaldawantayo? Nauneg met laeng aya ti panangapresiaryo kadagiti kinapudno a maad-adalyo? Makitkitayo aya ti pannakasapul kadagitoy a kinapudno a mangtulong kadakayo nga agaramid iti pangngeddeng, tapno maliklikan dagiti sulisog, ken agserbi ken ni Jehova? Kasano kaadu a tiempo ti busbusbosenyo iti aktual a panagbasbasa ken panagad-adal kadagitoy “naipaltiing a bambanag”? Adda aya aniaman a pamay-an a mabalinyo a pangparang-ayan kadagiti ugali iti panagadal? Dagitoy a bambanag maisalaysayda iti sumaganad nga artikulo.

Malagipyo Pay Aya?

◻ Sakbay ti panawen ni Jesus, ania ti sumagmamano kadagiti kalasugan “kadagiti naipaltiing a bambanag”?

◻ Iti siasino ti nakaitalkan “dagiti naipaltiing a bambanag” kalpasan ti 33 K.P.?

◻ Ania ti sumagmamano kadagiti nasken a pammaltiing a naaramid babaen iti daytoy baro a kalasugan?

◻ Apay a rebbeng a dagiti naespirituan nga Israelitas ti pakaitalkan “dagiti naipaltiing a bambanag” itatta?

◻ Kasano a napaneknekan a ti napulotan a kongregasion Kristiano nagbalin a maikari a mangaywan iti Sao ni Jehova?

[Blurb iti panid 12]

Ti napulotan a kongregasion Kristiano nagbalin kas ti baro a manangaywan kadagiti pammaltiing ni Jehova

[Blurb iti panid 13]

Ti klase “adipen” dagiti napulotan a Saksi ni Jehova nakapagserbin a naimbag kas manangaywan iti Sao ti Dios

[Ladawan iti panid 10]

Impaltiing ni Jehova ti nasken a pannakaammo babaen kadagiti matalek a lallaki idi ugma