Aniat’ Panggep ti Padto?

DAGIDIAY agkunkuna a dagiti nadumaduma a langa ti panagdayaw ket naipanayag a naggapu kadagiti napigpigsa ngem iti tao a gubuayan bigbigenda met nga addada nasayaat ken dakes a sobrenatural a pannakabalin. Daytoy a panangamin ti mamataud kadagitoy a salsaludsod: Tunggal maysa aya kadagitoy a porma ti panagdayaw ket naipanayag manipud nasayaat a gubuayan? Wenno addaanda ti dakes a gubuayan? Ania kadagitoy ti impaltiing ti pudno a Dios?

Ti Umuna a Relihion

Ti sangatauan ti mabigbigbig kas maysa a pamilia, ket daytoy maitunos iti salaysay iti Biblia maipapan iti maymaysa nga orihinal a natauan a pareha, da Adan ken Eva. Ni Jehova, ti Namarsua, ti nangiyam-ammo ti bagina kadakuada. Impanayagna kada Adan ken Eva ti akemda iti panggepna ken ti pudpudno a pannakirelasionda kenkuana. Pinagbalin ti Dios ni Adan kas ti immuna a mammadtona, nga addaan rebbengen a mangiyallatiw iti nadiosan a panangipanayag iti asawana ken inton agangay kadagiti putotna, kayatna a sawen, ti intero a sangatauan.​—Genesis 1:27-30; 2:15-17.

Daytoy ti kakaisuna a relihion, daydiay porma ti panagdayaw nga impanayag ni Jehova a Dios. Daytat’ naiyebkas babaen ti panagtulnog iti pagayatan ti Dios. Awan dagiti serseremonia, datdaton, altar, wenno dagiti orakulo a kasapulan.

Nagparang ti Ulbod a Relihion

Ti umuna a bumusbusor a “panangipanayag” ti naggapu iti maysa nga anghel a kayatna met ti maidaydayaw. Isut’ nangitukon iti kasukat ti pudno a relihion ket inallukoyna da Adan ken ni Eva a tumipon kenkuana iti iyaalsa a maibusor iti Namarsuada. Daytoy ti namagbalin kenkuana a Satanas, ti bumusbusor ken Jehova. Ti “padtona” ti nagpammarang a mangidatag ti kabukbukodan a determinasion ken wayawaya manipud iti Dios. Imbes ketdi, daytat’ namataud met ti panangadipen ni Satanas a mismo ken ti basol, a nangiyeg iti ipapatay.​—Genesis 3:1-19; Mateo 4:8-10; Roma 5:12.

Idi agangay timmipon ken ni Satanas dagiti dadduma nga immalsa nga anghel, wenno dagiti demonio. Awan duadua dagitoy ti nangipasngay kadagiti ulbod a narelihiusuan a kapanunotan a nakatulong iti pannakamulit ti sangatauan. Idi kaaldawan ti apoko ni Adan a ni Enos, “nangrugi ti panangaw-awag dagiti tattao iti nagan ni Jehova.” Sigun iti Targum of Palestine, daytoy ti naaramid a sitatabbaaw wenno awan dayawna kas paset ti idolatroso a panagdayaw iti dayta a tiempo.​—Genesis 4:26; 6:1-8; 1 Pedro 3:19, 20; 2 Pedro 2:1-4.

Ti ulbod a relihion ti naikisap idi Layus idi kaaldawan ni Noe, a nangibati laeng iti pudpudno a porma ti panagdayaw nga inannurot ni Noe, a mammadto ni Jehova. (Genesis 1:5-9, 13; 7:23; 2 Pedro 2:5) Ngem, nagtalinaed dagiti demonio, ket isuda manen ti nangiyam-ammo ti palsipikado a padpadto ken narelihiusuan a kapanunotan. Tinignayna dagiti kapuonan ni Noe a mangsair ken ni Jehova babaen ti panangibangonda iti siudad ti Babel kas sentro ti ulbod a panagdayaw. Ngem riniribuk ti Dios ti pagsasaoda ket “nanipud sadiay inwaras ida ni Jehova iti rabaw ti amin a daga.”​—Genesis 11:1-9.

Aniat’ ibagbaga amin daytoy kadatayo? A datay amin ket kapuonan ni Noe ken ni Adan. Gapuna amin dagiti kultura ti addaan maymaysa a namunganayan ket nataginayonda ti sumagmamano a kapanunotan iti Dios kas tartaraudi ti pannakaammo a nakalasat manipud kaaldawan ni Noe. Ngem daytoy pamunganayan a kapanunotan ti narugitan babaen kadagiti ulbod a narelihiusuan a kapanunotan a natawid manipud kadagidiay nga am-amma a naiwaras manipud Babel (a kalpasanna naisubli kas Babilonia) iti isuamin a paset ti daga. Daytoy ti makita kadagiti agpapada nga an-anito maipapan kadagiti espiritu dagiti natay, iti panagdayaw kadagiti inapo, ken iti panangalagad iti astrolohia, pammadles, ken ti panangkulam.​—Daniel 2:1, 2.

Ti Panggep ti Padto

Kaipapanan kadi daytoy a dagiti agdama a relihion naibatayda laeng iti kapanunotan a natawid manipud iti dayta a kadaanan a napalabas? Saan. Kaskasdi a ni Satanas ken dagiti demonio ti mangipalpaltiing iti ulbod a pammadto a mangallilaw ken mamagsisina kadagiti tattao, a mangriribuk kadagiti pudno a panangipanayag nga aggapu iti Dios, ken ipasdekda dagiti ulbod a kapanunotan ken relrelihion. (1 Timoteo 4:1; 1 Juan 4:1-3; Apocalipsis 16:13-16) Kuna ti Biblia: “Ngem adda pay idi dagiti saan a pudno a mammadto iti tengnga dagiti umili, a kas met iti kaaddanto dagiti saan a pudno a mannursuro iti tengngayo. Isuda a mangiserrekto a sililimed kadagiti nakillo ken makadadael a pammati.”​—2 Pedro 2:1.

Iti kasumbangirna, inispal ni Jehova ti pudno a relihion a naited idiay Eden. Ninayonanna dayta ti impormasion tapno parang-ayenna ti pannakaammotayo kenkuana ken ti responsabilidadtayo iti panangitungpal iti panggepna. Gapuna dagiti pudno a padpadto ipakaammoda ti kinapudno maipapan iti Dios, ti pagayatanna, ken dagiti moral a pagalagadanna. Lawlawaganda ti pannakirelasion ti tao kenkuana tapno maiyeg ti sangatauan iti pannakitunos iti ar-aramidna.​—Isaias 1:18-20; 2:1-5; 55:8-11.

Iti pangrugian ti iyaalsa ti tao, nagsao ti Dios ti maysa a padto a nangted namnama kadagiti kaputotan ni Adan ken ni Eva. Impanayagna nga addanto ti maysa a manangispal, maysa a “bin-i,” a mangdadaelto ken ni Satanas ken ti kapuonanna. (Genesis 3:15) Dagiti naud-udi a padto timmulongda a nangipabigbig iti daytoy naikari a “bin-i,” wenno ti “pinulotan” ti Dios, ken impanayagna nga isunto ti mangpunno iti kangrunaan a paset iti kaitungpalan dagiti pangpanggep ti Dios.​—Salmo 2:2; 45:7; Isaias 61:1.

Gapuna ti kangrunaan a panggep ti padto isu ti panangipakaammo kadagiti pangpanggep ti Dios ken “daydiay pinulotanna,” wenno “ni Kristo,” nga isunto ti pakaitungpalanda. Yantangay daytoy a napili ket awan sabali no di ni Jesus, kuna ti anghel ti Dios: “Agdaydayawka iti Dios; ta ti pammaneknek ken ni Jesus isu ti mangipaltiing [wenno, isu ti espiritu iti] pammadto.” (Apocalipsis 19:10) Dua a bambanag ti linawlawagan daytoy a deklarasion. Umuna, awan ahente ti pudno a padto a mangikalikagum a maidaydayaw agsipud ta ti pudno a panagdayaw ket agpaay laeng ken ni Jehova a Dios. (Mateo 4:4; Juan 4:23, 24) Maikadua, ti ultimo a panggep ti amin a pudno a padto ket masapul nga isut’ mangipanayag kadagiti pasamak ken kinapudno a mainaig ken Jesus. Bigbigen daytoy ti kangrunaan nga akem nga intuding ni Jehova kenkuana iti kaitungpalan ti panggepna a mangsantipikar ti naganna ken mangisubli ditoy daga iti umiso a lugar dagiti urnosna kadagiti bambanag.​—Juan 14:6; Colosas 1:19, 20.

Agpaay itoy a rason, dagiti naipaltiing a mensahe a naggapu iti Dios itudtudoda a nangnangruna ni Jesus. Ti intero nga espiritu, wenno ranta ken panggep, iti kasta a pudno a padto isut’ panangpaneknek kenkuana. Mainayon pay, ti kaitungpalan dagiti padto ken ni Jesus ti mangtanda kadakuada amin kas pudno. Isut’ gapuna a kuna ti Biblia “ti kinapudno immayda gapu ken ni Jesu-Kristo.” “Ta uray no kasano kaadu dagiti kari ti Dios, nagbalinda a Wen gapu kenkuana.”​—Juan 1:17; 2 Corinto 1:20; Aramid 10:43; 28:23.

Apay a kadagiti Israelitas?

Rinugian ni Jehova ti “pammaneknekna ken ni Jesus” babaen iti padtona maipapan iti naikari a “bin-i.” Iti kamaudiananna impanayag ti Dios ti naindagaan a linea ti “bin-i” kas babaen ken ni Noe, Sem, Abraham, Isaac (saan a ni Ismael), ken Jacob. Dagitoy a lallaki nagtalinaedda a nasungdo iti pudno a relihion, a pinaneknekanda dagiti bagbagida a matalek a mammadto ni Jehova bayat nga amin dagiti nasnasion natulawanda babaen iti panagdayaw kadagiti ulbod a didiosen. (Genesis 6:9; 22:15-18; Hebreo 11:8-10, 16) Ti linea nagtultuloy kadagiti kapuonan dagitoy a lallaki​—ti nasion ti Israel ken nangnangruna ti pamilia ni David, ti nakalatlatak nga ari iti Israel.​—2 Samuel 7:12-16.

Iti panangipakitana no apay a pinilina ti Israel, kinuna ni Jehova: “Saan a gapu ta ad-adukayo iti bilang ngem ti sabali nga ili . . . [no di ket] gapu ta salimetmetanna ti kari nga insapatana kadagiti ammayo,” ni Abraham, Isaac, ken Jacob. (Deuteronomio 7:6-8; 29:13) Nalawag, maymaysa laeng a nasion ti mabalin a makaipaay iti linea nga agpaay iti naikari a “bin-i.” Ngem, ti pudno a relihion ket saan nga agpaay laeng kadagiti Israelitas. Nupay ti panangipaltiing iti kinapudno ket saan a naited kadagiti dadduma a nasnasion, dagiti indibidual manipud kadakuada mabalinda ti tumipon iti Israel iti panagdayaw, ket dadduma kadagitoy nairamanda met iti linea ti “bin-i.” (Numeros 9:14; Ruth 4:10-22; Mateo 1:5, 6) Dagiti naisina a panangipaltiing a naited iti linea a nasional wenno iti rasa ti mangpataud laeng iti dakdakkel a narelihiusuan a panagsisinasina, idinto a ti pagayatan ni Jehova isut’ panamagkaykaysa iti sangatauan iti maymaysa a panagdayaw.​—Genesis 22:18; Efeso 1:8-10; 2:11-16.

Dagiti pagannurotan ti Dios pareparehoda nga agpaay kadagiti isuamin a rasa. Yantangay isut’ di agbaliwbaliw kadagiti moral a pagalagadan ken panggepna, ti pannakilangenna iti Israel impakitana no kasano ti pannakilangennanto iti umas-asping a kasasaad iti aniaman a naituding a panawen. (Malakias 3:6) Gapuna nagserbi ti Israel kas maysa a modelo nga agpaay iti amin a nasnasion. Babaen iti dayta indemostra ti Dios dagiti gunggona ti pudno a panagdayaw ken ti kinamaag dagiti ulbod a kulto. Bayat a dagiti Israelitas agtalinaedda a matalek kenkuana, sinalakniban ken binendisionanna ida. Idi timmaliawda kadagiti ulbod a didiosen iti dadduma a nasnasion, natnagda iti panangirurumen dagidiay a nasnasion, kas impakdaar ni Jehova kadakuada.​—Deuteronomio 30:15-20; Daniel 9:2-14.

Ti Israel nagserbi met kas maysa a naimpadtuan a modelo, ket ni David nagbalin a naimpadtuan a ladawan ni Jesus, a nagtawid iti tulag ti Pagarian ti Dios a kadua ni David. (1 Cronicas 17:11, 14; Lucas 1:32) Ti Linteg a naited iti Israel, agraman dagiti datdaton ken kinapadina, ti nangiyanniniwan iti daton ni Jesus ken itudtudona ti nailangitan a Pagarian ken ti kinapadi. Gapuna ti Linteg nagbalin kas maysa a “mangaywan a mangiturong ken Kristo.”​—Aramid 2:25-36; Hebreo 10:1-10; Apocalipsis 20:4-6.

Ti Libro ti Pudno a Padto

Daytoy napateg nga impormasion ti saan a maitalimeng a siuumiso babaen kadagiti iyal-allatiw laeng ti ngiwat a tradision wenno babaen kadagiti naisina a paltiing iti nadumaduma a nasnasion. Ti kasayaatan a pamay-an ti panangitalimeng ken ti panangiyallatiw kadagiti isuamin a nasnasion isut’ maysa a naisurat a rekord. Ket pinunnuan ti Biblia daytoy a paset. Dayta laeng ti naglaon kadagiti naipaltiing a panangipanayag ti Dios ken nangitalimeng kadagiti historikal ken propetiko a salaysay ti pannakilangenna kadagiti tattao. Dayta laeng ti mangitudtudo ken Jesu-Kristo kas ti Ahente ti Dios a maipaay iti pannakaisalakan ken naglaon kadagiti maudi a padpadto maipapan iti masanguanan a gapuanan iti Mesianiko nga akemna. Gapuna isu daytoy ti naan-anay a naipaltiing a naisurat a Sao ti Dios.​—Roma 15:4; 1 Corinto 10:11; 2 Pedro 1:20, 21.

Dagidiay a, nanipud pannakakompleto ti Biblia, ket nangiserrek kadagiti baro a “padpadto,” dagiti relihion, ken dagiti sekta ti saanen nga impaltiing ti Dios. Dagiti pudno a padto saanda a naited a mangipanayag kadagiti baro a relihion. Sinalimetmetanda ti agdama a maymaysa a pudno a relihion ket impakaammoda ti masanguanan a pannakaibanag ti panggep ti Dios. Ti kaitungpalanda ti mangted pammaneknek iti naisalsalumina a Kinadios ken pannakabalin, a mangipakpakita nga isu laeng ti makaipadles kadagiti paspasamak adu a siglo kasakbayanna ken awan mintis ti panangitungpalna kadakuada.​—Isaias 41:21-26; 46:9-11.

Gapuna amin nga agtarigagay a makaammo iti pudno a padto ken mangannurot iti pudno a relihion kasapulan ti panagturongda iti Biblia. Isu dayta ti libro ti padto ti Dios​—ti naan-anay a mensahena iti sangatauan.​—2 Timoteo 3:16, 17.

[Dagiti ladawan iti panid 7]

Linea ti naikari a “bin-i”

Noe

Sem

Abraham

Isaac

Jacob

David

Jesus