Binendisionan ni Jehova dagiti Desisionko
Kas insalaysay ni Samuel B. Friend
IDI Hulio 1952 kada rabii iti Sabado agkankantaak iti maysa a nalatak a pabuya idiay makinlaud a pagilian idiay Little Rock, Arkansas. Ti tallo-oras a pabuya ket paborito saan laeng a dagiti aktual nga agdengdengngeg no di ket kasta met dagiti rinibo nga agdengdengngeg iti nasurok a 50,0000-watt nga estasion ti radio a KLRA. Daytoy ket idi sakbay a naiyam-ammo ti telebision iti dayta umabagatan a paset ti Estados Unidos.
Maysa a rabii, bayat a serserraak ti maysa a pabuya, maysa nga agsapsapul ti talento para iti MGM (Metro-Goldwyn-Mayer) a kompania ti panagaramid ti plaka ti immasideg kaniak. “Kayatko nga umayka a mangkanta kadakami,” kunana. Ket idiay a mismo intukonna kaniak ti maysa a dakkel panguartaan a kontrata a panagaramid ti plaka. Kunana nga iti sumagmamano a lawasen bambantayanna ti pabuyami, ket pagarupenna nga addaan ti nasayaat a masanguanan ti negosio a panagaramid ti plaka.
Idi kunak kenkuana a saanak nga interesado, isut’ nakellaat. Inlawlawagko nga addaak laeng iti dayta a pabuya tapno masuportarak ti bagik ken ni baketko iti amin-tiempo a ministerio ket diak kayat a maigamerak pay nga ad-adda iti industria iti musika.
Kamaudiananna iti dayta a tawen, naiyam-ammo ti telebision idiay Arkansas—idiay Little Rock. Indawat kaniak ti direktor ti programa a siak ti agbalin a master of ceremonies para iti umuna a programa, maysa a variety musical show. Maragsakanak ket inawatko dayta a tukon, nga inlawlawagko nga apresiarek ti maaddaan laeng iti paset-tiempo a trabaho iti dayta nga estasion. Kunana a pakaammuannakto kalpasan iti panglukat a programa.
Dayta a panglukat a programa ti nakabalballigi. Inyam-ammok dagiti nalalaing a kumakanta ket nagkantaak met iti sumagmamano a kanta. Kalpasanna sinaludsodko no maaddaanak iti dayta a paset-tiempo a trabaho. “Saan, diak kayat nga addaka laeng iti paset-tiempo,” kunana. “Kayatka iti dayta a trabaho iti amin-tiempo.” Yantangay dina kayat ti makikompromiso iti panagtrabaho iti amin-tiempo, kasapulan ti innak panangikeddeng. Ti maaddaka idiay umuna a grado iti umuna nga estasion iti TV idiay Arkansas ket maysa a makagargari a panginanamaan. Ngem, kinapudnona, awan pakaidiligan dayta iti panagserbi iti nailangitan nga Ama, ni Jehova a Dios, iti amin-tiempo a ministerio kas payunir! Gapuna diak inawat dayta a tukon.
Idi kinasaritak ni Jean nga asawak kalpasan iti pabuya, naan-anay ti iyaanamongna. Iti dayta a rabii idi nagawidkami, ammoyo kadi no ania ti adda iti kahon ti koreo? Maysa nga imbitasion nga agserbi kas manangaywan ti sirkito, agsarungkar kadagiti kongregasion ti ili ni Jehova tapno mapabilegda iti naespirituan. Pudno a nariknak a binendisionan ni Jehova ti pangngeddengko.
Ti Sabali Pay a Panawen ti Panangikeddeng
Saan nga isu dayta ti imun-una kadagiti pangngeddeng nga inaramidko. Idi nagturposak iti high school idiay Mount Ida, Arkansas, siak ken ti kabsatko a lalaki a ni Fred ti nakitimpuyog iti maysa a grupo musikal iti lumaud a napanaganan Texas Rangers. Iti ngangngani tallo a tawen bayat dagiti tartaraudi ti 1930’s, nagdaldaliasatak a kadua ti grupo kadagiti adu a nga estado ti umabagatan. Ti bandami immawat kadagiti tukon ti nangangato a sueldo manipud kadagiti sponsor agingga idiay Chicago. Nagun-odanmi ti umuna a premio kadagiti salip ti estado idiay Mississippi ken Arkansas, ket iti maysa a salip ti estado ti Arkansas siak ti nangabak iti immuna a premio kas ti kalalaingan a kumakanta a lalaki. Gapuna addaanak iti dakkel panginanamaanna a karera.
Ngem nabingay ti panunotko. Idi maysaak nga agtutubo idi 1920’s, ti pamiliami ti nakasarita dagiti pannakabagi ti Watch Tower Society. Kinapudnona, no bumisbisitada idiay lugarmi sumagmamano a milias iti laud ti Hot Springs, Arkansas, dagiti agdaldaliasat a ministro (maaw-awagan idi ti pilgrims) nagdagdagosda idi iti pagtaenganmi. Tinagiragsak ti pamiliami ti nagdengdengngeg kadakuada ket kaaduanna inawatmi dagiti insursuroda.
Gapuna dimmakkelak nga addaan iti pamunganayan a pannakaammo iti kinapudno ti Biblia. Ken insarsaritak pay kadagiti gagayyemko ti maipapan kadagiti bambanag nga ibagbaga dagitoy nga agdaldaliasat a ministro ken no aniat’ mabasbasak iti Ti Pagwanawanan idiay balay. Ni Floyd Garrett ti maysa kadagitoy a gayyemko idi ubbingkami. Nagkaeskuelaankami idi katengngaan ti 1930. Inabrasa ni Floyd dagiti bambanag nga insalsalaysayko kenkuana, ket, idi agangay nagdedikar iti Dios ket rinugianna ti amin-tiempo a ministerio idi 1940. Itatta isut’ agserserbin kas agdaldaliasat a manangaywan.
Bueno, bayat nga agdaldaliasatak a kakadua ti banda, sursuratannak ni tatangko maipapan kadagiti palawag nga ipapaay dagiti agdaldaliasat a kakabsat idiay ilimi. Kalpasanna, idi maudi a paset ti 1938, idi addakami idiay Jackson Mississippi, naawisak a dumngeg iti maysa a naiplaka a palawag a “Punnuenyo ti Daga” nga impalawag ti presidente ti Watch Tower Society, ni J. F. Rutherford iti maysa a kumbension idiay Londres, Inglatera. Dayta ti pudno a nangpabaro iti rissik ti interes a nabayagen a matmaturog iti adu a tawen. Ammok a masapul a mangaramidak iti pangngeddeng. Iti sumaganad a tawen pinanawak ti banda ket nagsubliak idiay Arkansas.
Naespirituan nga Irarang-ay
Ti musika, agraman ti panagbanniit ken panaganop, addada iti maikadua a lugar iti panagbiagko. Dagiti naespirituan a bambanag nagbalinda a dakdakkel ti kaipapananna idi ipangpangrunakon a biruken ti Pagarian. (Mateo 6:33) Ni Jehova nagbalinen a pudpudno kaniak, ket naaddaanak iti nabara a tarigagay nga agserbi kenkuana. Nangaramidak met ti dedikasion ken Jehova ket nabautisaranak idi Nobiembre 27, 1939, iti maysa a naglamiis a waig iti Arkansas. Ni nanangko nabautisaran met di nagbayag kalpasan dayta.
Gimmatangak iti maysa nga 11-años a kotse iti $50, ket idi Nobiembre 1940, idi agtawenak iti 23, simrekak iti amin-tiempo a serbisio ti kinapayunir idiay aw-away iti Arkansas. Anian a nagragsak idi dayta nga aldaw! Ti kurso ti panagbiagko ti nalawagen, ket mariknak a tultulongannak ni Jehova ket isu dayta ti dakkel unay a banag.
Kadagidiay nga al-aldaw, ti panangsapsapul kadagiti kimmarnero kadagiti aw-away iti aglawlaw iti Hot-Springs ket saan a nalaka. Kasapulan dayta ti adu a panagmammaneho kadagiti natapuk a kalkalsada, ibaballasiw kadagiti waig, ken pampannagna kadagiti natapuk a pagpagnaan dagiti kariton a dumanon kadagiti naiputputong a balbalay. Nakisinnukatak iti literatura ti Biblia kadagiti prutas, natnateng, manok, itlog, de lata, ken dadduma pay. Patpatgek agingga ita dagidiay a kapadasan.
Rigat Bayat dagiti Tawtawen ti Gubat
Idi a simrek ti Estados Unidos iti Gubat Sangalubongan II idi 1941, adda nasaknap nga ibubusor kadagiti Saksi ni Jehova gapu iti neutralidadda. (Isaias 2:4) Maum-ummong dagiti panagderraaw a maibusor kadakuada iti intero a pagilian, ket rinibo kadagiti agtutubo a Saksi ti naibalbalud. Nupay addaanak ti 4-D a klasipikasion kas maysa a ministro, naipasangoak kadagiti nakaro nga ibubusor, agraman peggad iti biagko.
Nakapatuyong ti paltogna kaniak, impilit ti maysa a lalaki: “Pumanawka ditoy lugarko sakbay a paltoganka!” Nailasinnak kas maysa a Saksi idi umas-asidegak iti balayna. Uray saan nga ibagan, pimmanawak nga awan panagalikakana. Kalpasanna adda manen ti maysa a lalaki nga inyadalak iti Biblia a namakdaar kaniak nga adda maysa a nangngeganna idiay daya ti ili a planonak a papatayen no makagtengak iti balayda.
Sumagmamano a bulan kamaudiananna kabayatan nga addaak iti dayta a lugar, pinastreknak ti maysa nga asawa a babai ket pinatokarko ti plaka ti ponograpo iti palawag ti Biblia ni Kabsat Rutherford. Bayat nga agtoktokar ti ponograpo, simrek ti asawana ket nagtakder iti nagbaetanmi ken iti ruangan, nga inruarna ti kutsiliona. Sinaludsodna no ania ti ar-aramidek ngem dinak met palubosan a mangilawlawag. “Saluduam aya ti bandera wenno makikaduakanto aya iti armada?” kinunana, bayat nga inwasiwasna ti kutsiliona kaniak. Dagdagus malagipko ti pakdaar ti gayyemko ket pampanunotek no kasanot’ isusungbatko.
“Aniat’ riknam,” insaludsodko iti nakaiggem ti kutsilio, “no adda mangpabasol kenka a mangsupsuportar iti Nazismo?” Sipupungtot, intuloyko: “Diak umay-ayon ken Hitler a kas met kenka?” Ti la paginteresak isut’ panangtulong kadagiti tattao a makaawat iti Biblia.” Ti sungbat ti medio nangpakalma iti lalaki, ket nakapanawak a sitatalged. Bayat a pumampanawak, nagyamanak ken Jehova iti pannalaknibna ken ti panangikabilna kadagiti umiso a sasao iti ngiwatko.
Iti sabali pay nga okasion, patpatokarek ti naiplaka a palawag ti Biblia para iti maysa a lalaki idi nadlawko nga adda maysa a banag a di umiso. Pormal ti rupana, ket aktual a bimsag pay. Ngem intultuloyna ti nagdengngeg. Idi nalpasen ti plaka, silalamiis a sinaludsodko no kasanot’ panaggustona iti dayta. Isut’ nagsarimadeng ket simmungbat: “Idi damo kunak no dayta dagiti Saksi ni Jehova, ket papatayenka koma.” Isut’ kinomendarak iti umuna a panagimdengna pay iti banag sakbay ti pangngeddengna ket isut’ inikkak iti naimaldit a sermon ket kalpasanna pimmanawakon. Kayatko koma idi nga ipakaammo no siasinoak ngem idi kalpasan laeng a nakapanawakon.
Maysa a baro a kongregasion ti naipasdek idiay Bonnerdale a sadiay ti dinakkelak. Kalpasan ti panagserbik kas ti adipen ti kompania, wenno kongregasion iti dua a tawen ket nakitak a dimmakelen ti grupo agingga iti 17 a manangibumbunannag, indawat kaniak ti agdaldaliasat a manangaywan nga umakarak idiay Hot Springs ket agserbi kas manangaywan ti kongregasion. Daytoy ti inaramidko idi 1942. Ti pannakitimtimpuyog kadagiti natataengan, lallakay a kakabsat sadiay ti makagunggona unay iti naespirituan nga irarang-ayko.
Kadagidiay nga al-aldaw, impaayannak ni Jehova kadagiti kasapulak iti nadumaduma a pamay-an. Naminsan awan kuartak a pagbayad iti $5 a mangpabaro ti lisiensia ti luganko. Nagkararagak ken ni Jehova maipapan iti dayta ket rimmuarak iti ministerio. Iti dayta a bigat immawatak iti di dinawdawat a donasion nga eksakto a $5!
Serbisio iti Bethel
Idi 1944 natudinganak a ‘espesial a payunir idiay Joliet, Illinois. Bayat nga addaak sadiay, nagparang ti maysa nga artikulo iti Informant (itan Ti Ministeriotayo iti Pagarian) maipapan iti serbisio iti Bethel idiay Brooklyn, Nueva York. Naikeddengko ti agaplikar ket naawatak.
Idi nakasangpetak idiay Bethel idi Marso 1945, addada laeng agarup 230 iti sangalubongan a hedkuarter a pamilia idiay Brooklyn no iyar-arig iti nasurok a 2,500 itatta! Bayat ti lima a tawen tinagiragsakko ti nagtrabaho iti nadumaduma a luglugar, agraman ti Service Department. Kalpasanna maysa nga aldaw ni Kabsat Knorr, presidente iti Society, ti nangawag kaniak iti opisinana.
“Sika ti napili a mangaywan iti estasion ti radio ti Sosiedad a WBBR,” kunana. Diak makapapati iti dayta.
“Awan ammok maipapan iti panangaywan ti estasion ti radio,” kunak.
“Saan kadi a dati nga agtoktokarka met iti maysa nga estasion?” insaludsodna.
“Ngem duma dayta iti panangaywan iti maysa nga estasion,” insuppiatko.
Pinaregtanak ni Kabsat Knorr nga awatek dayta a trabaho, ket immanamongak nga ipaayko ti amin a kabaelak. Pudno a karit dayta ngem maysa met a rag-o ken pribilehio. Nasurok a 90 a miembro ti pamilia ti Bethel ti adda iti nagduduma a programa iti kada lawas. Ti baro nga urnos ket buklen ti agarup 65 porsiento a naiplaka a toktokar, agraman ti 15-minuto a programa iti panagkankantak iti kada lawas. Ti dadduma a paset ti tiempo ti naipaay kadagiti palawag ti Biblia, panagadal ti Biblia, panangsungbat kadagiti salsaludsod iti Biblia, ken dadduma pay a pamay-an iti panangiparang iti impormasion ti Biblia, agraman kadagiti damdamag ken impormasion maipapan iti kinatalged ti publiko.
Panangbautisar ken Tatangko
Idi agbakbakasionak manipud Bethel idi kalgaw iti 1950, naaddaanak iti naisalsalumina a ragsak a panangbautisar iti mismo nga amak! Iti 27 a tawtawen binasbasana dagiti publikasion iti Sosiedad, ngem inabutna ti adu a tawtawen a nangawat a naan-anay a ni Jehova ti mangus-usar iti maysa nga organisasion a babaen iti dayta Isut’ mangipapaay kadagiti kinapudnona. (Mateo 24:45-47) Iti naminsan, aktual a nagbalin nga ateista ni Tatang. Apay a kasta?
Bueno, idi natay ti 13-años a kabsatko a lalaki a ni Jim, inkaskasaba ti padi nga isut’ nagturong iti umap-apuy nga impierno agsipud ta ti ubing ket saan a naikameng iti maysa a simbaan. Daytoy ti nangkellaat ken ni Tatang. Inrasonna: ‘Apay ket a daydayawekon ti maysa a Dios a nauyong, a manangtutuok?’ Impagarupna a ti kinuna ti padi ket adda idiay Biblia. Gapuna nagbalin nga ateista. Ngem ti pammatina iti Dios naisubli idi nga, iti immuna a pannakisarsaritana iti maysa nga Estudiante ti Biblia (Saksi ni Jehova), ti babai ti nangkumbinsir kenkuana manipud iti Biblia a ti impierno ket saan a lugar a pagtutuokan no di ket ti gagangay a tanem ti sangatauan.
Panagasawa
Idi 1952 naipasangoak manen ti sabali a pangngeddeng. Siak ken ni Jean Mylton, maysa a naregta a payunir, ti nangikeddeng nga agasawan. Adda nagsaludsod ken ni Jean no ania dagiti planona iti masanguanan, ket inlawlawagna a yantangay awan urnos iti panangiyeg kadagiti assawa a babbai idiay Bethel, agpayunirkami idiay Little Rock, Arkansas. “Kasano ti ipapanyo sadiay no awan met ti aniaman a gamengyo a material?” insaludsod ti tao.
Pudno, awan adu unay a kuartami, ta addaak iti amin-tiempo a serbisio iti 12 años ket ni Jean iti 7. Daytoy a tao insingasingna nga agtrabahokami a dua iti amin-tiempo bayat ti innem a bulan tapno “makagatangkami iti kotse ket makaidulinkami iti uray $600.” Idi sinaludsodannak ni Jean maipapan iti dayta, kunak: “Kasanota nga ammo a dita mabalinan—dita pay met pinadpadas. No kasapulan, agsardengtanto ket agtrabahotanto iti amin-tiempo, ngem umuna inta pay padasen.”
Iti panagsiddaawmi, immawatkami ti maysa a kotse ken eksakto a $600 kas regregalo iti kasar. Ammo ni Jehova a kasapulanmi dayta, ket impaayna dayta agsipud ta naikeddengmi ti agtalinaed iti amin-tiempo a trabaho. (Malakias 3:10) Nagpayunirkami iti sumagmamano a bulan, ket kalpasanna naawisak a sumrek iti trabaho iti sirkito idi 1953, ket iti sumaganad a tawen naawiskami idiay Watchtower Bible School of Gilead. Kalpasan ti graduasion kinaduaannak ni Jean iti trabaho iti distrito bayat ti dua a tawen.
Panagserbi iti Sabali a Daga ken Nagsubli Idiay Bethel
Idi 1957 agserserbikami idi idiay Pasco, Washington, idi ti kartero inyegannakami iti surat nga special-delivery manipud The President’s Office. Nagpadispensarak manipud iti miting a maipaay iti serbisio kadagiti kakabsat, ket siak ken ni Jean ti napan iti sabali a silid ket linuktanmi ti surat. Naawiskami a mapan idiay Mexico, ket naikalikagum ti innak panagserbi kas manangaywan ti sanga. Nakigtotak! Dikam ammo a pulos ti pagsasao nga Español, ket nagbassitan ti ammok maipapan iti trabaho iti sanga. Ngem ti panagtalekmi adda ken ni Jehova, ket sigurado a kasapulanmi dayta. Ti tay-ak nagdakkel ket nagadu a panangorganisar ti kasapulan, ngem dagiti lokal a kakabsat situtulokda, ket binendisionan ni Jehova ti trabaho.
Kalpasan ti panagserbi iti sumagmamano a tawen idiay Mexico, naikkanak manen ti pribilehio a tumabuno iti Gilead School idiay Nueva York. Idi nagraduarak, siak ken ni Jean ti naikkan iti baro a pakaidestinuan, iti trabaho ti sirkito idiay Guatemala. Addaan sumagmamano a parikut iti salun-at ni Jean, gapuna nagsublikami kalpasanna idiay Estados Unidos a sadiay intuloyko ti nagserbi iti agdaldaliasat a trabaho. Bayat ti sumagmamano a tawen nangisuroak iti 70 a dua-lawas a klase ti Kingdom Ministry School nga agpaay kadagiti panglakayen. Kamaudiananna, nagsublikami tapno agserbikami iti Bethel idiay Brooklyn, ket addakamin iti daytoy bendito unay a lugar nanipud idin.
Gapuna adtoyakon iti edad a 69 años, a nangtagiragsak kadagiti adu a di kaikarian a pribilehio iti amin-tiempo a serbisio iti naglabas a 45 años. Maikunak a ni Jehova ti nagimbag ken nabaknang dagiti pammendisionna. Ni Jean, ti matalek nga asawak bayat ti napalabas a 34 añosen, ti nangnangruna a nabaknang a bendision kaniak. Ammok a mabendisionan ni Jehova dagiti babassit agraman dagiti dadakkel, ket inapresiarko dagiti bendisionko kas maysa kadagiti bassit. (Salmo 115:13) Ti pangngeddengko ken tarigagayko isut’ pannakapagtultuloyko nga agserbi iti naindaklan ken naayat a Diostayo a ni Jehova iti aniaman a pangituronganna, a pakaidayawan ken pakaitan-okanna.
[Blurb iti panid 25]
“Aniat’ riknam,” insaludsodko iti nakaiggem ti kutsilio, “no adda mangpabasol kenka a supsuportaram ti Nazismo?”
[Ladawan iti panid 23]
Ni Sam Friend iti kanawan, iti pangrugian ti karerak iti musika
[Ladawan iti panid 24]
Panangituktukon Ti Pagwanawanan iti lansangan idiay Hot Springs, Arkansas, idi 1942
[Ladawan iti panid 26]
Ni Sam Friend ken ti asawana a ni Jean itatta