Panangabuso Ti Pannakabalin​—Addanto Aya Panagpatinggana?

MAYSA kadagiti pamay-an a panangipakita ti imperpekto a tao no kasano ti kinaagumda isu ti panagtarigagayda iti pannakabalin. Ti agdindinamag a Briton a mannurat a ni Malcolm Muggeridge ti nagkuna nga inay-ayat dagiti tattao ti pannakabalin “agsipud ta saan[da] a nabigbig a ti pakaibatayan ti natauan a panagbiag isu ti ayat . . . Ngem kangrunaanna ti napigsa a rikna a maipaay iti pannakabalin ti banag a nakapegpeggad. Daytat’ maysa a nagkitakitan ni Jesu-Kristo a maadda kenkuana.”

Gapu iti kinaaglaplapusanan daytoy a panagtarigagay ti pannakabalin, agraman ti perdi a mabalin a patauden dayta, dagiti Manangibangon nga Amma iti Estados Unidos ti nangbukel iti maysa a konstitusion a nangbingaybingay iti pannakabalin ti gobierno iti nagkatlo a paset: ehekutibo, lehislatibo, ken hudisial. Dagitoy a paset ti mangipaay iti rienda tapno awan ti panangabuso ti pannakabalin.

Ngem agpapan pay dagiti natakneng a panggep dagiti Manangibangon, adda latta ti nasaknap a panangabuso ti pannakabalin iti dayta a daga. Ngem mabalin nga ammoyo manipud personal a kapadasan ken kapaliiwanyo nga addan ti panangabuso ti pannakabalin iti amin a paset ti lubong. Napunno ti historia iti rekord dagiti tattao a nangabuso iti pannakabalin nga agpaay iti kabukbukodanda a pagimbagan ken nakadangranan ti padada a tattao. Panunotenyo, kas pangarigan, ni Alejandro a Dakkel, ni Carlomagno, ni Napoleon, ken ni Hitler.

Kaanot’ Panangrugi Dayta?

Nupay kasta, adda naimbag a rason a pangsaludsodanyo, kaano ti panangrugi amin daytoy a panangabuso ti pannakabalin? Ti mapagtalkan a sungbat ti magun-odan idiay libro ti kaunaan a historia ti tao nga isu ti Biblia. Mabasayo sadiay ti maipapan kadagiti pasamak idiay minuyongan ti Eden. Ni Satanas a Diablo, nga ipakpakita ti Biblia kas maysa a pudpudno a parsua ti mabisin iti pannakabalin. Sinulisogna ti natauan a rasa a mangrugi iti dalan ti basol. Maysa kadagiti panangiparangarang ti basol isut’ nasaknap a panagtarigagay ti tao iti ken panangabuso iti pannakabalin. (Genesis 3:1-19; Roma 5:12) Iti nabayagen inyeg met ni satanas dagiti nasnasion iti sidong ti pannakabalinna, a gapu itoy nabalinanna nga intukon ti kinaturay kadakuada ken ni Jesu-Kristo. (Mateo 4:8-10) Ti Diablo inallilawna ti isuamin a tattao, gapuna maikuna a “ti isuamin a lubong adda iti babaen ti pannakabalin ti managdakdakes.”​—1 Juan 5:19; Apocalipsis 12:9.

Adtoy ti maysa a kapanunotan a mabalin a mangkellaat kadakayo: Kangrunaan kadagidiay agserserbi iti panggep ti Diablo isut’ adu kadagiti papangulo ti relihion. Kasano dayta? Bueno, inabusoda ti pannakabalinda babaen ti panangisuroda kadagiti tattao kadagiti ulbod a doktrina, gapuna inadipenda ida. Dagiti ulbod a papangulo ti relihion inabusoda met ti pannakabalinda babaen ti panangidadanesda kadagiti pudno nga ad-adipen ti Dios. Ni Esteban, ti umuna a Kristiano a martir, ti nangitudo iti nakaay-ay-ay a rekord dagiti papangulo ti relihion iti Israel: “O dakayo a natangken a teltel ken saan a nakugit iti puso ken panagdengngeg . . . Asino kadagiti mammadto ti saan nga indadanes dagiti ammayo? Wen, pinatayda dagiti nangipakpakauna a nangipakaammo ti iyaay ti Nalinteg, isu ita a liniputan ken pinatayyo.”​—Aramid 7:51, 52.

Ni Esteban ket maysa idi kadagiti immun-una iti atiddog a linea dagiti matalek a Kristiano a naidaddadanes. Pimmudno dagiti sasao ni apostol Pablo: “Isuamin dagiti mayat nga agbiag a nasantuan ken Kristo Jesus aglak-amdanto ti pannakaidadanes.” (2 Timoteo 3:12) Ti rekord dagiti Saksi ni Jehova kadagiti moderno a panawen paneknekanna daytoy. Uray pay ita, iti agarup 40 a dagdaga marikrikna dagitoy a Kristiano ti panangabuso ti pannakabalin ta ti ministerioda ti laplapdan dagiti agtuturay.

Ket anian nga adu pay dagiti dadduma a panangabuso ti pannakabalin! Tumalliawkayo iti sadinoman a kayatyo, makitatayo dagiti tattao nga agas-asug gapu iti dayta. Ti panangabuso iti biag dagiti agpatrabaho ti nangipasngay iti movimiento dagiti trabahador. Ngem ita agdadata a dadduma met kadagiti papangulo kadagiti organisado a trabahador ti sibabasol met iti panangabuso iti pannakabalin. Ti minoridad kadagiti etniko a grupo agsagsagabada met manipud panangabuso ti pannakabalin babaen kadagiti mayoridad. Ti sabali pay a langa ti panangabuso a ta dagiti lallaki nga adda iti saad a mangaywan gunggundawayanda dagiti babbai nga empleada, a mabalin a mapilitanda laeng nga agpasakop gaput’ panagbuteng a mapukawda ti trabahoda. Kas pangarigan, maysa nga agngayngayangay a ballerina ti natukonan iti kangrunaan a paset iti produksion ti balle no isu ti makikaidda iti daydiay produserna.

Wen, napunno ti lubong kadagiti tattao a mangab-abuso ti pannakabalinda. Amin dagiti siaagum a mangar-aramid iti dayta paneknekanda nga awanandat’ panagbuteng iti Dios. Apay a pudno dayta? Agsipud ta, kas kunaen ti Sao ti Dios, “Ti panagbuteng ken Jehova isu ti pananggura iti dakes.” (Proverbio 8:13; Salmo 97:10) Ti panangabuso wenno di umiso a panangusar iti pannakabalin ket pudno a nagdakes, ngem dayta a panangabuso saanto a kankanayon nga adda.