1986​—Tawen “a Mangsalwad ti Talna”?

IMPROKLAMAR ti NU ti 1986 kas ti Internasional a Tawen ti Talna. Ania nga idudur-as ti naaramidanen nga agturong iti sangalubongan a talna? Dagiti sumaganad a komento ti naggapu iti aglawlaw ti globo.

Bayat ti Abril 7-12, 1986, dagiti managaramid ti linteg manipud 103 a pagilian nakipasetda iti maika-75 nga IPU (Inter-Parliamentary Union) a miting idiay Mexico City.

Ti Sekretario-Heneral ti NU a ni Javier Pérez de Cuéllar ti nangidanon iti daytoy a mensahe ti Union: “Bayat ti panangrugi ti Internasional a Tawen ti Talna, amintayo koma ti silalagip a ti temana​—‘Tapno Salwadan ti Talna ken ti Masanguanan ti Sangatauan’​—ti mangted ti nagpateg a pakaisentruan saan laeng a ti 1986 no di ket kadagiti pay tawtawen ti masanguanan. Gundawayantay koma dagiti gundaway iti 1986 a buyogen iti determinasion.”

Kinuna met ti presidente ti IPU nga isut’ simmarungkar iti sumagmamano a pagilian “tapno saludsoden no dagiti parliamentariano sadiay dida mabalin ti agbalin a parliamentariano iti talna.” Ti konklusionna: “Nasarakak no kasano ti kinarigat daytoy, kinapudnona, iti dadduma a kaso kasla awan panginanamaanna.”

Ti Grupo Mexicano mismo ti nangiyebkas iti “napalalo a pannakapaay nga agpapan pay ti dumakdakkel a pannakaseknan ti publiko kadagiti peggad ti panaglulumba ti armas ken ti panagregget nga inaramid ti Naciones Unidas, awan pay ti kalalainganna nga irarang-ay a naaramidan iti nabiit pay a tawtawen iti tay-ak ti panangikkat ti armas.”

Inkuenta met ti Grupo Argentina “nga uray dagiti innem a pulo milion a natnatay iti maikadua a gubat sangalubongan wenno ti nuklear nga ipusna idiay Hiroshima, wenno ti sangagasut ket tallo pulo nga armado a panagsusuppiat manipud idi ti di umdas a nakaisuro iti sangatauan nga isut’ agngangabit iti panagbekkelna.” Daytat’ maseknan unay a dagiti “lima a Pannakabalin nuklear nakaurnongdan ti nasurok a 50,000 a nuklear nga ig-igam, a dayta a bilang ti katupag ti tallo a tonelada kadagiti gagangay a dinamita nga agpaay iti tunggal sibibiag nga agtataeng iti planetatayo.”

Dagiti permanente a miembro ti Security Council iti NU nairepresentarda, ket dadduma kadagiti komentoda isu dagiti sumaganad:

Kuna ti Grupo a Briton: “Ti kangrunaan a kalat isu koma ti pananglapped iti lumba ti armas iti law-ang. Nupay kasta, kasapulan ti intay panagbalin a napudno . . . Ti law-ang militarisado unayen.” Ti Grupo Pranses ti nangipaganetget a “ti di pannakabael ti Naciones Unidas a mangsalimetmet ti sangsangkamaysa a kinatalged ken talna agtaud nangnangruna manipud iti panagsalungasing dagiti dadduma nga Estado kadagiti nasken a prinsipio iti internasional a linteg ken moralidad.” Inyebkas met ti Grupo U.S.S.R. ti napalalo a “pannakaseknanda iti peggad ti nuklear a didigra a mamagpeggad iti sangatauan, a mabalin a mangiturong iti panungpalan ti sibilisasion ti daga.” Ti delegasion ti E.U. ti naipadamag a kunkunada met a “rantaenna nga ikomunikar ti pannakasapul ti internasional a panagtutunos tapno maparmek ti terrorismo.”

Iti sabali a dasig ti daga, ti Internasional a Tawen ti Talna narambakan idi Marso 21 babaen ti panagtataripnong idiay Great Hall of the People idiay Beijing. Ti premier nga Insik a ni Zhao Ziyang ti ad-adda a manginanama wenno optimistiko ngem kadagiti dadduma idi a kinunana: “La ketdi no itultuloy dagiti tattao iti lubong ti di maksayan a panagreggetda, sigurado a mangabakdanto iti talna.”

Maipapan iti Internasional a Tawen ti Talna ti NU, kuna ni Papa Juan Paulo II a kayat ti Santa Seseda ti mangparegta ti maysa a “sangalubongan a tignay ti panagkararag a maipaay iti talna a ramanenna amin dagiti nasnasion ken amin a relihion.”

Lislisian ti talna daytoy a lubong. Ken apay? Ti pudpudno a talna ti masapul a maibatay iti ayat; ti lubong nabingaybingay babaen kadagiti nasionalistiko a kinatangsit ken gura. Ti pudpudno a talna kasapulanna ti nasirib ken nalinteg nga agtuturay; dagiti imperpekto a natauan nga agtuturay saanda a masabet daytoy nga estandarte. Ti pudpudno a talna masapul a maisentro iti sangsangkamaysa a panagdayaw iti daydiay maymaysa a pudno a Dios; dagiti relrelihion iti lubong nabingaybingayda unay kadagiti rinibo a sekta, nga awan kadakuada ti mangidaydayaw ken Jehova kas Soberano nga Apo. Ti pudpudno a talna kasapulanna ti pannakaikkat “ti dios daytoy a sistema dagiti bambanag,” ni Satanas a Diablo ken ti sistema ti panagturayna; ti laeng Pagarian ni Jehova kadagiti im-ima ni Kristona ti makarumek ken Satanas ken dagiti ar-aramidna.​—2 Corinto 4:4.

[Dagiti ladawan iti panid 15]

Ti balitok a doliar iti “talna” ti Australia

Ti 10-shilling a selio ti “talna” ti Kenya