Babilonia—Sentro ti Ulbod a Panagdayaw

“ISUT’ narbeken! Narbeken ti Babilonia, ket dagiti amin a ladladawanna ken didiosna narbekdan iti daga!” Ania a kita ti siudad ti Babilonia nga impadto ni Isaias? Dayta ket maysa a nasken a pakabigbigan iti pannakaawattayo iti kinapateg iti moderno a Babilonia a Dakkel.​—Isaias 21:9.

Ti kadaanan a Babilonia ket nabigbigbig gapu iti panagdaydayawna kadagiti pagano a didios ken diosa. Iti librona a Babilonian and Assyrian Religion, kunaen ni Propesor S. H. Hooke: “Ti Babilonia ket isu ti siudad a sadiay nga ik-ikutan ni Marduk ti kangrunaan a puesto kadagiti dadduma a didios a madaydayaw sadiay. . . . Adda idiay Babilonia idi tiempo ni Nabucodonosor II ti saan a nakurkurang ngem limapulo ket walo a templo a naituding kadagiti didios, a din dakdakamaten pay dagiti dadduma a templo a saan a naituding. Gapuna makitatayo no kasano kadakkel ti paset ti saad a kinapadi iti biag ti dakkel a siudad.” Makuna a ti templo ni Marduk idiay Babilonia ket addaan kadagiti 55 a kapilia iti sikigan. Anian a pakalaglagipan dayta kadagiti adu a templo, simsimbaan, ken katedral itatta nga addaan kadagiti kapilia iti sikigan a maipaay kadagiti babbabassit a didios, sasanto, ken dagiti Madonna!

Ti Babilonia ket maysa a sentro iti idolatria iti panangidaydayaw kadagiti didios. Maysa a salaysay kunaenna a dagiti papadi ken ti matalek “nakaro ti ipapaayda nga atension kadagiti sagrado a ladladawan, nga ibilangda dagiti ladawan a kas manangibabaet kadagiti didios. Dagiti ladladawan ket naabbonganda kadagiti nangingina a kagay, a naarkosan kadagiti kuentas, pulseras, ken singsing; ket nagbatayda kadagiti nararanga a pagbatayan ket mairuarda iti prosesion iti daga ken iti danum babaen iti pannagna, kadagiti karwahe ken dagiti pribado a bilog.”a Anian nga umasping ti panagdayaw a maipapaay kadagiti didios, sasanto, ken Madonnas iti moderno a Hinduismo, Buddhismo, ken Katolicismo, isu a mangiparada met kadagiti ladladawanda kadagiti kalkalsada ken kadagiti karayan ken iti baybay!

Kas kanayonan pay a pangarigan iti nagpadaan ti kadaanan a Babilonia ken ti moderno a relihion, usigenyo ti sumaganad a deskripsion a naala manipud iti isu met laeng nga enciklopedia: “Dagiti matalek a manamatina ti mangawag kenkuana kadagiti kasasam-itan a nagnagan: Isut’ saan laeng a diosa ken madaydayaw a babai no di ket manangngaasi nga ina, a dumngeg kadagiti karkararag, a mangibabaet . . . isu a nangipaay iti biag iti uniberso ken iti sangatauan.” Idiligyo dayta iti sumaganad a kararag manipud iti El Santo Rosario (Ti Nasantuan a Rosario): “Agyamankami kenka, Soberano a Princesa, gapu kadagiti parabur nga inawatmi iti inaldaw-aldaw manipud iti managparabur nga imam; manangngaasika unay, Madaydayaw a Babai, ta addakami itattan ken iti agnanayon iti sidong ti pannalaknibmo.”

Sino ti madesdeskribir iti daytoy ken ti pakaipapaayan ti kararag? Adu ti dagus a mangikuna, “Ni Birhen Maria.” Dayta a sungbat ket umisot’ bassit. Ti kararag ket naidaton a maipaay ken Maria. Nupay kasta, kas ipakaammo ti Las Grandes Religiones Ilustradas kadatayo, ti umuna a naadaw ket deskripsion ni Isthar, ti “Babai iti Ayat,” ti diosa dagiti taga Babilonia iti kinabunga, ayat, ken gubat. No dadduma isut’ mairepresentar kadagiti ladladawan “kas ina a mangpaspasuso iti anakna a lalaki.”b Maysa pay nga ulidan no kasano a ti moderno a relihion ket saan unay a naiduma manipud iti kadaanan a Babilonia!

Mabalintayo met ti makagun-od ti panangidilig iti nagbaetan ti kadaanan a Babilonia kadagiti kapanunotanna maipapan iti natauan a kararua ken ti trinidad a didios ken, itatta, ti umasping a kapanunotan maipapan iti di matay a kararua ken dagiti trinidad iti moderno a relihion. Patalgedan dagiti pammaneknek ti pannakaawattayo a ti “Babilonia a Dakkel” ket maysa a maitutop a simbolo iti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion ni Satanas.

Babilonia​—Natangsit a Kabusor iti Pudno a Panagdayaw

Ti Babilonia ket natangsit a kabusor iti ili ni Jehova idi ugma, ti Israel, ken maysa a mananglais iti pudno a panagdayaw. Ti Babilonia dinadaelna ti templo ti Jerusalem idi 607 K.K.P., innalana dagiti amin a napapateg nga alikamen iti panagdayaw ken Jehova, ket tinabbaawanna dagitoy nga alikamen idiay piesta ni Balsasar.​—Daniel 5:3, 4.

Kasta met, iti moderno a tiempo ti Babilonia a Dakkel ket kankanayon a bumusbusor iti pudno a panagdayaw. Iti kaaduan a kaso a sadiay maidaddadanes dagiti Saksi ni Jehova, ti klero ti nangidaulo iti dayta, masansan babaen ti pannakikaduada kadagiti napolitikaan nga agtuturay.

Maysa a nalawag a pangarigan iti tinignay ti klero a panangbusor ket agsubli idi 1917, ket daytoy a pamay-an naulit-ulit. Iti dayta a tawen dagiti International Bible Students, kas pangawag idi kadagiti Saksi ni Jehova, impablaakda ti libro a The Finished Mystery. Ti sumagmamano a panid daytoy a libro ti imbilang ti klero ti Canada ken ti E.U. a subersibo, a dagiti pagpagilianda ti naigamer iti Gubat Sangalubongan I. Dagdagus nga impakaammoda kadagiti napolitikaan a kaayan-ayatda ti maipapan itoy a publikasion. Ti resulta? Sigun ken Propesor Martin Marty, iti librona a Modern American Religion​—The Irony of It All: “Binusor ti klero dagiti Russellites [dagiti Saksi] ket nagragsakanda ti pannakangngeg iti duapulo-tawen a sentensia [iti maipagarup nga iyaalsa] a naipataw kadagiti napabasol a papangulo dagiti Saksi ni Jehova.”

Ngem ania ti tignay ti klero sumagmamano a bulbulan laeng kamaudiananna idi dagidiay a papangulo ket naabsuelto iti pammabasol kadakuada? “Saan a naragsakan dagiti miembro dagiti kangrunaan nga ig-iglesia.” Dagiti laeng Saksi ti nagtakder a maipaay kadagiti prinsipio ti Biblia “agingga iti punto nga isudat’ binusor ti pederal a gobierno gapu iti relihionda.” Dagiti Saksi pulos a dida kayat ti makikadua ken agtungpal kadagiti napolitikaan nga agtuturay, uray pay ti turay a Nazi iti Alemania wenno iti turay a Facista iti Italia, España, ken Portugal.

Natubngar ken Naibabain ti Babilonia

Anian ti pannakaitutopna, ngarud, no kunaen ti Apocalipsis a ti Babilonia a Dakkel ket “nabartek iti dara dagiti sasanto ken iti dara dagiti saksi ni Jesus” ken “nasarakan kenkuana ti naiparukpok a dara dagiti mammadto ken dagiti sasanto ken dagiti isuamin a napapatay ditoy daga.” Ti basol ti sangalubongan a relihion iti dara iti aktibo a pannakipasetna wenno iti panangpalpalugodna kadagiti gubgubat ken iti pannakaidadanes dagiti pudno a Kristiano ket mabalin a matunton kadagiti adu a siglo.​—Apocalipsis 17:6; 18:24.

Ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio iti ulbod a relihion, tinagiragsakna ti kinabaknang ken ti pannakabalin iti isuamin a historia. Ngem pinakdaaran ti anghel ni Juan a dumtengto ti aldaw ti dakkel a balangkantis. Ibaga ti salaysay kadatayo: “Ket pimmukkaw iti napigsa a timek, a kunkunana: ‘Narba! Narba ti Babilonia a Dakkel ket nagbalin a pagnaedan dagiti diablo ken pagapunan ti amin a kita ti espiritu a nakarimrimon ken tangkal ti amin a tumatayab a narugit ken makapagura!’”​—Apocalipsis 18:2.

Inton-ano a marba ti Babilonia? Wenno narba kadin? Iti ania a pamay-an nga isut’ agsagaba iti pannakarba? Ken kasano ti panangapektar dayta kadakayo? Dagitoy ken dagiti mainaig a salsaludsod masungbatandanto iti sumaganad a bilang iti Ti Pagwanawanan.

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 8, 9]

Ti Babilonia a Dakkel ket nagtaud iti kadaanan a Binababilonia a relihion