Apay a Nakaad-adut’ Krimen?

“KAADUAN a krimen ket maibusor iti sanikua,” kunat’ maysa a broshur ti gobierno a British. Ngem, iti dayta a pagilian ti naranggas a krimen maibusor kadagiti tattao ti maipadpadamag kas “ti kapepeggesan ti irarang-ayna a porma ti krimen,” numan pay daytat’ mangbukel laeng ti 5 porsiento kadagiti amin a pagbasolan.

Isarsarming daytoy a situasion ti sangalubongan a panagpangpangato ti krimen. Dagiti hijackings, armado a panagtakaw, panangrames, ken dadduma pay a naranggas nga ar-aramid ti kanayon a maitamtampok kadagiti binatog dagiti pagiwarnakan ti lubong, a masansan mangat-atrakar ti ad-adu nga atension ngem ti damdamag dagiti di naranggas a krimen. Ngarud, nalawag, a dakayo ken ti sanikuayo agpadpada a puntiria ti krimen. Ngem apay? Aniat’ mangtigtignay kadagiti tattao nga agbalin a kriminal?

Adu kadagiti kriminal ket oportunistada. Kas bungana, pagregreggetan dagiti autoridad a kontraen ti rugso ti krimen babaen ti panangparparegta kadagiti tattao nga agbalinda koma a sipupuot kadagiti mapaspasamak iti sangakaarrubaanda. Nupay dagita nga estratehia ti maus-usar tapno padpadasen a lapdan dagiti kriminal nga ar-aramid, pasardengenda aya dagiti tattao iti panagbalinda a kriminal? Saan.

Ti kriminal a personalidad ti tema ti adu unay a panagadal. Makapainteres ta, ti Biblia, a Sao ti Dios, mangted pamalatpatan iti kriminal a panagpampanunot no pakpakdaaranna dagiti agtutubo a lallaki kadagidiay mangal-allukoy a kunkunaenda: “Kumuyogka kadakami; intay agsapul ti papatayen! Pagang-angawantayo a darupen dagiti awan basolna a tattao! Mabalin a sibibiagda ken naimbagda inton masarakantay ida, ngem nataydanton no malpastay kadakuada! Makakitatay ti amin a klase ti kinabaknang ket punnuentay dagiti balbalaytayo ti tinakaw! Umayka ket kumuyogka kadakami, ket pagbibingayantay amin nga intay tinakaw.” (Proverbio 1:11-14, Today’s English Version) Wen, ti kinabuklis, agum, ken materialistiko a panangmatmat ti mangsugsog iti krimen.

Ti panangabuso ti droga ken ti panangipangpangruna ti ragragsak wenno hedonismo ti mangdomdominar met ti panagpampanunot ti adu iti daytoy maika-20 a siglo. Kasapulan ti kuarta a pagbayad kadagiti panaglablabes, uray no kasapulanna ti panangdangran ti sabali wenno panangutang ti biagna tapno maala ti kuarta. Kadagitoy ‘panawen a narigat a pakibagayan,’ talaga nga agpayso ti dumakdakkel a bilang dagiti tattao a “kumarintar ti napudot-a-sakada iti krimen, agdarasda a mangibuyat iti dara.”​—2 Timoteo 3:1, 3, 4; Proverbio 1:16, The New English Bible.

Ti krimen ket isu ti “maysa a grabe a basol nangnangruna a maibusor iti moralidad,” kunat’ Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary. Agbibiagtayo iti panawen ti pannakarbat’ moral. Pinakdaaran ni apostol Pablo dagiti Kristiano a taga Efeso maipapan kadagiti tattao “a magna iti kinapalangguad ti isipda, idinto a nakudrepan ti pannakaawatda, a nayadayoda iti biag ti Dios, gapu iti kinakuneng nga adda kadakuada, a maipuon iti itatangken ti pusoda. [Dagitoy] napukaw ti amin a riknadan.” Kasta met, masapul ti intay panangipangag itatta.​—Efeso 4:17-19.

Saan kadi a ti aglaplapusanan a panagadu dagiti nauuyong a video tape recordings, ti panangitantan-ok ti gubat, ken ti inaagum a panagaramid kadagiti maiparit a ragragsak isuda amin ti makagapu iti panagbalin ti dadduma a kriminal bayat a pagbalbalinenda met dagiti inosente a tattao a puntiria ti krimen? Ngem adda pay sabali nga elemento iti sidong dagiti kriminal nga intriga. Ania ngay daytoy?

Isu ni Satanas a Diablo. Ti pungtotna sinindianna ti apuy ti kurang panagpampanunotna a kinaranggas ken krimen nga isut’ mangiladladawan iti daytoy agdama a lubong. (1 Juan 5:19; Apocalipsis 12:12) Ti panggepna ket isut’ panangibaw-ing iti amin a tattao nga umadayo iti pudno a Dios, nga isu ni Jehova. Nupay isut’ agballigi kadagiti adu, impanayag ti Biblia babaen iti padto nga isut’ mapaay a mangdadael iti kinatarnaw dagiti pudno nga ad-adipen ti Dios. Iti kamaudianan, maikkatton ni Satanas. Kaskasdi, uray inton awanen ni Satanas, kayat kadi a sawen dayta nga agpatingganton ti krimen? Ket ti kadi panagpatingga ti krimen asidegen?