Kinamanagsapsapa ken Dakayo

MAYSA a Kristiano a manangaywan ti kongregasion idiay Sud America aduan kadagiti nasayaat a galad. Ngem Armagedon ti imbirngas a siaangaw kenkuana dagiti nasinged a gagayyemna. Apay? “Ammomi nga umayto,” kunada, “ngem Dios laeng ti makaammo no inton-ano!”

Wen, ti kinamanagsapsapa​—wenno ti kinamanagladladaw–dakkel ti kaipapananna iti reputasionyo. Kastoy ti panangiladawan ni masirib nga Ari Salomon: “Dagiti natay a ngilaw pataudenda ti dakes nga angot ti lana ti agaramid iti bangbanglo, tapno aglabutab. Kasta ti bassit a kinamaag iti daydiay napateg gapu iti sirib ken dayag.” (Eclesiastes 10:1) Mabalin nga adut’ nasayaat a galad ti maysa a Kristiano, ngem matulawan ti naimbag a naganna no isu di sipupuot iti oras.

“Dagidiay managsapsapa nayonandat’ panagtalekko,” kuna ti maysa a manangaywan. “Kaykayatko ida a kadua.” Apresiaren met dagiti negosiante dagita. “Sapaenyo ti mapan iti panggedanyo; impuntokay koma kadagiti mitingyo; yawatyo dagiti reportyo sakbay a maladaw,” imbalakad ti Emily Post’s Etiquette. Umarngi met, kuna ti The New Etiquette (1987) a, kaaduanna, “dagiti managladladaw awan konsiderasionda.” Intuloy pay dagiti autor: “Di rumbeng a maladawtayo kadagiti relihiuso a gimong.”

Apresiarentay amin no impunto dagiti kaduatayo. Masinunuo a kastat’ rikna idi ni apostol Pablo, ta insuratna kadagiti Kristiano sadi Colosas: “Adda ti espirituk kadakayo, a siraragsak ken sikikita iti naimbag nga urnosyo.” (Colosas 2:5) Ket sigurado a maawatantayo dagiti rikna ni Ari David maipapan kadagiti kari ni Jehova idi insuratna kadagiti Salmo: “O Diosko, dika kadi unay maladaw.”​—Salmo 40:17; 70:5.

“Tuladenyo ti Dios”

Kinapudnona, di pulos maladaw ni Jehova. Nagpaiduma ti kinaimpuntona. Maiparangarang daytoy kadagiti amin a pinarsuana. Manipud iti di maungpot nga uniberso agingga kadagiti kabassitan a banag a sibibiag, agandarda amin a kasla adda relo a di makita a mangiturturay kadakuada. Kas ehemplo, adda kita ti lirio ti baybay idiay asideg ti Japan a paruarenna dagiti selula ti seksona iti maminsan makatawen no iti Oktubre, agarup alas tres ti malem, iti umuna wenno maikatlo a quarter ti bulan. No primavera, tiempuan ti bassit nga ikan a grunion ti panagmanadana no sumagmamano la a minutosen sa agatab idiay kosta ti California.

Apaghusto met ti oras ni Jehova no maipapan iti panangtungpalna iti karina. Kas pangarigan, mabasatayo iti Exodo 12:41 nga “idi aggibus dagiti uppat a gasut ket tallopulo a tawen, daydi met laeng nga aldaw naaramid nga amin dagiti buyot ni Jehova pimmanawda iti daga nga Egipto.” No kasta tinungpal ni Jehova ti inkarina ken Abram adu a siglo sakbayna.​—Genesis 15:13-16; Galacia 3:17.a

Imbaon ni Jehova ditoy lubong ti Mesias, nga Anakna, iti eksakto a tiempo nga impadton propeta Daniel nasurok a lima a siglo sakbayna, ket isu “natay gapu kadagiti managdakdakes iti naituding a tiempo.” (Roma 5:6; Daniel 9:25) No maipapan iti panungpalan daytoy a sistema dagiti banag, ipasimudaag ti Biblia nga ammo ni Jehova “dayta nga aldaw ken oras.” (Mateo 24:36) Saanto a maladaw. Nabatad, ti ehemplo ti kinaimpunto ni Jehova maikari a tuladentayo.​—Efeso 5:1.

“Iti Naituding a Tiempoda”

Naynay a ninamnama ni Jehova a dagiti adipenna sipupuotda iti oras, nangruna no maipapan iti panagdaydayaw kenkuana. Sinurotda ti “inaldaw nga eskediol” idi nagidaton dagiti Israelita. Binilin ni Jehova ida: ‘Tungpalenyonto nga idaton ida kaniak . . . kadagiti naituding a tiempoda.’ Intedna pay daytoy nga instruksion ken Moises maipapan kadagiti gimong: “Ti intero a gimong masapul a salimetmetanda ti nagnumuanda [nga oras].”​—Levitico 23:37; Numeros 10:3; 28:2.

Sa, sinalimetmetan dagiti Judio “ti oras a panagidaton iti insienso.” (Lucas 1:10) “Ti oras a panagkararag, ti maikasiam nga oras,” tinungpal dagiti Judio ken dagiti sabali. (Aramid 3:1; 10:3, 4, 30) Ket no maipapan kadagiti gimong dagiti Kristiano, insurat ni Pablo: “Maaramid koma dagiti amin a banag iti natakneng ken naurnos.”​—1 Corinto 14:40.

Aniat’ kaipapananna daytoy kadagidi Israelita ken nagkauna a Kristiano? Masapul nga impuntoda no kadagiti nagnumuanda, nangruna maipapan iti panagdaydayawda. Awan rason tapno ipapantayo a saan a kastat’ ekspektaren ni Jehova kadagiti adipenna itatta.

No Apay Marigatan dagiti Dadduma

Naggigiddiat ti panangmatmatda iti oras kadagiti nagduduma a paset toy lubong. Impadamag ti maysa a misionero iti bassit nga ili ti Sud America, a ni baketna no dadduma is-isu laeng ti presente no yanunsiona ti panglukat a kanta no mangrugin ti Nakristianuan a gimong. Ngem inton yanunsionan ti pangserra a kanta, addanton 70. Iti kasumbangirna, agarup sangaribo dagiti naimtuod iti maysa a daga iti Lumaud nga Europa: “No awisendakay a mangrabii iti alas 7:00 t.r., sumangpetkayto kadi a nasapsapa iti lima wenno sangapulo a minuto, wenno naladladaw iti lima wenno sangapulo a minuto, wenno iti eksakto nga oras?” Kaaduannat’ simmungbat a “masapul nga ipaay ti napalalo a raem iti agsangaili ket sumangpettay koma iti eksakto a minuto.”

Kaskasdi, ti kinaimpunto saan nga agpannuray iti kursonada ti maysa a lugar. Ugali dayta, a kas iti kinadalus, kinadalimanek, wenno kinadayaw. Wen, saan a nakayanakan dagita nga ugali; masapul a patanorentay ida. No insurodakay a managsapsapa idi ubingkay pay laeng, bendisionyo dayta. Ngem adu dagiti naggaput’ pamilia ken kapadasan nga awan oras nga ab-abutenda ken di unay masapul a pagtutunosen ti trabaho ti maysa ken maysa. Sadanto la maipasangon iti kinaimpunto apaman nga agmiembroda iti Nakristianuan a kongregasion ket makipasetda kadagiti gimong ken ministerio iti tay-ak. Marigatandanton a mangkorehir iti ugalida a managladladaw nga isut’ nasapada a naadal. Kaskasdi, ti panagayat ken Jehova a Dios ken iti kaaruba gutugotenna ti maysa nga agbalbaliw. Ngem, apay a masapul ti panagbalbaliw?

Apay nga Impunto Koma?

“Ay-ayatem kadi ti biag?” inyimtuod dayta ni Benjamin Franklin. “Dimo ngarud sayangen ti oras, ta dayta ti sustansia ti biag.” Mabigbigtay amin ti kinapudno dayta nga ebkas. Importante met kadagiti Kristiano, nupay kasta, isut’ dida panangsayang iti oras ti sabali. “Daydiay maladladaw,” napaliiw ti maysa a misionero, “kasla ibagbagana babaen iti tigtignayna a, ‘Napatpateg ti tiempok ngem sika, gapuna agurayka agingga a makasaganaak.’” Daydiay agkaraladaw agparang a saan laeng a di organisado ken di mapiar no di pay ket naparammag ken awan konsiderasionna. Dagiti pudno a Kristiano kayatda nga “awan koma ti maaramid gapu iti suppiat wenno iti kinatangsit, no di ket mapakuyogan koma iti kinapakumbaba nga ibilang koma ti sabali a natantan-ok ngem isu.”​—Filipos 2:3.

Kunaen dagiti dadduma a dida kayat a maorasan amin ti ar-aramidenda, a tunggal tignayda ket diktaran ti relo. Nupay kasta, ti kinaimpunto saan a basta iturayan ti relo. Kaipapananna daytat’ pananglagiptayo iti interes ken paglaingan dagiti sabali, “a saan a kitaen ti tunggal maysa kadakayo ti paginteresanna laeng, no di ket ti paginteresan met dagiti sabali.”​—Filipos 2:4.

Amirisenyo, kas pangarigan, ti balakad ti Biblia: “Agiinnawatkayo iti maysa ken maysa, a kas met ni Kristo inawatnatayo.” (Roma 15:7) No ipakat daytoy kadagiti literal a panangkomusta, nabatad a narigat nga aramiden no agkaraladawtayo kadagiti gimong. No nasapakay kadagiti gimong, makatulongkayo nga ad-adda iti naayat, nainggayyeman, ken agkikinnomusta a kababalin dagita a panaguummong. Ket agpapada a mabenepisiarankayo. No nasapakayo, makiramankayo iti panglukat a kanta ken kararag​—nesesita a paset ti nagkaykaysa a panagdaydayaw ti kongregasion. No mangngegyo a nayanunsio ti tema wenno titulo nalaklakayo a suroten ti pannakailawlawag ti programa.

Ti kinaimpuntoyo tulonganna dagiti dadduma a mamagtutunos kadagiti ganuatda, ket naruay ti magapuanan kas resultana. Idi rinautda ti siudad ti Ai, nangibaon ni Josue ti dadduma a soldado tapno pakamatda kadagiti kabusor nga aggapu iti siudad bayat a nagur-uray dagiti dadduma a soldado a manglakub kadakuada ket rautenda ti siudad. Sa, idi dimteng ti apaghusto a momento, inted ni Josue ti sinial. Dagiti soldadona “inrugida ti nagtaray apaman nga inyunnatna ti imana,” ket naparmekda ti siudad a rinautda. Mautobyo kadi ti napasamak no dida koma nagtignay sigun iti maitutop nga oras?​—Josue 8:6-8, 18, 19.

Adut’ rason no apay dagiti Kristiano a ministro ket sipupuotda koma iti oras. Ti panangikasaba iti Pagarian a kaduatay dagiti dadduma, panagensayo ti paset iti asamblea wenno gimong, uray pay iti panagdalus iti Kingdom Hall, kasapulanda amin ti panangitunostay iti panagtignaytayo kadagiti sabali. No nasapatayo, ad-adut’ magapuanantayo. Pudno daytoy uray pay iti simple la a banag a kas iti panangireport ti nagapuanantayo iti tay-ak no iti ngudo ti bulan. No makitunostay amin iti impunto a panangaramid iti dayta, magupgopda ti husto ken makaparegta a report ti kongregasion ken ti intero a lubong.

Ti kinaimpunto kayuloganna pay ti panangtungpal kadagiti nagnumuan ken dagiti eskediol ti miting, a nagadu ti kasta iti inaldaw. Dadduma dagiti nakapatpateg, dadduma dagiti di unay kasta. Ti kasaryo, kas ehemplo, mangrugi koma sigun iti nagnumuan nga oras. Kayatyo a maipaburek ti itlog a sidayo sigun iti minuto a kayatyo. Ngem aniaman dayta, ti tao nga impunto saan nga agap-apura kadagiti asikasuenna, a maladaw kadagiti isuamin. Imbes ketdi, isut’ kalmado ken organisado. Ad-adut’ magapuananna gapu ta implanona ti aldawna ket mangrugi nga impunto wenno nasapsapa pay ketdi.

Wen, adut’ rason no apay a dagiti Kristiano sipupuotda koma iti oras. Kangrunaanna, idemostrana dayta ti di agimbubukodan nga ayattayo iti padatay a Kristiano ken ti panangraemtayo kadagiti nateokratikuan nga urnos ti pudno a panagdaydayaw.

Ngem, kasano a patanoren ti maysa ti ugali a kinaimpunto?

‘Ammuenyo dagiti Naituding a Tiempo’

“Uray ti kannaway . . . ammona dagiti naituding a tiempona” nga umalis, ket ti kuton “saganaenna ti kanenna iti kalgaw” tapno nakapundon iti kalam-ekna, kuna ti Biblia. (Jeremias 8:7; Proverbio 6:8) Isu dayta ti sekreto ti kinaimpunto ken panangiringpas iti trabaho.

Datayo ammuentay met koma ‘dagiti naituding a tiempo.’ Nupay saantay unay a naestrikto wenno panatiko, masapul a sipupuottay iti oras. Ammuentay koma saan laeng a ti banag nga aramidentayo no di pay ti kanito a panangaramidtayo. Iyugalitayo a panunoten ti masanguanan, nga ilugarantayo dagidiay mabalin a pakataktakan, ken situtuloktay a mangisardeng iti ar-aramidentayo nga agdama no adda banag a nasnasken, a kas kadagiti gimong, panangasaba, ken dadduma a teokratiko nga annongentayo.

No maipapan itoy, nesesita ti kooperasion ti pamilia. Napaliiw a ti ama masansan a baybay-anna ti baketna a mangirubuat iti pamilia. Kalpasanna, rummuaren a bukodna, sa agpukkaw, “Partakanyo, maladawtayon!” Saan a kasta idi ni Jacob; situtulong a “timmakder ket insakayna dagiti annakna ken dagiti assawana kadagiti kamelio” idi tiemponan nga agrubuatda.​—Genesis 31:17.

Kasano, ngarud, a makatulong ti ama iti pamiliana? Masursuruan koma dagiti ubbing a mangiwaya iti tiempo a mangisagana kadagiti banag a nasken imbes nga urayenda ti ultimo a minuto. Masursuruanda koma a mangpatanor iti galad a kinaresponsable ken dayaw a mangiringpas nga impunto iti aramidda. Kas maysa a pamilia, amirisenyo dagiti ehemplo iti Biblia a mangipakitat’ kinapateg ti panagsagana ken iti kinaimpunto. (Genesis 19:16; Exodo 12:11; Lucas 17:31) Nalabit ti kasayaatan wenno kaepektibuan a leksion ket maited babaen iti umno nga ehemplo dagiti nagannak.

Dagiti Kristiano a manangaywan matulonganda met ti kongregasion no isaadda ti umiso nga ehemplo. Dida koma nadutokan no saanda a “naurnos.” (1 Timoteo 3:2) Siguro, dagiti dadduma a kakabsat nasapsapada koma no ammoda a dagiti panglakayen addada sadiay nga umawat kadakuada ken mangidaulo. Dagiti ngarud naregget a manangaywan ikagumaanda koma ti mapan a nasapa iti Kingdom Hall a mangtulong iti kongregasion. Maapresiar met unay dagiti ministerial nga adipen a nasapa a sumangpet nga umawat kadagiti kakabsatda ken agserbi kadagiti kasapulanda.

Wen, tapno agbalin nga impunto masapul ti panagteppel ken disiplina. Saan, saan a tapno maragpat ti kinaimpunto dagiti soldado, no di ket gaput’ ayattayo kadagiti padatay a Kristiano ken panangraem iti teokratiko nga urnos. Paset daytoy ti baro a personalidad nga ikagkagumaantayo nga ikawes. (Colosas 3:10, 12) Kangrunaanna, kayattay a tuladen ni Jehova a Dios, nga Amatayo, a nangisuro kadatayo nga iti “amin a banag adda naituding a tiempo.”​—Eclesiastes 3:1.

[Dagiti Footnote]