Ti Kaiyulogan Dagiti Damdamag

Apay nga Ag-ebanghelio?

Ti kinakurang ti panag-ebanghelio iti biang dagiti mannakimisa ti insitar ti sumagmamano nga autoridad kas nainaig iti panagpababa dagiti miembro ti simbaan kadagiti kangrunan a relihion. Ti pannakaseknan itoy a problema idi 1988 ti nangtignay iti United Church of Christ a mangiyusuat ti uppat-a-tawen a panangipangpangruna iti isyu ti “ebanghelismo ken panangpadakkel ti miembro.”

Inreport ti St. Petersburg Times a dadduma kadagiti kangrunaan a denominasion idiay Estados Unidos, agraman ti Iglesia Presbyteriano ken ti Iglesia Episcopal, ti nagtignay iti kasta met laeng. Nupay kasta, ti nabiit pay a surbey ti nasurok a 200 a kongregasion ti United Church of Christ impalgakna nga adu kadagiti 1.6 milion a miembrona ti mangiparparangarang ti bassit nga interes iti pannakisarsarita kadagiti dadduma maipapan ti pammatida. Maysa a miembro ti nagsaludsod: “Apay a makisarsaritatay pay laeng kadagiti dadduma no naimbagen ti ar-aramidentayo?” Maysa pay ti nagkuna: “No tungtungpalem ti pammatim, saanen a kasapulan nga isarsaritam pay dayta.”

Kaskasdi, iti librona nga American Mainline Religion, inamin ti kadua a mannurat a ni Wade Clark Roof a “ti ilalasat ti pammati a mismo ket nainaig unay no kasanot’ panangisarsarita dagiti tattao maipapan ti narelihiusuan ken naespirituan a panagbiagda.”

No ti “panagaramid ti naimbag” ken kaadda ti “pammati” umdasen a mangparagsak ti Dios, apay ngarud nga insurat ni apostol Pablo: “Ay-ayak pay ngarud no diakto ikaskasaba ti ebanghelio”? Inlawlawagna kadagiti kapammatianna idiay Roma: “Agsipud ta no ipudnom iti publiko babaen ‘ti panagsao,’ a ni Jesus isu ti Apo, ket patiem iti pusom a ti Dios pinagungarna kadagiti natay, maisalakankanto. Ta buyogen ti puso, no mamati ti tao, tapno makagun-od ti kinalinteg, ket iti ngiwat ti panagaramid ti publiko a panangipaduyakyak maipaay iti pannakaisalakan.”​—1 Corinto 9:16; Roma 10:9, 10.

Pananggundaway ti Sekso

Nasurok a kagudua ti agarup 1,100 nga estoria a komik a nagparang kadagiti nadumaduma a publikasion a Hapones, agraman dagidiay para kadagiti ubbing, ti mangipakpakita kadagiti seksual a panagdenna, kuna ni Propesor Mamoru Fukutomi. Isut’ nangidaulo ti maysa a panagsurbey idiay Tokyo iti nasurok ngem 390 a magasin ken dadduma pay a publikasion a nagatang iti makabulan.

‘Kaaduan a panangiladawan kadagiti seksual a panagdenna,’ kuna ni Propesor Fukutomi, ‘ti mangsursurot ti padron a dagiti lallaki pilpilitenda dagiti agmadi a babbai [iti seksual a panagdenna] ket iti kamaudiananna kaykayatto met laeng dagiti babbai.’ Ngangngani 80 porsiento kadagiti 6,861 a retrato kadagiti popular a magasin a Hapones a nausig “impakitada ti babbai kadagiti makagargari a seksual a langa,” kuna ti The Daily Yomiuri. Nupay kaaduan a babbai kadagiti retrato naiparangda a “nakapanty, naka-swim suit, wenno labos,” ken 40 porsiento laeng ti nakakawes, 75 porsiento kadagiti lallaki kadagiti nasukimat a retretrato ti nakakawes.

Kasano a maapektaran dagiti agtutubo iti kasta a pananggunggundaway ti sekso? Naglawag ti panangisalaysay ti libro ti Biblia a Proverbio ti agtutubo a lalaki nga “awanan iti pannakaawat” a maal-allukoy idiay balay ti balangkantis. (Proverbio 7:7, Reference Bible, footnote) Ket ti balangkantis? “Adda kadagiti kalsada ita, pagammuan kadagiti plasa, ket agsaneb tunggal nagsulian. Idi a kasta isu kinemmegna.” (Proverbio 7:8-13) Kadagiti moderno a tiempo uray dagiti naimprenta a panid ‘agur-uray nga agsaneb’ kadagiti agtutubo. Nupay kasta, ipatigmaan ti Biblia: “Dayta pusom saan koma nga agduyos kadagiti dalanna. Dika koma mayaw-awan kadagiti danana.”​—Proverbio 7:25.

Asino ti “Nasaysayaat” a Kristiano?

“Agpapan pay aniaman a desision nga aramiden ti Kristiano, no agsoldado man wenno agbalin a sumusuppiat gaput’ konsiensia, agbalin a di umiso para kenkuana no akuenna ti nangatngato a rukod ti Kinakristiano iti bagina ngem iti sabali, wenno uray pay pagduaduaan ti maysa a Kristiano, gaput’ panangsuportarna iti maysa a takder a naigiddiat iti bukodna.”

Daytoy a sasao ti inruar ti Evangelical Lutheran Church Council ti Alemania idi Hulio 1989. Apay? Kuna dagiti opisial a dayta ket pangkontra iti takder nga innala ti sumagmamano a relihion a ti isusuppiat gaput’ konsiensia ket ad-adda a “positibo a tanda” iti Kinakristiano ngem iti serbisio militar. Nupay umanamongda a mabalinan a parmeken dagiti Kristiano ti gubat babaen “ti personal a panagkitakitda iti kinaranggas,” inrason ti Church Council a maaramidan met daytoy babaen ti pananglaban ti kinaranggas babaen iti bileg militar tapno maipasigurado ti talna.

Iti librona a History of Christianity, insurat ni Edward Gibbon a dagiti Kristiano idi umuna a siglo “ket madida a mangala ti aktibo a paset iti administrasion sibil wenno iti namilitaran a panangidepensa iti imperio,” ken “imposible a dagiti Kristiano, a dida taltallikudan ti nasagsagrado nga annongenda, maibaklayda ti kasasaad dagiti soldado, dagiti mahistrado, wenno kadagiti prinsipe.”

Ngarud, ti saludsod ket, saan a no asino ti “nasaysayaat” a Kristiano no di ket no ti maysa a tao a sumursurot iti kurso a maikontra iti immuna a Kinakristiano ket pudno pay met laeng a Kristiano. Insurat ni Pablo: “Ta uray no magmagnakami iti lasag, saankam a makibakal kas iti lasag. Ta dagiti igam ti kinasoldadomi saanda a naglasag.”​—2 Corinto 10:3, 4.