Maragsakankay Kadi iti Adu nga Aramidenyo?
KAADUAN kadatayo addaan kupado unay, masansan narikut, a kabibiag. Dagiti di magabgabenan a pakarigatan ti moderno-aldaw a panagbiag kasapulanna a pagreggetantayo a kanayon ti makidanggay. Dagiti assawa a lallaki ken amma masapul a masarangetda dagiti narigat nga obligasionda kadagiti pamiliada, mangiyempleoda, ken sabsabali pay. Dagiti assawa a babbai ken inna masapul nga aywananda dagiti kasapulan iti pagtaengan dagiti pamiliada ket masansan agtrabahoda a sekular. Dagiti agtutubo addada met iti pakarigatan tapno makidanggay iti sumagmamano nga obligasion iti pamilia bayat a gun-odenda ti edukasion a mangisagananto kadakuada iti nabunga nga akem iti sosiedad.
Ngem ania met ngay kadagidiay nangidedikar ti biagda ken Jehova a Dios ken isuda a nabautisaran kas Saksina? Mainayon kadagiti amin a sabsabali pay a makalikaguman kadatayo, addaantayo iti daytoy a balakad ni apostol Pablo: “Ay-ayatek a kakabsat, agtaengkayo a sititibker, saan a magaraw, nga aduankayo laeng iti aramid ti Apo, nga ammoyo a ti aramidyo addanto kapapay-anna iti Apo.” (1 Corinto 15:58) Wen, adu a nainayon a responsabilidad ket paset dagiti alagaden iti pudno a panagdayaw. Kasanotay a matungpal dagitoy nga obligasion ket maaddaan talna iti panunot ken naragsak a panangmatmat?
Ti Gapuanan Mangyeg Kinaragsak
Ti kinaragsak—pannakarikna ti pannakabang-ar ken kinakontento—ket nasinged pannakainaigna iti balligi ti panangtaming kadagiti responsabilidad ti biag. No kabaelantayo a tamingen dagiti inaldaw-aldaw nga obligasiontayo iti rasonable a nalaing a pamay-an, panangiringpas kadagiti bambanag iti oras ken iti naurnos a pamay-an, addaantayo ti rikna ti balligi ken pannakapnek. Dayta ti rebbeng koma a pamay-an, ket ti resulta mangnayon iti kinaragsaktayo.
Pulos a di inranta ni Jehova a ti intay panangtaming kadagiti responsabilidadtayo ket agbalin a dadagsen. Imbes ketdi, kankanayon a tarigagayna nga ‘agrag-otayo ken kitaen ti naimbag iti amin a nagbannogantayo.’ (Eclesiastes 3:12, 13) No maragsakantay iti trabahotayo, talaga a nabungatayo. Sisasagana nga awatentayo dagiti instruksion ket makilangen a natalna kadagiti sabsabali. Iti sabali a bangir, no ditay naragsak, agbalin a makapabannog ti trabahotayo—banag a di agbalbaliw, makapasuron, ken mangpadagsen ti emosion. Mangiturong daytoy kadagiti di nabunga nga ugali iti trabaho ken negatibo a sukog ti panunot. Ti biag agbalin nga inaldaw-aldaw a pannakisaranget bayat a sanguentayo dagiti amin a makalikaguman kadatayo. Nupay kasta, no makasaraktayo ti pamay-an nga agtalinaed a naragsak iti ar-aramidentayo, nalablabit mapadasantayo ti makagunggona ken napnek a wagas ti panagbiag.
Agbalin a Balanse
No tarigagayantayo ti agbalin a naragsak nupay adu ti aramidentayo, kasapulantayo ti agbalin a balanse. Ket ania ti kinabalanse? Dayta ti “mental ken emosional a kinatibker.” Ti balanse a tao pagreggetanna ti agbalin a naurnos kadagiti trabahona. Agplano a nasakbay, liklikanna ti panagladladaw, ken natimbeng kadagiti ug-ugali. Iparangarangna ti panagteppel iti taraon, inumen, panagpalpaliwa, paggugusto, ken paglinglingayan. Kinaagpaysuanna, ipakitana ti “panagteppel iti isuamin a bambanag”!—1 Corinto 9:24-27; idiligyo ti Tito 2:2.
Napateg ti akem ti panagkararag iti panangtaginayon ti Nakristianuan a kinabalanse. Ti maysa nga adipen ni Jehova mabalinna nga ikararag ti nasantuan nga espiritu ti Dios ken iti tulong ti nailangitan nga Amana iti panangsukay ti bungbungana, agraman panagteppel. (Lucas 11:13; Galacia 5:22, 23) Nangnangruna a kumita ti maysa a Kristiano iti Dios no maipasango kadagiti pakasuotan a mangpapeggad a singaenna ti kinabalansena. “Ikumitmo ti dalanmo ken Jehova, ken agtalekka kenkuana, ket isu ibanagnanto,” kinuna ni salmista a David. (Salmo 37:5) No dadduma kasapulantayo ti agkararag kas ti inaramid ni David idi nga impakaasina: “O Dios, agdardaraska kadi nga agtignay para kaniak. Sika ti badangko ken Manangispal kaniak. O Jehova, dika kadi agtantan.” (Salmo 70:5) Pulos a diyo liplipatan a babaen ti panagkararag posible a mataginayon ti kinabalanse ken panangtagiragsak ‘ti talna ti Dios a daeganna ti amin a pannakaawat ken mangsaluad ti puspusoyo ken ti panunotyo.’—Filipos 4:6, 7.
Agsipud ta agpannuray ken Jehova ken tagiragsakenna ti talna ti Dios, ti balanse a Kristiano ket nasalun-at iti isip. (Tito 2:11, 12) Agtaud daytoy manipud pannakaadda ti nasayaat a pannakaawat kadagiti prinsipio ti Biblia ken babaen panangyaplikar kadakuada iti panagbiagna. Ti kasta a tao ket saan a managinsisingpet, wenno nadarasudos iti pangngeddengna. Ti kinarasonable ti mangyadayo kenkuana manipud panagtalinaed iti kabukbukodan nga opinion. Taginayonenna ti naemma a panangmatmat iti bagina ken kadagiti kabaelanna, ket daytoy ti mamagbalin kenkuana a makikooperar kadagiti dadduma. (Mikias 6:8) Makapainteres, dagiti kababalin a mangtulong iti maysa a tao nga agbalin a balanse ket maysa kadagiti kualidad a kasapulan kadagidiay nadutokan nga agserbi kas manangaywan iti kongregasion Kristiano.—1 Timoteo 3:2, 3.
Manayonantayo ti dakkel iti kinaragsaktayo babaen ti panagregget nga agbalin a mas balanse iti inaldaw-aldaw a trabahotayo. Babaen ti panangiparangarang kadagiti kualidad a naitimpuyog iti naimbag a kinabalanse, maileppastayo dagiti nasken a bambanag nga awan ti nakaro a pisikal wenno emosional a pakarigatan. Ti estilo ti panagbiagtayo isarmingnanto ti dakdakkel a kinatibker, ken makairingpastayto ti ad-adu pay. Dadduma masarakandanto ti ad-adu a ragsak iti pannakitimpuyogtayo, ket mapadasantayto ti dakdakkel a pannakapnek ken rag-o. Ngem ania ti sumagmamano a praktikal a pamay-an iti panangtaginayon ti kinabalanse?
Praktikal a Pamay-an iti Panangtaginayon ti Kinabalanse
Tapno mataginayon ti kinabalanse, padasentay koma ti panagsapsapa ken organisado iti panangtaming kadagiti personal a bambanagtayo. Kasapulantayo ti agplano a nasakbay, aywanan dagiti bambanag iti naurnos, sistematiko a pamay-an. Dagidiay agkurkurang ti naimbag a pannakaorganisar ken adda pagannayasanna a managladladaw pagbalinenda a narikut dagiti panagbiagda kadagiti dakdakkel a tukad ti rigat ken panagdandanag. Ti panagballigi iti daytoy a paset ti panagbiag tulongannatayto a makarikna a makontroltayo imbes a marikna a datayo ket awan gawgawayna a biktima dagiti paspasamak.
Ditay padpadasen nga aramiden ti isuamin a bambanag a bukbukodtayo. Dagidiay di situtulok nga umawat ti tulong manipud kadagiti sabsabali masansan agbayadda ti nadagsen a gatad ti nakaro a pannakabannog ken pannakapaay. Addada nadumaduma nga aramid a mabalin nga aywanan dagiti sabsabali. Gapuna, nainsiriban ti pananggundaway kadagiti kabaelan dagidiay situtulok a mangipaay ti tulong. Malaksid panangpalag-an ti awittayo, makaparegta met daytoy kadagidiay kalikagumanda ti umadani kadatayo.
Di nainsiriban nga idilig ti bagbagitayo kadagidiay mabalin a makaaramid ti ad-adu pay. Ti panangpadpadas nga agbalin a kas kadagidiay makagun-od ti ad-adu pay ngem ti kabaelantayo ti makapaupay, a mangiparikna a datayo ket nababbaba ken di maikari. Ti kasta a panagpampanunot ket makadadael, pakapuyenna ti determinasiontayo ken panagtalek iti bukod a bagi. “Bay-an a suoten ti tunggal maysa ti aramidna met laeng,” insurat ni Pablo, “ket iti kasta addanto ti ragsakna iti maipuon met la kenkuana, ket saan a maipuon iti sabali.” (Galacia 6:4) Laglagipenyo a ti maipatpateg a trabahador ket isu daydiay sumursurot kadagiti instruksion, natibker ken mapangnamnamaan, ket aramidenna ti trabaho iti napintas a kualidad. No kastatayo, maapresiarto ken makalikaguman dagiti serbisiotayo.—Proverbio 22:29.
Kasapulantayo nga aywanan a naimbag ti salun-attayo. Daytat’ maysa kadagiti kapapatgan a sanikuatayo, ta no awan dayta bassit laeng ti maaramidantayo. Gapuna, padpadasentay koma a taginayonen ti nasalun-at a dieta babaen ti pannangan kadagiti nasustansia a taraon. Kasapulantay ti panaginana, a maturog iti rasonable nga oras iti rabii. No nakaro ti bannogtayo wenno mariknatayo nga agsakittayo, ditay koma pilpiliten ti bagbagitayo; mabalin a bayadantayo ti nadagsen a gatad.
Nasken ti panagannad a mangpataud ti managreklamo nga espiritu. No palusposantayo dagiti negatibo a panagpampanunot, makasaraktayo ti kamali iti ngangngani isuamin a bambanag ken iti asinoman. Daytoy ti sigurado a pamay-an iti panangipaidam iti bagbagitayo ken iti sabsabali ti rag-o. Imbes nga ipadpadamag wenno irekreklamo ti mariknatayo a di umiso, ipakammotay koma kadagidiay responsable iti panangtaming ti banag ket bay-an nga isuda ti mangpalinteg kadagiti bambanag. (Idiligyo ti 1 Corinto 1:10-12.) Masiribtayo no taginayonentayo ti positibo a panangmatmat, a kankanayon a sapulen ken inanamaen a makasaraktayo ti naimbag kadagiti dadduma ken kadagiti pasamak a mangsukog ti panagbiagtayo.—Idiligyo ti Judas 3, 4, 16.
Iti panangplano kadagiti trabahotayo, laglagipentay koma a ti managdandanag a kinapardas ket mabalin a makaipasdek kadagiti rekord, ngem narigat a mataginayon dayta iti mabayag. Ti agtultuloy a sobra a panagpigsa saan laeng a mangiturong iti pannakabannog ngem mangiyeg met ti pannakapaay a mangpakapuy ti determinasiontayo nga agtultuloy. Gapuna, mangipasdektayo ti kinapardas a mataginayontayo iti mabayag. Kas pangarigan, naimbag ti mangipasdek ti praktikal nga iskedyul para ti regular a pannakiraman iti trabaho a panagbalay-balay ken dadduma pay a paset ti Nakristianuan a ministerio. Kasapulantayo ti mangilasin ti tiempo para ti panagpalpaliwa ken makaparegta a panaglinglingay. Ket masarakantayto a makagunggona ti makisao kadagiti lallakayen nga addaan dekdekada a kapadasan, ta naadalda no kasano a maileppas dagiti nasken a bambanag a di bambannogen ti bagbagida iti pisikal wenno emosional.
Usaren ti Naimbag a Pangngeddeng
Umiso ti pannakarikna ti obligasion ken ti tarigagay a mairingpas ti amin a naipaannong a responsabilidadtayo, agraman dagidiay adda iti uneg ti kongregasion dagiti tattao ni Jehova. Ti Dios ket maay-ayo kadagiti nagaget, mapangnamnamaan a trabahador. (Idiligyo ti Mateo 25:21; Tito 2:11-14.) Ngem ibalakad ti Kasuratan: “Salimetmetam ti praktikal a kinasirib ken abilidad ti panagpanunot.” (Proverbio 3:21) Ti panangyaplikar ti Biblikal a kinasirib makagunggonanto kadatayo, ket kasapulan nga usarentayo ti sentido komon ken naimbag a pangngeddeng, a mangaramid kadagiti naannad a panagplano ken kankanayon nga agtalinaed kadagiti pagbeddengan ti pigsatayo.
Ti balakad nga aduantay koma iti aramid ti Apo ket masapul a maibalanse iti panagannad a nairekumenda idiay Eclesiastes 9:4. Sadiay mabasatayo: “Ti maysa a nabiag nga aso naim-imbag ngem iti maysa a natay a leon.” Wen, ti sibibiag nga aso, nupay lalaisen ti dadduma, ket nasaysayaat ngem ti natay a leon, ti animal nga ibilang ti adu a natan-ok. No sanayentayo ti kinabalanse ken alaen ti umiso a panangaywan ti salun-attayo, agbiagtayto ken agtultuloy a mangaramid kadagiti bambanag. Awanen ti pannakiraman ti natay iti aniaman a trabaho. Ti naimbag a pangngeddeng tulongannatayo a makasarak ti rasonable a kinabalanse a mangipalubos kadatayo a leppasen dagiti nasken a bambanag a di mapukpukaw ti rag-otayo.
Gapuna, ngarud, ti kaadu ti aramiden dina kayat a sawen a ditay naragsak. Dagiti kakupadoan a tattao isuda ti kararagsakan no rasonableda, taginayonenda ti nasayaat a panangmatmat, ken usarenda ti naimbag a pangngeddeng tapno makapagtalinaedda iti naimbag a kinabalanse. Mapasarantayo ti kadakkelan a kinaragsak a posible no iparangarangtayo ti kinasirib, aramiden dagiti naimbag nga ar-aramid, ken italektayo ti inanamatayo ken Jehova a Dios.—1 Timoteo 6:17-19.