Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

◼ Aniat’ rebbeng nga aramiden ti maysa a Kristiano a pamilia no ageskuela ti anakda iti maysa a pagadalan a sadiay nainkapilitan ti pannakaisuro ti relihion?

Saan a kayat dagiti Kristiano a nagannak a madoktrinaan dagiti annakda iti ulbod a relihion. Ngem mabalin nga adda dagiti kasasaad a dagiti ubbing dida mabalin ti pumanaw iti klase a sadiay maisursuro ti relihion, nupay dida makiraman kadagiti ulbod a relihiuso nga aramid wenno seremonia.

Ti gayyem ti Dios a ni Abraham nangituyang iti maysa a pagsurotan no maipapan iti relihiuso a panangisuro kadagiti ubbing. Pinadakkelna dagiti annakna idiay Canaan, a sadiay napalikmutanda iti relihiuso a biddut ken nakaap-aprang a “sagrado” nga ar-aramid. (Idiligyo ti Exodo 34:11-15; Levitico 18:21-30; Deuteronomio 7:1-5, 25, 26; 18:9-14.) Uray kasta, isut’ gubuayan ti relihiuso a pannursuro ti pamiliana. Nagtalek ti Dios a ni Abraham “ibilinnanto kadagiti annakna ken sangakabbalayanna iti kalpasanna tapno surotenda ti dalan ni Jehova nga aramidenda ti kinalinteg.”​—Genesis 18:19.

Kas maysa nga agtutubo, nagunggonaan met ni Jesus manipud pannursuro ti pamilia ken kongregasion iti pudno a panagdayaw. Ngarud, isut’ “dimmakkel iti kinasirib ken kinatayag ken ti gundaway iti Dios ken kadagiti tao.”​—Lucas 2:52.

Iti ngangngani amin a paset ti daga, umawat dagiti Kristiano nga agtutubo ti sekular nga edukasion kadagiti publiko a pagadalan. Saan nga amin a maisursuro ket naan-anay a maitunos iti kinapudno ti Biblia ken naipasdeken a kinaagpayso. Kas pangarigan, adu a tukad ti edad dagiti Kristiano nga agtutubo ti dimmar-ay kadagiti klase a siensia wenno biolohia kas paset ti gagangay a kursoda. Kaaduan kadakuada ti naipasango kadagiti agraraira a teoria ti ebolusion ken dagiti naikalamiat a panangmatmat maipapan “natural” a nagtaudan ti biag ditoy daga.

Daytoy a pannakaipasango, nupay kasta, dina pinagbalin dagitoy a Kristiano nga agtutubo a manangalagad iti awan diosna nga ebolusion. Apay? Gapu ta idiay pagtaenganda ken kadagiti Kristiano a panaggigimong, immawatdan saksakbayna kadagiti umiso nga impormasion a naibatay iti naipaltiing a Sao ti Dios, a nangtulong a mangsanay kadagiti ‘riknada a mangilasin iti naimbag ken dakes.’ (Hebreo 5:14) Adu a nagannak ti nagadalen kaduada dagiti annakda iti natimbeng a panangsaklaw iti ebolusion idiay makapabileg-pammati a libro a Life​—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation?a Iti kasta a pannakakabalda, di inawat dagitoy nga ages-eskuela ti ebolusion a maisursuro idiay pagadalan kas nakapapati. Kaskasdi naipakitada iti panagsungbatda idiay klaseda ken kadagiti panageksamen nga agas-asikasoda ken makasursuroda kadagiti naiparang a detalye. Dadduma ti naaddaan pay ketdi iti gundaway a mangipaay kadagiti mapagpilian a panangilawlawag sigun kadagiti kinapudno a naidatag idiay Biblia babaen iti Namarsua ti tao.​—1 Pedro 3:15.

Ania ngay, nupay kasta, no maipapan kadagiti oras ti panageskuela a maar-aramat iti panangisuro maipapan kadagiti nasaknap a lokal a relihion wenno uray ti relihion nga en-heneral?

Kasla saan a nakapapati a maidatag dayta a panangisuro nga awan dasdasiganna, kas impormasion laeng. Mabalin a dayta pay ketdi a relihion ti al-alagaden ti mannursuro ket ngarud padpadasenna nga impluensiaan ti pampanunot ken puspuso dagiti estudiante. Gapuna a kaykayat dagiti Saksi ni Jehova a malibre koma dagiti annakda manipud kadagiti pannakaisuro ti relihion. Mabalin a daytoy ti mamagbalin pay kadagiti annakda a mangusar iti oras ti panageskuela nga ad-adda a makagunggona tapno kumpletuenda dagiti annongenda kadagiti sabsabali a klaseda wenno tapno agadalda idiay libraria ti eskuelaan.

Kadagiti adu a lugar, nupay kasta, napaay dagiti kakasta a kiddaw; ti eskuelaan wenno dagiti publiko nga agtuturay mabalin nga ipaalagadda pay ketdi nga amin nga ubbing ket tumabuno ken kumpletuenna ti panagadal iti relihion tapno makapagturpos. Masapul a personal nga ikeddeng ti tunggal pamilia no ania ti aramidenda iti dayta a kaso.

Adu kadagiti adipen ti Dios iti napalabas ti dida nagayatan ti kaaddada kadagiti kasasaad a sadiay kasapulanda nga ibturan ti pannakaipasango kadagiti relihiuso a pannursuro wenno ar-aramid bayat ti panagtalinaedda a nasungdo iti pudno a Dios. Agarup pudno dayta ken Moises. Isut’ dimmakkel kas ti apoko ni Faraon ti Egipto, ket isut’ “nasursuruan iti amin a kinasirib dagiti Egipcio.” (Aramid 7:20-22) Nalabit a nairaman dita iti sumagmamano a rukod dagiti pammati ken relihiuso nga ar-aramid a nasaknap idiay Egipto. Ngem ni Moises ket sinalakniban ti natantan-ok a pannursuro a sibabatad nga inawatna manipud pamiliana ken nalabit manipud sabsabali pay a Hebreo.​—Exodo 2:6-15; Hebreo 11:23-26.

Usigenyo met ti ulidan dagiti tallo nga agtutubo a Hebreo, dagiti kakadua ni Daniel, a naikkan iti nasangsangayan a pannursuro idiay Babilonia ket napagbalinda a trabahador ti gobierno. (Daniel 1:6, 7) Saanda a nawaya a mangaramid wenno agkedked iti aniaman a kayatda. Naminsan imbilin ni Ari Nabucodonosor nga agtataripnongda kaduada dagiti sabsabali pay nga opisial iti balitok a ladawan nga imbangonna idiay tanap ti Dura, a sadiay maaramid dagiti awid ti nasionalistiko a debosion. Kasanot’ isusungbat dagiti tallo nga Hebreo? Masiguradotayo a kinaykayatda koma nga awanda sadiay, ngem daytat’ saan a mabalin.b Kaskasdi nagtalinaedda a matalek kadagiti patpatienda ken iti Mannakabalin-amin a Dios. Dagiti nadiosan a konsiensiada pinalubosanna ida a tumabuno bayat a sititibker a nagkedkedda a makipaset, wenno personal a makinamin iti, aniaman nga aramid ti ulbod a relihion.​—Daniel 3:1-18.

No nainkapilitan para kadagiti amin nga estudiante ti kaaddada iti pannakaisuro ti relihion ken nalabit tapno makaadal agingga iti pannakaruarda kadagiti eksamen iti pagalagadan, mabalin a tumabuno dagiti ubbing manipud pamilia dagiti pudno a Kristiano, kas met iti itatabuno dagidiay a tallo iti panangibilin ni Nabucodonosor. Ngem dagiti Kristiano nga agtutubo iyun-unada ti Dios. Dida kasapulan a suppiaten ti tunggal di umiso nga ebkas wenno tunggal di nainkasuratan nga aramid a pakiramanan dagiti sabsabali, a kas met dagiti tallo a Hebreo dida nakibiang idi a dagiti sabsabali nagrukbabda iti ladawan a balitok. Nupay kasta, saan a makiraman dagiti Kristiano nga agtutubo kadagiti aramid ti panagdayaw, aggigiddan a panagkararag, relihiuso a kankanta, ken kakasta a bambanag.

Kasapulan nga usaren dagitoy nga agtutubo dagiti bagbagida kadagiti sabsabali pay a tiempo tapno gumun-odda iti makapabileg a pannakaammo ‘manipud nasantuan a sursurat a mamagsirib kadakuada maipaay iti pannakaisalakan baeten pammati mainaig ken Kristo Jesus.’ (2 Timoteo 3:15) Baeten komunikasion kadagiti annakda, rebbeng a kankanayon a siputan dagiti nagannak ti linaon dagiti maisursuro idiay pagadalan. Daytoy ti mangtulong kadagiti nataengan a Kristiano a makakita no ania ti kasapulan a maatur wenno malawlawagan manipud Biblia tapno dagiti annakda saanda a mariro wenno maiyaw-awan.

[Dagiti Footnote]