Dagiti Naespirituan a Bambanag ti Iyun-una ti Kristiano a Pamilia
“Agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakimaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna, napakumbaba iti panagpampanunot.”—1 PEDRO 3:8.
1. Ania a panagpili ti silulukat kadatayo amin, ket kasano nga apektaran ti pilitayo ti masakbayantayo?
ANIAN a mayaplikar la unay ti teksto iti ngato iti kadaanan nga institusion ti tao—ti pamilia! Ken anian a nagpateg nga ipakita dagiti nagannak ti ulidan kadagitoy a banag! Kadawyan a matawid dagiti annak dagiti nasayaat ken nalaad a kababalin dagiti dadakkelda. Nupay kasta, adda gundaway ti tunggal kameng ti pamilia nga agpili. Kas Kristiano, adda kadatayo no kayattayo ti agbalin a naespirituan a tattao wenno nainlasagan a tattao. Adda kadatayo no kayattayo nga ay-ayuen wenno pagpungtoten ti Dios. Ti pilitayo mabalin nga agbanag iti bendision, agnanayon a biag ken talna—wenno iti lunod, agnanayon nga ipapatay.—Genesis 4:1, 2; Roma 8:5-8; Galacia 5:19-23.
2. (a) Kasano nga impakita ni Pedro ti pannakaseknanna iti pamilia? (b) Ania ti espiritualidad? (Kitaenyo ti footnote.)
2 Dagus a simmaruno dagiti sasao ti apostol idiay 1 Pedro kapitulo 3, bersikulo 8, kalpasan ti panangipaayna iti sumagmamano a nasayaat a balakad kadagiti assawa a babbai ken lallaki. Pudno a maseknan ni Pedro iti paglaingan dagiti Kristiano a pamilia. Ammona a ti napigsa nga espiritualidad ti tulbek iti nagkaykaysa, agdidinnungngo a sangakabbalayan. Gapuna, impasimudaagna idiay bersikulo 7 a no saan nga ipangag dagiti assawa a lallaki ti balakadna, agtungpal dayta iti naespirituan a giwang iti nagbaetan ti asawa a lalaki ken ni Jehova.a Mabalin a malapdan dagiti kararag ti asawa a lalaki no baybay-anna dagiti kasapulan ni baketna wenno no naulpit kenkuana.
Ni Kristo—Perpekto nga Ulidan ti Espiritualidad
3. Kasano nga intampok ni Pablo ti ulidan ni Kristo para kadagiti assawa a lallaki?
3 Agpannuray iti nasayaat nga ulidan ti espiritualidad ti pamilia. No maysa a Kristiano ti asawa a lalaki, isu ti umuna a mangipakita kadagiti naespirituan a galad. No saan a manamati ti asawa a lalaki, ti ina ti kadawyan a mangikagumaan a mangibaklay iti dayta a rebbengen. Iti aniaman a kasasaad, ni Jesu-Kristo ti perpekto a pagwadan a rumbeng a tuladen. Kanayon a makapabileg ken makapabang-ar ti kababalin, panagsasao, ken panagpampanunotna. Maulit-ulit nga inturong ni apostol Pablo ti imatang dagiti sinuratanna iti naayat a padron ni Kristo. Kas pangarigan, kunana: “Ti asawa a lalaki isu ti ulo ti babai, a kas met ni Kristo isu ti ulo ti kongregasion, ket isu met laeng ti manangisalakan iti bagi. Lallaki, itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo, a kas met iti panagayat ni Kristo iti kongregasion, ken inyawatna ti bagina gapu kenkuana.”—Efeso 5:23, 25, 29; Mateo 11:28-30; Colosas 3:19.
4. Ania nga ulidan ti espiritualidad ti intuyang ni Jesus?
4 Ni Jesus ti kangrunaan nga ulidan ti espiritualidad ken kinaulo a napakuyogan iti ayat, anus, ken asi. Isu ket managsakripisio, saan a ti bagina lat’ pagpagustuanna. Kanayon nga indaydayawna ti Amana ken rinaemna ti kinaulona. Nagpaidalan iti Amana, isut’ gapuna a naikunana: “Awan ti pannakabalinko nga agaramid a sisiak iti uray ania; kas iti mangngegko, mangukomak; ket ti panangukomko nalinteg, ta diak sapulen ti bukodko a pagayatan, no di ket ti pagayatan daydiay nangibaon kaniak.” “Awan ti aramidek a sisiak; no di ket kas iti insuro kaniak ni Ama, dagitoy ti sawek.”—Juan 5:30; 8:28; 1 Corinto 11:3.
5. Iti panangipaay kadagiti kasapulan dagiti pasurotna, ania nga ulidan ti intuyang ni Jesus para kadagiti assawa a lallaki?
5 Aniat’ kaipapanan daytoy kadagiti assawa a lallaki? Kaipapananna a ti pagwadan a rumbeng a tuladenda iti amin a banag isu ni Kristo, a kanayon a nagpasakop iti Amana. Kas pangarigan, no kasano nga impaayan ni Jehova dagiti amin a kita ti biag ditoy daga iti taraon, kasta met nga impaayan ni Jesus dagiti pasurotna iti taraon. Saanna a liniwayan dagiti kangrunaan a material a kasapulanda. Ti namilagruan a panangpakanna kadagiti 5,000 a lallaki ken kadagiti 4,000 a tattao paneknekanna ti pannakaseknanna ken panangbigbigna iti pagrebbengan. (Marcos 6:35-44; 8:1-9) Kasta met ita, dagiti responsable nga ulo ti pamilia asikasuenda dagiti pisikal a kasapulan dagiti sangakabbalayanda. Ngem dayta laeng aya ti rebbengenda?—1 Timoteo 5:8.
6. (a) Ania dagiti nasken a kasapulan ti pamilia a masapul a maasikaso? (b) Kasano a maipakita dagiti assawa a lallaki ken dagiti amma ti pannakaawat?
6 Addaan met dagiti pamilia iti dadduma, napatpateg a kasapulan, kas impakita ni Jesus. Addaanda kadagiti naespirituan ken emosional a kasapulan. (Deuteronomio 8:3; Mateo 4:4) Makilanglangentayo kadagiti sabsabali, agpadpada iti pamilia ken iti kongregasion. Kasapulantay ti nasayaat a panangidalan a manggutugot kadatayo a mangpabileg kadagiti sabsabali. Iti daytoy a banag, nagpateg ti akem dagiti assawa a lallaki ken amma—aglalo no maysada a panglakayen wenno ministerial nga adipen. Kasapulan dagiti agsolsolo a nagannak dagiti isu met la a kababalin iti panangtulong kadagiti annakda. Masapul a maawatan dagiti nagannak saan laeng a ti ibagbaga dagiti kameng ti pamilia no di pay ket ti adda iti kaungganda. Sapulen dayta ti pannakaawat, panawen, ken kinaanus. Dayta ti maysa a rason no apay a naikuna ni Pedro a rumbeng a mannakaawat ken makipagtaeng dagiti lallaki kadagiti assawada a mayalubog iti pannakaammo.—1 Timoteo 3:4, 5, 12; 1 Pedro 3:7.
Dagiti Peggad a Liklikan
7, 8. (a) Aniat’ kasapulan tapno maliklikan ti maysa a pamilia ti naespirituan a pannakarba? (b) Aniat’ kasapulan malaksid pay iti nasayaat a panangrugi iti Nakristianuan a kurso? (Mateo 24:13)
7 Apay a nagpateg ti panangasikaso iti espiritualidad ti pamilia? Kas panangiyilustar, mabalintay nga isaludsod, Apay a masapul a sukimaten a naimbag ti piloto ti barko dagiti tsartna iti panangiturongna iti barko iti napeggad a taaw nga addaan kadagiti baknad? Idi Agosto 1992 limmasat ti barko a Queen Elizabeth 2 (QE2) iti napeggad a paset nga addaan kadagiti namuntuon a darat ken batbato a kunada a masansan a pakapasamakan ti panagerrado iti nabigasion. Kinuna ti maysa a lokal nga agindeg: “Adu a nabigador ti napukawan iti trabaho gapu iti dayta a lugar.” Naidungso ti QE2 iti maysa a dakkel a bato iti uneg ti danum. Maysa dayta a nagastos a biddut. Nadadael ti kakatlo ti bagi ti barko, ket naimberna daytoy iti sumagmamano a lawas tapno matarimaan.
8 Umasping iti dayta, no saan a sukimaten a naimbag ti “piloto” ti pamilia ti mapa, ti Sao ti Dios, mabalin a nalaka a madangran ti pamiliana iti naespirituan. Para iti maysa a panglakayen wenno ministerial nga adipen, mabalin nga agbanag dayta iti pannakapukaw dagiti pribilehio iti uneg ti kongregasion ken nalabit iti pakadangran iti kasta unay dagiti dadduma a kameng ti pamilia. Gapuna, rumbeng nga agannad ti tunggal Kristiano tapno saan a matnag iti naespirituan a kinaaleng-aleng, nga agpannuray laeng kadagiti dati a nasayaat nga ugali iti panagadal ken regta. Iti Nakristianuan a kursotayo, saan nga umdas ti basta maaddaan iti nasayaat a panagrugi; masapul a maturpos a sibaballigi ti panagdaliasat.—1 Corinto 9:24-27; 1 Timoteo 1:19.
9. (a) Kasano kapateg ti personal a panagadal? (b) Aniat’ maikanatad nga isaludsodtayo iti bagbagitayo?
9 Tapno maliklikan dagiti naespirituan a baknad, kabatbatuan, ken kadaratan, masapul a sukimatentay a kanayon dagiti “mapa[tayo]” babaen ti regular a panagadal iti Sao ti Dios. Ditay mabalin ti agtalek iti pamunganayan laeng a panagadal a nangyeg kadatayo iti kinapudno. Agpannuray ti naespirituan a pigsatayo iti regular ken natimbeng a programa iti panagadal ken panangasaba. Kas pangarigan, iti itatabunotayo iti Panagadal ti kongregasion iti Pagwanawanan iti daytoy a ruar, mabalintay a saludsodan ti bagbagitayo, ‘Talaga met laeng kadi nga inadalko, wenno inadalmi kas maysa a pamilia, daytoy nga artikulo, a sinukimatmi dagiti kasuratan ken inut-utobmi ti aplikasionda? Wenno inugedanmi laeng kadi dagiti sungbat? Naliwayanmi kadi a binasa man la koma ti artikulo sakbay ti itatabunomi kadagiti gimong?’ Dagiti napudno a sungbattayo kadagitoy a saludsod mabalin a pagpanunotennatayo a naimbag ken tignayennatayo nga agregget a rumang-ay—no dayta ti kasapulan.—Hebreo 5:12-14.
10. Apay a napateg ti panangsukimat iti bagi?
10 Apay a napateg ti kasta a panangsukimat iti bagi? Ngamin, agbibiagtayo iti lubong nga iturayan ti espiritu ni Satanas, maysa a lubong nga, iti adu a nasikap a pamay-an, ipampamuspusanna a rakraken ti pammatitayo iti Dios ken kadagiti karina. Kayat daytoy a lubong nga okupadotayo a kanayon tapno awan panawentayo a mangasikaso kadagiti naespirituan a kasapulantayo. Gapuna, mabalintay a saludsodan ti bagbagitayo, ‘Napigsa kadi ti espiritualidad ti pamiliak? Maysaak kadi a naregta a nagannak a kas rebbeng a pagbalinak? Kas maysa a pamilia, suksukayenmi kadi ti naespirituan a puersa a mangtigtignay iti panunot a tumulong kadakami a mangaramid kadagiti pangngeddeng a naibatay iti kinalinteg ken kinasungdo?’—Efeso 4:23, 24.
11. Apay a makagunggona iti naespirituan dagiti Nakristianuan a panaggigimong? Mangtedkayo iti pangarigan.
11 Rumbeng a tumibker ti espiritualidadtayo iti tunggal gimong a tabunuantayo. Dagiti napateg nga oras a kaaddatayo idiay Kingdom Hall wenno iti Panagadal ti Libro ti Kongregasion bang-arannatayo kalpasan ti adu nga oras a panangikagumaantayo a makalasat iti naulpit a lubong ni Satanas. Kas pangarigan, anian a makapabang-ar ti panagadal iti libro a Ti Katan-okan a Tao a Nagbiag Pay Laeng! Makatulong daytoy kadatayo a maaddaan iti nasaysayaat a pannakaawat maipapan ken Jesus, iti biagna, ken iti ministeriona. Binasatayo a naimbag dagiti naisitar a kasuratan, nangaramid iti personal a panagsukisok, ket iti kasta adut’ nasursurotayo iti ulidan nga intuyang ni Jesus.—Hebreo 12:1-3; 1 Pedro 2:21.
12. Kasano a suboken ti ministerio iti tay-ak ti espiritualidadtayo?
12 Ti maysa a nasayaat a pangsubokan iti espiritualidadtayo isu ti Nakristianuan a ministerio. Tapno maitultuloytayo ti mangasaba iti pormal ken impormal a wagas, masansan iti sango ti aleng-aleng wenno bumusbusor a publiko, kasapulantayo ti umiso a pakatignayan, panagayat iti Dios ken panagayat iti kaarruba. Siempre, awan ti maragsakan a mailaksid, ket mabalin a mapasamak dayta iti ministeriotayo iti tay-ak. Ngem laglagipentay koma a ti naimbag a damag ti laklaksidenda, saan a datayo. Kinuna ni Jesus: “No ti lubong guraennakayo, ammoyo a ginuranak nga immun-una ngem dakayo. No pasetkayo koma ti lubong, ti lubong ayatenna koma ti kukuana. Ngem gapu ta saankay a paset ti lubong, no di ket pinilikayo iti lubong, gapuna guraennakay ti lubong. . . . Ngem amin dagitoy aramidendanto kadakayo gapu iti naganko, ta dida ammo ti nangibaon kaniak.”—Juan 15:18-21.
Aramid ti Pakakitaan
13. Kasano a madadael ti maysa a tao ti espiritualidad ti maysa a pamilia?
13 Aniat’ mapasamak iti maysa a pamilia no dagiti amin a kameng malaksid iti maysa ket raraemenda ti kinadalus ken kinadalimanek ti balay? Iti matutudo nga aldaw, dagiti amin a kameng, malaksid daydiay naliway, naannadda tapno saanda a makaiserrek iti pitak iti balay. Dagiti tugot dagiti napitak a saka iti amin a suli ipakitana ti kinaliway dayta a tao, nga isu pay a pakakumikoman dagiti dadduma. Agaplikar met daytoy no maipapan iti espiritualidad. Ti agimbubukodan wenno naliway a tao piltakanna ti naimbag a pakasarsaritaan ti pamilia. Rumbeng nga ikagumaan dagiti amin a kameng ti sangakabbalayan, saan laeng a dagiti nagannak, nga iyanninaw ti kababalin ni Kristo. Anian a makapabang-ar no agtitimpuyogda amin a mangaramid kadagiti bambanag a siinanamada iti biag nga agnanayon! Naespirituan (ngem saan a panaginlilinteg) ti kangrunaan a pampanunoten dayta a pamilia. Manmano a makita dagiti tugot ti naespirituan a kinaliway iti kasta a sangakabbalayan.—Eclesiastes 7:16; 1 Pedro 4:1, 2.
14. Aniada a material a sulisog ti ikabkabil ni Satanas iti dalantayo?
14 Addaantay amin kadagiti kangrunaan a material a kasapulan a nasken a mapaadda tapno mataginayon ti biagtayo iti inaldaw. (Mateo 6:11, 30-32) Ngem masansan a dagiti kasapulantayo ket artapan dagiti bambanag a tarigagayantayo. Kas pangarigan, ituktukon ti sistema ni Satanas kadatayo dagiti amin a kita ti alikamen ken kagawaan. No tarigagayantayo a kanayon ti kabaruanan iti amin a banag, pulos a saantayto a mapnek, agsipud ta iti saan nga agbayag lumaus ti kabaruanan, ket rummuar ti kabarbaro a produkto. Nangipasdek ti lubong ti komersio iti maysa a siklo a pulos a di agpatingga ti panagrikosna. Gargariennatay nga agsapul iti ad-adu a kuarta tapno magun-odtayo dagiti umad-adu a bambanag a tarigagayantayo. Mabalin a mangituggod daytoy iti “adu nga awan serserbina ken makaranggas a tarigagay,” wenno “minamaag ken napeggad nga ambision.” Mabalin nga agbanag daytoy iti di natimbeng a panagbiag a mangagaw iti panawen a maipaay koma kadagiti naespirituan nga aktibidad.—1 Timoteo 6:9, 10; The Jerusalem Bible.
15. Iti ania a wagas a napateg ti ulidan ti ulo ti pamilia?
15 Iti daytoy a banag, nagpateg ti ulidan ti ulo ti Kristiano a sangakabbalayan. Ti natimbeng a kababalinna no maipapan kadagiti sekular ken naespirituan a rebbengen rumbeng nga agserbi nga inspirasion kadagiti dadduma a kameng ti pamilia. Dakes la ketdi ti epektona no nalaing a mamagbaga ti maysa nga ama ngem dina met ar-aramiden ti isursurona. Nalaka laeng a makita dagiti annak ti pagannurotan nga, ‘Aramidem ti ibagbagak ngem dika tuladen ti ar-aramidek.’ Umarngi iti dayta, ti maysa a panglakayen wenno ministerial nga adipen a mangparparegta kadagiti dadduma a makipaset iti panangasaba iti binalaybalay ngem paspasaray met a kumuyog iti pamiliana iti dayta nga aktibidad mapukawna inton agangay ti kredibilidad, agpadpada iti pamilia ken iti kongregasion.—1 Corinto 15:58; idiligyo ti Mateo 23:3.
16. Aniat’ mabalintay nga isaludsod iti bagbagitayo?
16 Gapuna, nasayaat no sukimatentayo ti kabibiagtayo. Naagawatay aya a mangragpat iti nailubongan a balligi ngem mabaybay-antay met ti naespirituan nga irarang-aytayo? Umas-asensotay aya iti lubong ngem agpaspasanud iti kongregasion? Laglagipenyo ti balakad ni Pablo: “Papatien daytoy a sao. No adda agtarigagay iti saad a manangaywan, naimbag nga aramid ti tarigagayanna.” (1 Timoteo 3:1) Ti panangbigbig iti pagrebbengan iti uneg ti kongregasion, saan ket a ti pannakaital-o iti panggedan, ti ad-adda a mangipasimudaag iti espiritualidadtayo. Masapul nga agtalinaedtay a natimbeng tapno saandatay a matengngel dagiti amongtayo a kas man la isuda ti nangidedikarantayo iti biagtayo, a saan ket a ni Jehova.—Mateo 6:24.
Ti Napasnek a Komunikasion Parayrayenna ti Espiritualidad
17. Aniat’ makatulong a mangparayray iti napaypayso nga ayat iti uneg ti pamilia?
17 Riniwriw a pagtaengan ita ti nagbalinen a kasla pagturogan laeng. Kasano? Agawid dagiti kameng ti pamilia tapno laeng maturog ken mangan, sada pumanaw a dagus. Manmano nga agsasangoda a mangan. Saanda a nasinged kas pamilia. Ti resulta? Kurang ti komunikasion, awananda iti napasnek a panagpapatang. Ket mabalin nga agtungpal dayta iti kinaawan interes kadagiti dadduma a kameng, nalabit kinakurang ti napaypayso a panangipateg. No agiinnayattayo, iwayaantayo ti agsasarita ken dumngeg iti maysa ken maysa. Mangparegtatayo, ken tumulongtayo. Ramanen daytoy a benneg ti espiritualidad ti napasnek a komunikasion iti nagbaetan ti agassawa ken iti nagbaetan dagiti nagannak ken annak.b Sapulenna ti panawen ken kinataktika bayat nga agpipinnaregtatayo a mangiranud iti ragsaktayo, kadagiti kapadasan, ken kadagiti parikuttayo.—1 Corinto 13:4-8; Santiago 1:19.
18. (a) Aniat’ masansan a kangrunaan a manglapped iti komunikasion? (b) Iti ania a maipasdek ti napnuan kaipapanan a relasion?
18 Sapulen ti nasayaat a komunikasion ti panawen ken panagregget. Kaipapananna ti panangisapar iti tiempo nga agsasarita ken dumngeg iti maysa ken maysa. Ti maysa kadagiti kangrunaan a lapped iti daytoy isu daydiay mangibus-panawen nga alikamen a mapagraraeman kadagiti pagtaengan—ti TV. Mangidatag daytoy iti karit—ti kadi TV ti mangkonkontrol kadakayo, wenno dakayo ti mangkontrol iti dayta? Ti panangkontrol iti TV sapulenna ti natibker a pangngeddeng—agraman ti determinasion a mangiddep iti dayta. Ngem ti panangaramid iti daytoy ti mangipaay kadatayo iti gundaway a mangipakita iti pannakaseknan iti maysa ken maysa kas kameng ti pamilia ken kas naespirituan nga agkakabsat a lallaki ken babbai. Ti napnuan kaipapanan a relasion sapulenna ti nasayaat a komunikasion, panagkikinnaawatan, pannakaseknan kadagiti kasapulan ken pakaragsakantayo, panangiyebkas no kasano kadakkel ti panangapresiartayo kadagiti amin a kinaimbag a naipakita kadatayo. Iti sabali a pannao, ti napasnek a panagpapatang ipakitana a saantay a tagtagibassiten dagiti dadduma.—Proverbio 31:28, 29.
19, 20. No maseknantayo iti amin a kameng ti pamilia, aniat’ aramidentayo?
19 Gapuna, no nadungngotayo iti maysa ken maysa iti uneg ti pamilia—ket ramanen dayta ti panangipateg kadagiti saan a manamati a kameng ti pamilia—dakkel ti maaramidantayo iti pannakapatibker ken pannakataginayon ti espiritualidadtayo. Iti uneg ti pamilia, sursurotentayo ti balakad ni Pedro: “Kamaudiananna, agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakimaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna, napakumbaba iti panagpampanunot, a dikay supapakan ti dakes iti dakes, ti lunod iti lunod, no di ket ikararaganyo ida, ta gapu itoy naawiskayo, tapno tawidenyo ti bendision.”—1 Pedro 3:8, 9.
20 Magun-odtayo ti bendision ni Jehova ita no ikagumaantayo a taginayonen ti espiritualidadtayo, ket mabalin nga agbanag daytoy iti panangtawidtayo iti bendisionna iti masanguanan inton awatentayo ti sagut a biag nga agnanayon iti paraiso a daga. Adu pay ti maaramidantayo kas maysa a pamilia iti panagtitinnulong iti naespirituan. Salaysayen ti sumaganad nga artikulo dagiti gunggona nga ipaay ti panangaramid kadagiti bambanag kas maysa a pamilia.—Lucas 23:43; Apocalipsis 21:1-4.
[Dagiti Footnote]
a Nadepinar ti espiritualidad kas “pannakarikna wenno panangipateg kadagiti relihiuso a pagalagadan: ti kualidad wenno kasasaad ti panagbalin a naespirituan.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Ti naespirituan a tao ti kasungani ti nainlasagan a tao, nga inaanimal ti kababalinna.—1 Corinto 2:13-16; Galacia 5:16, 25; Santiago 3:14, 15; Judas 19.
b Para iti kanayonan a singasing maipapan iti komunikasion iti uneg ti pamilia, kitaenyo Ti Pagwanawanan a Setiembre 1, 1991, pinanid 20-2.
Malagipyo Kadi?
◻ Ania ti espiritualidad?
◻ Kasano a matulad ti ulo ti pamilia ti ulidan ni Kristo?
◻ Kasanotay a maliklikan dagiti peggad iti espiritualidadtayo?
◻ Aniat’ mabalin a mangdadael iti espiritualidad ti pamilia?
◻ Apay a napateg ti napasnek a komunikasion?
[Ladawan iti panid 12]
Ti itatabuno iti Panagadal ti Libro ti Kongregasion patibkerenna ti espiritualidad ti pamilia