Maparmekto “ti Maudi a Kabusor”!

IDI ubingkayo, mabalin a kabutengyo ti sipnget. Mabalin a lapunosennakayo iti buteng dagiti makaaliaw nga estoria ken sarsarita maipapan kadagiti engkanto. Natalged ti riknayo no adda silaw a sinindian ni nanang wenno ni tatangyo kabayatan ti panangalayo iti tuturoganyo!

Kasta met, adu ti mabuteng ken patay. Ngem, di rumbeng a kasta. Apay? Gapu iti no ania a talaga ti ipapatay.

Ammuenyo ti Kabusoryo

Kinuna ni masirib nga Ari Salomon ti nagkauna nga Israel: “Dagiti sibibiag ammoda a mataydanto; ngem dagiti natay dida ammo ti aniaman.” (Eclesiastes 9:5) Sigun iti daytoy a kapanunotan nga impaltiing ti Dios a masarakan iti mismo a Bibliayo, ti patay isu ti kasungani ti biag. Awan a pulos ti puot dagiti natay.

Iti panangiladawanna ken patay, insurat ni Kristiano nga apostol Pablo: “Patay, sadino ti yan ti balligim? Patay, sadino ti yan ti panniludmo?” Ania ti pannilud ni patay? Kuna ni Pablo: “Ti pannilud ni patay isu ti basol.” (1 Corinto 15:55, 56; Oseas 13:14) Ngarud, ania ti nagtaudan daytoy makapatay a pannilud? Iti Kasuratan, kuna ni Pablo: ‘Simrek ti basol ditoy lubong gapu iti maymaysa a tao ken ti ipapatay gapu iti basol, ket iti kasta nagsaknap ti ipapatay kadagiti amin a tattao agsipud ta isuda nagbasolda amin.’ (Roma 5:12) Silalawag nga impakita ti apostol no sino dayta “maymaysa a tao” idi kinunana: “Matayda amin ken Adan.” (1 Corinto 15:22) Wen, gapu iti panagsukir ti immuna nga amatayo, ni Adan, sumamay kadatayo amin ti pannilud ni patay.​—Genesis 3:1-19.

Awan kadatayo ti mayat a matay aglalo no nasalun-attayo ken kaduatayo ti naayat a pamiliatayo nga agbibiag iti makaay-ayo nga aglawlaw. Nupay kasta, kas ipakita ti Biblia, “ti panawen ken di mapakpakadaan a pasamak” mabalin a paidamannatayo iti biag. (Eclesiastes 9:11) Kinapudnona, ditay ammo no ania ti mapasamak iti biagtayo inton bigat. (Santiago 4:14) Maysa a banag ti masinunuotayo​—natawidtayo amin ti basol ken ipapatay. Gapuna, umas-asibay ni patay kadatayo ket kellaat a dumarup kas maysa a kabusor.

Panangdaer iti Ipapatay ti Patpatgen

Talaga a maysa a kabusor ni patay nangruna no sumangbay iti tao a patpatgentayo. “Sikanto ti ad-adda a marigatan,” kinuna ti maysa a babai nga addaan di maimbagan a sakit ken ni lakayna bayat a pampanunotenna ti maipapan iti ipapatay. Apay a naikunana dayta? Gapu iti kuna ti Biblia: “Aniaman a masarakan ta imam nga aramiden, isu ti aramidem iti kabaelam, ta awan ti aramid wenno gakat wenno pannakaammo wenno sirib idiay Sheol [ti kadawyan a tanem ti sangatauan], ti lugar a papanamto.” (Eclesiastes 9:10) Saanen nga agrigat dagiti natay. Ngem dakkel a liday ti sagabaen dagiti napanawan a kabagian ken gagayyem. Adda kadi aniaman a maaramidan maipapan iti kasta a panagsagaba?

Naruay dagiti makaliwliwa a balikas a nailanad kadagiti binulong ti Sao ti Dios, ti Biblia. Kas pangarigan, makaliwliwa la ketdi ti panangbasbasa ken panangut-utob kadagiti salmo. Pudno a makaliwliwa dagiti ebkas a kas dagitoy: “Bendito ni Jehova, nga inaldaw-aldaw a mangawit iti awittayo, ti pudno a Dios a mangisalakan kadatayo.”​—Salmo 68:19.

Ti sabali pay a gubuayan ti liwliwa isu ti kongregasion Kristiano. Idi umuna a siglo K.P., insurat ni apostol Pablo: “Padayawam dagiti babbai a balo a pudnoda a balo. Ngem no adda annak wenno appoko ti maysa a balo [a makabael a mangipaay kadagiti material a kasapulanna], sursuruen koma dagitoy nga umuna nga alagaden ti nadiosan a debosion iti sangakabbalayanda met laeng ken subadanda dagiti nagannak kadakuada ken apongda, ta daytoy makaay-ayo iti imatang ti Dios. Mailista koma ti balo a saan a nababbaba ngem innem a pulo ti tawenna, asawa ti maymaysa a lalaki, nga agdindinamag gapu kadagiti nasayaat nga aramid, no nagtaraken kadagiti annak, no nagpadagus kadagiti ganggannaet, no binugguanna dagiti saka dagiti sasanto, no tinulonganna dagiti agrigrigat, no sinurotna a sigaganetget dagiti amin a naimbag nga aramid.” (1 Timoteo 5:3, 4, 9, 10) Kasta met, tulongan ken liwliwaen dagiti Saksi ni Jehova ita dagiti kasta a kapammatianda.

Masansan a ti karigatan nga aramiden ti napanawan isu ti panangtamingna iti riknana. “Patpatgek unay ni baketko,” insurat ti maysa a lalaki a pimmusay ti asawana dua a tawen sakbayna. “Daytoy ti kalidayan a pagteng iti biagko, ket kasla diak madaeran.” Ti maysa a tao a nabayagen a naasawaan napadasanna nga inranud ti biagna iti kasingedan a natauan a relasion. No matay ti asawa, gagangay laeng a makarikna ti napanawan iti dakkel a pukaw. Siasino ti pangnamnamaanna iti pannaranay?

Kadagiti kasta a kasasaad, mabalin a makapabileg dagiti nasayaat a Kristiano a gagayyem. “Ti pudno a gayyem agayat iti amin a tiempo, ken maysa a kabsat a nayanak no adda riribuk,” kuna ti nainsiriban a proverbio. (Proverbio 17:17) Kasapulan ti balo a babai wenno lalaki ti tulong​—dagiti gagayyem a mangipaay iti napaypayso a pannaranay. Dagiti manakem a gagayyem paregtaenda ti malmalday nga agsao, uray pay no isangitna. Ti maysa a Kristiano a napasarannan ti saem ken liday ti mapukawan iti asawa mabalin a makaipaay iti naasi a tulong. “Liwliwaenyo dagiti malmalday,” ibalakad ti Biblia. (1 Tesalonica 5:14) Ngem laglagipenyo a kailiw dagiti balo a babbai ken lallaki ti assawada. Gapuna, rumbeng nga agtalged ti napanawan kadagiti sabsabali kadagiti laeng kasasaad a masalimetmetan ti amin ti nadalus a kababalin.​—1 Pedro 2:12.

Ti kasayaatan a pangep-ep iti saem nga ipalak-am ni patay isu ti pannakakumikom iti panangtulong kadagiti sabsabali​—saan a nalaka para kadagidiay mangipagarup nga isuda ti makasapul iti tulong! Ditoy a sumrek ti di panagimbubukodan. Ti awan imutna a panangaramid kadagiti bambanag maipaay kadagiti sabsabali makatulong a mangpaksiat iti ladingit ken liday, ta kuna ni Jesus: “Naragragsak a banag ti mangted ngem ti umawat.”​—Aramid 20:35.

Panangparmek ken Patay

Naut-ot unay, makapatay pay ketdi, ti pannilud ti alimbubuyog. Nupay kasta, kaaduanna a makapabang-ar no maikkat ti dagumdagum ti insekto a naimula iti kudilyo. Ngem adda kadi namnamatayo a mabang-aran iti pannilud ni patay?

Kalpasan ti panangilawlawagna a ti pannilud ni patay isu ti basol, indir-i ni Pablo: “Yaman pay iti Dios a mangted iti balligi kadatayo babaen ken Apotayo a Jesu-Kristo!” (1 Corinto 15:57) Kasano a nainaig ken Kristo ti pannakaparmek ni patay? Impakita ni Jesus a pudno daytoy idi a kinunana maipapan iti bagina: “Ti Anak ti tao saan nga immay tapno pagserbian, no di ket tapno agserbi ken itedna ti biagna a maysa a subbot kadagiti adu.” (Mateo 20:28) Wen, kadagidiay mangalagad iti pammati iti Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo, ken iti daton a subbot nga impaay ni Jehova babaen kenkuana, ti ipapatay nga impatawid ni Adan saan nga agtungpal iti agnanayon a pannakapukaw.​—Juan 3:16.

Pudno a makaliwliwa dagiti balikas ni Jesus: “Umay ti oras a dagiti amin nga adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timekna ket rummuardanto, dagiti nagaramid ti naimbag iti panagungar ti biag, dagiti nagaramid ti dakes iti panagungar ti pannakaukom.”​—Juan 5:28, 29.

Sumagmamano a siglo sakbayna, impakauna ti mammadto ti Dios a ni Isaias: “Isu [ni Jehova a Dios] alimonennanto nga agnanayon ni patay, ket ni Soberano nga Apo Jehova punasennanto dagiti lulua kadagiti amin a ruprupa.” (Isaias 25:8) Idiay Apocalipsis 21:4, ipaay pay ti Biblia daytoy nakaskasdaaw a namnama: ‘Punasento [ti Dios] ti tunggal lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagdung-aw wenno panagsangit wenno ut-ot. Dagiti immuna a banag napalabasdan.’ Iti pannakapabileg ti nakemda iti daytoy naibatay-Biblia a namnama para kadagidiay matmaturog ken patay, di rumbeng nga “agladingit [dagiti napanawan] a kas kadagiti dadduma nga awanan namnama.”​—1 Tesalonica 4:13.

Padasenyo a darepdepen dagiti bambanag nga isagana ti Dios maipaay iti sangatauan iti masanguanan, kas naipalgak iti Biblia. Ti sumungsungad a “dakkel a rigat” kaipapananna ti kanibusanan ti agdama a dakes a sistema dagiti bambanag. (Apocalipsis 7:14) Madadaelto dagidiay mangal-alagad iti ulbod a relihion. Awanton dagiti naagum a politikal ken komersial nga elemento a mangpatpataud iti bisin ken gubat. Igarangugongto ni Jesu-Kristo ni Satanas a Diablo, nga akingapuanan ti ipapatay ti adu a tao, iti mangliwengliweng nga abut. Kalpasanna irugin ni Kristo ti Milenio a Panagturayna, a kabayatan dayta ipakatna ti pateg ti datonna a subbot iti sangatauan. Agungarto dagiti natay kas in-inanamaentayo, ket rumaniagto iti kasta unay ti lawag nga aggapu iti Sao ti Dios ket awanton dagiti inaanito a pammati maipapan ken patay a kabusor ti sangatauan. Addaanto ti tunggal maysa iti gundaway a makasursuro kadagiti daldalan ti Dios ken mangtungpal kadagiti nalinteg a pagalagadanna.​—Proverbio 4:18; Aramid 24:15; Hebreo 2:14, 15; Apocalipsis 18:4-8; 19:19-21; 20:1-3.

‘Kalpasanna, umay ti panungpalan,’ kuna ni Pablo, ‘intono iyawat ni Kristo Jesus ti pagarian iti Dios ken Amana. Ta isu masapul nga agari agingga iti panangikabil ti Dios kadagiti kabusorna iti babaen dagiti sakana. Ti maudi a kabusor a mapukawto isu ni patay.’ (1 Corinto 15:24-26) Awanton ti aniaman nga an-annayen a bunga ti basol ni Adan. Maaramidto ti maudi a pannubok, ket simamatalek a makalasatto dagiti managayat iti Dios. (Apocalipsis 20:4-10) Iti perpekto a kasasaad, agbiagto dagitoy a natulnog a tattao, saan laeng nga iti unos ti pitopulo wenno uray pay sangagasut ket sangapulo a tawen, no di ket iti agnanayon. Anian a sagut nga aggapu iti Dios babaen ti patpatgenna nga Anak!​—Roma 6:23.

No kasta, kasano kapaut ti mabalin a panagbiagyo? Mabalinyo ti agbiag nga agnanayon. Yantangay agbibiagkayo iti “panawen ti panungpalan” daytoy a lubong, mabalin a pulos a dikayto matay. (Daniel 12:4; Juan 11:25, 26; 17:3) No aramidenyo ti pagayatan ti Dios, mabalin a makalasatkayto a sibibiag a sumrek iti baro a lubong nga inkari ti Dios.​—2 Pedro 3:13.

Nupay kasta, no lumallakay wenno bumabbaketkayon, masapul a bigbigenyo a di malapdan ti ipapatay. Awan duadua a mangyeg rag-o ti namnama iti panagungar. Ngem mabalin a pampanunotenyo no anianto ti urnos ni Jehova iti panagpamilia iti dayta baro a sistema dagiti bambanag. Diyo pakadanagan dagiti kasta a banag, ta ipanamnama ni Jehova ti manayon a kinaragsak dagidiay agtalinaed a matalek kenkuana iti agnanayon.

Bayat nga agturturong dagitoy napeggad a “maudi nga al-aldaw” ti dakes a sistema ni Satanas iti paggibusanda, diyo ipalubos a paidamannakayo ti panagamak iti ipapatay iti gundaway nga agserbi ken Jehova ita. (2 Timoteo 3:1) No mapukawankayo iti patpatgen gapu iti ipapatay, maliwliwayo ti bagiyo no panunotenyo a di agpaut ti bileg ni patay. (Apocalipsis 20:13, 14) Agtalekkayo iti namnama iti panagungar. Iti kasta, makastrekkayto man iti baro a lubong babaen ti ilalasatyo iti dakkel a rigat wenno babaen ti pannakapagungar, mangnamnamakayo iti naipaltiing a pammatalged a ni patay, ti maudi a kabusor, mapukawto.​—Apocalipsis 7:9, 14.

[Ladawan iti panid 5]

Dagiti nasayaat a Kristiano a gagayyem mapabilegda dagiti napanawan iti naespirituan

[Ladawan iti panid 7]

Ti pannakakumikom iti panangtulong kadagiti sabsabali kissayanna ti liday nga inyeg ti ipapatay ti patpatgen