Napaay Aya ti Panangiwanwan ti Tao?
ASINO ti nangparsua kadagiti amin a banag? No “Dios” ti sungbatyo, ngarud, umanamongkayo kadagiti riniwriw a mamati iti Dios iti Biblia, ti Namarsua.
Kaskasdi, adu dagiti mamati iti Dios a marigatan a mangakseptar nga isu ket siaaktibo a nainaig iti panangrisut kadagiti parikut ti sangatauan. Realistiko aya a panunoten nga addaan ti Dios iti programa iti agdama a mangbang-ar iti sangatauan? Awan ti masarakan dagiti adu a rasonable a pammaneknek a pudno a kasta.
Rinibribu a tawenen a pinadpadas ti tao ti nakaad-adu a bukodna a pamay-an iti panangsapul kadagiti solusion, a dina ikabkabilangan ti Dios. Ngem nasarakan aya dagiti tattao dagiti solusion? Wenno kumarkaro ketdi ken narigrigat a risuten dagiti parikut? Kasano ti panangtamtaming ti tao kadagiti naganat a parikut iti lubong itatta?
Kuna ti maysa nga eksperto: “Nanipud daydi Industrial Revolution, kasta unay ti panangabuso dagiti narang-ay a pagilian kadagiti nakaisigudan a gameng ti lubong babaen dagiti di umno a pamay-an ti panangpartuat ken panangusar, a mangdaddadael iti aglawlaw, iti pagdaksan dagiti napanglaw a pagilian.”
Agtultuloy ti panangdadael ti tao iti daga. Kuna ti pagiwarnak ti Argentina a Clarín: “Iti maikadua a paset daytoy a siglo, ti kinaagum iti ekonomia, kinaawan annad, ken kinaliway ti makagapu kadagiti dadakkel a didigra a saan laeng a nangkettel iti biag dagiti tattao no di pay ket nangdadael iti aglawlaw, masansan iti di matukod a rukod.”
Ti nakaro a kinapanglaw ket agparang a maysa itan a permanente a kasasaad iti moderno a kagimongan. Uray dagiti makunkuna a nabaknang a pagilian ti lubong ket madagdagsenandan gapu iti nakaro a kinapanglaw. Sigun iti The Globe and Mail ti Toronto, Canada, agarup “kakatlo dagiti amin a taga-Canada ti agsagabanto iti kinapanglaw bayat ti tiempo iti biagda a mabalindan ti mangged.” Innayon ti pagiwarnak a ti “panagrakaya ti pamilia ti maysa kadagiti kangrunaan a makagapu iti kinapanglaw, ket kimmaro dayta kadagitoy kallabes a tawen.”
Ti panangabuso iti droga ti maysa pay a pagilasinan ti rumukrukop a kagimongan. Ania ti maaramidan ti sangatauan maipapan iti dayta? Nabatad a bassit laeng. Riniwriw ti madaddadael ti bagi, panunot, ken moralda kas direkta a resulta ti panangabusoda kadagiti narkotiko. Kasla apuy nga agkaykayamkam ti kayarigan ti parikut.
Kasla maab-abak dagiti sientista iti pannakidangadangda maibusor iti sakit. Pudno, adun ti naparmek ti moderno a teknolohia. Ngem, dadduma kadagiti sientipiko a pamay-an a mismo ti nakapataud kadagiti baro a kita dagiti napeggad a mikrobio a naandur iti agas.
Saan a kabaelan dagiti gobierno ti tao a pasardengen ti nasaknap a pananglabsing kadagiti kalintegan ti tao. Kas pangarigan, nupay nagadu dagiti kari ken linteg a nabukel a manglapped iti panangtagabu, mapattapatta nga iti intero a lubong nasurok a sangagasut a milion a tao ti mapilpilit nga agtrabaho iti sidong dagiti kasasaad a katupag ti nakaro a pannakatagabu.
Ngem apay a napaay ti panangiwanwan ti tao? Usigenyo dagitoy a banag. Agtaud kadagiti tattao ti natauan a panangiwanwan—tattao nga addaan kadagiti nakaro a limitasion. Ti kapadasanda iti biag ket ababa laeng ken nakedngan gapu iti kultura wenno lugar. Limitado met ti pannakaammoda. Aniaman a panangiwanwan a maipaayda yanninawna dagidiay a limitasion. Kas kuna ni apostol Pablo, “amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.”—Roma 3:23.
Kinapudnona, kaaduan kadagiti parikut ken pakarigatan a mapaspasaran ti kaaduan a tattao ket direkta wenno indirekta a resulta ti di panangikankano iti panangiwanwan ti Dios. Nupay kasta, sadino ti pakasarakan iti kasta a giya? Kasano ti panangiwanwan ti Dios kadatayo itatta? Usigen ti sumaganad nga artikulo dagiti sungbat.