Ti Naindaklan a Dumadamili ken ti Aramidna
“[Agbalinkayo] a basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep, . . . naisagana a maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.”—2 TIMOTEO 2:21.
1, 2. (a) Kasano a naisangsangayan ti panangparsua ti Dios iti lalaki ken babai? (b) Maipaay iti ania a panggep nga inaramid ti Naindaklan a Dumadamili da Adan ken Eva?
NI Jehova ti Naindaklan a Dumadamili. Maysa ni Adan, ti immuna nga amatayo, nga obra maestrana. Kuna ti Biblia kadatayo: “Ni Jehova a Dios binukelna ti tao iti tapok ti daga, ket impuyotna iti agongna ti anges ti biag; ket ti tao nagbalin a kararua a sibibiag,” kayatna a sawen, “sibibiag a parsua.” (Genesis 2:7, footnote iti Reference Bible) Naparsua a perpekto dayta nga immuna a tao, a naaramid iti mismo a ladawan ti Dios, maysa a pammaneknek ti nadiosan a siribna ken ti panagayatna iti pudno a kinalinteg ken kinahustisia.
2 Babaen ti panangusarna iti paragpag ni Adan, nangaramid met ti Dios iti komplemento ken katulongan ti lalaki—ti babai. Awan pakapilawan ti pintas ni Eva, nga artapanna ti uray kaimnasan a babai ita. (Genesis 2:21-23) Maysa pay, naikkan ti immuna a pagassawaan kadagiti bagi ken kabaelan a perpekto a nadisenio tapno maaramidda ti naituding a proyektoda, a pagbalinenda a paraiso daytoy daga. Naikkanda met iti pannakabalin a mangitungpal iti bilin ti Dios a nailanad iti Genesis 1:28: “Agbungakayo, ket agadukayo, ket punnuenyo ti daga, agbalinkayo nga Appo kenkuana; ket iturayanyo dagiti ikan ti taaw, ken dagiti tumatayab kadagiti langit, ken amin a parsua a sibibiag nga aggaraw iti rabaw ti daga.” Naikeddeng nga agbalinto daytoy sangalubongan a minuyongan a pagtaengan ti binilion a nararagsak a tattao, a pinagkaykaysa ti kita ti ayat a “naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.”—Colosas 3:14.
3. Kasano a nagbalin a di nadayaw a basehas dagiti immuna a nagannak kadatayo, ket ania ti nagbanaganna?
3 Nakalkaldaang ta sipapakinakem a sinupring dagiti immuna a nagannak kadatayo ti turay ti Soberano a Namarsua kadakuada, ti Naindaklan a Dumadamili. Ti inaramidda ket kas iti nadeskribir idiay Isaias 29:15, 16: “Asi pay dagiti mangilemmeng kadagiti patigmaanda iti imatang ni Jehova, ket dagiti ar-aramidda addada iti sipnget, ken kunada, Asino ti makakita kadakami? ken asino ti makaammo kadakami? . . . Mapatganto aya ti agdamdamili a kas iti pila; a ti banag nga inaramidna kunaenna koma iti daydiay nangaramid kenkuana, Isu saannak nga inaramid; wenno ti banag a binukel kunaenna iti nangbukel kenkuana, Isu awan ti pannakaawatna?” Didigra ti inyeg ti panagsukirda—nasentensiaanda iti agnanayon nga ipapatay. Maysa pay, basol ken ipapatay ti tinawid ti intero a puli ti tao a nagtaud kadakuada. (Roma 5:12, 18) Nakaro ti pannakaperdi ti pintas ti parsua ti Naindaklan a Dumadamili.
4. Agpaay iti ania a nadayaw a panggep ti pakausarantayo koma?
4 Nupay kasta, uray iti agdama nga imperpekto a kasasaadtayo, datayo a kaputotan ni managbasol nga Adan mabalintay nga idaydayaw ni Jehova kadagiti sasao ti Salmo 139:14: “Agyamanakto kenka; ta nakaam-amak ken nakaskasdaaw ti pannakaaramidko; nakaskasdaaw dagiti ar-aramidmo; ket daydayta ammuen unay toy kararuak.” Ngem, anian a nakalkaldaang ta terible ti pannakamulit ti orihinal nga aramid ti Naindaklan a Dumadamili!
Agtultuloy ti Trabaho ti Dumadamili
5. Kasano a nausar ti laing ti Naindaklan a Dumadamili?
5 Makaparagsak ta saan laeng nga iti panangparsuana iti immuna a tao ti nangusaran ti Namarsua kadatayo iti laingna kas Dumadamili. Kuna ni apostol Pablo: “O tao, siasinoka, ngarud, a pudpudno tapno sungbatam ti Dios? Ti banag a nabukel kunaennanto aya iti daydiay nangbukel iti dayta, ‘Apay nga inaramidnak a kastoy?’ Ania? Ti kadi agdamdamili awanan kinaturay iti pitak tapno manipud iti isu met laeng a masa mangaramid iti maysa a basehas a maipaay iti nadayaw a pakausaran, ti sabali maipaay iti di nadayaw a pakausaran?”—Roma 9:20, 21.
6, 7. (a) Kasano nga ipakpakita dagiti adu ita a kaykayatda ti masukog nga agpaay iti di nadayaw a panggep? (b) Kasano a masuksukog dagiti nalinteg nga agpaay iti nadayaw a panggep?
6 Wen, masukog nga agpaay iti nadayaw a panggep ti dadduma kadagiti aramid ti Naindaklan a Dumadamili, ket dagiti dadduma, iti di nadayaw a panggep. Dagidiay sipapakinakem a kumanunong iti lubong a lumumlom iti lubnak ti kinadakes masukogda iti wagas a mangipakita a maikarida a madadael. Inton umay mangukom ti nadayag nga Ari, ni Kristo Jesus, karamanto kadagita a di nadayaw a basehas dagiti amin a nasukir nga arig kalding a tattao a, kas kuna ti Mateo 25:46, “agturongdanto iti agnanayon a pannakagessat.” Ngem dagiti arig karnero a “nalinteg,” dagidiay nasukog a maipaay iti “nadayaw” a panggep, tawidendanto ti “agnanayon a biag.”
7 Dagitoy a nalinteg a tattao ti sipapakumbaba a nagpasukog iti Dios. Sinurotda ti nadiosan a wagas ti panagbiag. Impangagda ti balakad a masarakan iti 1 Timoteo 6:17-19: “Isadag[yo] ti namnamayo, saan a kadagiti pagduaduaan a kinabaknang, no di ket iti Dios, a sibabaknang a mangipaay kadatayo iti isuamin a bambanag a pagragsakantayo.” Inkagumaanda ti ‘nagaramid iti naimbag, nagbalin a nabaknang kadagiti nasayaat nga ar-aramid, naparabur, sisasagana a mangiranud, a sitatalged a nagurnongda a maipaay iti bagbagida iti maysa a nasayaat a pamuon maipaay iti masanguanan, tapno mapetpetanda a sititibker ti pudpudno a biag.’ Suksukogen ida ti nadibinuan a kinapudno ken ipakpakitada ti di maisin a pammati iti probision ni Jehova baeten ken Kristo Jesus, a “nangted ti bagina kas katupag a subbot” tapno maisubli amin a napukaw gapu iti basol ni Adan. (1 Timoteo 2:6) No kasta, madadaantay koma a mangipangag iti balakad ni Pablo a “kawesan[tayo] ti bagbagi[tayo] iti baro a personalidad, a babaen ti umiso a pannakaammo mapabpabaro maitunos iti ladawan Daydiay namarsua iti dayta”!—Colosas 3:10.
Ania a Kita ti Basehas ti Pagbalinanyonto?
8. (a) Ania ti mangikeddeng iti kita ti basehas a pagbalinan ti maysa a tao? (b) Ania dagiti dua a banag a mangsukog iti maysa a tao?
8 Ania ti mangikeddeng iti kita ti basehas a pagbalinan ti maysa a tao? Ti kababalin ken konduktana. Umuna, masukog dagitoy babaen kadagiti tarigagay ken pagannayasan ti puso. Kinuna ni masirib nga Ari Solomon: “Ti puso ti tao dardarepdepenna ti dalanna, ngem ni Jehova ti mangiturong kadagiti addangna.” (Proverbio 16:9) Maikadua, masukog dagitoy babaen kadagiti banag a mangngeg ken makita, dagiti pakitimtimpuyogan ken kapkapadasan. No kasta, anian a nagpateg nga ipangagtayo ti balakad a: “Makikuyogka kadagiti masirib a tattao, ket masiribkanto; ngem ti makikuyog kadagiti maag pagsikorannanto.” (Proverbio 13:20) Ballaagannatayo ti 2 Pedro 1:16 a masapul nga idiantayo “dagiti nalaing pannakapartuatna nga ulbod a sarsarita,” wenno sigun iti Romano Katoliko a bersion ni Knox, “sarsarita a parbo ti tao.” Karaman kadagitoy dagiti adu a sursuro ken piesta ti apostata a Kakristianuan.
9. Kasanotay a maipakita a kayattayo ti pasukog iti Naindaklan a Dumadamili?
9 No kasta, masukognatayo ti Dios sigun iti tigtignaytayo. Iti saklang ni Jehova, mabalintay a sipapakumbaba nga uliten ti kararag ni David: “Usigennak, O Dios, ket ammuem toy pusok: padasennak, ket ammuem dagiti pampanunotko; ket kitaem no adda dinadangkes a dalan kaniak, ket iturongnak iti dalan nga agnanayon.” (Salmo 139:23, 24) Madama a paikaskasaba ni Jehova ti mensahe maipapan iti Pagarian. Impangag ti pusotayo ti naimbag a damag ken siyayaman nga agpapaidalantayo kenkuana. Babaen ti organisasionna, parparaburannatayo iti nagduduma a pribilehio mainaig iti pannakaikaskasaba ti naimbag a damag; salimetmetan ken ipategtay koma dagitoy.—Filipos 1:9-11.
10. Kasanotay a maipakita nga ikagkagumaantayo a suroten dagiti naespirituan a programa?
10 Nasken a kanayon nga imutektekantayo ti Sao ti Dios, nga inaldaw a basaentayo ti Biblia. Usarentayo dagiti Kasuratan ken ti panagserbi ken Jehova a pangibatayan iti pannakisaritatayo kadagiti miembro ti pamilia ken kadagiti gagayyemtayo. Kabayatan ti pamigat, gagayangen a karaman iti panagteksto ti tunggal pamilia ti Bethel ken grupo dagiti misionero dagiti Saksi ni Jehova ti ababa a panagbasa iti Biblia wenno iti agdama a Yearbook, nga agsinnublat iti tunggal lawas. Mayurnos met kadi dayta ti pamiliayo? Adu met ti magunggonatayo iti pannakitimpuyogtayo kadagiti kameng ti kongregasion Kristiano, iti panaggigimongtayo, ken nangnangruna iti pannakipaset iti linawas a panagadal iti Pagwanawanan!
Masuksukog a Mangsango Kadagiti Pakasuotan
11, 12. (a) Kasanotay a mayaplikar ti balakad ni Santiago maipapan kadagiti pakasuotan iti inaldaw a panagbiagtayo? (b) Kasano a paregtaennatayo ti kapadasan ni Job nga agtalinaed a natarnaw?
11 Iti inaldaw a panagbiagtayo, ipalpalubos ti Dios a tumaud ti nagduduma a kasasaad, ket nalabit narigat kadatayo ti dadduma kadagitoy. Kasanotay koma a matmatan dagitoy? Kas ibalakad ti Santiago 4:8, pulos a ditay koma agluksaw, no di ket umadanitayo iti Dios. Agpannuraytayo kenkuana iti amin a pusotayo, nga agtalektayo a no ‘umadanitayo kenkuana, isu umadani met kadatayo.’ Pudno, nasken nga ibturantayo dagiti pakarigatan ken pakasuotan, ngem maipalpalubos dagitoy tapno masukogtayo, ket naragsakto ti pagbanaganna. Ipanamnama kadatayo ti Santiago 1:2, 3: “Ibilangyo amin a rag-o, kakabsatko, no maipasangokayo kadagiti nadumaduma a pakasuotan, yantangay ammoyo a daytoy nasubok a kualidad ti pammatiyo pataudenna ti panagibtur.”
12 Kuna pay ni Santiago: “No adda iti sidong ti pannakasuot, awan koma ti agkuna: ‘Susuotennak ti Dios.’ Ta kadagiti dakes a bambanag di mabalin a suoten ti Dios ket isu a mismo dina met suoten ti asinoman. No di ket tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep.” (Santiago 1:13, 14) Mabalin nga agsusukot ken nagduduma dagiti pakasuotantayo, ngem kas ken Job, adda paset amin dagitoy iti pannakasukogtayo. Anian a nagsayaat a pammatalged ti ipaay kadatayo ti Kasuratan idiay Santiago 5:11: “Adtoy! Kunaentayo a naragsak dagidiay nakapagibtur. Nangngegyo ti panagibtur ni Job ket nakitayo ti nagbanagan nga impaay ni Jehova, a ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken naasi.” Kas basehas a suksukogen ti Naindaklan a Dumadamili, agtalinaedtay koma a natarnaw iti amin a kanito, nga agtalektayo a naimbagto ti pagbanagantayo kas ken Job!—Job 2:3, 9, 10; 27:5; 31:1-6; 42:12-15.
Panangsukog Kadagiti Annaktayo
13, 14. (a) Kaano a rebbeng nga irugi dagiti nagannak a sukogen dagiti annakda, ket ania ti manamnama nga ibunga daytoy? (b) Aniada a makaparagsak a resulta ti madakamatyo?
13 Adda paset dagiti nagannak iti pannakasukog dagiti annakda, manipud iti kinamaladagada, ket mabalin nga agbanagto dagiti agtutubotayo a nasayaat a pagwadan iti kinatarnaw! (2 Timoteo 3:14, 15) Pudno daytoy uray kadagiti tiempo a nakaro dagiti pakasuotan. Sumagmamano a tawenen ti napalabas, idi adda iti kangitingitan ti panangidadanes iti maysa a pagilian ti Africa, naitalek iti maysa a mapagpiaran a pamilia ti panangimaldit iti Pagwanawanan. Sililimed nga inaramidda dayta iti maysa a bodega iti arubayan ti balayda. Maysa nga aldaw, sumungsungad dagiti soldado iti panagbalaybalayda nga agbirok kadagiti agtutubo a lallaki nga alaenda nga agsoldado. Adda pay idi gundaway nga aglemmeng dagiti dua nga ubbing a lallaki iti daytoy a pamilia, ngem no agsukisok dagiti soldado sigurado a matakuatanda ti pagimalditan. Mabalin a matutuok wenno mapapatay pay ketdi ti intero a pamilia gapu iti daytoy. Ania ti inaramidda? Nagsao dagiti dua nga ubbing, a situtured a dinakamatda ti Juan 15:13: “Awan ti asinoman nga addaan dakdakkel nga ayat ngem iti daytoy, a ti maysa isukona ti kararuana maigapu kadagiti gagayyemna.” Impapilitda ti agtalinaed iti salas. Masarakanto ida dagiti soldado ket sigurado a siuulpit a tutuoken wenno papatayenda pay ketdi ida no agkedkedda nga agsoldado. Ngem saandanton nga agsukisok pay. Iti kasta, masalbar ti pagimalditan ken dagiti dadduma pay a kameng ti pamilia. Ngem, adda nakaskasdaaw a napasamak. Linabsan dagiti soldado daydi a balay ket napanda kadagiti dadduma a balbalay! Nakalasat dagita a natauan a basehas a nasukog a maipaay iti nadayaw a panggep, agraman ti pagimalditan, tapno agtultuloy ti pannakaipablaak ti naintiempuan a naespirituan a taraon. Agserserbi itan idiay Bethel ti maysa kadagidi nga ubbing ken ni manangna; us-usarenna pay laeng daydi daan a pagimprentaan.
14 Mabalin nga isuro dagiti ubbing no kasano ti agkararag, ket sungbatan ti Dios dagiti kararagda. Adda naisangsangayan a pagarigan iti daytoy a napasamak kabayatan dagiti panangmasaker idiay Rwanda. Idi gudasen koman dagiti rebelde ti maysa nga ubing a babai nga agtawen iti innem ken dagiti dadakkelna babaen ti granada, sipapasnek a nagkararag iti napigsa daydi ubing, nga indawatna nga agbiagda pay koma tapno makapagtultuloyda nga agserbi ken Jehova. Nangrikna dagidi agpanggep a pumatay ket saanda ida nga inan-ano. Kinunada: “Didakay mabalin a patayen gapu iti daytoy bassit nga ubing.”—1 Pedro 3:12.
15. Namallaag ni Pablo maipapan kadagiti ania a makadadael nga impluensia?
15 Dagiti kasasaad a pakaipasanguan ti kaaduan kadagiti annaktayo ket saan a kas karigat dagidiay nadakamat iti ngato, ngem adu a pakasuotan ti pakaipasanguanda idiay eskuelaan ken kadagiti rinuker a kagimongan ita: gagangay iti adu a lugar ti dakes a panagsasao, pornograpia, naalas a paglinglingayan, ken panangdurog dagiti kapatadan nga agaramid iti dakes. Maulit-ulit a namallaag ni apostol Pablo maibusor kadagitoy nga impluensia.—1 Corinto 5:6; 15:33,34; Efeso 5:3-7.
16. Kasano nga agbalin ti maysa a tao a basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep?
16 Kalpasan ti panangdakamatna kadagiti basehas a ti “sumagmamano agpaayda iti nadayaw a panggep ngem dagiti dadduma agpaayda iti panggep nga agkurang iti dayaw,” kuna ni Pablo: “Ngarud, no ti asinoman agtalinaed a nadalus manipud kadagidiay naud-udi, isunto ti maysa a basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep, nasantipikar, adu ti usarna iti makinkukua kenkuana, naisagana a maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.” No kasta, bagbagaantayo dagiti annaktayo nga annadanda ti pannakitimpuyogda. “Umadayo[da koma] kadagiti tarigagay a naikasigudan iti kina-agtutubo, ngem suroten[da] ti kinalinteg, pammati, ayat, talna, a kadua dagidiay umawag iti Apo manipud iti nadalus a puso.” (2 Timoteo 2:20-22) Ti urnos ti pamilia maipaay iti panagpipinnabileg ket nagpateg iti panangsukog kadagiti annaktayo. (1 Tesalonica 5:11; Proverbio 22:6) Dakkel ti maitulongna ti inaldaw a panagbasa iti Biblia ken panagadal, nga usarentayo dagiti maitutop a publikasion ti Sosiedad.
Pannakasukog ti Tunggal Maysa
17. Kasanonatay a sukogen ti disiplina, ket ania ti makaparagsak nga ibungana?
17 Tapno masukognatayo, balbalakadannatayo ni Jehova babaen ti Sao ken ti organisasionna. Pulos a diyo koma paiden ti kasta a nadiosan a balakad! Nainsiriban nga ipangagyo dayta, ket bay-anyo a sukogennakayo tapno mausarnakayo ni Jehova iti nadayaw a panggep. Kastoy ti balakad ti Proverbio 3:11, 12: “Anakko, dika laisen ti pammagbaga ni Jehova; dika met mauma iti panangtubngarna; ta ti ay-ayaten ni Jehova tubngarenna; kas met laeng maysa nga ama iti anakna a pagay-ayatanna.” Adda met naamaan a balakad a nailanad iti Hebreo 12:6-11, a kunana: “Ti ayaten ni Jehova disiplinaenna. . . . Pudno, awan ti disiplina a kasla makaparag-o iti agdama, no di ket makapaladingit; ngem kalpasanna kadagidiay a nasanayen iti dayta ipaayna ti natalna a bunga, nga isu ti, kinalinteg.” Masapul a ti naipaltiing a Sao ti Dios ti kangrunaan a pakaibatayan ti kasta a disiplina.—2 Timoteo 3:16, 17.
18. No maipapan iti panagbabawi, ania ti maadaltayo iti Lucas kapitulo 15?
18 Naasi met ni Jehova. (Exodo 34:6) No naimpusuan nga agbabawitayo uray no kadadagsenanen ti basoltayo, pakawanennatayo. Mabalin a sukogen a kas basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep uray dagiti ‘barayuboy nga annak’ ita. (Lucas 15:22-24, 32) Dagiti basoltayo ket mabalin a saan a kas kadagsen ti basol daydiay barayuboy nga anak. Ngem ti napakumbaba a panangipangagtayo iti Nainkasuratan a balakad kanayon nga agbanag iti pannakasukogtayo a kas basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep.
19. Kasanotay a makapagtultuloy nga agserbi a kas nadayaw a basehas iti ima ni Jehova?
19 Idi damo a naammuantayo ti kinapudno, situtuloktayo a nagpasukog ken Jehova. Insardengtayo dagiti nailubongan nga aramid, inrugitayo nga ikawes ti baro a personalidad, ket nagbalintayo a dedikado ken bautisado a Kristiano. Tinungpaltayo ti balakad ti Efeso 4:20-24, nga ‘inikkattayo ti daan a personalidad a mayannurot iti immun-una a panagbibiagtayo, agraman dagiti makaallilaw a derrepna, ket inkawestayo ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.’ Sapay koma ta agtultuloy a pasukogtayo ken Jehova, ti Naindaklan a Dumadamili, a kanayon nga agserbitayo a kas basehas nga usarenna nga agpaay iti nadayaw a panggep!
Repaso
◻ Ania ti panggep ti Naindaklan a Dumadamili iti daga?
◻ Kasanokayo a masukog nga agpaay iti nadayaw a panggep?
◻ Kasano a masukog dagiti annaktayo?
◻ Ania koma ti panangmatmattayo iti disiplina?
[Ladawan iti panid 10]
Masukogtayto kadi nga agpaay iti nadayaw a panggep wenno mailaksidtayo?
[Ladawan iti panid 12]
Mabalin a sukogen dagiti ubbing manipud iti kinamaladaga