Ti Kadi Diablo ti Mamagsakit Kadatayo?

AWAN KOMA A TALAGA TI PANAGSAKIT. Pinarsuanatayo ti Dios tapno agbiag nga agnanayon nga addaan perpekto a salun-at. Naadda ti sakit, ut-ot, ken patay a mangparparigat iti sangatauan gapu iti maysa nga espiritu a parsua, ni Satanas, a nangisungsong iti panagbasol dagiti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva.​—GENESIS 3:1-5, 17-19; ROMA 5:12.

KAYAT kadi a sawen daytoy nga amin a panagsakit ket mismo nga aramid dagiti adda iti lubong dagiti espiritu? Kas nadakamat iti immuna nga artikulo, adu ti mangipagarup a kasta, kas iti lola ni Owmadji. Ngem talaga kadi a dagiti di makita nga espiritu ti pakaigapuan ti panagsika ni ubing nga Owmadji​—maysa a makapapatay a sakit no maminsan kadagiti ubbing iti tropikal a pagpagilian?

Ti Pakainaigan ni Satanas

Nakalawlawag ti sungbat ti Biblia iti daytoy a saludsod. Umuna, ipakitana a ti espiritu dagiti kapuonantayo awan maaramidanda kadagiti sibibiag. No matay dagiti tattao, “dida ammo ti aniaman.” Awan ti espirituda nga agtultuloy nga agbiag no matayda. Matmaturogda iti tanem, a sadiay “awan ti aramid, wenno gakat, wenno pannakaammo, wenno sirib.” (Eclesiastes 9:5,10) Imposible a ti natay mapagsakitna ti nabiag!

Nupay kasta, ipalgak ti Biblia nga adda dagiti dakes nga espiritu. Ti kaunaan a nagrebelde iti intero nga uniberso isu ti espiritu a parsua a pagaammo ita kas Satanas. Kimmappon ti dadduma kenkuana ket dagitoy ti naawagan a demonio. Mabalin kadi a ni Satanas ken dagiti demonio ti pakaigapuan ti panagsakit? Posible dayta. Sumagmamano kadagiti namilagruan a panangagas ni Jesus isu ti panangparuarna kadagiti demonio. (Lucas 9:37-43; 13:10-16) Nupay kasta, kaaduan nga inagasan ni Jesus ket saksakit a saan a gapuanan a mismo dagiti demonio. (Mateo 12:15; 14:14; 19:2) Kasta met ita, ti kaaduan a pakaigapuan ti panagsakit ket gagangay, saan a datdatlag.

Ti ngay panagkulam? Ipanamnama kadatayo ti Proverbio 18:10: “Ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked; ti nalinteg agkamang kenkuana, ket maisalakan.” Kuna ti Santiago 4:7: “Busorenyo ti Diablo, ket isu agtalawto kadakayo.” Wen, salakniban ti Dios dagiti matalek kenkuana iti kulam ken iti aniaman a datdatlag a pannakabalin. Dayta ti maysa nga ipasimudaag ti sasao ni Jesus: “Ti kinapudno wayawayaannakayto.”​—Juan 8:32.

‘Ti ngay napasamak ken Job?’ nalabit isaludsod ti dadduma. ‘Saan aya a dakes nga espiritu ti namagsakit kenkuana?’ Wen, ibaga ti Biblia a ni Satanas ti namagsakit ken Job. Ngem naiduma ti kaso ni Job. Nabayag idi nga adda pannalaknib ti Dios kenkuana manipud iti direkta a panangdangran dagiti demonio. Idi kuan kinarit ni Satanas ni Jehova a dangranna ni Job. Iti daytoy a kaso, gapu ta nairaman dagiti napateg nga isyu, inikkat ni Jehova ti pannalaknibna iti managdaydayawna nupay saan nga interamente.

Ngem nangisaad ti Dios iti limitasion. Idi pinalubosanna ni Satanas a mangparigat ken Job, mabalin ni Satanas a pagsakiten ni Job iti mabayag bassit, ngem dina mabalin a papatayen. (Job 2:5, 6) Idi agangay, nagpatingga met laeng ti panagsagaba ni Job, ket sibabaknang a ginunggonaan ni Jehova gapu iti kinatarnawna. (Job 42:10-17) Nabayagen a naisurat iti Biblia dagiti prinsipio a pinatalgedan ti kinatarnaw ni Job ket nabatad dagita iti isuamin. Saan a kasapulan ti sabali manen a pangsubokan a kaso.

Kasano nga Agtignay ni Satanas?

Iti nganngani amin a kaso, ti laeng pakainaigan ni Satanas iti panagsakit ti tao ket gapu ta sinulisogna ti immuna a natauan a pagassawaan a nangiturong iti panagbasolda. Saan nga isu ken dagiti demoniona ti mismo a pakaigapuan ti tunggal sakit. Nupay kasta, kabaelannatayo ni Satanas nga impluensiaan a mangaramid kadagiti di nainsiriban a desision ken mangikompromiso iti pammatitayo, ket mabalin nga agbanag daytoy iti pannakadangran ti salun-attayo. Saanna a ginamud, pinatay, wenno pinagsakit da Adan ken Eva. Ginuyugoyna ni Eva a sumukir iti Dios, ket tinulad ni Adan ti inaramid ti asawana. Panagsakit ken ipapatay ti sumagmamano kadagiti nagbanaganna.​—Roma 5:19.

Maysa a di matalek a propeta a managan Balaam ti naminsan nga imbaon ti ari ti Moab tapno ilunodna ti nasion ti Israel, a sipapakarso kadagiti pagbeddengan ti Moab ken addaan pangta. Pinadas nga ilunod ni Balaam ti Israel, ngem di nagballigi agsipud ta adda pannalaknib ni Jehova iti nasion. Nangibaon ngarud dagiti Moabita iti mangisungsong kadagiti Israelita iti idolatria ken seksual nga imoralidad. Nagballigi daytoy a taktika, ket napukaw ti Israel ti pannalaknib ni Jehova.​—Numeros 22:5, 6,12, 35; 24:10; 25:1-9; Apocalipsis 2:14.

Adda napateg a masursurotayo iti dayta a nagkauna a pasamak. Ti nadibinuan a tulong salaknibanna dagiti matalek nga agdaydayaw iti Dios manipud iti direkta a panangdangran dagiti dakes nga espiritu. Nupay kasta, mabalin nga ituggod ni Satanas dagiti mangikompromiso iti pammatida. Mabalin a padasenna nga allukoyen nga agaramidda iti imoralidad. Wenno, kas leon a ngumerngernger, mabalin a butbutngenna ida tapno agaramid iti banag a mangikkat iti pannalaknib ti Dios. (1 Pedro 5:8) Dayta ti gapuna nga inawagan ni apostol Pablo ni Satanas kas “daydiay addaan iti pannakabalin a mangyeg iti ipapatay.”​—Hebreo 2:14.

Pinadas ti lola ni Owmadji nga allukoyen ni Hawa a mangaramat kadagiti anib ken galinggaling kas salaknib iti sakit. Ania ngata koma ti napasamak no timmulok ni Hawa? Mangipakita koma a kurang ti panagtalekna ken Jehova a Dios, ket dinanton manamnama ti pannalaknib ti Dios.​—Exodo 20:5; Mateo 4:10; 1 Corinto 10:21.

Pinadas met ni Satanas nga allukoyen ni Job. Saan la a napukaw ni Job ti pamilia, kinabaknang, ken salun-atna. Nagdakes pay ti balakad ni baketna idi a kinunana ken Job: “Idiam ti Dios ket matayka!” (Job 2:9) Sa sinarungkaran dagiti tallo a ‘gagayyemna’ ket nagtitinnulongda a nangkombinsir kenkuana nga isu ti makimbasol iti panagsakitna. (Job 19:1-3) Iti kastoy a pamay-an, ginundawayan ni Satanas ti napaksuyan a kasasaad ni Job tapno upayen ken pukawenna ti panagtalek ni Job iti kinalinteg ni Jehova. Ngem nagtalinaed a nagpannuray ni Job ken Jehova kas ti kakaisuna a pangnamnamaanna.​—Idiligyo ti Salmo 55:22.

No agsakittayo, nalabit maldaangantayo met. Iti kasta a kasasaad, nasiglat ni Satanas a mangdurog kadatayo nga agtignay iti pamay-an a maikompromiso ti pammatitayo. Ngarud, no agsakittayo, napateg a laglagipentayo a ti kangrunaan a pakaigapuan ti sagsagabaentayo ket ti natawid a kinaimperpekto, imbes a gapu iti misterioso a gubuayan. Laglagipentayo a nagbalin a bulsek ni matalek nga Isaac iti sumagmamano a tawen sakbay ti ipapatayna. (Genesis 27:1) Saan a gapu kadagiti dakes nga espiritu no di ket gapu iti kinalakay. Natay ni Raquel bayat nga agpaspasngay, saan a gapu ken Satanas, no di ket gapu iti natauan a kinalap-it. (Genesis 35:17-19) Idi agangay, natay amin dagiti matalek a tattao idi ugma​—saan a gapu kadagiti kulam wenno lunod no di ket gapu iti natawid a kinaimperpekto.

Maysa a silo ti panangipagarup a dagiti di makita nga espiritu ti mismo a makin-aramid iti kada panagsakittayo. Nalabit pataudenna ti nakaro a panagbuteng kadagiti espiritu. Ket inton agsakittayo, mabalin a magargaritayo a mangay-ayo kadagiti demonio imbes nga adaywantay ida. No agpannuraytayo kadagiti espiritistiko nga aramid gapu iti pammutbuteng ni Satanas, maysa dayta a panangliput iti pudno a Dios, ni Jehova. (2 Corinto 6:15) Ti panagbuteng iti Dios gapu iti panagraem kenkuana ti mangiwanwan koma kadatayo, saan a ti inaanito a panagbuteng iti Kabusorna.​—Apocalipsis 14:7.

Addaanen ni ubing nga Owmadji iti kasayaatan a salaknib kadagiti dakes nga espiritu. Sigun ken apostol Pablo, isut’ ibilang ti Dios a “nasantuan” yantangay manamati ni nanangna, ket mabalin nga ikararag ni nanangna ti panangaywan ti Dios iti anakna babaen ti nasantuan nga espiritu. (1 Corinto 7:14) Gapu ta naparaburan ni Hawa iti kasta nga umiso a pannakaammo, naisapulanna ni Owmadji iti nasamay a pamay-an ti panangagas, imbes nga agpannuray kadagiti anib.

Nagduduma a Pakaigapuan ti Panagsakit

Saan a mamati ti kaaduan a tao kadagiti espiritu. No agsakitda, mapanda iti doktor​—no kabaelanda ti gastos. Siempre, mabalin nga agpadoktor ti masakit ket di latta umimbag. Saan a makaaramid dagiti doktor kadagiti milagro. Ngem adu a manamati iti anito ti naagasan koma no saanda nga intantan ti nagpadoktor. Padasenda pay nga umuna dagiti espiritistiko a pamay-an ti panangagas. Sadanto la mapan iti doktor no nagkibaltang dagitoy. Adu ti saan koma a natay.

Dadduma ti di ninamnama a natay gapu iti kinaawan pannakaammo. Dida ammo dagiti sintoma ken dagiti praktikal nga addang nga aramidenda tapno malapdan ti panagsakit. Makatulong ti pannakaammo a manglapped iti di nesesita a panagsagaba. Makapainteres ta manmano kadagiti anak dagiti inna a nakaadal ti matay gapu iti sakit ngem kadagiti annak dagiti inna a saan a nakaadal. Wen, delikado ti kinaawan pannakaammo.

Kinaliway ti maysa pay a pakaigapuan ti panagsakit. Kas pagarigan, adu ti agsakit gapu ta baybay-anda nga agkarayam dagiti insekto iti taraon sakbay a kanenda wenno saan nga agbuggo nga umuna dagiti mangisagsagana iti taraon. Napeggad met ti maturog nga awan moskitero kadagiti lugar nga agraraira ti malaria.a No maipapan iti salun-at, masansan a pudno a “ti sangaonsa a panglapped ket napatpateg ngem ti sangalibra a panangagas.”

Gapu iti di nainsiriban nga estilo ti panagbiag, minilion ti agsakit ken nasapa a matay. Ti panagbartek, seksual nga imoralidad, di umiso a panangusar iti droga, ken panagtabako dinadaelda ti salun-at ti adu a tattao. No naigamer ti maysa a tao kadagitoy a bisio ket agsakit, gapu aya ta nakulam wenno pinagsakit ti dakes nga espiritu? Saan. Isut’ mapabasol iti panagsakitna. Ti panangpabasol kadagiti espiritu ket di panangaklon nga adda sungsungbatanna gapu iti di nainsiriban nga estilo ti panagbiagna.

Siempre, adda dagiti banag a ditay malapdan. Kas pagarigan, mabalin a makaalatayo iti sakit gapu kadagiti mikrobio wenno iti polusion, kas iti napasamak ken Owmadji. Saan nga ammo ni nanangna ti pakaigapuan ti panagsikana. Ti panagsakit dagiti annak ni Hawa ket saan a kas kasansan ti panagsakit dagiti sabali nga ubbing gapu ta kanayonna a dalusan ti balay ken paraanganda ken kanayon nga agbuggo sakbay a mangisagana iti taraon. Ngem agsakit sagpaminsan ti amin nga ubbing. Agarup 25 a nagduduma nga organiko nga impeksion ti pakaigapuan ti panagsika. Nalabit awan makaammo no ania kadagita ti nakaigapuan ti sakit ni Owmadji.

Ti Manayon a Solusion

Saan a basol ti Dios ti panagsakit. “Kadagiti dakes a bambanag di mabalin a suoten ti Dios ket isu a mismo dina met suoten ti asinoman.” (Santiago 1:13) No agsakit ti maysa kadagiti agdaydayaw kenkuana, saranayen ni Jehova iti naespirituan a pamay-an. “Ni Jehova sumaranayto kenkuana iti idda a nakaidalitan: sika tarimaanem amin nga iddana iti panagsakitna.” (Salmo 41:3) Wen, mannakipagrikna ti Dios. Kayatnatayo a tulongan, saan a dangran.

Kinapudnona, addaan ni Jehova iti manayon a solusion ti panagsakit​—ti ipapatay ken panagungar ni Jesus. Babaen ti daton a panubbot ni Jesus, naalaw dagiti nasingpet panagpuspusona a tattao manipud iti managbasol a kasasaadda ket mabalindanto a magun-odan ti perpekto a salun-at ken biag nga agnanayon iti paraiso a daga. (Mateo 5:5; Juan 3:16) Dagiti milagro ni Jesus ket pangripiripan iti pudpudno a pannakaagas nga ipaayto ti Pagarian ti Dios. Ikkatento met ti Dios ni Satanas ken dagiti demoniona. (Roma 16:20) Talaga a nakaskasdaaw dagiti agur-uray a bambanag nga ipaayto ni Jehova kadagiti mamati kenkuana. Kasapulan laeng nga aganus ken agibturtayo.

Kabayatanna, mangipapaay ti Dios iti praktikal a sirib ken naespirituan a panangiwanwan babaen ti Biblia ken ti sangalubongan a panagkakabsat dagiti matalek a managdaydayaw. Isursurona kadatayo no kasano a liklikan dagiti bisio a pakaigapuan ti panagsakit. Impaayannatay met kadagiti pudno a gagayyem a tumulong no adda tumaud a problema.

Sublianantayo ni Job. Ti iyuumanna iti erbolario ti mabalin a kadadaksan a naaramidan koma ni Job! Napukawna koma ti pannalaknib ti Dios, agraman dagiti gunggona nga agur-uray kenkuana kalpasan ti nakaro a pannakasuot. Ti Dios dina linipat ni Job, ket dinatayto met lipaten. “Nangngegyo ti panagibtur ni Job ket nakitayo ti nagbanagan nga impaay ni Jehova,” kuna ni adalan a Santiago. (Santiago 5:11) No ditay pulos sumuko, awatentayto met dagiti agkakaimbag a gunggona iti panawen nga inkeddeng ti Dios.

Ania ti napasamak ken ubing nga Owmadji? Nalagip ni nanangna ti maysa nga artikulo iti magasin a kadua Ti Pagwanawanan, ti Agriingkayo!, maipapan iti oral rehydration therapy.b Sinurotna dagiti instruksion daytoy ket nangtempla iti inumen ni Owmadji. Naimbagan ken nasalun-at itan ti ubing.

[Dagiti Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 7]

Nangaramid ni Jehova iti manayon a solusion ti panagsakit