Apay a Tungpalenyo Dagiti Kariyo?

“IBUTOSYO ti tao a kabassitan ti kari; saankayto unay a madismaya kenkuana,” kinuna ni Bernard Baruch, ti pimmusayen a mammalakad iti presidente ti America. Iti lubong ita, kasla naaramid dagiti kari tapno laeng lipaten. Nalabit a dagitoy ket sapata ti panagasawa, tulagan iti negosio, wenno karkari a mangbusbos iti ad-adu a tiempo kadagiti annak. Nasaknap a mayaleng-aleng ti ipampamatmat ti gagangay a pagsasao a, “Marukod ti kinasiasino ti maysa a tao sigun iti panangtungpalna kadagiti karina.”

Siempre, saan a panggep ti adu a tattao a tungpalen dagiti karida. Agdarasudos nga agkari dagiti dadduma iti dida met kabaelan a takderan wenno dida tungpalen ti inkarida gapu laeng ta isu ti ammoda a kalakaan nga aramiden.

Pudno a narigat a tungpalen ti inkari no tumaud dagiti di mapakpakadaan a pasamak. Ngem dakkel kadi a talaga ti pagdaksan ti di natungpal a kari? Rumbeng kadi a tungpalem ti inkarim? Ti apagbiit a panangsukimat iti ulidan ni Jehova a Dios tulongannatayo a mangtarus no apay a ditay koma laglag-anen daytoy a banag.

Tungpalen ni Jehova Dagiti Karina

Agdaydayawtayo iti Dios a ti mismo a naganna ket nainaig iti pannakatungpal dagiti karina. Iti panawen ti Biblia, masansan nga adda ibaga ti nagan ti maysa a tao maipapan kenkuana. Pudno met daytoy iti nagan a Jehova, a kaipapananna “Pagbalinenna.” No kasta, ipasimudaag ti nadibinuan a nagan a tungpalen ti Dios dagiti karina ken ibanagna dagiti panggepna.

Maitunos iti naganna, tinungpal ni Jehova amin nga inkarina iti nagkauna a nasion ti Israel. Maipapan kadagitoy a kari, binigbig ni Ari Solomon: “Madaydayaw ni Jehova a nangted ti inana iti ilina nga Israel, a mayannurot iti amin nga inkarina: awan nagkurang a maysa a sao iti amin a naimbag a karina, isu nga inkarina iti pannakaaramat ni Moises nga adipenna.”​—1 Ar-ari 8:56.

Mapagtalkan unay ni Jehova, isut’ gapuna a maikuna ni apostol Pablo: “Idi a ti Dios nagkari ken Abraham, yantangay dina mabalin ti agsapata babaen iti asinoman a dakdakkel, isu nagsapata babaen iti bagina a mismo.” (Hebreo 6:13) Wen, patalgedan ti mismo a nagan ken kinasiasino ni Jehova a dina paglikudan dagiti karina, uray dakkel ti mabalin nga isakripisiona. (Roma 8:32) Mangted namnama kadatayo ti kinapudno nga ibanag ni Jehova dagiti karina ket agserbi dayta kas sinipete ti kararua, wenno biagtayo.​—Hebreo 6:19.

Dagiti Kari ni Jehova ken ti Masanguanantayo

Agpannuray ti namnama, pammati, ken mismo a biagtayo iti pannakatungpal dagiti kari ni Jehova. Ania a namnama ti ipatpategtayo? “Adda baro a langlangit ken maysa a baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti kari [ti Dios], ket kadagitoy nga agtaeng ti kinalinteg.” (2 Pedro 3:13) Nangipaay met ti Kasuratan iti pamatiantayo nga “addanto panagungar agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Aramid 24:15) Ket masiguradotayo nga adda nasaysayaat ngem iti daytoy agdama a biag. Kinapudnona, “ti biag nga agnanayon” ti inawagan ni apostol Juan a “ti naikari a banag.” (1 Juan 2:25) Ngem dagiti kari ni Jehova a nailanad iti Saona ket saan laeng nga agpaay iti masanguanan. Ikkanda ita iti panggep ti inaldaw a panagbiagtayo.

Inkanta ti salmista: “Ni Jehova siaarpad kadagiti amin nga umawag kenkuana, . . . denggennanto met ti ikkisda.” (Salmo 145:18, 19) Ipasigurado met ti Dios kadatayo nga “isu ti mangpapigsa iti nakapuy: ken iti daydiay awan ti kabaelanna isu pawadwadenna iti pigsa.” (Isaias 40:29) Ket anian a makaliwliwa a maammuan a ‘ti Dios dinanto palubosan a masulisogtayo iti labes ti kabaelantayo nga itured, no di ket maigiddan iti pannakasulisog aramidennanto met ti dalan a pagruaran’! (1 Corinto 10:13) No napasarantayo a mismo ti pannakatungpal ti uray ania kadagitoy a kari, ammotayo a naan-anay a mapagtalkan ni Jehova. Yantangay nagunggonaantayo kadagiti nagadu nga inkari ken tinungpal ti Dios, kasanotay a matmatan dagiti karitayo kenkuana?

Panangtungpal Kadagiti Karitayo iti Dios

Di pagduaduaan a ti panagdedikartayo iti Dios ti kapatgan a mabalintay nga ikari kenkuana. No aramidentay daytoy, ipakitatayo a kayattayo ti agserbi ken Jehova iti agnanayon. Nupay saan a makapadagsen dagiti bilin ti Dios, mabalin a saan a kanayon a nalaka nga aramiden ti pagayatanna, tangay agbibiagtayo iti daytoy dakes a sistema dagiti bambanag. (2 Timoteo 3:12; 1 Juan 5:3) Ngem apaman nga ‘iniggamantayo ti arado’ ket nagbalintayo a dedikado nga adipen ni Jehova ken adalan ti Anakna, ni Jesu-Kristo, masapul a ditay pulos taliawen dagiti bambanag iti lubong a pinanawantayon.​—Lucas 9:62.

No agkararagtayo ken Jehova, mabalin a matignaytayo nga agkari kenkuana a parmekentayo ti maysa a pagkapuyan, sukayen ti maysa a Nakristianuan a galad, wenno parang-ayen ti dadduma a benneg ti nateokratikuan nga aktibidadtayo. Ania ti tumulong kadatayo a mangtungpal kadagita a kari?​—Idiligyo ti Eclesiastes 5:2-5.

Aggubuay dagiti napudno a kari iti puso ken isip. No kasta ngarud, masapul a patalgedantayo dagiti karitayo ken Jehova babaen ti panangyesngawtayo iti rikriknatayo kenkuana iti kararag, a sipupudno nga iyebkastayo dagiti pagbutbutngan, tarigagay, ken pagkapuyantayo. Ti panagkararag maipapan iti maysa a kari pabilgenna ti determinasiontayo a mangtungpal iti dayta. Mabalintay a matmatan dagiti karitayo iti Dios kas utang. No dakkel dagiti utang, masapul a mabayadan dayta nga in-inut. Mayasping iti dayta, adu a karitayo ken Jehova ti saan a dagdagus a maibanag. Ngem no regular nga itedtay kenkuana ti kabaelantayo, mangipakita dayta a seriosotayo kadagiti ibagbagatayo, ket bendisionannatayo.

Maipakitatayo a ditay laglag-anen dagiti karitayo babaen ti masansan a panangikararag kadagita, nalabit iti inaldaw. Daytoy ti mangipakita iti nailangitan nga Amatayo a napudnotayo. Agserbi met daytoy a regular a pammalagip kadatayo. Nangibati kadatayo ni David iti nasayaat nga ulidan no iti daytoy a banag. Babaen ti kanta, nagpakaasi ken Jehova: “Denggem kadi ti ikkisko, O Dios; imdengam ti kararagko. . . . Ikantakto ti panangidaydayaw iti naganmo iti agnanayon, tapno matungpalko nga inaldaw dagiti karkarik.”​—Salmo 61:1, 8.

Ti Panangtungpal Kadagiti Karitayo Patanorenna ti Panagtalek

No saan a tagilag-anen dagiti kari iti Dios, kasta met koma dagiti karitayo kadagiti padatayo a Kristiano. Saan koma a nagduma ti panangtratotayo ken Jehova ken kadagiti kakabsattayo. (Idiligyo ti 1 Juan 4:20.) Iti Sermonna iti Bantay, kinuna ni Jesus: “Ti koma latta saoyo a Wen kaipapananna ti Wen, ti Saan, Saan.” (Mateo 5:37) Ti panangsierto a kanayon a mapagpiaran ti saotayo ket maysa a pamay-an tapno ‘makaaramidtayo ti naimbag kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.’ (Galacia 6:10) Aniaman a kari a tungpalentayo patanorenna ti panagtalek.

No nainaig ti kuarta, masansan a mapadakkel ti parikut a pinataud ti panangtallikud iti kari. Masapul a tungpalen ti maysa a Kristiano ti karina iti man panagbayad iti utang, panangipaay iti maysa a serbisio, wenno panangtungpal iti tulagan ti negosio. Makaay-ayo daytoy iti Dios ken patibkerenna ti panagtinnalek a nagpateg tapno dagiti agkakabsat ‘makapagtitimpuyogda a sangsangkamaysa.’​—Salmo 133:1.

Nupay kasta, ti di panangtungpal iti tulagan dangranna ti kongregasion ken dagiti mismo a nainaig nga indibidual. Napaliiw ti maysa nga agdaldaliasat a manangaywan: “Dagiti susik iti negosio​—a kanayon a maipuon iti panagreklamo ti maysa a dasig gapu ta di matungtungpal ti tulagan​—ket masansan a maibulgar iti publiko. Kas resultana, mabingay dagiti kakabsat, ket mabalin a maadda ti tension iti uneg ti Kingdom Hall.” Anian a nagpateg no panunotentay a nalaing ti aniaman a pannakitulagtayo ken mangaramid iti kasuratan mainaig ti dayta!a

Masapul met ti panagannad iti panaglako kadagiti nangina a produkto wenno agirekomenda iti pagpuonan, nangnangruna no magunggonaantayo a mismo iti dayta a negosio. Kasta met, masapul nga agannad a di lablabsen ti ibaga a gunggona iti maysa a banag wenno dagiti produkto para iti salun-at wenno agkari iti nalabes a maganansia. Ayat koma ti mangtignay kadagiti Kristiano a mangilawlawag a naan-anay kadagiti aniaman a risgo a nairaman. (Roma 12:10) Yantangay kaaduan a kakabsat ket limitado ti padasda iti negosio, mabalin nga agtalekda iti singasingtayo gapu la ta agkakapammatiantayo. Anian a makapaladingit no madadael daytoy a panagtalek!

Kas Kristiano, saantayo a mabalin a tuladen dagiti kinukusit nga aramid iti negosio wenno di mangikabkabilangan kadagiti nainkalintegan nga interes dagiti sabsabali. (Efeso 2:2, 3; Hebreo 13:18) Masapul nga agbalintayo a mapagtalkan tapno anamongannatay ni Jehova nga ‘agtaeng iti tabernakulona. Uray no agsapatatayo iti pannakaranggastayo, ditay agbalbaliw.’​—Salmo 15:1, 4.

Nagkari ti ukom ti Israel a ni Jefte a no pagballigien ti Dios maibusor kadagiti Ammonita, isagutna ken Jehova kas daton a mapuoran ti umuna a mangsabet kenkuana inton agsubli manipud iti gubat. Ti kakaisuna nga anak ni Jefte ti simmabet, ngem dina pinaglikudan ti karina. Naimpusuan nga immannugot ti balasangna, ket ngarud impaayna ti anakna nga agserbi iti santuario ti Dios aginggat’ tungpal biagna​—maysa a daton a sigurado a nasaem ken dakkel a pukaw iti nadumaduma a pamay-an.​—Oc-ocom 11:30-40.

Nangnangruna nga agtungpal iti nakitulaganda dagiti manangaywan iti kongregasion. Sigun iti 1 Timoteo 3:2, masapul nga “awan pakababalawan” ti maysa a manangaywan. Kastoy ti pannakaipatarus ti Griego a termino a kaipapananna “awan pakaakusaranna, awan pakababalawanna, imposible a mababalaw.” “Ipasimudaagna a dayta a tao saan laeng a nasayaat ti reputasionna, no di pay ket maikari a kasta.” (A Linguistic Key to the Greek New Testament) Gapu ta masapul nga awan ti pakababalawan ti maysa a manangaywan, mapagtalkan koma a kanayon dagiti karina.

Dadduma Pay a Pamay-an Tapno Matungpaltayo Dagiti Karitayo

Kasanot’ panangmatmattayo kadagiti inkaritayo kadagidiay saantay a pada a Kristiano? Kinuna ni Jesus: “Agsilnag koma ti silawyo iti sanguanan dagiti tattao, tapno makitada dagiti nasayaat nga aramidyo ket mangipaayda ti dayag iti Amayo nga adda iti langlangit.” (Mateo 5:16) Maallukoy dagiti sabsabali iti Nakristianuan a mensahetayo no addaantayo iti makunkuna a palabra de honor. Iti baet ti sangalubongan a panagbaba ti pagrukodan ti kinamapagpiaran, adu latta a tattao ti mangipateg iti integridad. Ti panangtungpal kadagiti karitayo ket maysa a pamay-an a maiparangarang ti ayattayo iti Dios ken iti kaarruba ken mangallukoy kadagiti managayat iti kinalinteg.​—Mateo 22:36-39; Roma 15:2.

Iti serbisioda iti tawen 1998, nasurok a maysa a bilion nga oras ti binusbos dagiti Saksi ni Jehova a nangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios iti publiko. (Mateo 24:14) Nalabit a saanda nga impangag ti dadduma kadagitoy a panangasaba no saantay a tinungpal dagiti karitayo mainaig iti negosio ken dadduma pay a bambanag. Yantangay datayo ti mangibagi iti Dios ti kinapudno, umiso laeng a namnamaen dagiti tattao a mapagpiarandatayo. No mapagtalkan ken mapagpiarantayo, ‘maarkosantayo ti sursuro ti Manangisalakan kadatayo, ti Dios, iti isuamin a bambanag.’​—Tito 2:10.

Iti ministeriotayo, addaantayo kadagiti gundaway a mangtungpal iti karitayo no sarungkarantayo dagidiay mangyebkas iti interesda iti mensahe ti Pagarian. No ibagatayo nga agsublitayo, masapul nga agsublitayo. Ti panangaramid iti dayta ket maysa a pamay-an ti ‘di panangmedmed iti imbag kadagiti karbenganna.’ (Proverbio 3:27) Kastoy ti panangilawlawag ti maysa a kabsat a babai: “Adda dagiti gundaway a nakasarakak kadagiti interesado a tattao a nagkuna nga adda Saksi a nagkari nga agsubli ngem di met nagsubsubli. Siempre, ammok a nalabit awan dagiti bumalay wenno adda dagiti kasasaad a di nangipalubos iti panagsarungkar. Ngem diak kayat nga adda mangibaga iti kasta maipapan kaniak, isu nga ikagumaak a sublian iti pagtaenganna ti tao a nakasaritak. Patiek a no adda mapaayko, madaksan ni Jehova ken dagiti kakabsatko kas maysa a grupo.”

Iti dadduma a kaso, nalabit a ditay kayat ti agsubli gapu ta ipagaruptayo a saan a talaga nga interesado ti tao. Kuna ti isu met laeng a kabsat a babai: “Saanko a rukrukoden ti kadakkel ti interesna. Nabigbigko iti mismo a kapadasak a masansan a saan a husto ti damo nga impresion. Isu nga ikagumaak ti agbalin a positibo, a matmatak ti tunggal tao a posible nga agbalinto a kabsat.”

Iti Nakristianuan a ministerio ken iti adu a dadduma pay a benneg, masapul nga ipakitatayo a mapagtalkan dagiti karitayo. Pudno, nalaka ti agsao ngem narigat nga aramiden ti dadduma a bambanag. Kinuna ti masirib a tao: “Kadagiti kaaduan a tattao tunggal maysa iwarnakna ti kinamanagayatna met laeng; ngem iti mapagtalkan a tao siasino ti makasarak?” (Proverbio 20:6) Buyogen ti determinasion, agbalintayo a matalek ken napudno iti karitayo.

Dagiti Nabaknang a Bendision ti Dios

Ti ginagara a panangaramid iti ubbaw a kari ket panangallilaw ken mabalin a mayarig iti panangted iti tseke nga awan pundona iti banko. Ngem anian a gunggona ken bendision ti magun-odtayo gapu iti panangtungpal kadagiti karitayo! Maysa a bendision ti kinamapagtalkan isu ti nadalus a konsiensia. (Idiligyo ti Aramid 24:16.) Imbes a sidsidiren ti konsiensia, maaddaantay iti pannakapnek ken natalna a rikna. Kanayonanna, no tungpalentayo dagiti karitayo, makatulongtayo iti panagkaykaysa ti kongregasion, nga agpannuray iti panagtalektayo iti maysa ken maysa. Ti ‘napudno a sasaotayo’ ipakitana met a maikaritayo nga agbalin a ministro ti Dios ti kinapudno.​—2 Corinto 6:3, 4, 7.

Napudno ni Jehova iti saona, ket kagurana ti “naulbod a dila.” (Proverbio 6:16, 17) No tuladentayo ti nailangitan nga Amatayo, sumingedtayo kenkuana. Adda ngarud a talaga ti naimbag a rason tapno tungpalentayo dagiti karitayo.

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Tinungpal ni Jefte ti karina, uray no nasaem kenkuana ti panangaramid iti dayta

[Dagiti Ladawan iti panid 11]

No inkariyo nga agsublikayo, agsaganakayo a naimbag ket agsublikayo