Ania ti Tulbek ti Balligi?
DUA nga ageks-eksperimento a babbaro ti siaannad a mangisagsagana iti maysa a karkarna ti itsurana a makina para iti maysa a napateg a panangsubok. Pagammuan, intayab ti maysa a napigsa nga angin ti narasi a makina iti tangatang, sana intinnag iti makatitileng a kapigsa. Gapu iti pannakaupay, saan a nakatagari dagitoy a lallaki. Ti nagrigrigatanda nga inaramid ket nagbalin a maysa a gabsuon ti nawarawara a kayo ken metal.
Para kada Orville ken Wilbur Wright, ti napasamak iti dayta nga aldaw ti Oktubre 1900 ket saan a damdamo a pannakapaay iti panagreggetda a mangpartuat iti tumaytayab a makina a nadagdagsen ngem iti angin. Sumagmamano a tawenen ken dakkel a gatad ti nabusbosdan nga ageks-eksperimento.
Nupay kasta, iti kamaudiananna nagballigi met laeng ti kinapingetda. Idi Disiembre 17, 1903, idiay Kitty Hawk, North Carolina, E.U.A., napatayab ti agkabsat a Wright ti de motor nga imbensionda iti 12 a segundo—nabiit no idilig iti panagbiahe dagiti eroplano ita, ngem umanay daytan a mangbaliw iti lubong iti agnanayon!
Ti balligi ti kaaduan a gannuat ket nangnangruna nga agpannuray iti naanus a panagporsegi. Agsursuro man iti baro a pagsasao, agad-adal iti maysa a kurso, wenno makigaygayyem, kaaduan a napateg a banag ket magun-od laeng babaen ti agtultuloy a panagregget. Kuna ti autor a ni Charles Templeton: “Ti siam kadagiti sangapulo a balligi ket direkta a maigapu iti maysa a banag: kinaanep.” Kuna ti kolumnista a ni Leonard Pitts, Jr.: “Madakamattayo ti saguday, patientayo ti suerte, ngem masansan a malipatantayo dagiti kangrunaan a banag. Ti kinaanep ken adu a pannakapaay. Dagiti naunday a panagtrabaho.”
Patalgedan daytoy ti nabayagen nga imbaga ti Biblia: “Ti ima dagiti nagaget agiggemto iti panagturay.” (Proverbio 12:24) Ti kinaanep kaipapananna ti agtultuloy a panagporsegitayo. Nasken daytoy no kayattay nga agballigi ti gandattayo. Ania ti panagporsegi? Kasanotay a makapagporsegi a mangragpat iti kalattayo, ket ania koma ti pagreggetantayo? Masungbatan dagitoy a saludsod iti sumaganad nga artikulo.
[Picture Credit Line iti panid 3]
U.S. National Archives photo