Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Agbasbasa

Mayalubog kadagiti bilin ti Biblia maipapan iti umiso a panangaramat iti dara, kasano ti panangmatmat dagiti Saksi ni Jehova kadagiti medikal nga operasion a mausar ti mismo a dara ti pasiente?

Imbes nga agdesision maibatay iti personal a pili wenno singasing ti doktor, masapul nga usigen a nalaing ti tunggal Kristiano no ania ti kuna ti Biblia. Nairaman ditoy ti relasionna ken Jehova.

Ni Jehova, a nakautangantayo iti biagtayo, imparitna ti pannangan iti dara. (Genesis 9:3, 4) Iti Linteg iti nagkauna nga Israel, kinedngan ti Dios ti pannakausar ti dara agsipud ta biag ti itakderan daytoy. Imbilinna: “Ti biag ti lasag adda iti dara; ket itedko dayta kadakayo iti rabaw ti altar a maaramid a pakaabbongan a maipaay kadagiti kararuayo.” No ngay agparti ti maysa a tao iti ayup a pagtaraonna? Kinuna ti Dios: “Ibellengnanto [“ibukbokna,” NW] ti darada, sananto gaburan iti tapok.”a (Levitico 17:11, 13) Inyunay-unay ni Jehova daytoy a bilin. (Deuteronomio 12:16, 24; 15:23) Kuna ti Soncino Chumash dagiti Judio: “Saan a maidulin ti dara no di ket maibukbok iti daga gapu ta saan a mabalin a kanen.” Saan a mabalin a mangala, mangidulin, ken mangusar ti Israelita iti dara ti sabali a parsua, ta kukua ti Dios ti biagna.

Saanen a maipaannurot ti Mosaiko a Linteg idi natay ti Mesias. Ngem saan a nagbaliw ti panangmatmat ti Dios iti kinasagrado ti dara. Iti panangiturong ti nasantuan nga espiritu ti Dios, imbilin dagiti apostol nga ‘umadayo [dagiti Kristiano] iti dara.’ Di rumbeng a laglag-anen dayta a bilin. Nasken dayta a kas iti panangliklik iti seksual nga imoralidad wenno idolatria. (Aramid 15:28, 29; 21:25) Idi nagbalin a gagangay ti panagdonar ken panangyalison iti dara iti maika-20 a siglo, naawatan dagiti Saksi ni Jehova a maikontra daytoy nga aramid iti Sao ti Dios.b

Addada gundaway nga idagadag ti doktor iti pasiente a maidulin ti darana sumagmamano a lawas sakbay ti operasion (preoperative autologous blood donation, wenno PAD) ta inkaso a kasapulan, mayalison iti pasiente ti bukodna a dara. Ngem ti kasta a panangala, panangidulin, ken panangyalison iti dara ket direkta a maisalungasing iti adda a naikuna iti Levitico ken Deuteronomio. Di rumbeng a maidulin ti dara; masapul a maibukbok​—maisubli iti Dios, no ar-arigen. Pudno a saanen a maipaannurot ti Mosaiko a Linteg. Nupay kasta, raemen dagiti Saksi ni Jehova dagiti prinsipio nga inraman ti Dios iti dayta, ket desididoda nga ‘umadayo iti dara.’ No kasta, saan nga agdonar dagiti Saksi iti dara, wenno mangidulin iti ‘maibukbok’ koma a darada tapno mayalison. Maisalungasing dayta nga aramid iti linteg ti Dios.

Adda dagiti pamay-an wenno wagas ti panangeksamen iti dara ti tao a saan a nalawag no maikaniwas kadagiti prinsipio ti Dios. Kas pagarigan, ipalubos ti adu a Kristiano a maala ti darada tapno masukimat wenno mapagadalan, ket kalpasanna maibelleng dayta. Adda met dagiti narikrikut a proseso nga isingasing dagiti doktor mainaig iti dara ti pasiente.

Kas pagarigan, kabayatan ti dadduma nga operasion, mabalin a maipadalan ti dadduma a dara iti ruar ti bagi babaen ti proseso a maaw-awagan hemodilution. Mapadaruy ti nabati a dara iti bagi ti pasiente. Kalpasanna, maisubli kenkuana ti dara nga agtartaray iti ruar ti bagina. Iti kasta, nganngani normal manen ti kaadu ti selula ti darana. Umarngi iti dayta, mabalin a tayaen sa sagaten ti dara nga agsayasay iti sugat tapno maisubli iti pasiente dagiti nalabaga a selula; maaw-awagan daytoy a cell salvage. Iti sabali pay a wagas, maiturong ti dara iti maysa a makina a temporario a mangaramid iti gagangay a trabaho dagiti organo ti bagi (kas pagarigan, ti puso, bara, wenno bekkel). Kalpasanna, maisubli iti pasiente ti dara a naggapu iti makina. Iti dadduma nga operasion, maiturong ti dara iti makina a para ilasin (centrifuge) tapno maikkat dagiti paset a makadangran wenno adda depektona; mabalin met a tapno mailasin ti dadduma a paset ti dara a mausar iti aniaman a paset ti bagi. Adda met dagiti pamay-an ti panangeksamen nga agkalikagum iti panangala iti dara sa mamarkaan wenno malaokan iti medisina, sa maisubli iti pasiente.

Mabalin a nadumaduma dagiti detalye, ket sigurado a mapartuatto dagiti kabarbaro a proseso, panangagas, ken wagas ti panangeksamen. Saanmi a biang ti mangsukimat iti kada proseso sakam mangted iti pangngeddeng. Adda iti maysa a Kristiano nga agdesision no kasano a mausar ti darana kabayatan ti operasion, medikal a panangeksamen, wenno agdama a pannakaagas. Nasaksakbay nga agimtuod iti doktor wenno teknisian maipapan kadagiti posible nga aramidenda iti darana kabayatan ti operasion. Sa agdesision sigun iti ipalubos ti konsiensiana. (Kitaenyo ti kahon.)

Nasken a laglagipen dagiti Kristiano ti dedikasionda iti Dios ken ti obligasionda ‘nga agayat kenkuana iti amin a puso ken iti amin a kararua ken iti amin a pigsa ken iti amin a panunot.’ (Lucas 10:27) Saan a kas iti kaaduan iti lubong, dakkel ti panangipateg dagiti Saksi ni Jehova iti nasayaat a relasionda iti Dios. Ti Nangipaay iti Biag idagdagadagna iti amin nga agtalekda iti naiparukpok a dara ni Jesus. Mabasatayo: “Babaen kenkuana [Jesu-Kristo] addaantayo iti pannakaluk-at babaen ti subbot baeten iti dara dayta a maysa, wen, ti pannakapakawan dagiti labsingtayo.”​—Efeso 1:7.

[Footnotes]

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 31]

DAGITI IMTUODENYO ITI BAGIYO

No maipadalan ti dadduma a darak iti ruar ti bagik ket nalabit masinga ti panagtarayna iti sumagmamano a kanito, maawat kadi ti konsiensiak a mamatmatan a paset pay la ti bagik daytoy a dara, iti kasta saan a masapul a ‘maibukbok iti daga’?

Maburibor ngata ti sinanay ti Biblia a konsiensiak no kabayatan ti panangsukimat iti sakit wenno operasion, ti dadduma a darak ket maala, mabaliwan, sa maisubli iti bagik?